Jueces 9:1-57

  • Siquem huaria mu lonco ülmencünungei Abimélec (1-6)

  • Jotán entui quiñe nütram (7-21)

  • Ngünenielu Abimélec langümchequei (22-33)

  • Abimélec lefcontufi Siquem huaria (34-49)

  • Quiñe domo allfülfi ta Abimélec, fei lai (50-57)

9  Rupalu ta antü Abimélec, Jerubaal ñi fotüm, amui Siquem huaria mu, pemefi tañi pu huecu. Fei feipifi engün ca com tañi chedqui ñi familia:  “Füreneen, feipiafimün com pu loncolelu Siquem huaria mu:* ‘¿Chem dungu doi cümelu troquifimün? ¿Tamün ngünenieaeteu Jerubaal ñi pu 70 fotüm? ¿Cam quiñe huentru müten tamün ngünenieaeteu? Loncontucuniemün, iñche yenien eimün tamün mollfüñ’”.*  Feimu tañi pu huecu feipifalfingün tüfachi dungu com pu loncolelu Siquem huaria mu. Tüfa engün cümelu troquifingün inayafiel ta Abimélec.* Fei feipihuingün: “Tüfa taiñ peñi tati”.  Cafei cheu ñi poyengequeel ta Baal-Berit pingechi dios, entuingün 70 siclo plata,* fei elufingün ta Abimélec. Tüfachi plata mu Abimélec cullifi ta quiñeque huentru relelu* ca yehuequenolu tañi compañaeteu.  Fei hula amui tañi chau ñi ruca, Ofrá huaria mülelu. Huente quiñe cura mu langümfi tañi pu peñi, Jerubaal ñi pu fotüm, tüfa ta 70 huentru. Jotán müten ellcahui,* fei mongetripai, tüfa Jerubaal tañi inan fotüm.  Fei hula com pu loncolelu Siquem huaria mu ca com pu che Bet-Miló mu trahuluhuingün pülle ti fütra anümca mu. Tüfa püllelei ti fütra orcon Siquem huaria mülelu. Üye mu lonco ülmencünungei ta Abimélec.  Fei feipingelu ta Jotán tüfachi dungu, feica müten pürai Guerizim huincul mu. Tiye mu huirarelfi: “¡Pu loncolelu Siquem mu allcütumuchi, fei Chau Ngünechen ca allcütuaimünmeu!  Quiñe antü tati pu anümca dullimefingün quiñe lonco ülmen tañi ngünenieaeteu. Feimu feipifingün ti olivo anümca: ‘Ayüiñ tami lonco ülmen-ngeal iñchiñ mu’.  Huelu ti olivo anümca feipieyu: ‘¿Elcünupeafun mai ñi hulal aceite* ñi püramyeafiel ta Chau Ngünechen ca pu huentru, fei tañi nengümcahual huente caquelu anümca mu?’. 10  Fei pu anümca feipifingün ti higuera anümca: ‘Eimi cüpange, ngüneniemuiñ’. 11  Huelu ti higuera anümca feipieyu: ‘¿Elcünupeafun mai ñi hulal ti cümelu cochü fün, fei tañi nengümcahual huente caquelu anümca mu?’. 12  Fei hula pu anümca feipifingün ti anüm ofad: ‘Eimi cüpange, ngüneniemuiñ’. 13  Huelu ti anüm ofad feipieyu: ‘¿Elcünupeafun mai ñi hulal tañi hue pulcu, ayühuelquefilu Chau Ngünechen ca ti pu huentru, fei tañi nengümcahual huente caquelu anümca mu?’. 14  Aflu tüfa, com caquelu anümca feipifingün ti zarza:* ‘Eimi cüpange, ngüneniemuiñ’. 15  Feiti zarza feipieyu ti pu anümca: ‘Rüfngele tamün dullimuafiel iñche tañi ngünenieal, cüpamün tamün chellcomtual* tañi llaufeñ mu.* Femnole tüfa, ti zarza mu tripape cütral ca lüpümafi ti cedro Líbano huincul mülelu’. 16  Huelu feichi mu tamün lonco ülmencünufiel Abimélec, ¿rüf cutranpiuqueyefimün Jerubaal ca tañi pu che? ¿Rüf piuque mu femimün ca cüme troquitufimün? ¿Femfimün chumngechi felefui ñi femngeal? 17  Tañi chau quehualu eimün meu, cuñihun tucui ñi mongen* tamün montulafiel pu Madián che ñi cuhu mu. 18  Huelu fachantü huitrapüraimün tamün caiñetuafiel tañi chau ñi pu che, fei huente quiñe cura mu langümüñmafimün tañi fotüm, tüfa ta 70 huentru. Cafei lonco ülmencünufimün tañi esclava ñi püñeñ, tüfa ta Abimélec. Tüfachi huentru, fei eimün tamün peñi, feimu dullifimün ñi ngünenieafiel pu loncolelu Siquem huaria mu. 19  Fachantü eimün rüf piuque mu femülmün ca cüme troquitufilmün ta Jerubaal ca tañi pu che, ayüucülemün Abimélec ñi duam mu, fei quisu ayüucülepe eimün tamün duam mu. 20  Huelu femnole, Abimélec cütral mu lüpümtucuafi ta Siquem ñi pu loncolelu ca tati pu che Bet-Miló mu mülelu. Ca Siquem ñi pu loncolelu ca tati che Bet-Miló mülelu cütral mu lüpümtucuafi ta Abimélec”. 21  Fei Jotán lefmahui ca amui Beer lof mu, üyeu mülenagi fente tañi llicaniefiel tañi peñi Abimélec. 22  Cüla tripantu mu Abimélec ngüneniefi ta Israel.* 23  Fei Chau Ngünechen elufi ñi caiñetuhual Abimélec ca Siquem ñi pu loncolelu. Tüfa engün ngünencafingün ta Abimélec. 24  Tüfachi dungu rupai, femngechi ñi huiñolelngetual tañi femün pu huesa langümquefilu Jerubaal ñi 70 fotüm. Femngechi pu culpaconlu culliai ti hutruelchi mollfüñ:* Abimélec ñi langümfiel tañi pu peñi ca Siquem ñi pu loncolelu ñi quellueteu ñi langümfiel. 25  Siquem ñi pu loncolelu huercüingün huentru huechuñ mahuida mu, femngechi ñi lefcontuafiel ta Abimélec. Tüfachi pu huentru saltiaquefingün com pu rupaquelu feichi rüpü mu cheu tañi mülen engün. Rupachi antü mu Abimélec quimelelngei tüfachi dungu. 26  Feichi mu, Ébed ñi fotüm, Gaal pingelu ca tañi pu peñi puhuingün ca conpuingün Siquem huaria mu. Fei Siquem ñi pu loncolelu maneluhuingün Gaal mu. 27  Fei amuingün lelfün meu, anüm ofad mu entuingün tañi fün, pünofingün ca fiestaingün. Fei hula coningün cheu ñi poyengequeel tañi dios.* Eluhuingün ñi iyal, putual* ca malisiayafiel ta Abimélec. 28  Fei Gaal, Ébed ñi fotüm, feipi: “¿Inei am ta Abimélec ca inei am Siquem* taiñ serfiafiel? Abimélec, ¿Jerubaal ñi fotüm pemai? Zebul, ¿fei tañi falin huentru ñi quellueteu pemai? ¡Doi cümei taiñ serfiafiel Hamor ñi pu huentru, Siquem ñi chau! Huelu, ¿chumngelu* mülei taiñ serfiafiel ta Abimélec? 29  Iñche ngüneniefili tüfachi pu che, huemünentuafiñ* ta Abimélec, fei ñi ngüneniehuenoal”. Fei hula chaftufi ta Abimélec. Feipifi: “¡Trapümnge doi hueichafe ca tripange tami hueichayal!”.* 30  Fei Zebul, tati huaria ñi principe, allcüi chem ñi pin ta Gaal, Ébed tañi fotüm, feimu rume illcui.* 31  Fei ellca huercülelfi huerquen ta Abimélec tañi feipiafiel: “Tüfei cai, Gaal, Ébed tañi fotüm ca tañi pu peñi müleingün ta Siquem mu. Petu ngüchaltucufi ti pu che huaria mu tami caiñetuaeteu. 32  Eimi ca tami pu huentru pun cüpayaimün, fei mülenagmün lelfün mu ca lloftuleaimün.* 33  Pulihuen mu, tripale müten ti antü, trecacünuhuaimün fei malocontuafimün ti huaria. Gaal ca tañi pu huentru tripale tami hueichayaeteu, chumnge rume tami huehuafiel”. 34  Fei Abimélec ca com che tañi compañeteu, pun tripaingün. Hudamngei meli troquiñ mu. Huecun Siquem huaria mu lloftuleingün. 35  Fei Gaal, Ébed ñi fotüm, tripai ca mülenagi conhue püle ti huaria ñi puerta mu. Fei Abimélec ca tañi compañeteu tripaingün cheu tañi lloftulen engün. 36  Fei Gaal pefilu müten engün, feipifi ta Zebul: “¡Adquintunge! Mülei che nagcülepalu huente huincul mu”. Huelu Zebul feipieyu: “Huentru no tati tami pequentumequeel, ti fütra huincul ñi llaufeñ tati”. 37  Fei hula Gaal feipi: “¡Adquintunge! Rangiñ tati troquiñ mapu meu nagcülepai ta che. Ca quiñe troquiñche püllelepai feiti rüpü püle cheu ñi mülen ti fütra anümca, Meonenim pingelu”. 38  Zebul feipieyu: “¿Cheu elcünuimi tami mallma chengen? Eimi feipimi ‘¿Inei am ta Abimélec taiñ serfiafiel?’. Eimi illamcafimi tüfachi pu che, ¿felei no am? Feimu feula tripange, hueichamefinge engün”. 39  Feimu Gaal adniefi Siquem ñi pu loncolelu, fei quehuafi ta Abimélec. 40  Abimélec inantucufi ta Gaal, tüfa ta lefmahui. Rume fentren che laingün ca tranalehueingün conhue püle ti huaria ñi puerta mu. 41  Abimélec mülenagi Arumá huaria mu. Ca Zebul huemünentufi* ta Gaal ca tañi pu peñi Siquem huaria mu. 42  Ca antü rupalu, pu che amui lelfün mu. Fei Abimélec allcüi tüfa. 43  Feimu Abimélec trahulfi tañi pu huentru, hudamfi cüla troquiñ mu, fei mülenagi tañi lloftuafiel. Pefilu ti pu che tripalu huaria mu, lefcontufi ca langümfi. 44  Abimélec ca tati troquiñche ñi compañeteu lefcontufingün tati pu che ca mülenagingün conhue püle ti huaria ñi puerta mu. Cafei epu troquiñche lefcontufingün com pu che mülelu lelfün mu, fei langümfingün. 45  Com feichi antü Abimélec hueichafi ti huaria, fei nüfi. Langümfi tati pu che mülelu fei mu, apümcafi ti huaria ca chadiñmafi. 46  Tüfachi dungu quimingün com pu loncolelu mülelu Siquem ñi alüpürachi ruca. Feica müten amuingün ñi chellcomtual* cheu ñi poyengequen El-Berit pingechi dios.* 47  Abimélec quimelelngei üye mu ñi trahulen com pu loncolelu Siquem ñi alüpürachi ruca mu. Feimeu müten 48  Abimélec ca com pu huentru tañi compañeteu huechuingün Zalmón pingechi huincul. Abimélec nüi quiñe toqui, catrüi quiñe rou anümca,* meñcu püramfi ca feipifi tañi pu compañeteu: “¡Matuquelmün! ¡Chumngechi femün iñche ca femaimün!”. 49  Com engün catrüingün rou anümca,* fei inafingün ta Abimélec. Tucuingün rou anümca cheu ñi chellcomtun* engün, fei üyümelfingün cütral. Femngechi lai com pu che mülelu Siquem ñi alüpürachi ruca, tüfa ta huaranca* huentru ca domo peno. 50  Fei hula Abimélec amui ta Tebez huaria mu, hueichafi* ca nüfi ti huaria. 51  Rangi ti huaria mu mülefui quiñe fütra alüpürachi ruca. Tüfa mu lefmahuingün com pu huentru, pu domo ca com pu loncolelu huaria mu. Üyeu cerrantucuhuingün ca püraingün huechuñ ti alüpürachi ruca mu. 52  Abimélec ca puhui ti alüpürachi ruca mu ca lefcontufi. Fülconpulu* conhue püle ñi cütraltuafiel, 53  quiñe domo ütrüfnacümelfi quiñe cura rüngümquetranquelu,* tüfa puhui Abimélec ñi lonco mu. Tüfachi cura trafoñmafi ñi lonco. 54  Feimeu müten Abimélec mütrümfi* tañi quelluqueteu yenielu tañi hueichahue. Fei feipifi: “Entunge tami fütra cuchillo ca langümen. Femngechi inei no rume feipilayai tañi langümeteu quiñe domo”. Feica müten tañi quelluqueteu chüngartuculeyu ti fütra cuchillo, fei lai. 55  Pu Israel huentru pefilu müten ñi lan ta Abimélec, amutuingün tañi ruca mu. 56  Femngechi Chau Ngünechen huiñoleltufi ta Abimélec tati huesaque dungu ñi femfiel tañi chau, langümfilu tañi 70 peñi. 57  Chau Ngünechen femi ñi huiñolelngetual com ñi huesa femün Siquem ñi pu huentru.* Femngechi puhui quisu engün meu Jotán ñi malisian dungu, tüfa Jerubaal ñi fotüm.

Quimnieal

Ca feipiafui chi: “Pu ngen mapu”.
Hebreo quehun feipilei: “Tamün foro ca tamün fün cuerpo, calül”.
Hebreo quehun feipilei: “Tañi piuque engün eluhui ñi inayafiel”.
Quiñe siclo fanei 11,4 gramo. Ngüneduamnge apéndice B14.
Cam: “Ngünam huentru”.
Cam: “Llumuhui”.
Cam: “Femhuelayan tañi cüdau”.
Cam: “Chacai, huayun, püllin”.
Cam: “Chücütual, ñücümtual”.
Cam: “Sombra”.
Hebreo quehun feipi néfesh. Diccionario mu ngüneduamnge “mongen”.
Cam: “Principe troquihui Israel mu”.
Cam: “Huitruelchi mollfüñ”.
Hebreo quehun mu feipilei: “Tañi dios ñi ruca”.
Cam: “Pütocoal”.
Cam: “Chemu”.
Tüfa ta Zebul chi, Siquem tañi quelluqueteu.
Cam: “Quechanentuafiñ”.
Cam: “Quehuayal”.
Cam: “Lladcüi”.
Cam: “Ngüneduamaimün”.
Cam: “Quechanentufi”.
Cam: “Chücütual, ñücümtual”.
Tüfa Baal-Berit ca pingefui.
Cam: “Chamida”.
Cam: “Chamida”.
Cam: “Chücütun, ñücümtun”.
Cam: “Mil”.
Cam: “Anümi ñi tolto ruca, carpa ruca”.
Cam: “Pülleconpulu”.
Tüfachi cura huente cudi cura pünengequefui ñi rüngümquetranal.
Cam: “Ngütrümfi”.
Hebreo quehun feipilei: “Quisu tañi lonco mu”.