Amual ti dungu

Amual tati troquiñ dungu mu

TROQUIÑ ÑI CHILLCATUNGEAL 50

ÜLCANTUN 135 Jehová feipieimu: “Quimchengeaimi hueche”

Quelluafimi tami yall ñi doi maneluhual Jehová ca Biblia mu

Quelluafimi tami yall ñi doi maneluhual Jehová ca Biblia mu

“Cüme quimaimün Chau Ngünechen tañi piel, feiti cümelu, ayüfalngelu ca tutelu” (ROM. 12:2).

¿CHEM QUIMAIÑ?

Chumngechi pu chau nütramcayafuingün tañi pu yall Chau Dios ca Biblia mu, ca chumngechi quelluafuingün tañi doi maneluhual.

1, 2. Pu yall ramtule ñi feyentun mu, ¿chem mülei ñi raquiduamal pu chau?

 PU CHAU petu tremümlu ñi pu yall, a rume fentren cüdau niei pingeafui. Yafüluuquei engün ñi quimeltuafiel ñi pu yall Jehová mu, feimu saquifali engün (Deut. 6:6, 7). Pu pichiqueche petu tremcülelu niei fentren ramtun. Ramtuafuingün chumngelu Jehová feipiqueiñmu taiñ femnoal quiñeque dungu.

2 Tati pu pichiqueche ramtule tüfachi dungu, tati chau raquiduamafui: “Tañi yall maneluuhuelai Jehová mu ca tati Biblia mu” piafui chi. Huelu pichiqueche ramtuquei, femngechi ñi doi adümafiel ñi feyentun (1 Cor. 13:11). Feimu pu chau ngelai ñi llicayal. Tami yall ramtule, allmalltunge tami quelluafiel quisu ñi raquiduamal ca ñi doi maneluhual Jehová mu.

3. ¿Chem ngüneduamaiñ tüfachi troquiñ mu?

3 Tüfachi troquiñ mu ngüneduamaiñ chumngechi ti pu chau quelluafui ñi pu yall ñi femal tüfachi cüla dungu: 1) doi maneluhual Jehová mu ca tati Biblia mu. 2) Falintuafiel Jehová tañi huercün dungu. Ca 3) incañpeafiel tañi feyentun. Ca ngüneduamaiñ chumngelu ñi cümen ramtuyüm pichiqueche. Ca feipiaiñ chem tami femal eimi tami nütramcayafiel tami yall Jehová mu.

QUELLUAFIMI TAMI PU YALL ÑI MANELUHUAL JEHOVÁ MU CA TATI BIBLIA MU

4. ¿Chem ramtuafui pu yall ca chumngelu?

4 Pu chau raquiduamquelai: “Iñchiñ maneluucüleiñ Jehová mu, feimu ca inaye femquei tañi pu yall”. Eimün choyüngelu, pürüm feyentufemlaimün Jehová mu, feimu tami pu yall ca femquelaingün. Feimu tremcülerpulu ramtuafuingün chi: “¿Rüfngepei mai ñi mülen ta Dios? ¿Maneluhuafun ñi feipilen Biblia?”. Femngechi ramtun huesa dungu no, Biblia feipilei taiñ cüme raquiduamal ca ngüneduamal ñi rüfngepen mai com dungu (Rom. 12:1; 1 Tes. 5:21). Eimün, ¿chumngechi quelluafuimün tamün pu yall ñi doi maneluhual Jehová mu ca Biblia mu?

5. Pu chau, ¿chumngechi quelluafuingün tañi pu yall ñi doi maneluhual Biblia mu? (Romanos 12:2).

5 Yafültucuafimi tami pu pichiqueche ñi quisu ngüneduamal taiñ feyentun (papeltunge Romanos 12:2). Tami pu yall ramtuelmu, yafültucuafimi quisu ñi quintual engün ti huiñoldungun. Feipiafuimi ñi quintual taiñ pagina jw.org mu video ca quimeltun, femngechi ñi maneluhual tati Biblia ñi cüpan Chau Ngünechen mu (1 Tes. 2:13). Quiñe ejemplo, quintuafui taiñ lifru mu ñi tripan chi cuifi huaria Nínive. Cuifi mu, quiñeque che feipiquefui Nínive turpu mülequelafui. Huelu 1850 tripantu peno, pengei tati cuifi huaria Nínive rünganconcülefulu mapu mu, femngechi pengei Biblia ñi coilatuquenon (Sof. 2:13-15). Ca papeltuafui ñi femtripan Biblia ñi feipicünuel ñi apümcangeel Nínive huaria. Tüfa tripai tati troquiñ “¿Quimquefuimi tüfa?” tripalu Ti Huerquen noviembre 2021 tripantu mu. Yafültucuafimi tami yall ñi quintual caquelu lifru mu ñi feipin taiñ publicaciones, femngechi doi maneluhuai Biblia ñi feipiquen tati rüf dungu.

6. ¿Chem dungu pengelelafuimi tami pu yall ñi doi maneluhual Biblia mu? (Ca inaduamnge ti adentun).

6 Yafültucuafimi tami pu yall ñi ngüneduamal chumngelu manelfali tati Biblia. Fillque dungu femafuimi tami nütramcalelafiel tami pu yall Chau Dios mu ca tati Biblia mu. Quiñentrür amuafuimün quiñe museo mu, quiñe parque mu cam Betel ruca, femngechi pengelelafuimün falinque dungu. Cafei quintuafuimün lifru cam internet mu cuifique rupan dungu ca cuifique chemcün, femngechi pengelelafuimi tami pu yall Biblia ñi manelfalngen. Mülei quiñe cuifi laf cura Piedra Moabita pingelu cheu ñi huiriconcülefel Chau Jehová tañi üi doi 3 mil tripantu cuifi mu. ¿Quimeltulelafuimi tami pu yall tüfachi dungu? Tüfachi cura mu ca huiriconcülei Moab ñi rey Mesá pingelu chaftufi ta Israel. Com tüfa ca huiriconcülei Biblia mu (2 Rey. 3:4, 5). Tüfachi cura mülei quiñe museo mu París pingechi huaria mu. Ca mülei tüfachi fütra cura ñi copia ti fütra Betel ruca mu mülelu Estados Unidos. Üye mu mülei quiñe museo “Tati Biblia ca Chau Ngünechen ñi üi” pingelu. Tami pu yall pele com tüfachi dungu, doi feyentuai Biblia mu engün (ca ngüneduamafuimi 2 Crónicas 9:6).

Cuifique chemcün pengelquei Biblia ñi rüfngen, pengelafuimün tamün yall ñi doi maneluhual. (Inaduamnge parrafo 6).


7, 8. 1) ¿Chem quimeltueiñmu chumngechi ñi adelcalen itrofill mongen? (Ca inaduamnge ti adentun). 2) ¿Chem ramtuafuimi tami pu yall ñi doi maneluhual Jehová mu?

7 Yafültucuafimi tami pu yall ñi ngüneduamal Jehová tañi deumael. Trecayahulmi cam cüdahulmi tami mapu, pengelelafuimi tami pu yall fente ñi afmatufalngen Jehová tañi deumael. Cüme ngüneduamfilmi itrofill mongen, peafuimi tañi fente cüme adcünungen. Tüfa pengeli mülei quiñe deumalu. Raquiduamnge tüfa: ngüneduamfilmi quiñeque galaxia, tati tapül anümca, quiñeque caracol ca tati girasol, fei peafuimi com trüri chumngechi ñi deumangen, niei quiñe espiral reque. Quiñe cientifico Nicola Fameli pingelu feipi: “Raquingen mu tati espiral, ngüneduamngequei com nüucülei ñi tunten-ngen”. Tüfachi numero sucesión de Fibonacci pingei. Tañi afmatungen mu, tati pu cientifico fentren tripantu ngüneduamniequefi tüfachi dungu. b

8 Colegio mu, ti pichiqueche quimelngeafui ñi trürngen quiñeque dungu tañi deumangen. Quiñe ejemplo: raquiduamnge ñi femngen tati anümca. Tati anümca niei tañi mutrung ca tañi rou. Quisuque tañi rou tremquei doi pichique rou. Ca feitachi pichique rou mu, doi pichique rou tremquei, femngechi amulei. Afmatufali chumngechi ñi adcünungen tati anümca. ¿Inei am femngechi adcünufi? Tami pichiqueche ngüneduamfilu fente ñi afmatufalngen itrofill mongen, doi maneluhuai Jehová tañi com deumafiel (Heb. 3:4). Tami pu yall tremcülele, duamai tañi quimelngeal chemu mülei ñi inayal Dios tañi huercün dungu. Feimu ramtuafuimi: “Jehová cai taiñ deumaeteu, fei ¿doi quimniepelai chem taiñ duamnieel taiñ cüme feleal?”. Ca quimelafuimi Jehová elueiñmu tati Biblia taiñ adnieaeteu taiñ ayüucüleal.

NASA, ESA, and the Hubble Heritage (STScl/AURA)-ESA/Hubble Collaboration

¿Inei am cüme adcünufi com taiñ pequeel? (Inaduamnge parrafo 7, 8).


QUELLUAFIMI TAMI PU YALL ÑI FALINTUAFIEL JEHOVÁ TAÑI NGÜLAM

9. Tami pu yall, ¿chumngelu ramtuafeimu Jehová tañi huercün dungu mu?

9 Quiñeque mu tami pu yall ramtuafeimu chumngelu Biblia feipiquei taiñ femnoal quiñeque dungu, fei ngüneduamaimi chumngelu tami ramtueteu. ¿Quiñeucülelai ñi raquiduam Biblia mu? ¿Cam quimlai chumngechi ñi huiñoldungual tañi ramtueteu? Tüfachi dungu rupale, papeltuafuimün ti lifru ¡Rumel ayüucüleaimi!, c fei quelluayu tañi doi falintuafiel Jehová tañi huercün dungu.

10. ¿Chumngechi quelluafuimi tami pu yall ñi cüme hueniyeafiel ta Jehová?

10 Quelluafimi tami yall ñi cüme hueniyeafiel ta Jehová. Chillcatulmün Biblia, inaduamaimün ti ramtun ca pengelün dungu tripalu ti lifru ¡Rumel ayüucüleaimi!, femngechi quimüñmayafimi tañi chem raquiduamcülen (Prov. 20:5). Quimeltun 8 mu, Jehová trürümuuquei quiñe cüme hueni mu. Cuñiutucuqueiñmu taiñ cümelcaleal. Papeltufilmün 1 Juan 5:3, fei ramtuafuimi tami fotüm cam ñahue: “Chau Jehová rume cüme hueni, feimu ¿chumngentuafiyiñ tañi huercün dungu?”. Tüfachi ramtun mu raquiduamelafuimi tami pu yall Jehová tañi huercün dungu pengeli taiñ piuqueyeteu (Is. 48:17, 18).

11. ¿Chumngechi quelluafuimi tami pu yall ñi doi falintuafiel Biblia tañi ngülam? (Proverbios 2:10, 11).

11 Feipiafimi chumngechi taiñ cümelcaqueteu Biblia tañi ngülam. Quiñentrür papeltulmün Biblia cam ti texto diario, nütramcayaimün chumngechi tami quellueteu eimi ca tami familia. Feipiafimi taiñ cüdaufengeal ca nor chengeal, fei cümelcaqueiñmu (Heb. 13:18). Ca quimeltulelafuimi Biblia ñi ngülam quelluqueiñmu taiñ nieal cüme mongen ca ayühun (Prov. 14:29, 30). Tüfachi dungu nütramcalelfilmi tami pu yall, doi eluucüleaingün ñi inayal Biblia tañi ngülam (papeltunge Proverbios 2:10, 11).

12. Quiñe peñi, ¿chumngechi quelluquefi tañi fotüm ñi doi maneluhual Jehová tañi ngülam mu?

12 Quiñe peñi mülelu Francia mapu mu Steve pingelu, feipiquei chumngechi quisu ca tañi domo quelluquefi tañi hueche fotüm Ethan pingelu. Fei quimeltuquefi Jehová tañi huercün dungu pengelquei taiñ piuqueyeteu. Taiñ peñi feipi: “Ramtuquefiyu tañi fotüm, ‘¿chemu Jehová ayüniei taiñ inayafiel tüfachi huercün dungu? Tüfachi ngülam, ¿chumngechi pengeli Jehová taiñ piuqueyeteu? Feyentunofilmi, ¿chem rupayafui?’”. Femngechi nütramcan quellueyu tüfachi hueche huentru ñi doi maneluhual Jehová tañi huercün dungu mu. Tüfachi chau ca feipi: “Ayünieyu Ethan tañi adümürpual Jehová tañi quimün doicülei pu che tañi quimün meu”.

13. ¿Chumngechi quimeltuafuimi tami pu yall ñi inayal Biblia tañi ngülam?

13 Quimeltuafimi ñi inayal Biblia tañi ngülam. Peafiyiñ quiñe ejemplo. Colegio mu tami pu yall feipingequei chi ñi quisu papeltual quiñe lifru. Quiñeque mu ti pu che tripaquelu tüfachi lifru mu quehuafengei ca conquei pod cudumuhun mu, huelu cüme tripaquei ñi mongen engün. Feimu pu papeltuquelu ayüafui tañi ca femngechi femal. Huelu eimi raquiduamelafuimi tami pu yall ñi chum duamquen Jehová femngechi femle ta che (Prov. 22:24, 25; 1 Cor. 15:33; Filip. 4:8). Femngechi tami pu yall quimtucuaingün fente cümei inayal Jehová tañi huercün dungu. Fei tati quimelfe cam tañi pu compañ ramtueliyu ti lifru mu, fei ti hueche nütramcayafui tañi feyentun mu.

QUELLUAFIMÜN TAÑI INCAYAL TAÑI FEYENTUN

14. ¿Chem dungu cüdautuafuingün pu huechequeche? Ca, ¿chemu?

14 Quiñeque mu tati pu huechequeche cüdautuafui ñi nütramcayafiel ta caquelu tañi feyentun mu. Llicayafuingün chi ñi feipial chemu ñi feyentuquenon tati evolucion mu. Fentren quimeltufe feipiquei ñi rüfngen tati evolucion. Felei llemai, tati pu huechequeche duamniei ñi foliluucüleal tañi feyentun, fei ñi nütramcayafiel ta caquelu che. ¿Chumngechi quelluafeyu tañi pu chau? Peafiyiñ.

15. ¿Chem quelluafui pu hueche ñi doi maneluhual tañi feyentun mu?

15 Quelluafimi tami pu yall ñi doi maneluhual tañi feyentuqueel mu. Tami pu yall feyentuquei Chau Dios ñi deumafiel ti mongen, fei ngelai tañi yehueal (2 Tim. 1:8). Fentren cientifico ca feipiquei quisu huefrumelai ta mongen. Ngüneduamfiel mu fente ñi cüme deumangen com ti mülelu, feyentuquelaingün tati evolucion mu. Fentren taiñ pu peñi ca lamngen ngüneduamfiel mu itrofill mongen, maneluhurpuingün Chau Dios tañi com deumafiel. Feimu tami pu yall ngüneduamle ca femngechi dungu, doi maneluhuafuingün Chau Dios mu. d

16. ¿Chumngechi pepicayafuimi tami pu yall ñi incayal tañi feyentuqueel? (1 Pedro 3:15; ca inaduamnge ti adentun).

16 Pepicayafimi tami pu yall ñi incayal tañi feyentuqueel (papeltunge 1 Pedro 3:15). Mülei quiñeque articulo jw.org mu, nütramcai chumngelu maneluhuafuiñ Chau Dios ñi deumafiel itrofill mongen ca ñi rüfngenon tati evolucion. Com tañi ngüneduamün mu, tami pu yall dulliafui chem tañi doi ayüfiel ñi quimelafiel caquelu. Fei trür adümcantuafuimün. Feipiafuimi: “Chaftudungulayafimi tami pu compañ. Huelu quiñeque ayüle ñi nütramcayal, adümfalngen mu quimelafuimi” piafuimi. Quiñe ejemplo, tami yall feipingeafui: “Iñche feyentuquen tañi pequeel müten, huelu Dios pequelafiñ”. Tami yall huiñoldunguafui: “Rangiñ tati mahuidantu perumelmi quiñe rünganco rume cüme deumangelu, quisu huefrumei pilayafuimi, raquiduamafuimi llemai quiñe che tañi deumafiel. Doyelchi mai, com tati mülelu huenu ca mapu mu niei inei tañi deumaeteu”.

Nütramcafilmi tami pu compañ, feipiafimi adümfalchi quimeltun. (Inaduamnge parrafo 16, 17). e


17. Pu chau, ¿chumngechi yafültucuafui tañi pu yall ñi nütramcayal Biblia mu?

17 Feipifinge tami pu yall ñi eluhual tañi nütramcayal Biblia ñi feipin (Rom. 10:10). Femngechi nütram trürümngeafui tañi dungulngeal quiñe instrumento. Ellaca mu cüdaungeafui, huelu ñochiquechi enturpuafuimi doi cümeque ül. Ca femngechi felei taiñ amuldungun, ñochiquechi doi adümuuqueiñ. Quiñe hueche hue amuldungulu feipiafui doi adümfalchi nütram müten. Tati hueche feipiafui tañi compañ: “Pu cientifico ñi deumayal hueque invento, ngüneduamquefi ñi chumngen tati pu culliñ, ¿quimquefuimi? ¿Pengelelafeyu quiñe video?”. Fei pengelelafui quiñe video mülelu ti troquiñ “¿Deumangepei mai?”. Fei ca feipiafui: “Pu cientifico saquingequei tañi adentucünufiel ti pu culliñ. Huelu, ¿inei mülefui tañi doi saquingeal? ¿Tati deumafilu ti culliñ peno?”. Femngechi ti compañ ayüafui ñi doi quimafiel ta Jehová.

QUELLUNIEAFIMI ÑI DOI MANELUHUAL JEHOVÁ MU

18. Pu chau, ¿chumngechi quelluafui tañi pu yall ñi maneluhual Jehová meu?

18 Fill püle mülei che feyentuquenolu Jehová meu (2 Ped. 3:3). Pu chau, trür estudialmün tamün pu pichiqueche engün, quelluafimün tañi doi ngüneduamal fillque quimeltun, fei quelluayu tañi doi falintuafiel Biblia ca tañi huercün dungu. Trür ngüneduamafuimün Jehová tañi deumael afmatufali, femngechi quisuque maneluhuaingün Jehová meu. Quelluafimün ñi adümafiel ñi femtripan Biblia ñi feipicünuel. Huelu doi mai llellipuñmayafimün tamün pu yall ca quiñentrür llellipuaimün. Cüdaungeafui quelluafiel pu pichiqueche ñi maneluhual Jehová meu, huelu maneluhuafuimi llemai Jehová tami cümelcayaeteu (2 Crón. 15:7).

ÜLCANTUN 133 Poyeafiyiñ Jehová taiñ huechengen mu

a Tüfachi troquiñ mu nütramcayaiñ pu chau ca tati pu yall, huelu tüfachi ngülam ca inayafui tati pu ñuque.

b Tami doi quimal, peafimi ti video Las maravillas de la creación revelan la gloria de Dios mülelu jw.org mu.

c Tami pu yall deu papeltufile com ti lifru ¡Rumel ayüucüleaimi! pingelu, quiñentrür huiño ngüneduamafuimün quiñeque quimeltun nütramcalu Biblia ñi huercün dungu, tüfa mülei ti troquiñ 3 ca 4.

d Peafimi ti troquiñ “Por qué creemos que hay un Creador” tripalu ¡Despertad!, septiembre 2006 tripantu, ca ti folleto El origen de la vida. Cinco cuestiones dignas de análisis. Tami doi quimal, quintuafimi ti fillque video feipilelu “Ñi feipingequeel tati mongen ñi tuhun mu” jw.org mu.

e ¿CHEM PENGELI TI ADENTUN? Quiñe hueche testigo nütramcafi quiñe compañ, pengelfi quiñe video tripalu ti troquiñ “¿Deumangepei mai?”.