Amual ti dungu

Amual tati troquiñ dungu mu

TROQUIÑ ÑI CHILLCATUNGEAL 1

Chau Dios ñi dungu “rüf dungu llemai”

Chau Dios ñi dungu “rüf dungu llemai”

TI TEXTO TAIÑ LONCONTUCUNIEAL 2023 TRIPANTU MU, FEIPILEI: “Com tami feipin rüf dungu llemai” (SAL. 119:160).

ÜLCANTUN 96 Chau Dios tañi Dungu trürümfal-lai

¿CHEM QUIMAIÑ? a

1. ¿Chumngelu pu che maneluuhuelai Biblia mu?

 FAMÜLQUE mu, pu che quimlai inei mu ñi maneluhual. Pefiel mu ñi femquen mu politico, pu cientifico ca pu empresario, ramtuuqueingün ñi cüme chengepen mai engün. Cafei pu che yamhuequelafi pu loncolechi religioso. Feichi loncolechi religioso feipiqueingün ñi inaniequefiel ñi feipin Biblia, feimu pu che maneluuhuelaingün Biblia mu.

2. ¿Chem mu maneluuqueiñ? (Salmo 119:160).

2 Iñchiñ serfiniefiyiñ Jehová, feimu quimnieiñ ñi rüf Ngünechen ngen ca taiñ cümelcaqueteu (Sal. 31:5; Is. 48:17). Ca maneluuqueiñ com ñi feipin Biblia “rüf dungu llemai” (papeltunge Salmo 119:160). Quiñe quim huentru feipi: “Chau Dios coilatuquelai ca turpu feipilayafuiñ ñi femtripanoal tañi feipin. Chau Dios ñi pu che maneluuqueingün quisu mu ca com tañi feipin mu” pi tati huentru.

3. ¿Chem peaiñ tüfachi troquiñ mu?

3 ¿Chumngechi quelluafuiñ pu che ñi ca femngechi maneluhual Biblia mu? Peaiñ cüla dungu: 1) ñi feipin Biblia turpu cambiaquelai, 2) com huechutripaquei tañi feipicünuel ca 3) ñi feipin Biblia cüme elcünutuafui pu che ñi mongen.

BIBLIA TAÑI DUNGU CAMBIALAI

4. ¿Chumngelu quiñeque che raquiduamquei Biblia ñi caletun?

4 Jehová adcünufi 40 huentru ñi huirintucual Biblia. Fei engün huirintucufingün Biblia fillque chemcün mu, fei hula copiangei ñi huirintucuel engün. Famülque mu, feitachi copia müten nieiñ. Feimu fentren che ramtuuquei: “¿Calepetui mai ñi huirintucuel feitachi 40 huentru? ¿Chumngechi maneluhuafuiñ ñi caletunon ñi feipin Biblia?”. Peafiyiñ.

Quiñeque adümuhun-ngechi huentru huirintucufingün fentren copia tati Hebreo Huirintucun mu. Feitachi pu huentru fente cüme copiafingün. (Inaduamnge parrafo 5).

5. ¿Chumngechi copiangequefui tati Hebreo Huirintucun? (Inaduamnge ti adentun hunen pagina mu).

5 Jehová ayüquelafui ñi ñamnoal quisu tañi dungu, feimu huercüfi tati pu rey Israel mu ñi copiayafiel tati ley. Ca feipifi tati pu Leví che ñi quimeltulelafiel pu Israel che (Deut. 17:18; 31:24-26; Neh. 8:7). Deu tripatulu pu judio Babilonia mu, quiñeque adümuhun-ngechi huentru huirintucufingün fentren copia tati Hebreo Huirintucun mu (Esd. 7:6). Feitachi pu huentru fente cüme copiafingün. Raquiquefingün caque quiñeque palabra ca letra tañi huirintucual. Huelu tañi chengen mu, quiñeque mu huelulcaufuingün tañi huirintucuel mu. Fentren copia am mülefulu, femngechi quimngerpui cheu ñi huelulcahun engün ¿chumngechi? Peafiyiñ.

6. ¿Chumngechi quimngerpui ñi huelulcahun pu copiaquefulu Biblia?

6 Famülque mu, quiñeque quim huentru inaduamingün cheu ñi huelulcahun pu copiaquelu, ¿chumngechi am femingün? Raquiduamnge tüfa mu: pataca huentru feipingei ñi copiayafiel quiñe huirintucun, huelu quiñe tüfachi pu huentru pichi huelulcahui quiñe letra mu. ¿Chumngechi quimngeafui cheu ñi huelulcahun? Inaduamngeafui com ñi copiael tati pu huentru. Ca femngechi femingün pu quimche famülque mu. Inaduamfingün com ñi huirintucuel pu copiaquefulu Biblia, fei peingün cheu ñi huelulcahun engün.

7. ¿Chumngechi quimiyiñ pu copiaquelu Biblia cüme entuingün ñi cüdau engün?

7 Pu copiafilu Biblia cüme entuingün tañi cüdau, ¿chumngelu feipiafuiñ? Tati Códice de Leningrado huirintucungei 1008, 1009 tripantu püle, fei tati doi cuifi copiangelu com tati Hebreo Huirintucun mu. Huelu pengei quiñeque copia doi huaranca tripantu cuifi deumangelu. Quiñe che feipiafui: “Ñi rupan mu doi huaranca tripantu, ñi feipin ti Códice de Leningrado ca tati doi cuifique copia trürcülelai”. Huelu femllelai mai. Pu quimche inaduamürpuingün pichi calelu rume chumngechi ñi huirintucungeel feitachi copia, huelu ñi quimeltuel Biblia cambialai.

8. Fillque copia ti Griego Huirintucun mu ca caquelu lifru, ¿chem mu trürlai?

8 Tati pu hunenque cristiano ca copiafingün Biblia. Cüme copiafingün com tati Griego Huirintucun, fei ta pünequefingün trahun mu ca amuldungun mu. Quiñe quimche ngüneduami quiñeque copia ti Griego Huirintucun mu ca trürümfi caquelu lifru mu feichi mu huirintucungelu. Feitachi quimche feipi: “Famülque mu, doi mülei Griego Huirintucun ñi copia caquelu lifru mu, epe com feitachi copia huirintucungei com ti Griego Huirintucun”. Quiñe lifru nütramcalu ti Griego Huirintucun mu feipi: “Papeltufiliyiñ ti Griego Huirintucun cüme rulpadungungelu, maneluhuafuiñ ñi feipin trüri ñi huirintucuel pu huentru cuifi mu. Feimu feipiafuiñ ñi manelfalngen”.

9. ¿Chem piafuiñ Jehová tañi Dungu mu? (Isaías 40:8).

9 Fentren tripantu mu pu copiaquefilu Biblia rume cüdahuingün, feimu fachantü manelfalngei tati Biblia. b Fachantü Jehová ñi duam mu, nieiñ tati Biblia ca ñi huirintucuel cambialai (papeltunge Isaías 40:8). Huelu quiñe che feipiafui: “Cambianofule rume ñi feipin Biblia, huelu ¿rüf cüpapei mai Chau Dios mu?”. Peaiñ chemu feipiafuiñ Biblia ñi cüpan Chau Dios mu.

BIBLIA ÑI FEIPICÜNUEL HUECHUTRIPAQUEI

Huele püle: C. Sappa/DeAgostini/Getty Images; man püle: Image © Homo Cosmicos/Shutterstock

Ñi feipicünuel Biblia com huechurpui cuifi ca huechutripamequei famülque mu. (Inaduamnge parrafo 10 ca 11). d

10. ¿Chumngelu feipiafuiñ ñi feipin 2 Pedro 1:21 ñi rüfngen? Feipinge quiñe rupan dungu (inaduamnge ti adentun).

10 Fentren dungu ñi feipicünungeel Biblia mu, com huechutriparpui. Quiñeque dungu ñi feipicünuel huirintucungei fentren tripantu cuifi mu. Femlu rume, com huechutriparpui, Jehová am ta feipicünulu (papeltunge 2 Pedro 1:21). Peaiñ ñi rupan Babilonia huaria. Petu ñi mülepanon Jesús, 778 puulu 732 feichi tripantu püle, Isaías feipicünui ñi malocontungeal Babilonia ca feipicünui inei ñi nüafiel feichi huaria, Ciro pingei, ca chumngechi ñi nüngeal (Is. 44:27–45:2). Isaías ca feipicünui ñi apümcangeal Babilonia ca inei no rume ñi mülehuenoal fei mu (Is. 13:19, 20). Femtriparpui ñi feipicünuel ta Biblia, pu medo ca persa nüfingün Babilonia huaria 539 tripantu mu petu ñi mülepanon Jesús. Cuifi mu quiñe fütra huariafel, huelu feula inei no rume mülehuelai fei mu (pefinge ti video Biblia feipicünui ñi apümcangeal ta Babilonia mülelu ¡Rumel ayüucüleaimi! pingechi lifru quimeltun 03, troquiñ 5).

11. ¿Chumngechi huechutripamequei ñi feipin Daniel 2:41-43?

11 Ñi feipin ta Biblia ca femtripamequei famülque mu. Peaiñ ñi feipicünuel Daniel Estados Unidos ca Gran Bretaña mu (papeltunge Daniel 2:41-43). Biblia feipi tüfachi gobierno quiñeucülelu ‘quiñeque mu nieai nehuen’ pañillhue reque ca ‘quiñeque mu nielayai nehuen’ fotra reque. ¿Femngechi rupamequei fachantü? Felei llemai. Tüfachi epu pais huehuingün ti epu fütraque hueichan ca alün soltau nieingün, femngechi pengelingün tañi nien nehuen pañillhue reque. Huelu ca pengelingün ñi nienon ta nehuen. ¿Chumngelu feipiyiñ? Pu che tañi ngünenieel caiñetuqueyu ca eluquelaeyu ñi cüme ngünenieal. Quiñe huentru inaduamquefilu tati politica dungu feipi: “Com tati pu pais nielu democracia tati doi quiñeucülenolu fei ta Estados Unidos”. Gran Bretaña ca quiñeucülelai, ¿chemu feipiafuiñ? Quiñeque che ayüquelai Gran Bretaña chumngechi ñi yeucülen caquelu pais coneltulelu Unión Europea mu. Femngechi dungu ñi rupan mu, Estados Unidos engu Gran Bretaña ngünenielaingu chumngechi ñi ayüquefel engün.

12. Fentren profecia deu huechurpulu am, ¿chem mu am maneluuqueiñ?

12 Fentren profecia deu huechurpui, feimu maneluucüleiñ Jehová ñi feipicünuelchi dungu ca femngechi ñi femtriparpual cüpalechi antü mu. Tati salmista reque, feipiafuiñ: “Rume duamtunien tami montulafiel ta iñche, eimi tami feipin eluqueneu maneluhun” (Sal. 119:81). Jehová piuqueyenieteu am iñchiñ, feimu Biblia mu eluqueiñmu “cüme felen ca quiñe maneluhun” (Jer. 29:11). Jehová ñi duam mu maneluucüleiñ, pu che ñi duam mu no. Cüme inaduamafiyiñ com ti profecia mülelu Biblia mu, femngechi doi maneluhuaiñ ñi feipin mu ta Biblia.

BIBLIA TAÑI CÜMEQUE NGÜLAM QUELLUQUEFI FENTREN CHE

13. ¿Ca chem dungu mu maneluuqueiñ Biblia mu? (Salmo 119:66, 138).

13 ¿Ca chemu maneluucüleafuiñ Biblia mu? Quelluquefi fentrenque che tañi cümeque ngülam mu (papeltunge Salmo 119:66, 138). Quiñeque curehuen epe hudalefuingün, huelu ñi inaniefiel mu Biblia ñi ngülam, quiñeucületuingün ca ayüucületuingün. Feitachi pu familia ñi püñeñ ca ayüqueingün ñi piuqueyenquechi tremümngen engün (Efes. 5:22-29).

14. Biblia ñi ngülam, ¿chumngechi cüme elcünutuafui pu che ñi mongen? Feipinge Jack ñi rupan.

14 Biblia ñi duam mu ti doi huesaque che rume, cüme chengetuafui. Peafiyiñ ñi rupan quiñe huentru Jack pingelu. c Rume huesaque dungu femquefui, feimu carceltucungei. Tañi huesa femün mu feipingei ñi langümngeal. Jack doi cuñihun-ngefui caquelu presu mu. Quiñe antü Jack allcütui epu peñihuen enseñamequengelu Biblia carcel mu. Piuqueyenquechi enseñachemequen mu feitachi epu testigo, puhui tañi piuque mu. Feimu Jack ca ayüi ñi chillcatual ta Biblia. Jack cüme inafemi ñi chem pin ta Biblia, feimu doi cüme chengetui. Rupachi antü mu, Jack publicadorngerpui, fei fautizahurpui. Ayühunquechi amuldungulelquefui caquelu presu ñi chumal Chau Dios ñi Gobierno. Meli feitachi presu quimeltulelfi ti rüf dungu. Aculu ñi langümngeal, Jack ñi abogado feipi: “Epu mari tripantu cuifi quimfiñ ta Jack. Huelu tañi chumngepeyüm cuifi, femngehuetulai. Tañi enseñaeteu mu tati pu testigo cüme mongen nietui”. Langümngefulu rume ta Jack, ¿chem quimeltueiñmu ñi rupan? Iñchiñ maneluucüleafuiñ ñi feipin mu ta Biblia, ca Biblia tañi ngülam cüme elcünutuafui pu che ñi mongen (Is. 11:6-9).

Biblia ñi ngülam quellufi fentren che ñi cüme elcünutual ñi mongen. (Inaduamnge parrafo 15). e

15. Iñchiñ Jehová ñi pu chengen, ¿chumngelu trürlaiñ caquelu che mu? (Inaduamnge ti adentun).

15 Iñchiñ Jehová tañi pu chengen inaquefiyiñ Biblia ñi ngülam, feimu quiñeucüleiñ ca tüngcüleiñ (Juan 13:35; 1 Cor. 1:10). Pu che quiñeucülelai politica mu, illamcangequei caque tuhun chengelu, ca ti plata ñi duam mu quiñeucülelai ta che. Feimu afmatufali taiñ quiñeucülen. Nütramcayaiñ ñi rupan quiñe hueche África mu, Jean pingelu. Tañi mapu mu mülerumei quiñe hueichan, fei coni ejercito mu. Rupachi antü mu lefmahui cangelu pais mu, fei mu quimfi tati pu testigo. Jean feipi: “Quimürpun tati inaquelu ti rüf religion conquelai politico dungu mu ca doi quiñeucüleingün, doi mai huelucontu piuqueyeuqueingün. Com ñi mongen mu hueichaquefun ñi incayafiel tañi pais. Huelu quimürpulu iñche ti rüf dungu, eluhun ñi cüdahuelafiel Jehová com tañi mongen mu”. Feichi hueche cüme elcünutui ñi mongen, feula quehuahuelafi caquelu tuhun-ngechi che, doi mai enseñalelfi com pu che chem pin ta Biblia. Biblia tañi ngülam quelluafui caque tuhun-ngechi che, feimu maneluucüleafuiñ Biblia mu.

MANELUUCÜLEAIÑ ÑI RÜFNGEN CHAU DIOS ÑI DUNGU

16. ¿Chemu fente falin-ngeafui maneluucüleal Biblia mu fachantü?

16 Rupale ta tripantu doi huesaque dungu rupayai. Quiñeque che feipiafeiñmu ñi rüfngenon ñi feipin ta Biblia ca feipiafeiñmu Jehová ñi adcünuquenofiel ti quim manelfal cüdaufe. Huelu rüf maneluucüleliyiñ ñi feipin mu ta Biblia, chem dungu mu rume huelulcangelayaiñ. Cafei ‘rumel feyentunieafiyiñ Jehová tañi ngülam’ (Sal. 119:112). Yehuelelayaiñ ñi nütramcayafiel pu che Biblia ñi rüf dungu ca ñi inayafiel engün Biblia ñi ngülam (Sal. 119:46). Cafei huesaque dungu mu rupafuliyiñ rume ca inacangefuliyiñ rume, cüme chaftuafiyiñ (Sal. 119:143, 157; Col. 1:11).

17. ¿Chem acordayaiñmu ti texto taiñ loncontucunieal 2023 tripantu?

17 Müna mañumcüleiñ Jehová taiñ quimeleteu ti rüf dungu. Taiñ quimfiel mu ti rüf dungu, feimu tüngcülequeiñ ca maneluucülequeiñ. Ca huesaque dungu rupamequefule rume, iñchiñ yeniequeiñ cüme mongen. Ca femngechi maneluucüleiñ taiñ cümelcaletual ngünenietule ta Chau Dios. Ti texto taiñ loncontucunieal 2023 tripantu quellunieaiñmu taiñ maneluhual com ñi feipin Jehová rüf dungu llemai (Sal. 119:160).

ÜLCANTUN 94 Mañumcüleiñ Ngünechen ñi Dungu mu

a Ti texto taiñ loncontucunieal 2023 tripantu fei ta Salmo 119:160: “Com tami feipin rüf dungu llemai”. Eimi maneluuqueimi Biblia mu, huelu fentren che femquelai ca raquiduamlai tañi rüf quelluafeteu. Tüfachi troquiñ mu peafiyiñ chumngechi quelluafuiñ pu che ñi maneluhual Biblia mu.

b Tami doi quimal chem ñi rupan tati Biblia, quintunge jw.org ca huirintucuaimi “Chem ñi rupan ca tati Biblia”.

c Tüfachi troquiñ mu, ca üi tuculelngei ta quiñeque che.

d ¿CHEM PENGELI TI ADENTUN? Chau Dios tañi pin mu, Babilonia apümcangei.

e ¿CHEM PENGELI TI ADENTUN? Quiñe huentru quehuafengefulu quimürpui ñi feipin Biblia. Feula quehuafengehuelai, doi mai tüngcülequei ca quimelelfi Biblia caquelu pu che.