Amual ti dungu

Amual tati troquiñ dungu mu

TROQUIÑ ÑI CHILLCATUNGEAL 32

Ngünefalngeaiñ Jehová reque

Ngünefalngeaiñ Jehová reque

“Com pu che quimpe tamün ngünefal chengen eimün” (FILIP. 4:5).

ÜLCANTUN 89 Allcütufilmi ta Chau Dios, cümelcangeaimi

¿CHEM QUIMAIÑ? a

¿Chem anümca mu trürümngeaimi? (Inaduamnge parrafo 1).

1. ¿Chemu quiñe anümca reque feleiñ?

 ALÜPÜRACHI anümca tunte nengümcafeliyu rume ti cürüf, tranrumequelai. Iñchiñ feitachi anümca reque feleiñ. Rupaliyiñ cüdaungechi dungu mu, tunte nengümcafeliyiñmu rume, tranrumelayaiñ. ¿Chem quelluaiñmu? Por ejemplo, calerumetule taiñ mongen, iñchiñ eluhuaiñ taiñ cüme chaftuafiel chem dungu rume. Ca respetayafiyiñ chem ñi raquiduamquen ca ñi femquen taiñ pu peñi ca pu lamngen.

2. 1) ¿Chem quelluaiñmu calerumetule taiñ mongen? 2) ¿Chem peaiñ tüfachi troquiñ mu?

2 Iñchiñ taiñ testigongen ayüqueiñ taiñ ngünefalngeal. Ca ayüqueiñ taiñ ñom piuquengeal ca taiñ duamtuafiel caquelu pu che. Tüfachi troquiñ mu peaiñ quiñeque cristiano ñi femngechi chengen mu, cüme chaftufingün chem dungu rume calerumetulu ñi mongen. Ca peaiñ chumngechi quelluafeiñmu iñchiñ. Hunelu peafiyiñ ñi chumün ta Jehová ca Jesús.

INAYENTUAFIYIÑ TA JEHOVÁ CA JESÚS

3. Nehuencülelu rume, ¿chumquei Jehová?

3 Biblia feipi Jehová mu ti “Fütra Cura”, rumel nehuentulequei (Deut. 32:4). Nehuencülefulu rume, huelu caletun mu quiñeque dungu, Jehová eluuquei ñi cüme chaftuafiel femngechi ñi femtripayal ñi ayünieel. Cafei quisu huli cümeque ngülam Biblia mu, femngechi taiñ cüme femal. Jehová am ta deumaeteu iñchiñ, feimu ca chaftuafuiñ calerumetule taiñ mongen.

4. ¿Chumngelu feipiafuiñ Jehová ñi raquiduamaniefiel pu Israel che? (Levítico 5:7, 11).

4 Jehová tañi huercün dungu norngei, feimu raquiduamaquefi tañi pu che. Feipiquefi tañi hulal engün tunte tañi nieel engün. Peaiñ Jehová chumngechi ñi raquiduamaquefiel pu Israel che. Pu Israel che mülefui ñi hulal sacrificio ta Jehová mu. Huelu Jehová obligaquelaeyu engün tañi hulal quiñerumen sacrificio, doi mai feipifi engün tañi hulal chem tañi nieel müten (papeltunge Levítico 5:7, 11).

5. Jehová, ¿chumngechi pengeli ñi ñom piuquengen ca ñi cutranpiuqueyechen?

5 Jehová ñom piuquengei ca cutranpiuqueyechequei, feimu cüme allcütuquei. ¿Chumngechi pengeli ñi ñom piuquengen? Petu ñi apümcanofiel pu huesaque che Sodoma mu mülelu, Jehová, quiñe cüme püllü mu, feipifi Lot tañi lefmahual huincul püle. Huelu Lot ayülafui tañi amual üye mu, llicalefui. Feimu feipifi Jehová, ¿lefmahuafun Zoár mapu mu? pifi. Huelu Jehová ca ayüfui ñi apümcayafiel Zoár pingechi huaria, fei ¿chumi? “Femlayaimi. Deu feipipeyu amuaimi huincul püle” ¿pipefi mai? Femlai. Jehová cüme allcütufi tañi feipieteu Lot, fei apümcalafi Zoár huaria (Gén. 19:18-22). Jehová, ¿chumngechi pengeli ñi cutranpiuqueyechequen? Peafiyiñ Jehová ñi cutranpiuqueyefiel pu Nínive che. Nínive mu re huesaque che mülequefui. Feimu Jehová huercüfi Jonás ñi feipiafiel engün ñi apümcangeal ti huaria. Huelu Nínive che repentiuhuingün com ñi huesa femquen mu, feimu Jehová cutranpiuqueyeyu engün ca apümcalafi ti huaria (Jon. 3:1, 10; 4:10, 11).

6. Jesús, ¿chumngechi inayentufi ta Jehová?

6 Jesús inayentuquefi tañi chau. Mülelu mapu mu, Jehová huercüeyu “ñi quelluafiel pu Israel che müten, ñamquiyauchi ufisa reque felelu”. Huelu quiñe rupa quiñe domo fülcontufi Jesús, feipifi ñi tremoltuñmayaeteu ñi püñeñ conhuecüfülelu. Tüfachi domo Israel tuhun nielafui, fei ¿chumi Jesús? Cutranpiuqueyefi ti domo ca tremoltufi ñi püñeñ, Israel tuhun-ngenofulu rume (Mat. 15:21-28). Jesús, ¿ca chumngechi inayentufi ta Jehová? Mülelu mapu mu, Jesús feipi: “Inei rume quimlafiñ ta Jesús feipifile ta caquelu che, ca femngechi iñche quimlafiñ feichi che feipian” (Mat. 10:33). Huelu quiñe rupa, Pedro cüla rupa quimlafiñ ta Jesús pifi caquelu che. Fei Jesús, ¿famentupeyu mai tañi femün mu? Femlai. Jesús quimniefui Pedro tañi huiñoduamtun ca tañi cüme feyentulen. Feimu huiñomongetulu ta Jesús, peufaluufi ta Pedro ca quimfalcünulelfi tañi perdonafiel ca ñi piuqueyeniefiel (Luc. 24:33, 34).

7. ¿Chem ayüleiñ caquelu che ñi feipial iñchiñ mu? (Filipenses 4:5).

7 Iñchiñ inayentuafuiñ ta Jehová ca Jesús, feimu mülei taiñ ngünefal chengeal. Jehová feipieiñmu taiñ femngechi chengeal (papeltunge Filipenses 4:5). Feimu ramtuhuaiñ: “¿Caquelu che chem raquiduamquei iñche mu? ¿Feipiqueingün tañi ngünefal chengen iñche? ¿Ca cüme allcütuquefi caquelu che ñi raquiduam piquepeneu engün mai? Cam, ¿feipiqueingün tañi yafü piuquengen iñche? ¿Re femquei quisu tañi ayüel müten piqueingün iñche mu? ¿Eluuquepen mai tañi cüme llohuafiel caquelu che ñi feipin, femngechi ñi femngenoal iñche tañi ayüel müten? Cam, ¿iñche tañi ayüel müten femngepe piquen?”. Feimu ngünefal chengeliyiñ, inayentuafiyiñ ta Jehová ca Jesús. Feula peafiyiñ chumngechi inayentuafuiñ ta Jehová ca Jesús calerumetule taiñ mongen ca caquelu che raquiduamcülenole iñchiñ reque.

CALERUMETULE TAIÑ MONGEN, CÜME CHAFTUAFIYIÑ

8. Calerumetule taiñ mongen, ¿chem quelluafeiñmu taiñ cüme chaftuafiel? (Inaduamnge ti quimal dungu).

8 Calerumetule taiñ mongen, eluhuaiñ taiñ cüme chaftuafiel chem dungu rume rupafule. Por ejemplo cutranrumeafuiñ, ruparumeafuiñ cüdaungechi dungu mu ti plata ca ti gobierno ñi duam mu (Ecl. 9:11; 1 Cor. 7:31). Cafei Jehová tañi troquiñche eluafeiñmu quiñe hue elfal cüdau cam feipiafeiñmu taiñ amual cañpüle, fei cüdautuafuiñ taiñ cüme llohuafiel. ¿Chem quelluafeiñmu taiñ cüme chaftuafiel com tüfa? Meli dungu: 1) quimtucuaiñ ñi caletun ti dungu, 2) raquiduamhuelayaiñ taiñ femquefel cuifi, huelu mai taiñ femürpual, 3) raquiduamaiñ com cümeque dungu taiñ rupamequen, ca 4) quellucheaiñ. b Femngechi femingün quiñeque peñi ca lamngen. Peafiyiñ ñi rupan engün.

9. Quiñe curehuen, ¿chumngechi chaftufingu cüdaungechi dungu ñi rupan?

9 Quimtucuaiñ ñi caletun ti dungu. Emanuele ca Francesca misionerongeingu, fei huercüngeingu tañi amuldungual ca pais mu. Puulu üyeu, eluhuingu ñi quimürpuafiel ti quehun dungu ca ñi quimafiel pu peñi ca pu lamngen. Huelu aculu ti COVID-19, püntütripaingu caquelu che mu, feimu pepi pehuelafingu pu peñi ca pu lamngen. Feichi mu, Francesca ñi ñuque larumei. Francesca ayülefui ñi pemeafiel ñi familia, huelu ti pandemia ñi duam mu pepi amulai. ¿Chem quellueyu ñi chaftuafiel tañi huesa rupan? Hunelu mu, Emanuele ca Francesca llellipufingu Jehová ñi eluaeteu quimün, femngechi ñi cüme chaftuafiel chem ñi rupaquen caque quiñeque antü. Fei Jehová elueyu chem ñi duamnieel engu. Por ejemplo, pefingu quiñe video ñi entuel Jehová ñi troquiñche. Feiti mu quiñe peñi feipi: “Doi pürüm lloufiliyiñ hueque dungu, doi ayüucülerpuaiñ. Ca doi cüdautulafuiñ ñi amuleal ti hueque dungu mu”. c Tañi feipin ti peñi rume quellueyu engu. Epu, eluhuingu ñi doi cüme amuldungual telefono mu ca chillcatulfingu Biblia quiñe che. Ca cüla, eluhuingu ñi quelluaeteu pu peñi ca pu lamngen, ca mañumfingün. Com quiñe tripantu quiñe lamngen fill antü huirintuculeleyu quiñe texto bíblico mensaje mu. ¿Chem quimeltueiñmu ñi femün Francesca ca Emanuele? Cüme lloufiliyiñ hueque dungu taiñ rupan mongen mu ca raquiduamliyiñ taiñ pepi femafel, doi ayüucüleaiñ.

10. Calerumetulu ñi mongen, ¿chumi quiñe lamngen?

10 Raquiduamhuelayaiñ taiñ femquefel cuifi, huelu mai taiñ femürpual. Ca raquiduamaiñ cümeque dungu taiñ rupamequen. Peafiyiñ ñi rupan quiñe lamngen, Christina pingelu. Quisu Rumania mapu mu tuhui, huelu feula mülei Japón mapu mu. Taiñ lamngen trahuluuquefui quiñe trahunche gringo dunguquelu. Huelu rupachi antü mu, feiti trahunche ngehuelai. Taiñ lamngen huesa duami tañi rupan tüfachi dungu, huelu raquiduamtuculafi tañi ngehuenon ti trahunche. Fei, ¿chumi? Eluhui com piuque mu tañi quelluntucual quiñe trahunche japones quehun dunguquelu ca ñi amuldungual feitachi quehun dungu mu. Ca feipifi quiñe cuifi compañ cüdau ñi quelluaeteu, femngechi ñi doi cüme adümürpuafiel ti quehun dungu. Taiñ lamngen feipifi tañi compañ cüdau tañi püneafiel ti Biblia ca ti folleto ¡Rumel ayüucüleaimi!, femngechi ñi quimeltuaeteu japones quehun. Femngechi Christina adümürpui japones quehun ca tañi compañ eluhui ñi doi quimafiel Biblia ñi feipin. Feimu calerumetule taiñ mongen, huelu raquiduamtuculiyiñ cümeque dungu taiñ rupamequen, llohuaiñ cümelcan turpu taiñ raquiduamquenofel rume.

11. Rupalu engu cüdaungechi dungu mu plata ñi duam mu, ¿chumi quiñe curehuen?

11 Quellucheaiñ. Peaiñ ñi rupan quiñe curehuen. Cheu tañi mülen catrütungequei pu testigo ñi cüdau, cafei huesaque dungu mülequefui plata ñi duam mu. Fei, ¿chumingu feitachi curehuen? Hunelu, eluhuingu doi pichin plata tañi gastayal. Cafei raquiduamtuculafingu tañi huesa rupamequen, huelu mai eluhuingu tañi amuldungucheal (Hech. 20:35). Ti füta feipi: “Fentren amuldunguqueyu. Femngechi fente raquiduamtuculafiyu tayu huesa rupamequen, huelu mai Jehová tañi ayüqueel mu”. ¿Chem quimürpuiñ? Calerumetule taiñ mongen, rume falin-ngei taiñ quelluafiel caquelu pu che, doyelchi mai amuldungun mu.

12. Amuldungun mu, ¿chumngechi inayentuafuiñ ti apostol Pablo?

12 Amuldungun mu inayentuafuiñ ti apostol Pablo. Ti apostol Pablo ‘huercüngei pu catripanche meu’ (Rom. 11:13). Feimu Pablo amuldungulelquefui fillque che: judio, griego, adümuhungechi che, pu che lelfün meu mülelu ca pu gobernadorcülelu. Feimu Pablo ñi puhual com che ñi piuque mu, ‘itrofill che meu, chem che rume femcünuuquefui’ (1 Cor. 9:19-23). Pablo raquiduamquefui pu che ñi tuhun mu ca ñi feyentun mu. Femngechi ñi femün mu, Pablo cacünuquefui chumngechi ñi amuldunguquen, femngechi ñi puhual caque quiñeque che ñi piuque mu. Ca femngechi iñchiñ amuldungulelquefiyiñ caquerumechi che, fillque tuhun nielu, caque raquiduam ca feyentun nielu. ¿Chumngechi inayentuafuiñ ti apostol Pablo? Raquiduamaiñ caque quiñeque che ñi duamnieel, femngechi cacünuaiñ taiñ amuldungun ca puhuaiñ ñi piuque mu engün.

YAMNIEAFIYIÑ CAQUELU CHE ÑI RAQUIDUAM

Ngünefalngeliyiñ, yamnieafiyiñ caquelu che ñi raquiduam. (Inaduamnge parrafo 13).

13. Respetanofiliyiñ caquelu che ñi raquiduam, ¿chem rupayafui? (1 Corintios 8:9).

13 Eluhuaiñ taiñ respetayafiel caquelu che ñi raquiduam. Por ejemplo, quiñeque domo lamngen tucuquei maquillaje. Huelu quiñequentu domo lamngen femquelaingün. Quiñeque cristiano pichique putuqueingün pulcu, huelu quiñequentu femquelaingün. Cafei com pu cristiano ayüquei tañi tremoleal, huelu quisuque dulliquei chumngechi ñi cuñiutucuhual. Iñchiñ doyümliyiñ quisu iñchiñ taiñ raquiduam müten ca dicümtucufiliyiñ caquelu che ñi ca femngechi raquiduamal, huesalcayafuiñ ca quiñeucülelayafui ti trahunche. Iñchiñ ayüquelaiñ taiñ femal tüfa (papeltunge 1 Corintios 8:9; 10:23, 24). Feula peaiñ chem dungu mu inayafuiñ Biblia ñi ngülam, femngechi taiñ cüme raquiduamal ca ñi tüngcüleal ti trahunche.

Ngünefalngeliyiñ, yamnieafiyiñ caquelu che ñi raquiduam. (Inaduamnge parrafo 14).

14. ¿Chem ngülam Biblia mu quelluafeiñmu taiñ cüme tucutuucüleal ca peinetuhual?

14 Chumngechi tucutuuqueiñ ca peinetuuqueiñ. Jehová feipiquelaeiñmu chumngechi taiñ tucutuhual, huelu ngülamtuqueiñmu taiñ cüme dullial. Chumngechi taiñ tucutuuquen quimfalcünuqueiñ taiñ yamniefiel ta Chau Dios ca quimfalngepe taiñ mallmangenon ca taiñ nien cüme raquiduam (1 Tim. 2:9, 10; 1 Ped. 3:3). Feimu ayüquelaiñ taiñ afmatulelafiel pu che chumngechi taiñ tucutuuquen. Pu loncolelu inafile Biblia ñi ngülam, feimu feipilayafingün pu peñi ca pu lamngen: “Famngechi tucutuhuaimi, famngechi cupiluucüleaimi” pilayafingün. Quiñe trahunche mu, quiñeque hueche cupiluuquefuingün, huelu cüme peinetuuquelafuingün. Pu loncolelu ayüfuingün ñi quelluafiel pu hueche. Fei, ¿chumngechi ngülamfingün? Quiñe huitran-ngepaquechi loncolelu feipifi pu loncolelu: “Feipiafimün pu hueche: ‘Mülelmün plataforma mu, ¿chem raquiduamafui pu peñi ca pu lamngen eimün mu? ¿Loncontucupeafuingün mai chem tamün feipimequen? Cam, ¿re lelinieaimu chumngechi tamün tucutuuquen ca peinetuuquen? Femle engün, ¿mülei tamün cacünutual chumngechi tamün tucutuuquen ca peinetuuquen?’”. Femngechi pu loncolelu quellufingün pu hueche ñi raquiduamal engün chem tañi femal engün. d

Ngünefalngeliyiñ, yamnieafiyiñ caquelu che ñi raquiduam. (Inaduamnge parrafo 15).

15. Ñi feipin Biblia, ¿chumngechi quelluafeiñmu taiñ cüme lahuentuhual? (Romanos 14:5).

15 Chumngechi cuñiutucuuqueiñ taiñ tremoleal. Caque quiñeque iñchiñ mülei taiñ dullial chumngechi taiñ cuñiutucuhual (Gál. 6:5). Huelu inaquefiyiñ tañi huercüel Biblia taiñ lahuentuñmangeal, feimu famentuquefiyiñ ti mollfüñ ca conquelaiñ calcu dungu mu (Hech. 15:20; Gál. 5:19, 20). Huelu caquelu dungu mu caque quiñeque iñchiñ mülei taiñ dullial. Por ejemplo, quiñeque peñi, lamngen amuqueingün doctor mu tañi lahuentuaeteu. Caquelu peñi, lamngen dulliqueingün caquelu tratamiento tañi lahuentuhual. Feimu tunte ayüfiliyiñ rume quiñe tratamiento, yamnieafiyiñ caquelu peñi, lamngen tañi dulliel. Fei loncontucuaiñ meli dungu. 1) Acule Chau Dios ñi ngünenien mapu, feimu queta afai ta cutran ca cülfüncüleaiñ (Is. 33:24). 2) Caque quiñeque cristiano mülei ñi cüme duamcüleal tañi dulliel mu (papeltunge Romanos 14:5). 3) Juzgaquelafiyiñ taiñ pu peñi ca pu lamngen ñi dulliel ca ayüquelaiñ taiñ huelulcanoafiel engün (Rom. 14:13). Ca 4) pu cristiano piuqueyeuqueingün, feimu doyümquelaingün quisuque tañi raquiduam engün, huelu mai doi falintuquefingün ñi quiñeucüleal ti trahunche (Rom. 14:15, 19, 20). Loncontucufiliyiñ tüfa, cüme yeucüleaiñ taiñ pu peñi ca pu lamngen mu ca ti trahunche quiñeucüleai.

Ngünefalngeliyiñ, yamnieafiyiñ caquelu che ñi raquiduam. (Inaduamnge parrafo 16).

16. Pu loncolelu, ¿chumngechi ñom piuquengeafuingün caquelu loncolelu mu? (Ca inaduamnge ti adentun).

16 Pu loncolelu ngelai ñi yafü piuquengeal (1 Tim. 3:2, 3). Por ejemplo, quiñe loncolelu ngelai ñi feipial: “Iñche doi füchalen caquelu loncolelu mu, feimu rumel femngepe iñche tañi feipin” pilayai. Feiti loncolelu quimniei, trahuluule com ti troquiñ loncolelu ñi dullial quiñe dungu, Jehová tañi nehuen mu adcünuafui chem loncolelu rume ñi feipial quiñe falin dungu, femngechi tañi cüme femal engün. Ca, ¿chumai quiñe loncolelu femngenole quisu ñi feipin? Chaftunofile Biblia ñi dungu, com piuque quelluntucuai ñi feipin epe com ti troquiñ loncolelu.

NGÜNEFALNGELIYIÑ, CÜMELCANGEAIÑ

17. Inayentufiliyiñ ta Jehová, ¿chem cümelcan llohuaiñ?

17 Ngünefalngeliyiñ, rume cümelcangeaiñ. Doi cüme yeucüleaiñ taiñ pu peñi ca lamngen mu ca quiñeucüleai ti trahunche. Rume ayüumaqueiñmu taiñ quiñentrür poyeafiel ta Jehová caquerumechi peñi ca lamngen iñchiñ. Ca doi ayühuelqueiñmu taiñ inayentuafiel ta Jehová.

ÜLCANTUN 90 Hueluconque yafültucuhuiyiñ

a Jehová ca Jesús ayüquei taiñ ngünefalngeal. Taiñ femngechi chengeal, mülei taiñ inayentuafiel engu. Femngechi calerumetule taiñ mongen, cüme chaftuafiyiñ. Ca quelluntucuaiñ ñi tüngcüleal ca quiñeucüleal ti trahunche.

b Inaduamnge ti troquiñ “Cómo adaptarse a los cambios” tripalu ti chillca ¡Despertad! numero 4, 2016 tripantu. Tüfa mülei huincadungun mu.

c Tami peal feiti video, jw.org mu quintunge ti video Ñi feipin taiñ peñi Dimitri Mijáilov.

d Ayülmi tami doi quimal chumngechi tucutuhual, inaduamnge ti quimeltun 52 mülelu ti lifru ¡Rumel ayüucüleaimi! pingelu.