1. Quiñeque peñi, lamngen, ¿chumngelu quisulelu troquihuafuingün?

FENTREN iñchiñ quiñeque mu quisulelu troquiuqueiñ. Quiñeque che pichique antü müten quisulelu troquihuafui, huelu caquelu che fentreñmayafui ñi quisulelu troquiucülen. Cafei iñchiñ taiñ raquiduam mu quisulelu troquihuafuiñ, fentren che rume hualloñmanieeliyiñmu. Caquelu peñi ca lamngen hue puule quiñe hue trahunche mu, pefemlayafui hueni. Caquelu mülequefui quiñe quiñeucülechi familia mu, huelu cañpüle amulu ñi mülepual quisulelu troquihuafui. Ca quiñeque rume hueñancüleafui tañi lan quiñeque tañi familia ca hueni. Cafei quiñeque peñi ca lamngen hue fautizaulu, quisulelu troquihuafui. ¿Chumngelu am? Quiñeque tañi familia ca cuifique hueni rume caiñetuafeyu engün.

2. ¿Chem ramtun ngüneduamaiñ tüfachi troquiñ mu?

² Jehová cüme quimnieiñmu ca entendequei taiñ rupamequen. Quisulelu troquiuliyiñ, Jehová ca quimniei. Fei eluucülei taiñ quelluaeteu. Jehová, ¿chumngechi quelluafeiñmu? Ca, ¿chumngechi quelluhuafuiñ iñchiñ? Trahunche mu mülele quiñe peñi, lamngen quisulelu troquiucülelu, ¿chumngechi quelluafuiñ? Ngüneduamafiyiñ.

3. Jehová, ¿chumi ñi preocupahun Elías mu?

³ Jehová ayüniei com tañi pu poyequeteu ñi ayüucüleal. Jehová fülmaniefi tañi pu che. Feimu quiñeque mu hueñancüleliyiñ, Jehová quimniei (Sal. 145:18, 19). Ngüneduamaiñ ñi rupan Elías. Huesa duamcülelu tüfachi huentru,  Jehová preocupahui ca quellufi. Elías ñi antü mu, quiñeque che poyequenofilu Jehová inantucufingün tati pu che Jehová poyequefilu. Huelu doi ayülefuingün langümafiel ta Elías (1 Rey. 19:1, 2). Cafei Elías raquiduamcülefui ñi quisulehuen poyeniefiel ta Jehová, feimu peno huesa duamcülefui (1 Rey. 19:10). Fei, ¿chumi Jehová? Quellufemfi ta Elías. Jehová huercüfemi quiñe cüme püllü, fei feipifi ta Elías ñi quisulenon. Ca feipifi petu mülequefui fentren israelita poyeniefilu ta Jehová (1 Rey. 19:5, 18).

4. Ñi feipin Marcos 10:29, 30, ¿chem llohuaingün Jehová ñi pu che?

⁴ Jehová quimniei ayüliyiñ taiñ serfiafiel, mülefui taiñ elcünual quiñeque falinque dungu. Elcünuafuiñ hueni, familia poyequenofilu Jehová. Ti apostol Pedro fente tañi preocupaucülen mu, feipifi ta Jesús: “Iñchiñ elcünuiñ com taiñ niequefel fei ca inahuiyiñ. ¿Chem am llohuaiñ?” (Mat. 19:27). Fei Jesús feipifi tañi pu inanieteu ñi llohual quiñe falin-ngechi familia trahunche mu (papeltunge Marcos 10:29, 30). Cafei Jehová feipi ñi quelluafiel com tañi pu serfiqueteu (Sal. 9:10). Fei quisulelu troquiucüleliyiñ, ¿chem mülei taiñ femal taiñ quelluaeteu Jehová? Peafiyiñ.

5. Raquiduamliyiñ chumngechi taiñ quelluqueteu Jehová, ¿chumngechi quelluaiñmu?

⁵ Raquiduamaiñ chumngechi taiñ quellunieteu Jehová (Sal. 55:22). Tüfa quelluaiñmu taiñ quisulenon troquiucüleal. Peaiñ ñi feipin quiñe lamngen Carol pingei.⁠ * Taiñ lamngen nielai ta füta, cafei quiñe rume tañi familia testigongelai. Fei feipi: “Iñche raquiduamquen chumngechi tañi quelluqueteu Jehová tañi mongen mu. Tüfa raquiduamelqueneu Jehová rumel quellunieaeneu, feimu quisulelu troquiuquelan” pi taiñ lamngen.

6. Ñi feipin 1 Pedro 5:9, 10, ¿chumngechi quelluafui pu quisulelu troquiucülelu?

⁶ Raquiduamaiñ chumngechi ñi quelluniefiel Jehová taiñ pu peñi, pu lamngen rupamequelu huesaque dungu mu (papeltunge 1 Pedro 5:9, 10). Peaiñ ñi feipin taiñ peñi  Hiroshi. Fei tati quiñen testigo tañi familia mu. Feipi: “Trahunche mu, com iñchiñ fill huesaque dungu mu rupaqueiñ. Huelu fentecünuquelaiñ taiñ serfiniefiel Jehová. Quimfiel mu tüfa, rume quelluniefi tati pu quiñen testigongelu ñi familia mu ñi afeluunoal engün” pi taiñ peñi.

7. ¿Chem pimi cai? ¿Chumngechi quelluqueimu ti llellipun?

⁷ Ngillatuleaiñ, papeltunieafiyiñ Biblia ca faltaquelayaiñ trahun mu. Ngillatuliyiñ com piuque mu, feipiafiyiñ Jehová taiñ chum duamcülen (1 Ped. 5:7). Inaduamaiñ ñi rupan taiñ lamngen Massiel. Taiñ lamngen eluhui ñi testigongeal, huelu tañi familia testigongelai. Feimu quisulelu troquihui. Fei feipi: “Iñche com piuque mu llellipuquefiñ Jehová. Feipiquefiñ tañi chum duamcülen. Iñche ñi Chau troquiquefiñ, feimu fill antü llellipuquefiñ ca alünque rupa. Femün mu tüfa, quelluqueneu ñi quisulelu troquiunoal” pi taiñ lamngen.

8. ¿Chem pimi cai? ¿Chumngechi quelluqueimu papeltual ca raquiduamal Biblia mu?

⁸ Fill antü papeltuafiyiñ Biblia. Cafei raquiduamaiñ quiñe troquiñ mu pengelquelu Chau Jehová taiñ piuqueyenieteu. Ngüneduamaiñ ñi rupan taiñ lamngen Bianca pingelu. Fei huesa piqueyu ñi familia. Huelu, ¿chem quellueyu taiñ lamngen? Feipi: “Biblia mu, huiriconcülei fentren che iñche reque rupamequefulu. Famülque mu, ca femngechi mülei fentren lamngen iñche reque rupamequelu. Ngüneduamfiel mu ñi rupan engün, rume quelluqueneu” pi taiñ lamngen. Caquelu peñi, lamngen loncontucuquefingün quiñeque troquiñ Biblia. Por ejemplo tati Salmo 27, versiculo 10 ca Isaías capitulo 41, versiculo 10. Caquelu peñi, lamngen ñi pepicayafiel ti trahun ca tañi papeltuafiel Biblia, allcütuquefingün tati fillque audio grabalelu. Tüfa quellueyu engün ñi quisulelu troquiunoal.

9. ¿Chem pimi cai? ¿Chumngechi quelluqueimu tami amuquen com ti trahun mu?

⁹ Rumel trahuluucüleaiñ. Chem ñi ngüneduamngeel trahun mu rume quelluaiñmu. Ca femngechi doi quimürpuafuiñ taiñ pu peñi ca pu lamngen (Heb. 10:24, 25). Taiñ lamngen Massiel, taiñ nütramcapeel parrafo 7 mu, feipi: “Iñche tañi yehuentengen mu, huelu amuquen com pu trahun mu ca pepicaquen quiñe lloudungun. Femngechi doi fülcülelu tañi pu lamngen mu troquiuquen” pi taiñ lamngen.

10. ¿Chumngelu fente falin-ngei taiñ hueniyeafiel pu peñi, pu lamngen trahunche mu?

¹⁰ Hueniyeafiyiñ taiñ pu peñi, pu lamngen. Quintuafiyiñ cümeque hueni taiñ quimeltuaeteu falinque dungu. Huechengele, füchangele rume cam cangelu tuhunchengele  rume, iñchiñ hueniyeafuiñ. Biblia quimeltuquei tati pu füchalelu doi nieingün quimün, feimu rume quelluafeiñmu (Job 12:12). Cafei pu füchalelu fentren falinque dungu quimürpuafui pu huechequeche mu. David doi huechelefui Jonatán mu, huelu fente cüme huenihuen-ngefuingu (1 Sam. 18:1). Fei engu hueluconque quelluniehuingu ñi poyenieafiel Jehová, rupan mu rume huesaque dungu mu engu (1 Sam. 23:16-18). Taiñ lamngen Irina, fei tati quiñen testigo tañi familia mu, feipi: “Taiñ pu lamngen trahunche mu, iñchiñ taiñ familia reque ngerpuafui iñchiñ mu. Feimu duamliyiñ quellu, fei engün Jehová adnieafeyu taiñ quelluaeteu” pi taiñ lamngen.

11. ¿Chem mülei taiñ femal taiñ nieal cümeque hueni?

¹¹ Iñchiñ cüdautuafuiñ taiñ hueniyeafiel che trahunche mu. Doyelchi yehuentengeliyiñ, doi cüdaungeafui. Inaduamaiñ ñi feipin taiñ lamngen Ratna. Fei quimürpufilu ti rüf dungu, rume caiñetungei. Feipi: “Iñche quimürpun ñi duamnien ñi quelluaeteu tañi pu lamngen trahunche mu” pi taiñ lamngen. Cüdaungeafui taiñ feipiafiel caquelu che chem ñi mülen taiñ piuque mu. Huelu femliyiñ, feiti che rume cüme hueniyerpuafuiñ. Taiñ pu hueni ayülei taiñ quelluaeteu ca yafültucuaeteu. Huelu duamnieingün taiñ nütramcayafiel, fei ñi quimal engün chumngechi taiñ quelluaeteu.

12. ¿Chem quelluafeiñmu nieal cümeque hueni?

¹² Quiñentrür amuldunguliyiñ taiñ peñi ca lamngen iñchiñ, cüme huenihuen-ngerpuafuiñ. Taiñ lamngen Carol, taiñ nütramcapeel parrafo 5 mu, feipi: “Quiñentrür taiñ cüdahuelfiel Jehová fentren lamngen iñchiñ, feimu cümeque hueni nierpun. Fei engün adniequeyu Jehová tañi quelluaeteu” pi taiñ lamngen. Rume cümei taiñ hueniyeafiel pu peñi, pu lamngen cüme poyeniequefilu ta Jehová. Fei quisulelu troquiucüleliyiñ, Jehová adnieafui taiñ pu hueni taiñ yafültucuaeteu (Prov. 17:17).

13. ¿Chem mülei taiñ femal com iñchiñ?

¹³ Com iñchiñ mülei taiñ femal cümeque dungu, fei ñi quiñeucüleal ti trahunche. Femngechi femliyiñ, inei no rume quisulelu troquiulayai (Juan 13:35). Taiñ femün mu ca feipin mu, rume yafültucuafuiñ taiñ pu peñi ca pu lamngen. Peaiñ ñi feipin quiñe lamngen, feipi: “Quimürpulu ti rüf dungu iñche, tati trahunche tañi familia reque ngetui. Quisu engün tañi duam mu testigongerpun” pi taiñ lamngen. Feimu mülei taiñ quelluafiel taiñ pu peñi, pu lamngen quisu müten testigongelu tañi familia mu, femngechi ñi quimal engün ñi rume piuqueyeteu ti trahunche. ¿Chumngechi quelluafuiñ? Peafiyiñ.

14. ¿Chumafuiñ taiñ hueniyeafiel pu mülelu trahunche mu?

¹⁴ Eluhuaiñ taiñ hueniyeafiel com pu mülelu ti trahunche mu. Cüme llohuafiyiñ tati pu hue fautizaulu, tati pu hue estudialu Biblia ca tati pu peñi ca pu lamngen iñchiñ taiñ trahunche mu mületulu (Rom. 15:7). Huelu re chalilayafiyiñ müten. Huenicantuafiyiñ engün, pengelelafiyiñ taiñ duamniefiel. Ramtuafuiñ ñi chumlen engün, femngechi entendeafuiñ ñi rupamequen. Huelu ramtufiliyiñ, yehuelcalayafiyiñ. Quiñeque che yehuequei ñi feipial chem ñi mülen ñi piuque mu. Feimu ramtufiliyiñ, obligalayafiyiñ taiñ feipiaeteu com tañi rupamequen engün. Doi mai, cümeque ramtun entuaiñ taiñ ayühulafiel ca cüme allcütuafiyiñ engün. Por ejemplo, ramtuafuiñ chi chumngechi ñi quimürpufiel ta Jehová.

15. Pu peñi ca pu lamngen cüme hueniyefilu ta Jehová, ¿chumafui ñi quelluafiel ti trahunche?

 ¹⁵ Pu peñi, pu lamngen cüme hueniyefilu Jehová, doyelchi mai pu loncolelu, mülei ñi duamtuafiel tati trahunche. Tüfa quelluafi tati trahunche ñi doi maneluhual Jehová mu. Peaiñ ñi feipin Melissa. Fei pichicalu müten, tañi ñuque quimeltueyu ti rüf dungu. Feipi: “Pu huentru lamngen trahunche mu rume duamnieneu engün, elcünuquei quiñeque antü taiñ cüme rupayal. Iñche mañumtuquefiñ engün, feimu chau reque troquiquefiñ. Chumül rume nütramcafili, allcütuaeneu engün” pi taiñ lamngen. Ca inaduamaiñ ñi feipin Mauricio. Deu fautizaulu Mauricio, ti peñi ñi quimeltueteu Biblia püntütripai Jehová mu, feimu quisulelu troquihui. Feipi: “Pu loncolelu duamtueneu engün. Elcünuquei tiempo tañi nütramcayaeteu, tañi compañaeteu amuldungun mu, tañi feipiaeteu chem ñi quimürpuel engün Biblia mu ca deportetuquefuiñ cütu. Ñi femün mu engün quisulelu troquiulan” pi taiñ peñi. Fantepu mu, Melissa ca Mauricio Betel mu cüdauqueingu.

16, 17. ¿Ca chumafuiñ taiñ quelluafiel pu peñi, pu lamngen?

¹⁶ Pichiquen dungu mu quelluafiyiñ taiñ pu peñi, pu lamngen (Gál. 6:10). Peaiñ ñi feipin ti peñi Leo. Fei alücamapulei ñi familia engün, feipi: “Quiñe antü iñche nierumen quiñe accidente. Puulu tañi ruca mu, müllmüllcülefun. Fei quiñe curehuen mangeleneu ñi ruca mu taiñ iyal. Acordalan chem taiñ in, huelu acordanien ñi cüme allcütueteu engu. ¡Fei doi cüme duamtufun!” pi taiñ peñi.

¹⁷ Iñchiñ rume ayüqueiñ taiñ müleal fütraque trahun mu. ¿Chumngelu? Cüme rupaqueiñ tati. Ca nütramcauqueiñ pu peñi, pu lamngen iñchiñ chem feipingeel ti fütra trahun mu. Huelu taiñ lamngen Carol quisulelu troquiuquei fütraque trahun mu. ¿Chumngelu? Feipi: “Fütraque trahun mu mülei fentren lamngen, huelu quisuque mülei tañi pu familia engün. Pefiel mu iñche huesa duamelqueneu, fei quisulelu troquiuquen” pi taiñ lamngen. Cafei quiñeque peñi, lamngen lale tañi afcadi, cüdautuafui ñi amual fütra trahun mu. Quimfiliyiñ quiñe peñi cam lamngen femngechi  dungu mu rupalu, ¿chumafuiñ? Mangelafuiñ taiñ quiñentrür amual taiñ familia iñchiñ cüpalechi fütra trahun mu.

18. ¿Chumngechi inayafuiñ ñi feipin 2 Corintios 6:11-13?

¹⁸ Cüme rupaleaiñ pu peñi, pu lamngen iñchiñ. Caquerumen peñi, lamngen trahuluhuaiñ, doyelchi mai pu quisulelu troquiucülelu. Fei engün pengelelafiyiñ taiñ rumeñma piuqueyeniefiel. Biblia feipi: “Pu Corinto che, rüf piuque mu nütramcamequehuiyiñ, rumeñma piuqueyehuiyiñ. Iñchiñ catrütuulaiñ tamün piuqueyeafiel. Eimün mai ta catrütuuqueimün tamün piuqueyemufiel iñchiñ. Feimu llemai tañi pu yall reque nütramcahuiyiñ. Iñchiñ reque femaimün, fei doi piuqueyeniemuaiñ” (2 Corintios 6:11-13, TNM). Melissa, taiñ nütramcapeel parrafo 15 mu, feipi: “Taiñ pu hueni mangelqueyumu tañi ñuque iñchiu tañi ruca mu. Ca quiñeque mu ca mangelngeyu taiñ amual ta vacaciones mu. Tüfa rume ayühulqueyumu” pi taiñ lamngen. Cümeafui raquiduamal inei am taiñ trahunche mu mangelafuiñ taiñ cüme rupayal.

19. Taiñ pu peñi, pu lamngen, ¿chumül doi duamnieafui taiñ fülmanieafiel?

¹⁹ Quiñeque mu, taiñ pu peñi, pu lamngen rume duamniefui taiñ fülmanieafiel. Raquiduamnge tüfa: quiñeque peñi, lamngen ñi familia testigongelai. Fei celebramequele engün quiñe fiesta, taiñ peñi, lamngen huesa duamafui ñi müleal fei mu. Cafei quiñeque taiñ pu peñi, pu lamngen rume hueñancüleafui rupale quiñe tripantu ñi lan quiñe tañi pu che. Elcünuliyiñ antü taiñ müleal fei engün mu, pengelelafiyiñ taiñ piuqueyefiel (Filip. 2:20).

20. Quisulelu troquiuliyiñ, ¿chumngechi quelluafeiñmu ñi feipin Mateo 12:48-50?

²⁰ Quiñeque mu, quisulelu troquihuafuiñ. Huelu loncontucuaiñ, Jehová quimniei taiñ rupamequen. Fentren rupa Jehová adniequefi taiñ pu peñi, pu lamngen taiñ quelluaeteu (papeltunge Mateo 12:48-50). ¿Chumngechi pengelafuiñ taiñ mañumcülen? Com nehuen mu quelluafiyiñ taiñ pu peñi ca pu lamngen. Feimu llemai huesa duamcüleliyiñ rume, quisulelaiñ. Jehová fülmanieaiñmu tati.