Amual ti dungu

Amual tati troquiñ dungu mu

Kintuaiñ tati rüfngechi falinke dungu

Kintuaiñ tati rüfngechi falinke dungu

“Kintuaymün weni tati pu norngenochi falinke fillem mu” (LUKA 16:9, Traducción del Nuevo Mundo [TNM]).

ÜLKANTUN: 120 KA 154

1, 2. Petu akunole Ngünechen ñi Ngünenien, ¿chumngelu rumel müleay pu pofre?

FAMÜLKE mu, ti Weküfü ñi adkünuel negosian dungu mu norngelay ka wedalkachekey. Fentren wechekeche pekelayngün küdaw. Kafey fentren che kuñiwün mu rupakey ñi puwal kiñe ülmen mapu mu. Welu üye mu, ka müley fentren pofre. Pu riku, doy riku ülmen-ngerpuyngün, ka pu pofre doy pofrengerpuyngün. Kiñeke chillka feypiley, trapümngefule kom ti plata ñi nieel kiñeke riku, tüfa puway tati plata ñi nieel kom kakelu che Mapu mew. Kiñeke che nieyngün fentren plata tañi kelluafiel tañi yomel pu che fentren tripantu mu, welu fentren millon che rume pofrengeyngün. Feymu Jesus feypi: “Tati pu pofre rumel ta müleay eymün mew” (Marku 14:7). ¿Chumngelu (chemu) femngechi felekeiñ?

2 Jesus kimniefuy ñi fentepual Weküfü ñi adkünuel negosian dungu mu akule Chaw Ngünechen ñi Ngünenien. Weküfü ñi adkünuel negosian dungu mu, “pu neosiante” üytungey Biblia mu. Tüfa, ka ti politiko dungu ka pu religion konkey Weküfü ñi ngünenieel mu (Apokalipsi 18:3). Jewba ñi pu che koneltukelay politiko dungu ka ti koylake religion mu. Welu fentren engün duamfali ñi konal Weküfü ñi adkünuel ti negosian dungu mu, pichin rewall.

3. ¿Chem ramtun inaduamaiñ?

3 Pu kristiano müley taiñ ngüneduamal chumngechi taiñ penieel Weküfü ñi adkünuel negosian dungu mu. Feymu ramtuwaiñ: “Tañi nieelchi fillem mu, ¿chumngechi pengelafun tañi nor piwkeyefiel ta Chaw Dios? ¿Chumngechi doy pichin koneltulelayafun Weküfü ñi adkünuel negosian dungu mu? Pu kristiano, ¿chumngechi pengeli ñi maneluwken Jewba mu?”.

TATI LONGKOLECHI KONA NORNGENOLU

4. Jesus ñi nütram mu, ¿chumi ti longkolechi kona?

4 (Papeltunge Luka 16:1-7). Biblia feypi: “Tati longkolechi kona norngenolu rume, küme rakiduami ñi adkünual tañi dungu, feymu ti ülmen wentru sakieyew; tati pu che tuwün-ngelu tüfachi Mapu mew, chumngechi ñi yewken pu chafche engün, pengelkelu am engün ñi doy kimüluwken tati pelomtun ñi pu fotüm mew, chumngechi ñi adkünuken ti dungu. Kafey feypiwayiñ: kintuaymün weni tati pu norngenochi falinke fillem mu, fey tüfachi falinke fillem afle, tamün pu weningen llowafeymünmew tati rumel mülewe mew” (Luka 16:8, 9, TNM). Jesus ñi nütram rakiduamelafeiñmew. Ti longkolechi kona feypintukungey ñi weda amultukufiel ti ülmen wentru ñi nieel, feymu entungey ti küdaw mu * (inaduamnge ti kimal dungu). Welu ti kona “küme rakiduami ñi adkünual tañi dungu”. Feymu petu ñi kechangenon, weniyefi kiñeke che tañi kelluaetew. Jesus küpa kimeltulafi tañi pu inanieetew ñi nor chengenoal, femngechi tañi küme tripayal, pu poyekenofilu ta Jewba femkey tüfa. Welu Jesus kimeltuy kiñe falin dungu.

5. Jesus, ¿chem ngülamtufi tañi pu inanieetew?

5 Ngenolu kay nor dungu Mapu mu, Jesus kimniefuy tañi pu inanieetew ñi rupayal küdawngechi dungu tañi mongeleal, tati longkolechi kona reke. Feymu ngülamtufi tañi pu inanieetew: “Kintuaymün weni tati pu norngenochi falinke fillem mu”. Tüfachi pu weni, fey ta Jewba ka Jesus. Kidu engu llowafingu “tati rumel mülewe mew”, “tüfachi falinke fillem afle”. ¿Chem kimeltueiñmew Jesus ñi ngülam?

6. Jewba ayülafuy tati pu che ñi trapümafiel fentren plata, ¿chumngelu feypiafuiñ tüfa?

6 Jesus feypilay chumngelu ñi norngenon tati falinke fillem, welu ti Biblia küme feypi, ellaka mu Chaw Dios ayülafuy ti pu che ñi trapümafiel fentren plata. Eden lof mu, Kidu elufi ta Adan ka Eva doy ñi duamnieel engu (Génesis 2:15, 16). Kafey Jewba elufilu tañi newen tati pu dullingelu, “iney no rume ‘iñche tañi chemkün ta tüfa’ pilay. Kom ngenngelerkeyngün ti chemkün mew” (Hecho 4:32). Ti pelon wentru Isaia feypikünuy ñi puwal ti antü kom pu che ñi ayüwmayaetew ti Mapu ñi wülkeel (Isaías 25:6-9; 65:21, 22). Welu petu puwnole feychi antü, Jesus tañi pu inanieetew müley ñi ‘küme rakiduamal ñi adkünual tañi dungu’. Ñi mongeleam, duamnieyngün “tati norngenochi falinke fillem” tüfachi Mapu mu, welu ka femngechi müley ñi ayüwülafiel ta Jewba.

KÜMEKE DUNGU FEMAIÑ TAIÑ FALINKE FILLEM MU

7. Luka 16:10-13, ¿chem kimeltueiñmew?

7 (Papeltunge Luka 16:10-13). Jesus ñi nütram mew, ti longkolechi kona weniyefi pu che ñi kidutu kümelkawal müten. Welu Jesus ayülay taiñ femngechi femal, fey weniyefiel ta Jewba ka Jesus, doyümlayaiñ taiñ kidutu kümelkawal müten. Kidu küpa kellueiñmew taiñ kimal chumngechi pengelal taiñ nor piwkeyefiel ta Chaw Dios tati falinke fillem mu. ¿Chumngechi femafuiñ tüfa?

8, 9. Kiñeke peñi kam lamngen, ¿chem chumkeyngün tañi nieelchi fillem mu?

8 ¿Chumngechi ka pengelafuiñ taiñ nor piwkeyefiel ta Jewba? Wülafuiñ taiñ nieel ñi femngeal ti amuldungun küdaw Jesus ñi feypikünuel (Matew 24:14). India mapu mew, kiñe pichi malen ñochikechi ngülümi plata kiñe pichi caja mu. Ñi femngechi femal, kidu ngillawelay adngelluwpeyüm. Fey apolelu ti caja, wüli kom ti plata ñi femngeal ti amuldungun küdaw. Kafey kiñe peñi India mew, niekey coco tañi lelfün mew, ka eluy fentren coco ti Ruka Chew ñi Rulpadungungekem malayalam kewün mu. Kidu engün duamniey ñi ngillayal coco, feymu taiñ peñi rakiduami: ‘Wülafun plata, welu doy kümeafuy ñi wülal coco’. Femngechi pengeli ñi küme rakiduamken tañi adkünual ti dungu. Ka femngechi Grecia mapu mew, pu peñi ka lamngen elukefingün aseyte de oliva, queso ka fillke iyael tati pu küdawkelu Fetel mu.

9 Kafey kiñe peñi Sri Lanka mapu mu, eluñmakey tañi ruka ka tañi lelfün mew ñi femngeal trawün, fütrake trawün, ka ñi umañpual pu fill antü küdawülkefilu ta Jewba. Wewkenolu rume plata, kellukefi pu peñi ka lamngen pichin plata nielu. Kafey kiñe trokiñ mapu mew chew ñi katrütungeel taiñ amuldungun küdaw, pu peñi ka lamngen eluñmakeyngün ñi femngeal ti trawün kidu ñi ruka mew. Femngechi pu wünelekelu amuldungun mew ka kakelu peñi ka lamngen pichin plata nielu, nieyngün chew ñi trawüluwal kullinon mu.

10. Wülnieliyiñ taiñ nieel, ¿chem kümeke dungu llowaiñ?

10 Tüfa pengeli Jewba ñi pu che ñi manelfalngen tunte pichin-ngelu rume (Luka 16:10). Kidu engün ñi falinke fillem mu kümelkakefingün ta kakelu che. Feymu ñi femün mu, ¿chumngechi duamkeyngün? Pu weniyefilu ta Jewba rume ayüwkülekeyngün, kimnielu am engün ñi nierpuafel ti rüfngechi falinke dungu wülkelu tañi nieel (Luka 16:11). Kiñe lamngen wülkey plata ñi femngeal ti amuldungun küdaw. Kidu feypi ñi llowün kiñe falin kümelkan rupalechi tripantu mu: “Doy eluwkülelu iñche ñi wülal tañi falinke fillem, doy eluwkülen ñi wiñoduamtucheal, ñi ñochi piwkengeal, ñi llowal ngülam ka weda duamnoal kakelu che ñi femün mu”. Ka femngechi fentren pu peñi ka lamngen wülkelu tañi nieel, kimürpuyngün ñi kümelkaetew tüfa (Salmo 112:5; Proverbios 22:9).

11. 1) Wülnieliyiñ taiñ nieel, ¿chumngechi pengelaiñ taiñ küme rakiduamken ñi adkünual taiñ dungu? 2) ¿Chem chummekey Jewba ñi trokiñche? (Inaduamnge ti adentun pagina 3 mu.)

11 Kafey taiñ nieelchi fillem mu kellufiliyiñ ta kakelu che ñi amuldungual, fey pengelaiñ taiñ küme rakiduamken ñi adkünual taiñ dungu. Femngechi kelluafiyiñ ta kakelu che, pepi küdawülnofiliyiñ rume ta Jewba fill antü kam pepi wiñamtuwnoliyiñ chew doy duamniengelu kellu (Proverbios 19:17). Kiñeke trokiñ mapu mew, fentren che konmekey Jewba ñi trokiñche mu, welu rume pofrengeyngün, feymu wül-liyiñ plata, kelluaiñ ñi elungeal fillke papil ka amuldungungeal. Congo, Madagascar, Ruanda ka kakelu trokiñ mapu mu, fentren plata fali tati Biblia. Kiñe che mülefuy ñi küdawal kiñe semana kam kiñe küyen tañi ngillayafiel kiñe Biblia. Fentren tripantu mu, pu peñi ka lamngen ngillafule kiñe Biblia, pepi ileltulayafuy tañi pu che. Welu fewla, ti wülngekeelchi plata mu kellungekey tati pu nienolu, feymu Jewba ñi trokiñche rulpadungukey ka kofrangenon mu elukefi kiñe Biblia kiduke pu che tati pu reñma mew ka pu chillkatukelu Biblia (papeltunge 2 Korintio 8:13-15). Femngechi tati wülkelu ka ti llowkelu weniyeafuyngün ta Jewba.

DOY PICHI KONELTULAYAIÑ WEKÜFÜ ÑI ADKÜNUEL NEGOSIAN DUNGU MU

12. Ñi weniyeafiel ta Jewba, ¿chem chumi Abraam?

12 Kafey eluwliyiñ taiñ doy pichi koneltulenoal Weküfü ñi adkünuel negosian dungu mu, ka kintufiliyiñ tati rüfngechi falinke dungu, fey weniyeafuiñ ta Jewba. Femngechi femi Abraam. Tüfachi manelfal wentru küpa weniyefi ta Jewba, feymu allkütufi ka tripay Ur waria mu ñi mongeleal tolto ruka mu (Ebrew 11:8-10). Kidu maneluwlay tañi falinke fillem mu, welu may maneluwkefuy Jewba mu (Génesis 14:22, 23). Jesus yafültukufi pu che ñi inayentuñmayafiel ñi mupiltun. Kiñe rupa feypifi ta kiñe riku: “Ayülmi tami nieael nor mongen, amunge, fendenge tami nieel ka elufinge tati pu nienolu chem no rume. Femngechi fütra küme felen nieaymi ta wenu mapu mew. Fey küpange ka inaen” (Matew 19:21). Tüfachi wentru inayentulafi Abraam ñi mupiltun. Welu mülefuy kiñeke che maneluwkelu Jewba mu.

13. 1) Pablo, ¿chem ngülamtufi ta Timotew? 2) ¿Chumngechi inayafuiñ tüfachi ngülam famülke mu?

13 Timotew mupiltukefuy Jewba mu. Pablo feypifi ñi felen “kiñe küme soltaw reke” Jesus mew, ka feypifi: “Chem soltaw no rume ta dew inanielu, welulekelay ñi küdawün ta kangelu dungu mew, felelu am tañi puwtunieafiel tati longkolechi soltaw kisu mew” (2 Timotew 2:3, 4). Famülke mu pu inaniefilu ta Jesus, doyelchi may pu doy millon che küdawülkefilu ta Jewba fill antü, eluwkeyngün ñi inayal tüfachi ngülam. Feymu newentukeyngün ñi ngüchaltukunoaetew Weküfü ñi ngünenieelchi pu che diñmatukefilu plata. Kafey longkontukukeyngün tüfa: “Tati aretulu konangekey tati wentru ñi areletew” (Proverbios 22:7). Weküfü ayüley ñi wülal taiñ mongen ka taiñ newen ñi küdawal kidu ñi adkünuel mu. Kiñeke che konkeyngün fütrake defen dungu mew ñi ngillayal kiñe ruka, auto, kulliafiel ti universidad, kam kiñe fütra mafün. Kuñiwtukuwnoliyiñ, defeleafuiñ fentren tripantu mu. Feymu küme rakiduamaiñ ñi adkünual taiñ dungu, fey adümfalchi mongen yenieaiñ, konlayaiñ defen dungu mu, ka amultukulayaiñ fentren plata. Femngechi lifreleaiñ taiñ küdawülafiel ta Jewba, fey Weküfü ñi adkünuel negosian dungu mu konayelayaeiñmew (1 Timotew 6:10).

14. ¿Chem eluwküleaiñ taiñ femal? Feypinge kiñeke che ñi rupan.

14 Taiñ nieal kiñe adümfalngechi mongen, müley taiñ doyümafiel Chaw Ngünechen ñi Ngünenien. Kiñe kurewen niefuy kiñe fütra negosio ñi eluetew fentren plata. Welu kidu engu ayülefuy ñi wiño küdawülafiel ta Jewba fill antü, feymu fendeyngu ñi negosio, ti lancha, ka kakelu falinke fillem. Fey eluwingu ñi kellual tañi dewmangeal ti ngüneniechi ruka, Warwick, Nueva York mu. Kidu engu küdawingu Fetel mu tañi ñawe ka chedkuy engün, ka kiñeke semana küdawingu ti wentru ñi pu chaw engün, Warwick mu, feymu müna falintukefuyngu tüfa. Kafey kiñe lamngen wünelekelu amuldungun mu, Colorado, Estados Unidos mew, küdawkefuy kiñe banco mu, rangiñ antü müten. Pu ngen küdaw müna ayüwkülefuyngün taiñ lamngen ñi küdaw mew, feymu feypingey ñi küdawal kom antü ka küla rumechi ñi kullingeal. Welu ti küdaw eluñmalayafeyew ñi doyümafiel ti amuldungun, feymu llowlay ti küdaw. Tüfa kiñeke dungu müten ñi femün Chaw Jewba ñi pu che. Feymu eluwliyiñ ñi doyümafiel Chaw Ngünechen ñi Ngünenien, fey pengelaiñ taiñ doyümkenofiel falinke fillem, welu may taiñ doy falintukefiel taiñ weniyewün Jewba engu ka ti rüfngechi falinke dungu.

TATI FALINKE FILLEM AFLE

15. ¿Chem falin dungu doy ayüwülkeeiñmew?

15 Nieliyiñ fentren falinke fillem, tüfa pengel-layay taiñ tuteetew Jewba. Kidu kümelkakefi pu femkelu kümeke dungu (papeltunge 1 Timotew 6:17-19). Kiñe lamngen Italia mu, Lucia pingelu, kimürpuy ñi duamniengen kellu Albania mapu mu * (inaduamnge ti kimal dungu). Feymu wiñamtuwi 1993 mu. Nielafuy küdaw, welu maneluwi Jewba mu ñi eluaetew tañi duamnieel. Kimürpuy albanes kewün ka kellufi doy 60 che tañi wülal ñi mongen Jewba mu. Taiñ amuldungun femngechi küme tripalayafuy chi. Welu kom taiñ femken ñi kelluafiel pu che ñi kimafiel ka weniyeafiel ta Jewba, tüfa kiñe falin dungu feley iñchiñ mu rumel mülealu (Matew 6:20).

16. 1) Weküfü ñi adkünuel negosian dungu mu, ¿chem chumay? 2) Feymu, ¿chumngechi müley taiñ rakiduamal ti falinke fillem mu?

16 Luka 16:9 mu Jesus feypi: “Tüfachi falinke fillem afle”, femngechi pengeli ñi rüfngen tañi afal. Epe puwküley ñi afal ti antü, fey fentren banco weda tripakeyngün ka kiñeke trokiñ mapu rume küdawngechi dungu mu rupakey plata ñi duam mew. Welu pichin mu doyelay ti dungu. Weküfü ñi adkünuel politiko dungu mu, religion ka negosian dungu mu, kom weda tripayay. Tati milla ka plata afkentu falikey ñi negosiayal, welu pu pelon wentru Esekiel ka Sofonia feypikünuyngu ñi faliwenoal tüfa (Ezequiel 7:19; Sofonías 1:18). Feymu rakiduamnge, füchafulmi ka ngüneduamfulmi tami famentufiel ti rüfngechi falinke dungu ñi doy nieal falinke fillem tüfachi Mapu mu, ¿chumngechi duamafuymi? Duamafuymi kiñe wentru reke küdawlu kom ñi mongen mu ñi wewal fentren plata, welu ngüneduami ñi rüfngenon kom tañi ngülümfiel (Proverbios 18:11). Ti falinke fillem mülelu tüfachi Mapu mew weda tripayay llemay. Feymu eluwküleaiñ ñi weniyeafiel ta Jewba ka Jesus taiñ nieelchi falinke fillem mu. Doyümfiliyiñ ta Jewba ka ñi Ngünenien, fey rüf ayüwküleaiñ.

17, 18. Küpale Chaw Ngünechen ñi Ngünenien, ¿chem kümeke dungu llowaiñ?

17 Küpale Chaw Ngünechen ñi Ngünenien, iney no rume kullilayay ñi nieal kiñe ruka kam aretulayay plata. Müleay fentren iyael ka kullilayaiñ taiñ iyafiel. Duamlayaiñ taiñ kulliafiel doctor kam lawen no rume. Pu weniyekefilu ta Jewba ayüwmayaeyew ti rume kümeke dungu ñi wülkeel ti Mapu. Ti milla, plata ka falinke kura rikul-layaeiñmew, welu may adelkayaeiñmew müten. Müleay kümeke mamüll, kura ka pañilwe ñi dewmayal taiñ ruka. Taiñ pu weni küme piwke mu kelluaeiñmew, kullien feypilayaeiñmew. Misawaiñ kom ñi wülkeel ti Mapu.

18 Tüfa kiñeke dungu müten ñi llowafel pu weniyekefilu ta Jewba ka Jesus. Fey Mapu mew, pu poyekefilu ta Jewba wirarpüramay ñi dungun Jesus feypielieyew: “Küpamün ta eymün, tüfey tañi Chaw ñi füreneyeetew. Llowaymün tati ülmen mülewe pepikalelu llituka mew müten eymünngealu, feychi Ngünechen dewmafilu tüfachi mapu” (Matew 25:34).

^ parr. 4 Jesus feypilay ñi rüfngen kam rüfngenon ñi feypingeel ti longkolechi kona mew. Luka 16:1 feypilu “feypintukungey”, tüfa rakiduamelafeiñmew kiñe che ñi weda koylatuel ti kona mu. Welu Jesus küpa nütramkalay chumngelu ñi kechangen, welu may ti longkolechi kona ñi chumün.

^ parr. 15 Lucia Moussanett ñi mongen müley ti chillka ¡Despertad! 22 junio 2003, pagina 18-22.