1, 2. 1) Satana, ¿chumngechi ngünenkakefi pu che? 2) Tüfachi chillkatun mu, ¿chem ngüneduamaiñ?

SATANA mew “tripakey kom koyla dungu”, dewmangelu müten ta Adan ka Eva, Satana ngünenkafi pu che (Juan 8:44). ¿Chumngechi ngünenkakefi? Koyla dungukey ñi chumleken pu layelu ka ñi lakenon pu che ñi püllü, fey kañpüle amutukey lalu ñi kuerpu. Feytachi koyla kimeltun mu küpay fillke wimtun ñi nieel ta che famülke mew. Feymu fentren peñi ka lamngen layeluwle, duamnieay ñi doy feyentuleal Jewba ñi dungu mu (Juda 3).

² Feypingeliyiñ taiñ koneltual feychi wimtun mew, ¿chem kelluafeiñmu taiñ doy feyentuleal Jewba ñi dungu mu? (Efes. 6:11). Kiñe peñi kam lamngen femngechi dungu rupale, ¿chumngechi yafültukuafuiñ? Tüfachi chillkatun mu ngüneduamaiñ chumngechi Jewba kellukeeiñmu. Wüne chillkatuaiñ chem rüf kimeltukey tati Biblia lan dungu mew.

3. Satana koylatufi ta Eva, ¿chum tripay tüfa?

³ Chaw Ngünechen ayükelafuy pu che ñi layal. Welu ñi lanoal Adan ka Eva, duamfali ñi allkütuafiel ta Jewba. Kidu werküeyew tüfa: “Ikefilnge ti anümka wülkelu ñi kimngeael ti küme dungu ka ti wesa dungu. Ikefilnge tüyechi anümka ñi fün, fey ifilmi tati, rüf feyngey tami layael” (Gén. 2:16, 17). Fey Satana eluwi ñi weda elkünual ti dungu. Kiñe filu mew feypifi ta Eva: “Feyngelay tamu layael”, Eva allkütueyew fey ifi ti fün. Fey wüla, tañi wentru ka ifi (Gén. 3:4, 6). Feymu kom pu che kulpafengetuy, fey lakey (Rom. 5:12).

4, 5. ¿Chem koyla dungukey Satana?

 ⁴ Chaw Dios ñi feypin femtripay: Adan ka Eva layngu. Welu Satana fentekünulay ñi koylatulelafiel ta pu che. Fey wüla kakerume koyla dunguy. Kiñe tüfa “lakey pu che tañi kuerpu, welu ñi püllü petu mongeley” pikey tati weküfü. Fantepu mew fentren che femngechi ngünenkangekey (1 Tim. 4:1).

⁵ ¿Chumngelu fentren che allkütukefi tüfachi koylake dungu? Satana kimniey pu che ñi weñangkülkeetew ti lan dungu, feymu kimniey chumngechi ñi ngünenkayafiel. Jewba dewmaeiñmu taiñ rumel mongeleal, feymu ayükelafuiñ taiñ layal (Ecl. 3:11). Kayñe trokikefiyiñ ti lan dungu (1 Kor. 15:26).

6, 7. 1) Satana ayüniey ñi kimngenoal tati rüf dungu ñi chumleken pu layelu, welu ¿chum tripay ñi ayünieel tüfachi dungu mew? 2) ¿Chumngelu weda tripay ñi ngünenkan? 3) Kimnieliyiñ ñi rüf kimeltukeel ti Biblia, ¿chumngechi kellukeeiñmu taiñ llükanoafiel ti lan dungu?

⁶ Satana kakerume dungu femkey ñi kimngenoal tati rüf dungu ñi chumleken pu layelu, welu weda tripay ñi ayünieel. ¿Chumngelu? Fentren che kimürpukey ñi rüf kimeltukeel Biblia tüfachi dungu mew, fey wüldunguchekey Chaw Ngünechen ñi wiñomongeltuafiel pu layelu, feymu weda tripay ñi ngünenkan ta Satana (Ecl. 9:5, 10; Hecho 24:15). Kimnieliyiñ ñi rüf chumleken pu layelu, yafülduamküleaiñ ka llükalayaiñ ñi chumleafel engün. Feymu iñchiñ llükakelafiyiñ pu la, kafey lan mu kiñe taiñ piwkeyen che “sufrilepelay” pikelaiñ rume. Kimnieiñ ñi mongelenon, fey wedalkalayafuyngün iney no rume. Umawküleyngün reke (Juan 11:11-14). Kafey kimnieiñ pu la ñi kimnon chem dungu no rume. Feymu pu che lalu fentren tripantu kuyfi mu wiñomongetuayngün ka feypiayngün: “Pichiñma mu müten lalu trokiwfun”.

⁷ Feley llemay tati rüf dungu ñi chumleken pu layelu adümfali ka küme nüwküley kakelu dungu ñi kimeltuel tati Biblia. Trürümfal-lay Satana ñi koylake dungu mu, ¡Kidu re welu rakiduamelchekey! Ngünenkachekey ka weda dunguyefi taiñ Wenu Chaw Jewba. Ngüneduamaiñ tüfachi ramtun: Satana ñi koylatuel, ¿chumngechi weda dunguyefi ta Jewba? ¿Chumngechi rakiduamelchekey ñi duamfalnon Jesus ñi lapan? ¿Chumngelu doyelkünufi ñi kutrankawken ta che? Ngüneduamliyiñ tüfa, doy küme kimaiñ fente ñi wedalkaken Satana ñi koylatuel.

8. Chumngechi pengeli Jeremías 19:5, Satana ñi koylatukeel, ¿chumngelu weda dunguyefi ta Jewba?

⁸ Satana ñi koylatuel weda dunguyefi ta Jewba. Ka kiñe koyla ñi feypikeel ta Weküfü  tati pu la kutrankawmekey kütral mapu mu. ¡Tüfa rume weda dunguyefi ta Jewba! ¿Chumngelu? Rakiduamelchekey taiñ Chaw Dios piwkeyechekelu ñi femngen Weküfü reke (1 Juan 4:8). ¿Chum duamelkeeymu tüfa? Tüfachi koyla, ¿chum duamelkefi ta Jewba? Kidu üdekey chem kutrankawün rume. Biblia feypi: “Dewmayngün fütrake altar Baal ngealu, üyew lüpümfingün ñi pu fotüm ka ñawe, chalintukulelfingün ta Baal. Iñche werkülafiñ ñi femal tüfa, feypilafiñ rume, rakiduamlan rume” (Jeremías 19:5).

9. Juan 3:16 ka 15:13 feypi ñi chumün ta Jesus taiñ montulaetew, welu Satana ñi koylatukeel, ¿chem rakiduamelchekey?

⁹ Satana ñi koylatuel rakiduamelchekey ñi duamfalnon Jesus ñi lapan (Mat. 20:28). Ka kiñe koyla ñi feypiken Satana fey tati pu che kiñe lakenochi püllü niey. Rüfngele tüfa, duamfal-layafuy Jesus ñi lapayal taiñ montulaetew, fey taiñ rumel mongeleal. Ka longkontukunge: Jesus lapay kom che ñi duam mu, tüfa pengelkey fente ñi piwkeyeniefiel itrokom che (papeltunge Juan 3:16; 15:13). Kom tüfachi koyla kimeltun rakiduamelkefi ta che ñi duamfalnon Jesus ñi lapan. Tüfa, ¿chumngechi duamelkefi ta Jewba ka Jesus?

10. Satana ñi koylatukeel, ¿chumngechi doyelkünufi ñi kutrankawken ta che?

¹⁰ Satana ñi koylatuel doyelkünufi ñi kutrankawken ta che. Pu chaw, pu ñuke lalu ñi fotüm kam ñawe, feypingeafuy chi: “Chaw Dios yefi tamu pichiche ñi mülepual wenu mapu mew, fey küme püllü ngetuy”. Tüfachi koyla dungu, ¿küme duamelkepefi may pu chaw ka ñuke? Kam, ¿doyelkünufi ñi weda duamkülen engün? Kangelu koyla dungu feypingekey: “Müley kiñe kütral mapu”. Kuyfi mu pu che femngechi feyentukelu kutrankakefi ka lüpümkefi kakelu che kayñetukefulu ñi kimeltukeel tati Iglesia. Kiñe lifru feypi kiñeke kues kayñetukefuy pu che feyentukenolu ñi kimeltukeel tati Iglesia Catolica, fey lüpümkefuy pu che. ¿Chumngelu femkefuyngün tüfa? Pu kues feypikefuyngün: “Femngechi rakiduamelafiyiñ pu feyentukenolu ñi chumleafel kütral mapu mew, fey wiño rakiduamtuay petu ñi lanon, ka amulayayngün kütral mapu mew”. Kiñeke trokiñ mapu mew pu che feypikey: “Duamfali taiñ femal fillke wimtun, femngechi taiñ tuteafiel taiñ pu che yem ka yamnieafiel, fey taiñ kümelkayaetew”. Kakelu che femkey femngechi dungu ñi wedalkanoaetew ti la. Welu kom tüfachi wimtun tuwi Satana ñi koylatun mu, feymu küme duamelkelafi ta che ¡müna weda dungu! Re weda duamelkefi ka llükalkachekey.

11. Taiñ pu familia ka weni, ¿chumngechi dikümtukuafeiñmu?

¹¹ Taiñ pu familia ka weni küme duam mu dikümtukuafeiñmu ta koneltual kiñeke wimtun tuwnolu Biblia mew. Femngechi rupaliyiñ, ¿chumafuiñ? Piwkeyeafiyiñ ta Chaw Dios ka tati Biblia, tüfa newentukuaeiñmu taiñ allkütuafiel ta Jewba. Taiñ pu familia ka weni weda duamelafeiñmu kütu feypiafeiñmu chi taiñ piwkeyenofiel ka yamnienofiel taiñ che yem. Kam feypiafeiñmu chi: “Koneltunolmi taiñ wimtun mu, ti la wedalkayafuy kakelu che”. ¿Chumngechi ingkañpeafuiñ ñi rüf kimeltukeel Biblia? Ngüneduamaiñ chumngechi inayafuiñ kiñeke ngülam Biblia mu küpalu.

12. ¿Chem wimtun kimnieiñ ñi küpanon Biblia mu?

¹² ‘Famtripaleaiñ’ feychi wimtun mu Jewba ñi ayükenoel (2 Kor. 6:17). Kiñeke che tukulelfingün la ñi cajon mu tañi nieelchi chemkün, iyael ka pulku. Pu che rakiduamkey femngechi ñi kelluafiel ti la ñi küme amutual ka ñi wiñometunoal. Kafey ütrülkeyngün pichin pulku  mapu mew ñi longkontukunieafiel tati la, ka femkeyngün fillke wimtun ñi ayüwülafiel tati la. ¿Chumngelu femkey kom tüfa? Rakiduamkeyngün tañi püllü ñi mongelen. Welu iñchiñ Jewba ñi pu chengen, ¡feyentukelaiñ, fey koneltukelaiñ kom feychi wimtun Weküfü ñi koylatun mew küpalu! (1 Kor. 10:21, 22).

13. Ramtuwülmi ñi kümepen may kiñe wimtun, ¿chumngechi inayafuymi Santiaw 1:5?

¹³ Ramtuwülmi: “Tüfachi wimtun kam feyentun, ¿küpapey may weküfü ñi koylatun mew?”. ¿Chumafuymi tami kimal? Ngillatuafimi ta Jewba, “kelluen, eluen tami kimün” piafimi (papeltunge Santiaw 1:5). Fey wüla inaduamnge chem feypiley taiñ fillke papel. Ka duamnielmi doy kellu, ramtuafuymi tami pu longkolelu trawünche mu. Fey engün feypilayaeymu chem tami femafel, welu kimeltuafeymu kiñeke ngülam Biblia mew, kiñeke tüfa ngüneduampeiñ tüfachi chillkatun mu. Femülmi tüfa, pepikayafimi reke tami rakiduam fey kimaymi “chem dungu ñi kümen kam ñi kümenon” (Eb. 5:14).

14. ¿Chumafuiñ taiñ welulkanoafiel ta kakelu che?

¹⁴ “Kom femkeaymün Ngünechen tañi püramyengeael. Femkilmün chem wesa dungu no rume femngechi ti kakelu ñi inayentunoael” (1 Kor. 10:31, 32). Petu taiñ koneltunon kiñe wimtun mew ramtuwaiñ: “Koneltuli, ¿chem rakiduamelafun ta kakelu che? Doyelchi may, ¿chem rakiduamelafun tañi pu peñi ka lamngen?”. Turpu pikelaiñ femal chem weda dungu no rume femngechi taiñ welulkanoafiel ta kakelu che (Mar. 9:42). Kafey pilaiñ weda duamelafiel pu che poyekenofilu ta Jewba. Piwkeyechefengeliyiñ, yamkechi dunguafiyiñ ta che, turpu notukadungulayafiyiñ ka illamkalayafiyiñ. Femngechi püramyeafiyiñ ta Jewba. Longkontukuaymi: ¡piwkeyechefengeliyiñ, kom pepilafuiñ! Yamkechi trokituafiyiñ pu che, fey puwaiñ taiñ pu kayñe ñi piwke mu.

15, 16. 1) ¿Chumngelu kümeafuy kimeltulelafiel tami feyentukeel kakelu che? Feypinge kiñe rupan dungu. 2) ¿Chumngechi kellukeeiñmu ñi feypiel Romanu 1:16?

¹⁵ Kom che tami lof mew kimpe tami dunguken iney ngen Jewba (Is. 43:10). Layeluwülmi, tami pu karukatu ka pariente illkutuafeymu inanolmi kidu engün ñi wimtun. Feymu petu ñi rupanon tüfa, kimeldungulelafimi tami feyentukeel ka poyefiel ta Jewba. Taiñ peñi Francisco mülelu Mozambique mapu mew wirintukuy: “Kimlu müten chem ñi rüf  kimeltukeel tati Biblia tañi domo Carolina iñchiw feypifiyu tayu familia: ‘Fürenewelayafiyu tati pu la’. Rupalu chi antü Carolina ñi lamngen lay, fey mülefuyu famentunoal tayu feypin. Faw pu che muñetukefi tati la petu ñi femngeken kiñe religioso wimtun. Fey wüla feychi ko pünengefulu ñi muñetuafiel tati la wütrungekey mapu mew, fey tati pu pariente küla pun mew umawtukey chew ñi wütrungen tati ko. Pu che feypikey ‘femngechi küme feleay ñi püllü’. Feymu ‘Carolina feley ñi umawtual chew wütrüngekefuy tati ko’ pikefuyngün tañi domo ñi pu che”.

¹⁶ ¿Chumingu Francisco tañi domo engu? Francisco feypi: “Piwkeyefiyu ta Jewba, ayünieyu tuteafiel, feymu koneltulayu feychi wimtun mu. Carolina tañi pu che müna illkuyngün. ‘Yamlafimu rume taiñ che yem, kontuwewlayaiñ tamu ruka mu ka kelluwewlayaiñ rume’ pikefeyumu. Iñchiw dew kimeltufuyu taiñ feyentukeel, feymu chem pilayu rume petu ñi illkulen engün. Kiñeke taiñ pu pariente ingkañpeeyumu kütu “kidu engu dew kimeltueiñmu tañi dulliel engu” pikefuy. Fey rupalu chi antü Carolina ñi pu che tüngduamnagi, fey kümelkawtuiñ. Kiñeke engün feypikeeyumu kütu ‘elumuafen kiñe papel Biblia mu küpalu’”. Iñchiñ turpu yewelayaiñ taiñ feyentukeel mu, doy may ingkañpeafiyiñ tati rüf dungu ñi chumleken pu layelu (papeltunge Romanu 1:16).

17. ¿Chumafuiñ taiñ “rüfngechi weni” ngeal?

¹⁷ Kiñe peñi kam lamngen layeluwle, kom piwke mu eluwaiñ taiñ kelluafiel chumngechi ñi femken kiñe “rüfngechi weni”. Femngechi weñangkülen mu kiñe che, peñiyeafiyiñ kam lamngeyeafiyiñ (Prov. 17:17). Taiñ peñi kam lamngen dikümtukungele ñi femal kiñe wimtun küpanolu Biblia mew, ¿chumafuiñ taiñ “rüfngechi weni” ngeal? Ngüneduamaiñ epu ngülam Biblia mew küpalu, inafiliyiñ tüfa, kelluafeiñmu yafültukuafiel ta che weñangkülelu.

18. 1) ¿Chumngelu ngümay Jesus? 2) ¿Chem kimeltueiñmu ñi femün?

¹⁸ “Inaye ngümakeaymün tati pu ngümakelu mew” (Rom. 12:15). Rume weñangkülele kiñe che, kimlayafuiñ chumngechi yafültukuafiel. Welu inaye ngümaliyiñ kidu mu, pengelafiyiñ  taiñ duamniefiel. Kuyfi mu Jesus tañi weni, Lasaru, lay. Tañi epu lamngenwen Marta engu Maria ka kakelu che ngümayngün. Rupalu meli antü Jesus puwi üye mew ka “ngümay” kimnielu rume ñi pürüm wiñomongeltuafiel ta Lasaru (Juan 11:17, 33-35). Jesus ñi ngüman, ¿chem pengeli? Pengeli ñi chum duamnagün tañi Chaw Jewba ñi lan mu ta Lasaru. Kafey Lasaru tañi pu che pefilu ñi ngüman ta Jesus, kimtukuyngün tañi rüf piwkeyeniefiel. Kom tüfa yafültukupelafi ta Marta engu Maria. Ka femngechi famülke mu taiñ pu peñi ka lamngen kimtukule taiñ rüf piwkeyeniefiel ka duamniefiel, kidulelu trokiwlayayngün, doy may feypiayngün: “Walloñmaenew kümeke weni iñche tañi piwkeyenieetew ka kellukeetew”.

19. ¿Chumngechi kellukeeiñmu Eclesiastés 3:7 taiñ yafültukucheal?

¹⁹ “Kiñe antü ñi ñüküfküleal ka kiñe antü ñi dungual” (Ecl. 3:7). ¿Ka chem femafuiñ taiñ yafültukuafiel pu layeluwlu? Küme allkütuafiyiñ. Eluwküleaiñ taiñ feypiaetew chem ñi mülen tañi piwke mu, fey weda entule tañi feypin, weda duamlayaiñ (Job 6:2, 3). Kidu rume weda duamküleafuy chi weda trokietew am tañi pu pariente poyekenofilu ta Jewba. Feymu kiñentrür ngillatuafuiñ kidu engu. Ngillatuafuiñ ta Jewba, kidu ‘allkütukey tati llellipun’, “eluafimi tami newen, ka kellufinge ñi küme rakiduamal” piafuiñ (Sal. 65:2). Pepilfal-le, kiñentrür papeltuafuiñ tati Biblia. Kam kiñe falin dungu tripalu taiñ fillke papel mew, papeltuafuiñ chi ñi rupan kakelu peñi kam lamngen.

20. ¿Chem ngüneduamaiñ inalechi chillkatun mew?

²⁰ ¡Rume mañumküleiñ! ¡Rüf kimnieiñ ñi chumleken pu layelu ka ñi wiñomongelngetual küpalechi antü mew! (Juan 5:28, 29). Feymu taiñ femkeel ka taiñ dungukeel mu ingkañpeafiyiñ tati Biblia ñi rüf kimeltukeel. Küme ngüneduamaiñ chumül doy kümeafuy wüldungulelafiel pu che tüfachi kümeke dungu. Inalechi chillkatun mew ngüneduamaiñ kangelu ngünenkan Satana mew küpalu, tüfa katrütuñmakefi ta che kimal Chaw Dios ñi dungu. ¿Chem am tüfa? Pu wedake püllü ñi koylake dungu. Kimaiñ chumngelu femkelaiñ kiñeke dungu taiñ fülkonal pu wedake püllü mew.