Amual ti dungu

Amual tati troquiñ dungu mu

Nietuaiñ we mongen ka turpu famentulayafiyiñ

Nietuaiñ we mongen ka turpu famentulayafiyiñ

“Feley tamün nietuael we mongen” (EFESIO 4:24).

ÜLKANTUN: 126 KA 28

1, 2. 1) ¿Nierpuafuiñ may “we mongen”? ¿Chumngelu (chemu)? 2) Kolosense 3:10-14 mu, ¿chem chumkey tati nielu we mongen?

BIBLIA mew, Efesio 4:24 ka Kolosense 3:10, nütramkay “we mongen” mu. Tüfa kimeltueiñmew küme elkünutuafiel taiñ chumngen “chumngechi ñi ayüel ta Ngünechen”. Fey, ¿nierpuafuiñ may tüfachi küme chumngen, “we mongen” reke felelu? Femafuiñ llemay. Taiñ dewmaetew, Jewba eluñmaeiñmu taiñ inayentuafiel ñi küme chumngen (Génesis 1:26, 27; Efesio 5:1).

2 Welu kulpafengelu kay iñchiñ, kiñeke mu nierpuafuiñ wedake illutun. Kafey tati wimtun, pu che, ka fillke dungu taiñ fülmanieetew wedalkayafeiñmu. Welu Jewba piwkeyen mu kelluaeiñmew, femngechi taiñ küme chengeal chumngechi ñi ayükeel ta Kidu. Feymu taiñ diturpual tüfa, ngüneduamaiñ ñi chumken tati nielu tüfachi we mongen (papeltunge Kolosense 3:10-14). Ka fey wüla, ngüneduamaiñ chem femafuiñ taiñ femngechi chengeal amuldungun mu.

“KOM EYMÜN TA KIÑENGETUYMÜN MÜTEN”

3. Tati nielu we mongen, ¿chem chumkelay?

3 Pablo feypi tati nielu we mongen ngelay ñi dullintucheal (ngümintuchekelay). Kidu feypi: “Dew niewelay ñi doy küme chengen tati griegu tuwünngelu kam ti judiu tuwünngelu no rume, tañi sirkunsidalen kam ñi felenon rume, tañi kake tripanchengen, ka tati kim papeltunolu, tati ngillaelchi kona, kam tati lifrelelu”. Ti trawünche mew, iney no rume doy kümelu trokiwlayafuy kakelu mew tañi mollfüñ mu, tañi tuwün kam tañi mongen mew. ¿Chumngelu? Kom iñchiñ inakeiñ ta Jesukristo, feymu ‘kiñengetuiñ müten’ (Kolosense 3:11; Galata 3:28).

4. 1) Jewba ñi pu che, ¿chumngechi yewkeyngün pu che engün? 2) ¿Chumngelu kiñeke mu küdawngeafuy ñi kiñewküleal pu kristiano?

4 We mongen nierpuliyiñ, yamnieafiyiñ itrokom pu che ka falintuafiyiñ, chem tuwün kam mollfüñ niele rume (Romanu 2:11). Kiñeke trokiñ mapu mew, küdawngeafuy taiñ femal tüfa. Sudafrica mew, kiñeke rupachi tripantu mu ti gobierno wüdamfi tati pu che kake mollfüñ nielu ka yefi ñi mongeleal kañpüle. Üye mu fentren che, pu Dungukelu Iney Ngen Jewba kütu, petu müleyngün feychi trokiñke mapu mew. Feymu ti Kiñewkülechi Ngünenielu küpa yafültukufi itrokom pu peñi ka lamngen ñi welukentu piwkeyewal. Fey octubre 2013 mu, pepikawingün ñi kelluafiel pu peñi ka lamngen kake mollfüñ nielu ñi welukentu kimuwal.

5, 6. 1) ¿Chem adkünuelchi dungu femngekey Sudafrica mew ñi kelluafiel pu kristiano ñi doy kiñewküleal? (Inaduamnge ti adentun pagina 21 mu.) 2) ¿Chumngechi tripay tüfa?

5 Adkünungey tati trawünche kake kewün nielu ka kake mollfüñ nielu ñi kiñeñtrür müleal kiñe sabado ka domingo antü. Fey trür amuldunguyngün, amuyngün trawün mu ka welukentu witranmawingün. Fentren pataka trawünche femkeyngün tüfa ka ti ngünenieelchi ruka feypingey ñi küme tripan. Tati pu konkülenolu kütu Jewba ñi pu che mew afmatuyngün. Kiñe wentru küdawkelu religion mu feypi: “Iñche koneltukelan Jewba ñi pu che mew, welu feypiwayiñ tamün küdaw ñi küme adkünungeken ka tamün kiñewkülen fill tuwün nielu rume”. Tüfachi dungu ñi adkünungeel, ¿chumngechi kellufi pu peñi ka lamngen?

6 Ellaka mu, kiñe lamngen Noma pingelu, dungukelu xhosa kewün, fill rakiduamkülefuy ñi mangelafiel tañi pichi ruka mu tati pu peñi ka lamngen küpalu ti trawünche gringu dungukelu. Welu amuldungulu tañi pu fülang lamngen engün ka witranmafilu, fey doy küme duamürpuy. Kidu feypi: “Kidu engün iñche reke feleyngün”. Feymew pu peñi ka lamngen küpalu ti gringu trawünche mu, amuldungupalu ti trawünche mu xhosa kewün dungulu, Noma mangelfi kiñeke peñi ka lamngen ñi yafütual tañi ruka mu. Kiñe fülang longkolelu ayüwünkechi anüy kiñe palti mew, tüfa afmatuleyew ta Noma. Tüfachi adkünuelchi dungu mew, fentren pu peñi ka lamngen kümeke weni nierpuyngün ka doy küme kimuwkeyngün kakelu peñi ka lamngen engün kake tuwün-ngelu. Petu femngekey tüfachi dungu Sudafrica mu.

KUTRANDUAMYECHEAIÑ KA FÜRENECHEAIÑ

7. ¿Chumngelu am duamfalngey taiñ rumel kutranduamyecheal?

7 Petu mülekale Weküfü ñi ngünenieel, Jewba ñi pu che rupayay küdawngechi dungu mew. Nielayafuiñ küdaw, kutranafuiñ, kayñetungeafuiñ, weñeñmangeafuiñ taiñ fillem kam fillke wedake dungu mu rupayafuiñ. Feymu duamfalngey taiñ kutranduamyecheal, femngechi fürenecheaiñ, fey welukentu kelluwaiñ küdawngechi dungu mu (Efesio 4:32). Femngechi femliyiñ pengelaiñ taiñ nien we mongen, inayentuafiyiñ ta Jewba ka yafültukuafiyiñ ta kakelu (2 Korintio 1:3, 4).

8. Kutranpiwkeyefiliyiñ ka fürenefiliyiñ kom pu trawüluwkelu, ¿chem kümeke dungu rupayay? Feypinge kiñe che ñi rupan.

8 ¿Chumngechi füreneafuiñ pu peñi ka lamngen ka mapu mu küpalu kam kuñifallkülelu? Weniyeafiyiñ ka kelluafiyiñ ñi ngüneduamal tunte ñi falin-ngen engün ti trawünche mu (1 Korintio 12:22, 25). Kiñe wentru Filipinas tuwün-ngelu, Dannykarl pingelu, wiñamtuwi Japon mu. Tañi küdaw mu küme niengekelafuy ka mapu küpalu am. Welu femngechi femngelay amulu ti Trawünwe Ruka mu. Kidu feypi: “Epe kom pu trawüluwlu Japon tuwün-ngefuyngün, welu küme llowenew engün, fütra weni reke trokingen”. Pu trawüluwlu küme piwke mu kellukefingün ta Dannykarl, feymu kidu küme weniyerpufi ta Jewba. Fey rupalu chi antü, fawtisawi ka famülke mu longkoley ñi trawünche mu. Tañi pu chaf longkolelu ayüwküleyngün kidu ñi mülen ti trawünche mu tañi domo Jennifer engu, fey feypingün: “Wünelelu am engu amuldungun mew, nieyngu adümfalngechi mongen, fey inayentufalngeyngu chumngechi ñi doyümniefiel Chaw Dios ñi Ngünenien” (Luka 12:31).

9, 10. Kutranduamyecheliyiñ amuldungun mu, ¿küme tripayay tüfa? Feypinge kiñeke che ñi rupan.

9 Amuldunguliyiñ Chaw Dios ñi kümeke dungu, füreneafiyiñ “itrokom che” (Galata 6:10). Fentren Dungukelu Iney Ngen Jewba kutranduamyekefingün ka mapu mu küpachi pu che, feymu eluwkeyngün ñi kimürpual kidu engün ñi kewün (1 Korintio 9:23). Tüfa küme tripakey. Australia mu, kiñe wünelekelu amuldungun mu, Tiffany pingelu, eluwi ñi kimürpual suajili kewün tañi kelluafiel kiñe trawünche feychi kewün mew, Brisbane waria mu. Rume küdawtuy ñi kimürpual ti kewün, welu tüfa kellueyew ñi doy ayüwküleal tañi mongen mu. Kidu feypi: “Ayülmi tami doy ayüwülaetew ti amuldungun, kümeafuy tami müleal kiñe trawünche mu ka kewün dungulu. Femngechi amuaymi reke kamapu mu, welu rüf tripalayaymi tami waria mu. Ka fente küme ngüneduamaymi ñi afmatufalngen taiñ pu lamngen ñi kiñewkülen kom Mapu mu”.

Pu kristiano, ¿chumngelu kellukeyngün ka mapu mu küpachi pu che? (Inaduamnge parrafo 10).

10 Ka femngechi femi kiñe reñma Japon mu. Tati ñawe, Sakiko, feypi: “Amuldungun mu, trafiekefuiñ fentren che Brasil mu küpalu. Kidu engün tañi Biblia portugues kewün mew, pengelelkefuiñ Apokalipsi 21:3, 4, Salmo 37:10, 11, 29, kam kakelu texto, fey küme allkütukefuyngün ka kiñeke mu ngümayngün kütu”. Ti reñma kutranduamyefingün tüfachi pu che ka küpa kellufingün ñi kimürpual ti rüf dungu, feymu eluwingün ñi kimürpual portugues kewün. Fey wüla kelluyngün ñi müleal kiñe trawünche portugues kewün mu. Rupachi tripantu mu kelluyngün ta fentren che ka mapu mu küpalu ñi poyeafiel ta Jewba. Sakiko feypi: “Müna küdawngefuy kimürpual portugues kewün, welu fentren kümelkan llowiyiñ, tüfa doy falin-ngey. Müna mañumniefiyiñ ta Jewba” (papeltunge Hecho 10:34, 35).

MALLMA CHENGELAYAIÑ

11. Eluwküleiñ taiñ we mongen nieal, welu ¿chumngelu ayükelaiñ taiñ sakingeal?

11 Iñchiñ eluwküleiñ taiñ we mongen nieal, welu ayükelaiñ taiñ sakingeal, doy may ñi püramyengeal ta Jewba. Longkontukuaymi tüfa, kiñe küme püllü nienolu kulpan mallmawi ka kulpay (ka ngüneduamafuymi Ezequiel 28:17). Feymu doy küdawngelay taiñ mallmawal iñchiñ kulpafe chengelu kay. Welu femngellele rume, mallma chengelayafuiñ. ¿Chumngechi femafuiñ tüfa?

12. ¿Chem kelluaeiñmu taiñ mallma chengenoal?

12 Fill antü papeltufiliyiñ ti Biblia ka rakiduamliyiñ fey mew, tüfa kelluaeiñmu taiñ mallma chengenoal (Deuteronomio 17:18-20). Doyelchi may, rakiduamafuiñ Jesus ñi kimeltun mu ka chumngechi ñi inayentufalngen tañi ñom piwkengen (Matew 20:28). Jesus turpu mallma chengelafuy, feymu eluwi ñi küchanamunafiel tañi pu disipulu (Juan 13:12-17). Kafey ngillatuafiyiñ ta Jewba taiñ eluaetew ñi newen. Fey pichi chekawün-ngeliyiñ, Jewba tañi newen kelluafeiñmew femngechi taiñ trokiwnoal (Galata 6:3, 4; Filipense 2:3).

13. Mallma chengenoliyiñ, ¿chem kümelkan llowaiñ?

13 Biblia feypi: “Kiñe che ñom piwkengele ka ekuniefile ta Jewba, rikungeay, püramyengeay ka nieay mongen” (Proverbios 22:4). Jewba feypikeeiñmew taiñ mallma chengenoal. Feymu, femngechi chengeliyiñ ¿chem kümelkan llowaiñ? Ti trawünche küme feleay ka kiñewküleay, ka llowaiñ kakelu kümelkan. Kafey Jewba füreneaeiñmew. Ti apostol Pedro ngülamtueiñmu taiñ yewküleal ñom piwkengen mu, ka feypi: “Ngünechen am, katrütukefilu tati pu mallmawünngelu, welu fürenekefi tati pu ñom piwkengelu” (1 Pedro 5:5).

ÑOM DUAMNGEAIÑ KA ÑOCHI PIWKENGEAIÑ

14. ¿Iney doy inayentufalngey tañi ñochi piwkengen ka ñom duamngen mu?

14 Famülke mew kiñe che ñochi piwkengele (ngenoafeluwün-ngele) ka ñom duamngele, kakelu che feypikey “newen piwkengelay”. Welu tüfa rüfngelay. Rakiduamnge tüfa, Jewba doy newen-ngey, welu Kidu doy inayentufalngey tañi ñochi piwkengen ka ñom duamngen mu (2 Pedro 3:9). Jewba ñochi duampiwkengefuy wiñoldungufilu ta Abraam ka Lot tañi kümeke püllü mew (Génesis 18:22-33; 19:18-21). Kafey doy 1.500 tripantu mu, Jewba ñochi duampiwkengefuy tati pu israelche mu ñi allkütukenoetew engün (Ezequiel 33:11).

15. ¿Chumngelu inayentufalngey Jesus tañi ñochi piwkengen ka ñom duamngen?

15 Jesus ñom duamngefuy (Matew 11:29). Kidu ñochi piwkengefuy tañi pu disipulo mu, kulpafengelu am engün. Amuldungupalu Mapu mew, Jesus weda dunguyengey ka dalluntukungey, welu ñochi piwkengefuy ka ñom duamngefuy puwlu rume ñi layal. Kidu rume kutrankawlu tati orkon mamüll mew, ngillatufi tañi Chaw ñi wiñoduamatuafiel tañi pu langümaetew. Kidu feypi: “Kimlay engün tañi femmeken” (Luka 23:34). Kayñetungelu ka rupalu rume kuñiwün-ngechi dungu mu, kidu fentekünukelafuy tañi ñochi duampiwkengen (papeltunge 1 Pedro 2:21-23).

16. ¿Chumngechi pengelafuiñ ñochi piwkengen ka ñom duamngen?

16 Pablo feypi chumngechi pengelafuiñ ñochi piwkengen ka ñom duamngen. Kidu wirintukuy: ‘Welukonkechi ñochi duampiwkengeaymün, ka wiñoduamawaymün kiñeke femle wesa dungu ñi lladkülkayafiel ta kangelu. Chumngechi ta Ñidol wiñoduamatueymünmew, wiñoduamawaymün kay ta eymün’ (Kolosense 3:13). Taiñ wiñoduamatuafiel ta kakelu, müley taiñ ñochi piwkengeal ka ñom duamngeal. Femngechi femliyiñ, ti trawünche kiñewküleay.

17. ¿Chumngelu fente falin-ngey taiñ ñochi piwkengeal ka ñom duamngeal?

17 Jewba feypikeeiñmew taiñ ñochi piwkengeal ka ñom duamngeal. Müley taiñ femngechi femal ñi müleal ti we Mapu mew (Matew 5:5; Santiaw 1:21). Ñochi piwkengeliyiñ ka ñom duamngeliyiñ, püramyeafiyiñ ta Jewba ka kelluafiyiñ pu che ñi ka femngechi femal (Galata 6:1; 2 Timotew 2:24, 25).

PIWKEYECHEFENGEAIÑ

18. Tati piwkeyen, ¿chumngechi kelluaeiñmu taiñ dullintuchenoal?

18 Nienoliyiñ piwkeyen, ñom chengelayafuiñ, ñochi piwkengelayafuiñ ka nierpulayafuiñ kakelu kümeke dungu taiñ inaduampeel. Feymew Santiaw norümfi pu peñi ka lamngen. Kidu engün dullintukefuyngün pu riku tati pu pofre mew, femngechi chaftukefuyngün Chaw Dios ñi werkün dungu, feypilu: “Piwkeyenge tami chafche chumngechi piwkeyewkeymi eymi”. Fey Santiaw feypi: ‘Welu kiñeke che müten dullitufilmün kakelu mew, kulpakeymün’ (Santiaw 2:8, 9). Iñchiñ rüf piwkeyefiliyiñ pu che, kakerumelayay taiñ llowcheken, chem tuwün, mollfüñ kam educacion niele rume. Dullintuchekenolu femfaluwlayafuiñ müten, welu may taiñ piwke mew müley taiñ dullintuchenoal.

19. ¿Chumngelu fente falin-ngey taiñ piwkeyechefengeal?

19 Tati nielu piwkeyechen, ñochi duampiwkengey, “küme piwkengey” ka “mallmangelay rume” (1 Korintio 13:4). Taiñ amuldunguafiel pu che müley taiñ ñochi duampiwkengeal, küme piwkengeal ka ñom piwkengeal (Matew 28:19). Kafey femngechi chengeliyiñ, küme yewaiñ kom taiñ pu peñi ka lamngen iñchiñ. Fey taiñ trawünche kiñewküleay ka püramyeafi ta Jewba. Kakelu che ngüneduamay taiñ kiñewkülen, fey küpa konayngün Jewba ñi trokiñche mu. Feymew ngüneduamfalngey ti Biblia ñi inan feypin pu we mongen nielu mu: “Fey itrokom mew eluwkülemün tamün piwkeyewael, fey tüfa ta rume küme dungu femngechi tamün kiñewküleael” (Kolosense 3:14).

AMULEPE ÑI KÜMELKALERPUN TAIÑ WE MONGEN

20. 1) ¿Chem ramtuwaiñ? ¿Chumngelu? 2) ¿Chem kümelkan llowaiñ küpalechi antü mu?

20 Ramtuwaiñ: “¿Ka chem femafun tañi famentuafiel ti kuyfi weda mongen ka wiño niewetunoafiel?”. Kom müley taiñ llellipuafiel ta Jewba taiñ kelluaetew. Yafüluwaiñ taiñ famentuafiel ti wedake rakiduam ka wedake femün, femngechi taiñ kümelkayaetew Chaw Ngünechen tañi Ngünenien (Galata 5:19-21). Kafey, ramtuwaiñ: “¿Norümmeken tañi rakiduam ñi ayüwülafiel ta Jewba?” (Efesio 4:23, 24). Kulpafengeiñ, feymu rumel müley taiñ yafüluwküleal ñi küme elkünutual taiñ chumngen. Küpalechi antü mew kom pu che küme chumngen nieay ka küme inayentuafi ta Jewba. Puwle feychi antü, ¡rüf ayüwküleaiñ!