Amual ti dungu

Amual tati troquiñ dungu mu

Fürenecheliyiñ, ayüwküleaiñ

Fürenecheliyiñ, ayüwküleaiñ

“Doy ayüwün-ngey wülün llowün mew” (HECHO 20:35, Ngünechen ñi Neyüntükumuyümchi Chillka [NCH]).

ÜLKANTUN: 76 KA 110

1. Jewba ayüniey ñi wülal kümeke dungu, ¿chumngechi kimnieiñ tüfa?

FÜTRA kuyfi mew Jewba kidulekefuy. Welu kidutu duamuwlay, doy may eli ta mongen, fey dewmafi pu püllü wenu mu ka pu che nag Mapu mew. Taiñ “ayüwün-ngechi Ngünechen” Jewba, ayüniey wülal kümeke dungu (1 Timotew 1:11; Santiaw 1:17). Kidu ayüniey taiñ ka ayüwküleal, feymu kimeltukeeiñmew ñi wülal taiñ niekeel (Romanu 1:20).

2. Wül-liyiñ taiñ niekeel, ¿chumngelu rüf ayüwküleaiñ?

2 Taiñ dewmaetew Jewba, elueiñmu taiñ inayentuafiel ñi küme chumngen (Génesis 1:27). Fey taiñ rüf ayüwküleal ka taiñ kümelkayaetew Jewba, müley taiñ inayentuñmayafiel ñi chumngen. ¿Chumngechi femafuiñ tüfa? Duamnieafiyiñ ta kakelu che ka wülaiñ taiñ nieel (Filipense 2:3, 4; Santiaw 1:5). ¿Chumngelu (chemu)? Femngechi dewmaeiñmu Jewba. Fey kulpafe chengeliyiñ rume, eluwafuiñ taiñ fürenecheal, Jewba reke.

3. ¿Chem inaduamaiñ tüfachi chillkatun mew?

3 Fewla ngüneduamaiñ chem kimeltukeeiñmew Biblia taiñ fürenecheken mu. Kafey kimaiñ chumngelu taiñ wülkeel mu ayüwülkefiyiñ ta Jewba. Ka kimürpuaiñ chumngechi taiñ fürenecheken mu femürpuaiñ ti küdaw taiñ eluetew Jewba, ka chumngelu fente ayüwülkeeiñmew taiñ fürenecheal. Kafey kimaiñ chumngelu afeluwlayaiñ taiñ fürenecheal.

FÜRENECHELIYIÑ, AYÜWULAFIYIÑ TA JEWBA

4. Jewba, ¿chumngechi pengeli tañi fürenecheken? ¿Chumngelu inayentuafiyiñ?

4 Jewba ayüniey taiñ inayentuafiel, feymu fürenecheliyiñ kidu müna ayüwküleay (Efesio 5:1, TNM). Jewba ka ayüniey taiñ ayüwküleal. ¿Chumngechi kimnieiñ tüfa? Afmatufalngelu kay chumngechi taiñ dewmaetew, ka fente küme dewmafi taiñ Mapu ka kom mülelu fey mu taiñ ayüwmayaetew (Salmo 139:13-16; Apokalipsi 4:11). Fey eluwliyiñ taiñ fürenecheal, püramyekefiyiñ ta Jewba.

5. Jesus, ¿chumngechi pengeli tañi fürenecheken? ¿Chumngelu inayentuafiyiñ?

5 Iñchiñ pu rüf kristianongen inayentuniefiyiñ ta Jesus, kidu fente küme pengelkünuy chumngechi taiñ fürenecheal. Kidu feypi: ‘Tati Wentrukünuwpalu küpalay tañi poyengeael, welu may küpay tañi poyecheael, ka ñi wültukuael tañi mongen femngechi ñi lifrenentuafiel ta kom che ñi kulpan mew’ (Matew 20:28). Kafey ti apostol Pablo ngülamtufi pu kristiano: “Nieaymün ta eymün ka femngechi rakiduamün Cristo Jesus reke”, kidu am famentufi tañi ayükeel ka kiñe wentru reke femkünuwpay (Filipense 2:5; 2:7, TNM). Feymu ramtuwafuiñ: “¿Doy küme inayentupeafuiñ may ta Jesus?” (papeltunge 1 Pedro 2:21).

6. Ti nütram tati küme piwkengechi samariache mew, ¿chem kimeltueiñmu Jesus? (Inaduamnge ti adentun ellaka mu mülelu).

6 Inayentuñmafiliyiñ Jewba ka Jesus ñi küme femün, ayüwülafiyiñ ta Jewba. Feymu kidu engu reke, duamnieafiyiñ kakelu pu che ka eluwaiñ taiñ kelluafiel engün. Jesus pengeli fente ñi falin-ngen tüfa, kimeltulu ti nütram tati küme piwkengechi samariache (papeltunge Luka 10:29-37). Fey kimeltulelfi tañi pu disipulu ñi kelluafiel ta kakelu, chem chengele rume ka chem tuwün-ngele rume. Jesus entuy tüfachi nütram, kiñe judiu am ramtueyew: “¿Iney am tañi chafche?”. Fey tañi feypin mu, Jesus kimeltueiñmu taiñ fürenecheal feychi samaria wentru reke, femngechi taiñ ayüwülafiel ta Jewba.

7. 1) ¿Chem feypikay Weküfü Eden adelkalechi lof mu? 2) Doy kümey femal Jewba ñi ayükeel, ¿chumngechi pengelaiñ taiñ feyentukeel tüfa?

7 Iñchiñ taiñ kristianongen fentren dungu yafültukukeeiñmew taiñ fürenecheal. Kiñe tüfa, rakiduamliyiñ chem ñi feypikael Weküfü Eden adelkalechi lof mu, kimürpuaiñ ñi fente falin-ngen taiñ kidutu duamuwnoal ka fürenecheal. Weküfü feypikay Adan ka Eva doy ayüwküleafuy, inanofile Jewba ñi werkün dungu ka kidutu duamuwle engu müten. Eva eluwi ñi kidutu duamuwal, ka ayükefuy Ngünechen reke feleal. Adan ka kidutu duamuwi ka doyümi ñi tuteafiel tañi domo ta Jewba mew (Génesis 3:4-6). ¡Rume weda triparkey tüfa! Rüfkünu may, iney no rume ayüwkülelayafuy re kidutu duamuwle. Feley, femal Jewba ñi ayükeel, fey tati doy küme dungu taiñ femafel. ¿Chumngechi pengelaiñ taiñ feyentukeel tüfa? Fürenecheaiñ ka eluwaiñ taiñ duamnieafiel kakelu che.

FEMAIÑ TI KÜDAW TAIÑ ELUETEW JEWBA

8. ¿Chumngelu Adan ka Eva mülefuy ñi duamnieafiel ta kakelu che?

8 Adan ka Eva kidulefulu rume Eden lof mu, kidu engu mülefuy ñi duamnieafiel ta kakelu che. ¿Chumngelu am? Jewba elueyew küdaw, feypieyew engu ñi nieal fentren yall, femngechi ñi apolafiel Mapu, ka küdawafiel ti Mapu ñi küme mülewe ngetual (Génesis 1:28). Feley llemay, Adan ka Eva mülefuy ñi duamnieafiel tañi pu yall choyüngenolu rume, fey ñi ayüwküleal engün chumngechi ñi ayüniefel ta Jewba. Fey Adan, Eva ka kom tañi pu che kiñentrür küdawafuy ñi küme mülewe ngetual kom ti Mapu. ¡Fentren küdaw llemay!

9. Pu che küdawfule ñi küme mülewe ngetual ti Mapu, ¿chumngelu müna ayüwküleafuy?

9 Rakiduamnge tüfa: Adan ka Eva kulpanofule, Mapu mew re müleafuy che nienolu kulpan. ¡Rakiduamnge fente ñi ayüwküleafel engün! Feychi pu che ka duamnieafuy ñi kiñentrür küdawal Jewba engün, femngechi ñi küme mülewe ngetual ti Mapu ka femürpual engün Jewba ñi ayükeel. Kafey fürenechekelu ka eluwkülelu engün am tañi duamnieafiel ta kakelu, Jewba müna kümelkayafeyew.

10, 11. ¿Chem kelluaeiñmu taiñ amuldungulelafiel ka kimeltulelafiel pu che?

10 Famülke mu, müley taiñ amuldungulelafiel ka kimeltulelafiel pu che ñi disipulungerpual engün. Jewba llemay elfalkünueiñmu tüfachi sakin küdaw. ¿Chem kelluaeiñmu taiñ femürpual tüfa? Duamnieafiyiñ ta kakelu pu che. Feley, piwkeyeafiyiñ ta Jewba ka taiñ chafche, femngechi müten fentekünulayaiñ ñi femal tüfachi sakin küdaw.

11 Wünen siglo, Pablo feypi kidu ka kakelu kristiano kiñentrür küdawkefuy Jewba engün, amuldunguchekelu ka kimeltuchekelu am ti rüf dungu (1 Korintio 3:6; 3:9, TNM). Iñchiñ ka “kiñentrür küdawkeiñ Chaw Dios iñchiñ”. ¿Chumngechi am? Wülaiñ taiñ tiempo, newen ka nieelchi chemkün ñi amuldungucheal Jewba ñi kümeke dungu. ¡Müna sakin küdaw nieiñ ürke!

Kellufiliyiñ pu che ñi kimafiel ti rüf dungu, ayüwküleaiñ. (Inaduamnge parrafo 12).

12, 13. Kelluafiel pu che ñi disipulungerpual, ¿chumngechi kümelkakeeiñmu?

12 Müna ayüwülkeeiñmu wülal taiñ tiempo ka newen ñi amuldungucheal. Pu che kimürpulu ti rüf dungu müna ayüwmakey, doy feyentukey Chaw Dios mu, küme elkünutukey ñi mongen, fey eluwkey ñi amuldungulelafiel ta kakelu che ñi kimürpuel, ngüneduamfiel kom tüfa müna ayüwülkeeiñmu. Ka femngechi duamkeyngün fentren peñi ka lamngen. Jesus werküfilu 70 ñi pu disipulu tañi amuldungual, “rume ayüwkülen wiñomeyngün” fente küme tripalu kay tañi femün, feymu Jesus ka müna ayüwi (Luka 10:17-21).

13 Pu che kimürpulu ti rüf dungu küme elkünutuyngün ñi mongen, tüfa müna ayüwülkefi taiñ pu peñi ka lamngen kom wall Mapu mu. Ngüneduamaiñ ñi feypin taiñ lamngen Ana * (inaduamnge ti kimal dungu). Tüfachi üllcha domo fütangenolu ayüniefuy ñi doy küdawülafiel ta Jewba. Feymu wiñamtuwi kiñe lof Europa mapu mew, chew ñi duamniengeel doy amuldungukelu. Kidu wirintukuy: “Fentren pu che eluwkey ñi kimeltungeal Biblia, müna ayükefiñ tüfa. Rume ayüwülkeenew amuldungucheal. Fente eluwlu am ñi kellucheal, wiñotun mu ruka mew müte rakiduamkelan tañi wedake dungu mu. Welu may, rakiduamken chumngechi tañi doy kelluafiel ka yafültukuafiel pu chillkatukelu rupamekelu wedake dungu. Fey doy küme kimtukun ‘doy ayüwün-ngey wülün llowün mew’” (Hecho 20:35, NCH).

Allkütungenoliyiñ rume, müna ayüwülkeeiñmu amuldungual Jewba ñi kümeke dungu

14. Pu che allkütunoeliyiñmu rume, ¿chumngechi ayüwküleafuiñ?

14 Welu amuldungun mu küme allkütunoeliyiñmu pu che, iñchiñ ka ayüwküleafuiñ. ¿Chumngelu? Amuldungun mu elukefiyiñ pu che ñi kimürpual tati kümeke dungu küpalu Chaw Ngünechen mu. Jewba ayüniey taiñ femal chem ñi werküfiel ta Esekiel: “Müley tami nütramkalelafiel iñche tañi feypin, allkütule engün kam femnole rume” (Ezequiel 2:7; Isaías 43:10). Feymu allkütungenoliyiñ rume, Jewba falintukey kom taiñ femkeel (papeltunge Ebrew 6:10). Kiñe peñi feypi tañi amuldungun mu: “Iñchiñ ngankeiñ, wütrukokeiñ reke ka ngillatukefiyiñ ta Jewba ñi kelluafiel pu che ñi doy küpa kimaetew” (1 Korintio 3:6).

Amuldunguliyiñ fill ruka püle, kelluafiyiñ pu che ñi kimürpual tati kümeke dungu küpalu Chaw Ngünechen mu. (Inaduamnge parrafo 14).

CHUMNGECHI AYÜWKÜLEAIÑ

15. ¿Fürenechepeaiñ may mañumtungeliyiñ müten? ¿Chumngelu?

15 Jesus ayüniey taiñ fürenecheal, femngechi taiñ ayüwküleal. Fürenecheliyiñ, fentren pu che ka füreneaeiñmu. Feymu Jesus feypieiñmu: “Fürenechekeaymün, fey pu che ka füreneaeymünmew. Kidu engün eluaeymünmew kiñe küme kullitu tamün munuyeafiel, tüfa ta ngüchinakümngelu, nengümkangelu ka küme apolngelu. Pu che am medilaeymünmew tamün chumngechi medilkefiel engün” (Luka 6:38, TNM). Rüfkünu may, fürenecheliyiñ, itrokom pu che mañumtulayaeiñmu. Welu femngefule rume, fentekünulayaiñ taiñ fürenecheal. Kimlaiñ fente taiñ kümelkayafiel ta kakelu taiñ fürenecheken mu.

16. ¿Iney müley taiñ füreneafiel? ¿Chumngelu am?

16 Pu rüf fürenechekelu üngümkelay ñi wiñolelngetual tañi küme femken. Jesus feypi: “Nielmi kiñe kawiñ mangelkeafimi tati pu pofre, tati pepi küdawkenolu, ka ti küntrongelu, ka ti pu trawma. Femngechi ayüwün nieaymi. Kisu engün ta pepi kullilayaeymew” (Luka 14:13, 14). Biblia feypi: “Tati eluwkelu ñi fürenecheal kümelkangeay”. Kafey feypi: “Ayüwkey iney rume kümelkakefilu tati duamnielu kellu” (Proverbios 22:9; Salmo 41:1). Feymu fente ayünielu kay iñchiñ ñi kelluafiel ta che, füreneafiyiñ llemay.

17. Taiñ ayüwküleal, ¿chumngechi fürenecheaiñ?

17 Pablo nütramkalu ñi feypin ta Jesus “doy ayüwün-ngey wülün llowün mew”, feypilay ñi wülal taiñ chemkün müten. Doy may ka yafültukuafuiñ ta kakelu, ngülamtuafuiñ Biblia mew ka kelluafuiñ duamnieelchi dungu mu (Hecho 20:31-34; 20:35, NCH). Pablo tañi feypin ka femün mew, kimeltueiñmu ñi fente falin-ngen duamnieafiel ka piwkeyeafiel ta kakelu, ka wülal taiñ tiempo ka newen.

18. Kiñeke chillkatukelu, ¿chem feypikeyngün taiñ fürenecheken mu?

18 Pu chillkatukelu ñi chumken pu che inaduamürpuy taiñ ayüwülmakeetew wülal taiñ nieel. Kiñe wirintukun feypikey pu che doy ayüwküley femlu kümeke dungu kakelu che ñi duam mew. Kafey pu chillkatukelu feypikey pu che kellukefilu ta kakelu, ‘ngünam mongelelan ka kimnien chem chumal tañi mongen mu’, pikeyngün. Kiñeke chillkatukelu ngülamtukefingün pu che ñi küdawal tañi kellucheal, femngechi ñi doy küme feleal ka ayüwküleal. Welu tüfa afmatulkelaeiñmew, taiñ poyen Chaw Jewba am afkentu kimeltukey taiñ ayüwülaetew fürenecheal (2 Timotew 3:16, 17).

AFELUWLAYAIÑ TAIÑ FÜRENECHEAL

19, 20. ¿Chumngelu ayünieymi wülal tami nieel ka fürenecheal?

19 Famülke mu, fentren che kidutu duamuwkey müten, feymu müte eluwlayafuiñ chi ñi fürenecheal. Welu Jesus feypikeeiñmu tati epu werkün dungu doy falin-ngelu: “Piwkeyefinge ta Ñidol Ngünechen kom tami piwke mew, kom tami rakiduam mew, ka kom tami kimün mew ka kom tami newen mew”, ka “piwkeyefinge tami chafche eymi chumngechi kisutu piwkeyewimi” (Marku 12:28-31). Tüfachi chillkatun mu ngüneduampeiñ pu poyefilu ta Jewba, ayüniey ñi inayentuafiel. Jewba ka Jesus wülkeyngu kümeke dungu. Fey kimnieyngu fente ñi ayüwün-ngen fürenecheal, feymu ngülamtukeeiñmu taiñ inayentuñmayafiel ñi femün. Fey wül-liyiñ taiñ nieel Chaw Dios ñi duam mu ka fürenecheliyiñ, püramyenieafiyiñ ta Jewba, kümelkaleaiñ ka kümelkayafiyiñ ta kakelu.

20 Feley llemay, dew eluwküleiñ chi taiñ fürenecheal, doyelchi may taiñ kümelkayafiel taiñ pu peñi ka lamngen (Galata 6:10). Afeluwnoliyiñ, pu che mañumtuafeiñmu ka piwkeyeafeiñmu, fey iñchiñ ayüwküleaiñ. Biblia feypi: “Tati eluwlu ñi wülal tañi nieel, küme feleay; ka tati füshküduamelkefilu ta kakelu, ka füshküduamelngeay” (Proverbios 11:25). Taiñ mongen ka amuldungun mew, fillke dungu femafuiñ taiñ doy wülal ka taiñ fürenecheal. Küpalechi chillkatun mu ngüneduamaiñ chem chumafuiñ.

^ parr. 13 Ka üy tukulelngey.