Amual ti dungu

Amual tati troquiñ dungu mu

TROKIÑ ÑI CHILLKATUNGEAL 33

“Tami allkütukeetewchi pu che” montuay llemay

“Tami allkütukeetewchi pu che” montuay llemay

“Kisutu eymi küme kuñiwtuwnge ka tami kimeltun mew tami elukefiel ta kakelu, ka itrokom küme newen mew amulenge. Fey tüfa famngechi femülmi, kisutu ta montuluwaymi ka femngechi montuay tüfey engün tami allkütukeetewchi pu che” (1 TIM. 4:⁠16).

67 ÜLKANTUN Wüldungunge ti werkün dungu

¿CHEM KIMAIÑ? *

1. ¿Chem ayünieiñ ñi femal taiñ pu che?

KIÑE lamngen Pauline pingelu, * feypi: “Kimlu müten tati rüf dungu, ayürpun ñi müleal kom tañi pu che engün ti Küme Mülewe mu. Doyelchi may ayüniefun tañi kiñentrür poyeafiel ta Jewba tañi füta engu, Wayne pingelu, ka tayu pichi wentru engu”. Kiñeke taiñ pu che kimnofile ka poyenofile ta Jewba, ka femngechi iñchiñ ayüafuiñ kidu engün ñi poyeafiel ta Jewba.

2. ¿Chem ramtun ngüneduamaiñ tüfachi chillkatun mu?

2 Dikümtukulayafuiñ (fülümtukulayafuiñ) taiñ pu che ñi kimafiel ti kümeke dungu. Welu kelluafuiñ may ñi doy küpa kimal engün Biblia ñi dungu mu (2 Tim. 3:⁠14, 15). ¿Chumngelu (chemu) müley taiñ amuldungulelafiel taiñ pu che? ¿Chumngelu inaduamafiyiñ ñi chum duamkülen engün? ¿Chumngechi kelluafuiñ taiñ pu che ñi piwkeyerpuafiel ta Jewba iñchiñ reke? Taiñ pu peñi ka pu lamngen trawünche mu, ¿chumngechi kelluafuy iñchiñ taiñ pu che ñi doy küpa kimafiel ta Jewba?

¿CHUMNGELU AMULDUNGULELAFIYIÑ TAIÑ PU CHE?

3. Ñi feypilen 2 Pedro 3:⁠9, ¿chumngelu müley taiñ amuldungulelafiel taiñ pu che?

3 Pichilewey antü, Jewba apümafi ñi ngünenieel tati Weküfü. Fey kom pu eluwlu müten ñi rumel mongeleal, montuayngün (Hecho 13:⁠48TNM). Kom iñchiñ wülkeiñ taiñ tiempo ka newen taiñ amuldungulelafiel kimnoelchi che taiñ lof mu. Doyelchi may ayünieiñ taiñ pu che ñi poyeafiel ta Jewba. Taiñ Wenu Chaw rume piwkeyechekey, fey ayülelay “iney no rume ñi layael, welu kom che ñi wiñorakiduamtuael ta Ngünechen mew” (papeltunge 2 Pedro 3:⁠9).

4. Nütramkafiel mu taiñ pu che, ¿chem femkeiñ kiñeke mu?

4 Longkontukuaiñ tüfa, kom iñchiñ ayüniefuiñ küme nütramkayafiel tati pu che, welu kiñeke mu küme dullikelaiñ taiñ feypial taiñ nütramkan mu. Amuldungun mu, küme dullikeiñ taiñ nütramkayafiel tati pu che, welu nütramkafiel mu taiñ pu che, kiñeke mu küme dullikelaiñ chem taiñ feypial.

5. Amuldungufiliyiñ taiñ pu che, ¿chem longkontukuaiñ?

5 Rakiduamülmi feychi wünen rupa tami amuldungulelfiel kiñe tami pu che, newe küme amuldungunolu trokiwafuymi. Fentren iñchiñ ka femngechi rupakeiñ. Feymu amuldungufiliyiñ taiñ pu che, longkontukuaiñ Pablo ñi ngülamtufiel pu kristiano. Kidu feypi: “Ka femngechi tamün nütramyekeelchi dungu ñi ayüfal nütramngeael ka ñi falin kümeke dunguael, ka müley tamün kimael chumngechi tamün küme llowdunguafiel tati pu che ramtuelmünmew chem dungu rume” (Kol. 4:⁠5, 6). Inanoliyiñ feychi ngülam, taiñ pu che nüngaytuafuy Jewba tañi dungu.

¿CHUMNGECHI KELLUAFUIÑ TAIÑ PU CHE?

Inaduamfiliyiñ ñi chum duamkülen taiñ pu che ka küme femliyiñ, kimtukuafuyngün fente ñi kümelkacheken Biblia. (Inaduamnge parrafo 6-8). *

6, 7. Pu kristiano müley ñi inaduamafiel ñi chum duamkülen tañi afkadi poyekenofilu ta Jewba, ¿chem nütram kimeltukeeiñmu tüfa?

6 Inaduamafiyiñ ñi chum duamkülen taiñ pu che. Pauline taiñ nütramkapeel, feypi: “We kimfilu ta Jewba, re nütramkakefun tañi füta Ngünechen mu ka tati Biblia mew. Nütramkakelafuyu ñi rupan fill antü tayu mongen mu” pi. Welu taiñ lamngen ñi füta newe kimlafuy Biblia ñi dungu, feymu adümkelafuy chem ñi feypietew tañi domo. “Pauline duamniefi tañi religion müten” pikefuy tañi füta. Feymu müna rakiduami, “¿chem religion mu chi koni tañi domo? Enkañaniengekepelay” pikefuy.

7 Pauline feypi: “Nagantü mu ka afchi semana mu, pütrüñma trawüluwkefun tañi pu lamngen engün ñi poyeafiel ta Jewba, ñi amuldungual ka ñi küme rupaleal”. Ka feypi: “Kiñeke mu akutulu tañi füta ruka mu, ngelafuy che. Feymu kidulelu trokiwkefuy”. Rüfkünu may, Wayne weñangkütukefuy tañi domo ka tañi pichi wentru. Kimlafuy iney engün ñi miyawken tañi domo ka tañi pichi wentru. Fey “tañi domo doy duamniefi tañi pu weke weni ta iñche mu” pikefuy. Feymu “fentekünunolmi tami femmeken, wüdayaeyu” pifi ta Pauline. Taiñ lamngen, ¿doy küme inaduampeafuy may ñi chum duamkülen tañi füta? ¿Chem pimi?

8. Ñi feypilen 1 Pedro 3:⁠1, 2, ¿chem dungu doy ngüneduamafuy taiñ pu che?

8 Inayentufalngepe taiñ femken. Taiñ pu che ngüneduamkefuy taiñ feypiken, welu doy ngüneduamkey taiñ femken (papeltunge 1 Pedro 3:⁠1, 2). Pauline kimürpuy tüfa rupalu ta antü. Kidu feypi: “Kimniefun tañi füta tayu piwkeyeetew tañi pichi wentru engu, fey ayülelafuy tayu wüdawal. Feymu ‘wüdayaeyu’ tañi pietew, kimtukun ñi duamfalngen inayal Jewba ñi ngülam ti kurewen dungu mu. Ngelafuy ñi re amuldungulelafiel müten, doy may mülefuy ñi femal kümeke dungu” pi. Feymu müte nütramkawelafi tañi füta Biblia mew, doy may eluwi ñi nütramkayal kakelu dungu mu. Kafey Wayne inaduami ñi doy ñom chengetun tañi domo ka ñi doy küme portaketun tañi fotüm (Prov. 31:⁠18, 27, 28). Feymu inaduamfilu fente ñi kümelkakefiel Biblia tañi pu che, Wayne doy eluwi ñi allkütual tañi chem pilen Biblia (1 Kor. 7:⁠12-14, 16).

9. ¿Chumngelu fentekünulayaiñ ñi kellukefiel taiñ pu che?

9 Fentekünulayaiñ ñi kellukefiel taiñ pu che. Inayentufali ñi femken ta Jewba. Kidu af elukelafi pu che ñi kimaetew, fey ñi nietual rumel mongen (Jer. 44:⁠4). Pablo feypifi ta Timotew ñi fentekünunoal ñi kellukefiel pu che, “famngechi femülmi, kisutu ta montuluwaymi ka femngechi montuay tüfey engün tami allkütukeetewchi pu che” pifi (1 Tim. 4:⁠16). Iñchiñ piwkeyefiyiñ taiñ pu che, feymu ayünieiñ ñi kimal ti rüf dungu Biblia mu mülelu. Pauline tañi femün, ¿chum tripay? Tañi feypin ka tañi femün mu rume kümelkafi tañi pu che. Fewla rume ayüwküley, trür poyekefi ta Jewba tañi füta engu. Kidu longkoley trawünche mu ka mür wünelekeyngu amuldungun mu.

10. ¿Chumngelu müley taiñ ñochi duampiwkengeal?

10 Ñochi duampiwkengeaiñ. We inafilu iñchiñ Ngünechen tañi ngülam, taiñ pu che adümlayafuy taiñ feyentukeel ka chumngechi taiñ yenietuken taiñ mongen. Ellaka mu, taiñ pu che inaduameliyiñmu taiñ konwekenon ngillatun mu, we tripantu mu ka fillke fiesta mu religioso tuwün-ngelu, illkutuafeiñmu. Ka illkuafuy inaduamle engün taiñ koneltuwenon politiko dungu mu (Mat. 10:⁠35, 36). Welu “tañi pu che turpu kimlayafi ta Jewba” pilayaiñ. Doy may fentekünulayaiñ taiñ kellukefiel engün. Kelluwenofuliyiñ, pengelaiñ taiñ jusgakefiel, fey “tüfa engün elungelayay ta rumel mongen” pikayafuiñ reke. Welu longkontukuaiñ, iñchiñ elungelaiñ taiñ jusgayafiel ta che, “welu may Ngünechen elufi pepiluwün kisu ñi Fotüm tañi ramtukadunguafiel ñi chumkeel mew ta che” (Juan 5:⁠22). Ñochi duampiwkengeliyiñ, taiñ pu che doy küpa allkütuafuy Biblia ñi dungu (inaduamnge ti wichulechi dungu “ Feypiafiyiñ taiñ pu che ñi konal taiñ sitio internet mu”).

11-13. ¿Chem kimeltukeeiñmu Alice ñi femün?

11 Küme trokituafiyiñ taiñ pu che, welu kiñepülekünulayaiñ taiñ dullikeel (Prov. 15:⁠2). Inaduamafiyiñ ñi femün kiñe lamngen Alice pingelu. Kidu tañi chaw ka tañi ñuke feyentukelafuy ñi mülen ta Ngünechen ka koneltukefuy politiko dungu mu. Fey Alice kamapulefuy kidu engu mu kimürpufi ta Jewba. Taiñ lamngen kimürpuy ñi falin-ngen pürüm nütramkayafiel tañi pu chaw tañi kimürpukeel. Kidu feypi: “Pu we kimfilu ta Jewba doy alüñmale ñi nütramkayafiel tañi pu che tañi we feyentun mu ka tañi wimtun mu, doy illkutuafeyew engün”. Taiñ lamngen rakiduamkefuy chem dungu ñi ayükeel tañi pu chaw, fey karta mu feypikefi Biblia ñi kimeltukeel feychi dungu mu ka ramtukefi chem ñi rakiduamkeel engu. Kiñe rupa, karta mu nütramkafi ñi piwkeyechefengeal (1 Kor. 13:⁠1-13). Kafey mañumkefi tañi küme tremümetew ka tañi duamnieetew. Ka werkülelkefi yewün (regalo). Alice witranmafiel mu tañi pu chaw, kellukefuy tañi ñuke kom duam ñi nieel tañi ruka mu. Welu tañi pu chaw illkutueyew we nütramkalelfilu ñi feyentukeel mu.

12 Alice pemefiel mu tañi pu chaw, fill antü papeltukefuy ta Biblia. “Femngechi tañi ñuke ngüneduami fente tañi falintukefiel iñche tati Biblia” pi taiñ lamngen. Kafey kidu tañi chaw eluwi ñi kimürpuafiel tati Biblia, welu pichin müten, fey ñi kimal chumngelu ñi nietun we rakiduam taiñ lamngen. Ka ayüniefuy ñi peal chem ñi welulkalen Biblia mu. Alice feypi: “Elufiñ kiñe Biblia tañi chaw ka wirintukulelfiñ kiñeke dungu ñi puwal tañi piwke mu”. ¿Chem rupay wüla? Alice tañi chaw pelay chem no rume ñi welulkalen tati Biblia mu. Doy may, tañi papeltuel puwi tañi piwke mu.

13 Kayñetungeliyiñ rume, küme trokituafiyiñ taiñ pu che ka kiñepülekünulayaiñ taiñ dullikeel (1 Kor. 4:⁠12b). Taiñ lamngen Alice kayñetueyew ñi ñuke. Kidu feypi: “Fawtisawlu iñche, ‘müna weda püñeñ’ pienew ñi ñuke”. ¿Chem femi Alice? Kidu feypi: “Famentulan tañi nütramkayal tañi religion mu. Feymu yamkechi feypifiñ tañi ñuke: ‘Iñche Dungukelu Iney Ngen Jewba ngetun, fey wiño witrawlayan tañi dulliel mu’. Ka feypifiñ fente tañi piwkeyeniefiel. Mür ngümayu, fey dewmalelfiñ kiñe küme iyael. Amulechi antü mu, tañi ñuke ngüneduamürpuy ñi doy küme chengetun iñche Biblia tañi feypin mu” pi ta Alice.

14. Dikümtukungeliyiñ rume, ¿chumngelu kakünutulayaiñ taiñ dulliel?

14 Taiñ pu che alüñmayafuy ñi adümal chumngelu doyümniekeiñ küdawelafiel ta Jewba. Ka nütramkayaiñ ñi rupan ta Alice. Tañi pu chaw ayüfuy kidu tañi nieal kiñe küme küdaw, welu taiñ lamngen eluwi ñi wüneleal amuldungun mew. Tañi ñuke kimlu tañi dulliel, ka ngümay. Welu Alice kiñepülekünulay tañi dulliel. Kidu feypi: “Kakünutuliyiñ taiñ dulliel taiñ inayafiel taiñ pu che ñi feypin, kidu engün doy dikümtukuafeiñmu taiñ kakünutual kakelu dungu. Feymu doy kümeafuy piwkeyenkechi kimelelafiel taiñ rakiduamkeel ka kiñepülekünunoafiel taiñ dulliel, femngechi doy küme allkütungeafuiñ”. Femngechi femi taiñ lamngen. Fewla tañi chaw longkoley trawünche mu, ka mür tañi domo engu wünelekey amuldungun mew.

TAIÑ PU PEÑI KA PU LAMNGEN, ¿CHUMNGECHI KELLUAFUY IÑCHIÑ TAIÑ PU CHE?

Taiñ pu peñi ka pu lamngen, ¿chumngechi kelluafuy iñchiñ taiñ pu che poyekenofilu ta Jewba? (Inaduamnge parrafo 15 ka 16). *

15. Ñi feypilen Matew 5:⁠14-16 ka 1 Pedro 2:⁠12, ¿chumngechi kelluafeyew taiñ pu che ñi küme femken taiñ pu peñi ka lamngen?

15 Taiñ pu peñi ka lamngen ñi küme femken mu, Jewba fültukukefi pu che kidu mew (papeltunge Matew 5:⁠14-16; 1 Pedro 2:⁠12). Tami afkadi poyenofile ta Jewba, ¿kimniepey may pu koneltulelu tami trawünche mu? Taiñ lamngen Pauline, taiñ dew nütramkapeel, mangelkefi pu peñi ka pu lamngen tañi ruka mu, fey ñi kimaetew tañi füta. Pauline ñi füta feypi: “Kiñe peñi ‘eluafen ñi küdawpanoal kiñe antü’ pifi tati ngen küdaw, fey küpay iñche tañi ruka mu tayu trür peal kiñe awkantun television mu. Femngechi kimtukun tüfachi peñi ñi duamnienofiel religion müten”. Ñi femün tüfachi peñi kellufi ta Wayne tañi kimal ñi rüf chumngen pu Dungukelu Iney Ngen Jewba.

16. ¿Chumngelu feypiafiyiñ taiñ pu che ñi amual taiñ trawün mu?

16 Rume kümeafuy ñi feypiafiel taiñ pu che ñi amual taiñ trawün mu (1 Kor. 14:⁠24, 25). Wayne turpu amukelafuy kiñe taiñ trawün mu no rume, welu ti Trawün Jesus tañi lan ñi akordangeal pichiñmay ka femngey dew tripalu tañi küdaw mu, feymu amuy. Kidu feypi: “Müte adümlan ti wewpin, welu afmatulenew tañi küme llowetew pu che. Kom piwkeyenkechi chalipaenew ka man kuwükünuenew. Kimtukun ñi rüf küme chengen engün”. Rupalu chi antü, Wayne eluwi ñi doy kimal Pauline tañi feyentukeel, feymu feypifi kiñe peñi ñi kimelelaetew Biblia. Tüfachi peñi tañi domo engu kellukefuy ta Pauline ñi kuydayafiel tañi pichi wentru amuldungun mu ka trawün mew.

17. 1) ¿Chem dungu küme kimnieiñ? 2) ¿Chumngelu fentekünulayaiñ taiñ kellukefiel taiñ pu che?

17 Rume ayünieiñ kom taiñ pu che ñi poyerpuafiel taiñ Chaw Jewba. Welu küme kimnieiñ tunte kellufuliyiñ rume, kiñeke engün turpu konlayafuy chi Jewba ñi trokiñche mu. Femngechi rupale, kulpantukuwlayaiñ. Iñchiñ dikümtukulayafuiñ ñi inayal engün iñchiñ taiñ feyentun. Welu, “chem femlayafun rume” pilayaiñ. Doy may, taiñ pu che ngüneduamle taiñ ayüwünkechi küdawelkefiel ta Jewba, ka ayürpuafuy ñi kimafiel. Ngillatuafiyiñ ta Jewba kidu engün mu, yamkechi nütramkalelafiyiñ Biblia ñi dungu ka fentekünulayaiñ taiñ kellukefiel engün (Hecho 20:⁠20). Rüf maneluwaiñ may, Jewba kelluaeiñmu ñi küme tripayal taiñ femkeel. Taiñ pu che allkütueliyiñmu, montuay llemay.

57 ÜLKANTUN Amuldungukefiyiñ itrokom che

^ parr. 5 Kom iñchiñ ayünieiñ taiñ pu che ñi poyeafiel ta Jewba, welu kiduke engün dulliay ñi femal kam ñi femnoal. Tüfachi chillkatun mu, ngüneduamaiñ chumngechi kelluafuiñ taiñ pu che ñi doy küpa allkütual Chaw Dios ñi dungu.

^ parr. 1 Tüfachi chillkatun mew, ka üy tukulelngey kiñeke che.

^ parr. 53 ¿CHEM PENGELI TI ADENTUN? Kiñe weche peñi kellumekefi tañi chaw poyekenofilu ta Jewba ñi küme elkünutual tañi auto. Fey rakiduami chumül ñi pengelelafiel kiñe video tripalu jw.org® mu.

^ parr. 55 ¿CHEM PENGELI TI ADENTUN? Kiñe lamngen allkütumekefi tañi füta poyekenofilu ta Jewba, kidu feypieyew kom ñi femün feychi antü. Fey wüla, küme rupamekey tañi füta ka tañi pichi wentru engün.

^ parr. 57 ¿CHEM PENGELI TI ADENTUN? Taiñ lamngen mangelfi kiñeke peñi ka lamngen tañi ruka mu. Kidu engün eluwi ñi doy küme kimafiel tañi füta. Pichin antü ñi rupan, ti füta amuy tañi domo engu ti Trawün Jesus tañi lan ñi akordangeal.