Amual ti dungu

Amual tati troquiñ dungu mu

¡Müna duamfali ka ayüfali taiñ llowchefengen!

¡Müna duamfali ka ayüfali taiñ llowchefengen!

“Welukonkechi witrankontuwkeaymün tamün ruka mew, ka mülekilpe chem nentuüñfiluwün no rume [küme duamkechi femaymün tüfa, TNM]” (1 PEDRO 4:9).

ÜLKANTUN: 100 KA 87

1. ¿Chem wedake dungu chaftuyngün pu peñi ka lamngen wünen siglo mew?

WÜNEN siglo mew, ti apostol Pedro wirintukulelfi kiñe karta “tati pu feyentulechi pu che püdküleyelu kake tripanche trokiñke mapu mew: Ponto, Galasia, Kapadosia, Asia ka Bitinia mew” (1 Pedro 1:1). Feychi pu peñi ka lamngen niefuyngün fillke wimtun ka tuwün. Kidu engün chaftukeyngün “kiñe kütral reke felechi” kayñetuwün, feymu duamniefuyngün ñi yafültukungeal. Kafey mülekefuyngün kuñiwün-ngechi antü mew. Feymu Pedro wirintukuy: “Puwküley dewma tañi afael ta itrokom dungu”. Feley, mari tripantu mülewefuy müten ñi apümkangeal Jerusalen. Feymu ñi küme chaftual kom tüfa, ¿chem kelluafeyew pu kristiano wall püle mülefulu? (1 Pedro 4:4, 7, 12).

2, 3. Pedro, ¿chumngelu (chemu) yafültukufi tañi pu peñi ka lamngen ñi küme llowüwal engün? (Inaduamnge ti adentun ellaka mu mülelu).

2 Pedro ngülamtufi pu peñi ka lamngen ñi llowchefengeal, feypilen mu: “Welukonkechi witrankontuwkeaymün tamün ruka mew” (1 Pedro 4:9). Pedro yafültukufi engün ñi “welukonkechi” küme llowüwal, dew küme kimuwlu ka trür küdawlu engün rume. ¿Chumngechi kümelkayaeyew engün inanieal tüfachi ngülam?

3 Femngechi doy kiñewküleafuyngün. Famülke mew kay, ¿ka kelluafeymu tami llowchefengen? ¿Petu piwkentukuniepelaymi tami küme rupan kiñe peñi kam lamngen tami mangeletew mu? Kam eymi tami mangelfiel kiñe peñi kam lamngen, ¿doy weniyelafimi am? Feley llemay, taiñ doy küme kimafiel taiñ pu peñi ka lamngen, duamfali taiñ küme llowchefengeal. Mongen mew Pedro, wedalkalerpuy ti dungu, feymu duamfalngefuy ñi doy kiñewküleal pu kristiano. Ka femngechi duamnieiñ ñi femal iñchiñ, ‘epe puwkülelu am ñi afael ta antü’ (2 Timotew 3:1).

4. ¿Chem ramtun inaduamaiñ tüfachi chillkatun mu?

4 ¿Chumngechi “welukonkechi” küme llowüwafuiñ? ¿Chumngelu eluwlayafuiñ taiñ küme llowchefengeal? Fey, ¿chem kelluaeiñmew taiñ llowcheal? Ka, ¿chumafuiñ taiñ küme mangel feypingeal?

CHUMNGECHI LLOWCHEFENGEAFUIÑ

5. Taiñ trawün mu, ¿chumngechi küme llowchefengeafuiñ?

5 Trawüluwliyiñ: Jewba ka tañi trokiñche mangeleiñmu taiñ trawüluwal. Ka iñchiñ küpa küme duamelkefiyiñ itrokom pu akukelu, doyelchi may pu we trawüluwlu (Romanu 15:7). Jewba ka mangeleyew engün, feymu falin-ngey taiñ küme llowafiel, chem takuwün niele kam chumngechi adngele rume (Santiaw 2:1-4). Fey ngüneduamfulmi kiñe witran ñi kidulen, kümeafuy tami mangelafiel ñi mür anüal. Kellufilmi ñi küme adümafiel ti trawün kam kintual ti versikulo Biblia mew, kidu mañumaeymu llemay. Femngechi küme inayafimi tüfachi ngülam: “Iney rume witrankontuelmünmew, küme duam llowkeafimün” (Romanu 12:13).

6. ¿Iney engün doy llowafuiñ?

6 Mangelcheliyiñ ñi yafütual: kuyfi mew, pu che ñi llowchefengen mu, mangelkefuy ta kakelu ñi ikünual, femngechi pengelkefuy ñi küpa weniyewal ka küme yewküleal engün (Génesis 18:1-8; Jueces 13:15; Luka 24:28-30). Iñchiñ kay, ¿iney engün doy llowafuiñ? Taiñ pu peñi ka lamngen trawünche mu. ¿Chumngelu? Doy wedalkalerpule ti dungu, duamnieaiñ taiñ kelluaetew pu peñi ka lamngen, feymu fewla falin-ngey taiñ welukonkechi nor weniyewal ka küme yewküleal. Ngüneduamnge tüfa, Estados Unidos mu ti Fetel reñma trawüluwkefuy ñi chillkatual Ti Werken 6:45 ora nagantü mu, welu 2011 tripantu mu ti Kiñewkülechi Ngünenielu eli ñi femngeal tüfa 6:15 ora mu. ¿Chumngelu am? Femngechi pu Fetel che eluwafuyngün ñi welukonkechi küme llowüwal dew afle wüla ti trawün. Ka femingün kakelu ngünenieelchi ruka. Tüfa kellueyew engün ñi doy kiñewküleal.

7, 8. Wewpipale fillke peñi taiñ trawünche mu, ¿chumngechi küme llowafuiñ?

7 Kiñeke mu wewpipakey fillke peñi küpalu kakelu trawünche mu, Fetel mu kam ti witran-ngepakechi longkolelu. Fey, ¿chumngechi küme llowafuiñ tüfachi pu peñi? (Papeltunge 3 Juan 5, 7, 8). Mangelafuiñ taiñ ruka mew tañi imeal, pichin-ngeafuy rume.

8 Kiñe lamngen Estados Unidos mew feypi: “Kom tüfachi tripantu, tañi füta iñchiw mangelkefiyu tayu ruka mew fentren lamngen wewpipalu tañi domo engu”. Fillke rupa ñi femün tüfa ayüwülkeeyew engu, welu doyelchi may kellueyew ñi doy weniyeafiel ta Jewba. Feymu taiñ lamngen feypi: “Turpu weda duamnaglayu tayu llowchefengen mu”.

9, 10. 1) ¿Iney duamnieafuy ñi umañpayal taiñ ruka mew? 2) Pichingele taiñ ruka, ¿küme llowafuiñ kakelu peñi ka lamngen? Feypinge kiñe che ñi rupan.

9 Umañelcheliyiñ fentreñma mu: kuyfi mew, fentren che elukefi ta kakelu ñi umañpual tañi ruka mew (Job 31:32; Filemon 22). Famülke mu ka duamfali taiñ femngechi femal. Pu witran-ngepakechi longkolelu duamnieyngün chew ñi umañpual pemefile kiñeke trawünche. Ka femafuyngün fentren peñi ka lamngen amualu kiñe chillkatuwe kam kellualu ñi dewmayal Trawünwe Ruka. Kafey rupale kiñe nüyün, kürüftuku mawün ka kakelu femngechi wedake dungu, kiñeke reñma duamnieafuyngün chew ñi müleal petu küme elkünungetunole ñi ruka. Rakiduamlayaiñ ñi kellual müten pu fütrake ruka nielu, kidu engün afkentu llowchekepelay tañi ruka mu. Feymu pichingele tami ruka, ¿eluwafuymi tami küme llowal feychi pu peñi ka lamngen?

10 Kiñe peñi Corea del Sur mu tuwlu, petu piwkentukuniey fillke rupa ñi umañpuel tañi ruka mew pu amualu kiñe chillkatuwe mu. Kidu wirintukuy: “Ellaka mu, epu rume rakiduamkülefuyu ñi llowafiel engün, we niewlu am tañi domo iñchiw, ka tayu ruka pichingefuy. Welu ayüwmakeeyumu umañelfiel fillke chillkatukelu. Küme ngüneduamfiyu fente ñi ayüwkülen pu kurewen mür poyekefilu ta Jewba, ka eluwlu ñi mür küdawülafiel ta kidu”.

11. Pu peñi kam lamngen wiñamtulu taiñ trawünche mu, ¿chumngelu duamnieyngün taiñ küme llowafiel?

11 Akule weke peñi kam lamngen taiñ trawünche mu: kiñeke peñi kam lamngen wiñamtuyngün chi taiñ lof mu. Kiñeke kellupayngün chi amuldungun mu kam werküngepayngün taiñ trawünche mu wünelekelu am amuldungun mu. Tüfa küdawngeafuy llemay, kidu engün duamniey ñi wimtual kiñe we lof mu, we trawünche, kam kimal kiñe we kewün dungu kütu. Feymu mangelfiliyiñ taiñ trür tripayal kam tañi imeal, pichin-ngeafuy rume, tüfa kelluafeyew ñi weniyeafiel ta kakelu ka ñi wimtuleal tañi we mongen mew.

12. ¿Chem pengelkey ñi duamfalngenon taiñ pepikakünual fentren dungu taiñ llowchefengeal?

12 Taiñ küme llowchefengeal, duamfalngelay taiñ pepikakünual fentren dungu (papeltunge Luka 10:41, 42). Kiñe peñi werküngelu ka mapu ñi amuldungual tañi domo engu, petu rakiduamtukuniey chem ñi rupan we puwlu engu. Kidu feypi: “Wechengefuyu, newe kimlafuyu ka weñangkütukefiyu tayu ruka. Kiñe antü tañi domo ngañwadkülefuy fente ñi weñangkün mu, ka iñche kimlafun chumngechi kelluafiel. Welu nagantü mu 7:30 ora püle, akuy kiñe domo chillkatukelu Biblia, küpaleyumu küla naranja ka feypipaeyumu ‘kümey tamu akun’. ‘Wangku püle’ feypifiyu ka elufiyu ñi pütokoal. Fey wüla are kotuiñ. Iñchiw petu kimlafuyu suajili kewün, ka kidu gringudungukelafuy”. Tüfa müna kellueyew taiñ peñi ka ñi domo tañi doy ayüwküleal engu ka ñi weniyeafiel pu peñi ka lamngen feychi mapu mu.

CHUMNGECHI ELUWAFUYMI TAMI LLOWCHEFENGEAL

13. ¿Chumngechi kellukeeymu tami llowchefengen?

13 Llowchefengelmi, küme rupaleaymi ka küme weniyeafimi ta kakelu rumel mu. Kafey tüfa kelluaeymu tami kidulenoal. Welu llowchenolmi, femngechi felelayafuymi. Fey, ¿chumngelu eluwlayafuymi tami llowchefengeal? Inaduamaiñ kiñeke dungu.

14. Rakiduamliyiñ taiñ nienon tiempo kam newen ñi llowchefengeal, ¿chumafuiñ?

14 Nienolmi tiempo ka newen: Jewba ñi pu che fentren duam niey ka fillke elfal küdaw. Kiñeke rakiduamafuyngün ñi nienon tiempo kam newen tañi llowchefengeal. Rakiduamülmi tüfa, ¿chumafuymi? Küme adkünutuafuymi tami mongen, femngechi tami llowcheal kam witranmayafiel tami mangeletew. Biblia ngülamtukeeiñmu taiñ llowchefengeal, feymu fente falin-ngey (Ebrew 13:2). Kümey llemay taiñ femal tüfa, welu duamfalngeafuy taiñ ngünewal ñi femnoal kiñeke dungu müte falin-ngenolu.

15. ¿Chumngelu llowchefengenoalu trokiwafuymi?

15 Chumngechi trokiwkeymi: kiñeke mu, ¿ayükefuymi tami llowchefengeal, welu pepilnoalu trokiwimi? Yewenchengeymi chi ka rakiduamimi tami pu mangel ñi küme rupanoal. Kam pichin plata nieymi chi, feymu rakiduamimi tami fente küme poyechenoal kakelu peñi kam lamngen reke. Kam rakiduamimi tami llowchefengenoafel fente ñi pichingeel tami ruka. Welu duamfalngelay tami ülmen ruka nieal. Feymu lifkülele ka küme adkülele tami ruka, ka weniyefalngelmi, tami pu mangel ayüwküleayngün.

16, 17. ¿Chumafuymi fill rakiduamelelmu mangelcheal?

16 Fill rakiduamelelmu mangelcheal, eymi müten femngechi rakiduamkelaymi. Feymu rakiduamnge ñi feypin kiñe longkolelu Gran Bretaña mu mülelu: “Chem dungu rume taiñ poyeafiel ta Jewba fill rakiduamelafeiñmew, welu doy falintukefiyiñ fente taiñ ayüwülkeetew ka kümelkakeetew. Feymu ka femngechi rupakey petu pepikawliyiñ taiñ llowcheal. Müna ayüwmakeenew ñi nütramkayal kakelu engün re kafetumekelu müten”. Kafey longkontukuaiñ fente ñi falin-ngen duamtuafiel ta kakelu (Filipense 2:4). Epe kom pu che ayüwmapiwkelkeeyew nütramkayal tañi rupan dungu mu. Feymu taiñ allkütuafiel engün, duamfali taiñ witrankontuwal. Kangelu longkolelu wirintukuy: “Mangelfiel tañi ruka mew fillke weni tañi trawünche mew, kelluenew ñi kimtukual chumngechi ñi duamkülen engün, ka doy küme kimafiel engün, doyelchi may chumngechi kimürpuyngün ti rüf dungu”. Feley tati, eluwliyiñ ñi duamtuafiel taiñ pu mangel, küme rupaleaiñ llemay.

17 Kiñe ñaña wünelekelu amuldungun mew, umañelkefi fentren peñi ka lamngen amulu fillke chillkatuwe mu, kidu feypi: “Ellaka mu, fill rakiduamkülefun, tañi ruka ülmen-ngenolu am ka nielu kuyfi eltukawe. Welu tüngduamelenew kiñe lamngen, kidu tañi füta kimeltukey kiñe chillkatuwe mu. Feypienew: ‘Tañi füta iñchiw witranmakefilu fillke trawünche, müna küme rupakefuyu umañpufilu chew taiñ pu lamngen fentren nienolu rume, welu eluwkelu ñi küdawülafiel ta Jewba ka doyümkenolu ñi ülmen mongen nieal, iñchiw reke’. Tüfa rakiduamelenew chem ñi feypikefetew tañi ñuke pichikalu iñche: ‘Mülele piwkeyewün, kiñe rali napor korü doy kümey’” (Proverbios 15:17). Feymu, ngelay tami fill rakiduamküleal, rüf falin-ngelu am tami piwkeyekefiel tami pu mangel.

18, 19. Tami llowcheken, ¿chumngechi kelluafeymu tami weda trokiwenoafiel ta kakelu?

18 Chumngechi trokikefimi ta kakelu: tami trawünche mu, ¿müley kiñe che tami ayükenofiel? Eymi küpa mangel-layafimi chi kiñe peñi kam lamngen tami müte ayükenofiel kam ngoymanofilmi tami weda femetew. Welu re anükünuwülmi, küme trokilayafimi.

19 Biblia feypi: “Tami kayñe ngüñülele, elufinge kofke ñi iñmual; wüywülele, elufinge ñi pütokoal, femngechi femülmi, rentrokünuafimi üykülechi aylen wente ñi longko mew, fey Jewba kümelkayaeymu” (Proverbios 25:21, 22). Feley llemay, Biblia ngülamtukeeiñmew taiñ llowchefengeal, femngechi küme yewküleal kakelu iñchiñ, taiñ kayñe kütu. Fey, mangelfilmi tami ruka mu feychi che tami müte ayükenofiel, tüfa kelluaeymu tami küme trokiafiel ka tamu doy tutewal. Jewba peñmaeyew kümeke dungu, feymu elueyew ñi konal tañi trokiñche mu, eymi ka peñmayafuymi ñi küme chengen (Juan 6:44). Kiñe che üngümnole tami mangelafiel, welu mangelfilmi tami piwkeyefiel mu, fey küme weniyerpuafuymu. Welu, ¿chumngechi kimafuymi tami llowcheken rüf piwke mew? Kümeafuy tami inayal ti ngülam mülelu Filipense 2:3 mu: “Kake kiñeke eymün doy kümelu tamün trokiafiel ta kakelu pu che”. Feymu rakiduamafuymi chem mu ñi doykülen ta eymi mew. Ngüneduamafuymi chi ñi doy feyentuken, ñi doy newentulen kam kakelu dungu mu ñi doy küme inayentukefiel ta Jesus. Rakiduamülmi tüfachi dungu mew, doy piwkeyerpuafimi pu peñi ka lamngen, ka doy eluwaymi tami llowcheal.

CHUMAFUIÑ TAIÑ KÜME MANGEL FEYPINGEAL

Pu mangelkelu küme pepikawkeyngün ñi llowcheal. (Inaduamnge parrafo 20).

20. Llowliyiñ kiñe mangel, ¿chumngelu duamfalngey taiñ manelfal chengeal, ka chumngechi pengelafuiñ?

20 David ramtuy: “Awem Jewba, ¿iney am ta witran-ngeafuy tami tolto ruka mu?” (Salmo 15:1). Fey wüla, David ngüneduami chumngechi chengey Jewba tañi mangelkefiel. Tüfa ta kiñe: ti manelfal chengelu. Feymu feypi: “Kidu femtriparpukey ñi feypikünuel, kümenofule rume kidu mu” (Salmo 15:4). Fey llowliyiñ kiñe mangel, fütra weda dungu müten katrütuafeiñmew taiñ amual. Amunoliyiñ, ngünam pepikawafuy taiñ mangeletew (Matew 5:37). Kiñeke ‘amuan’ pikeyngün, welu fey wüla wiño witrawkeyngün, femngechi ñi llowal kakelu che ñi mangel doy kümelu tañi trokikefiel. Femngechi femliyiñ, ¿rüf piwkeyecheafuiñ kam yamcheafuiñ? Doy kümeafuy taiñ mañumtuafiel chem rume ñi femel kiñe peñi kam lamngen taiñ mangeletew (Luka 10:7). Welu kiñe fütra dungu mew pepi amunoliyiñ, feypifemafiyiñ feychi che taiñ mangeletew, femngechi pengelafiel taiñ piwkeyecheken.

21. Mangelngeliyiñ, ¿chumngechi yamnieafuiñ fillke wimtun ñi nieel pu che?

21 Kafey, müna falin-ngey taiñ yamnieafiel fillke wimtun ñi nieel pu che chew taiñ mülen. Kiñeke mapu mu, akurumekale weni, küme llowngeay. Welu kake lof mu, duamfalngey taiñ wüne mangelngeal. Kiñeke trokiñ mapu mu, ti mangelkelu elukefi tati doy küme iyael tañi pu witran, fey wüla ileltufi tañi pu che. Welu kakelu mapu mu, chumngechi ñi femkefiel tañi witran, ka femngechi femkefi tañi pu che. Kafey, kiñeke lof mu pu witran yekey yewün tañi misawal, welu kakelu mapu mew duamfalngelay tüfa. Kiñeke mapu mew, küme trokingeafuy kiñe che llowfemnole ti mangel, welu kakelu lof mu femngechi femfule, ‘kim mañumlay’ pingeafuy. Feymu, kümeafuy taiñ kimal chem femal taiñ ayüwülafiel taiñ mangeletew.

22. ¿Chumngelu fente duamfalngey taiñ llowchefengeal?

22 Pedro feypi: “Puwküley dewma tañi afael ta itrokom dungu” (1 Pedro 4:7). Famülke mu, iñchiñ epekechi ñi peniefiel reke ñi akun tati doy fütra kutrankawün ñi müleafel Mapu mu. Doyelkülele ti dungu, duamnieaiñ welukentu piwkeyewal küme kon piwke mew. Feymu doy duamfali inayafiel Pedro ñi ngülam taiñ llowchefengeal: “Welukonkechi witrankontuwkeaymün tamün ruka mew” (1 Pedro 4:9). Feley llemay, taiñ llowchefengen ayüfalngey ka duamfalngey famülke mu ka küpalechi antü mu, llowliyiñ afnoachi mongen.