1. Adan engu Eva, ¿chem ñamümi? ¿Chum tripay tüfa?

¿INEY feley ñi feypial chem ñi kümen ka chem ñi kümenon? Adan engu Eva pengelingu chem ñi rakiduamkeel ifilu ti fün anümka wülkelu ñi kimngeael ti küme dungu ka ti weda dungu. Maneluwlayngu Jewba mew ka tañi werkün dungu mu. Eluwingu ñi dullial chem ñi kümen ka chem ñi kümenon (Gén. 3:22). Welu ngüneduamnge kom ñi ñamümel engu. Weniyewelafingu ta Jewba. Kafey rumel mongelewelayngu, ka rulpalelfi ti kulpan ka lan dungu kom tañi pu küpanche (Rom. 5:12). Adan engu Eva ñi dulliel mu, rume weda tripay.

2. Tati etiopiache amuldunguetew Felipe, ¿chem chumi?

² Welu ti etiopiache femlay Adan engu Eva reke. Felipe amuldungulelfi tüfachi etiopiache, fey fente ñi falintufiel ñi femün Jewba ka Jesus kidu mew, eluwi ñi pürüm fawtisangeal (Hecho 8:34-38). Ka femngechi iñchiñ famülke mew, wül-liyiñ taiñ mongen Jewba mew ka fawtisawliyiñ, pengelaiñ fente ñi falintufiel ñi femün Jewba ka Jesus iñchiñ mew. Kafey pengelaiñ taiñ maneluwken Jewba mew, ka pengelaiñ kidu müten feley ñi feypial chem ñi kümen ka chem ñi kümenon.

3. 1) Fawtisawliyiñ, ¿chem kümeke dungu llowafuiñ? 2) ¿Chem ramtun inaduamaiñ?

³ Poyekefilu ta Jewba, llowkeiñ fentren kümeke dungu. Rakiduamnge, Jewba elutuafeiñmu kom tañi ñamümel Adan Eva engu, fey rumel mongeleafuiñ. Kafey, feyentuleiñ Jesus ñi lan mew, feymu Jewba wiñoduamatuafeiñmu taiñ kulpan  ka nieafuiñ küme rakiduam (Mat. 20:28; Hecho 10:43). Ka, koneltuleiñ Jewba ñi trokiñche mew, feymu weniyekeeiñmu ka elukeeiñmu kiñe afmatufalchi maneluwün (Juan 10:14-16; Rom. 8:20, 21). Welu kiñeke che kimürpufilu ta Jewba, eluwlayngün ñi inayentuafiel tati etiopiache, llowafulu rume kom tüfachi kümeke dungu. ¿Chem katrütukeeyew ñi fawtisawal? ¿Chumafuyngün ñi famentuafiel tüfachi dungu?

4. Avery, ¿chem dungu mu rupay?

⁴ Pepilnoalu trokiwkeyngün. Avery tañi chaw ka ñi ñuke poyekefingu ta Jewba. Tañi chaw kimniengey ñi poyen chawngen ka küme longkoley ti trawünche mu. Welu tüfachi weche wentru eluwlay ñi fawtisawal. ¿Chumngelu? “Iñche fente küme chengelayan tañi chaw reke”,  pi Avery. Kafey “doy elungeli elfal küdaw ti trawünche mu, pepil-layafun ñi femal” rakiduamkefuy. “Fill rakiduamelenew tañi feypingeal ñi llellipual trawünche mu, wewpitual, kam adkünuafiel pu peñi ka pu lamngen petu tañi amuldunguyawün”.

5. Hannah, ¿chem dungu mu rupay?

⁵ Hannah, 18 tripantu nielu, pepilnoalu trokiwkefuy. Tañi chaw ka ñi ñuke kimeltueyew ñi poyeafiel ta Jewba. Hannah rakiduamkefuy “pepi inalayafun chi Jewba tañi werkün dungu”. ¿Chumngelu? Hannah che trokiwkelafuy. Kiñeke mu, fente ñi weda duamkülen, kidutu allfüluwkefuy. Tüfa doy weda duamelkefeyew. “Turpu feypikelafun iney no rume tañi femün, tañi pu chaw no rume. Rakiduamkefun tañi kidutu allfüluwken mu, Jewba ayülayafuy iñche tañi poyeafiel”, pi Hannah.

6. ¿Chem katrütueyew ta Vanessa ñi fawtisawal?

⁶ Ñi rakiduameletew tañi pu weni. Vanessa, 22 tripantu nielu, feypi: “Niefun kiñe weni, epe mari tripantu kimfiñ, rume küme weniyefiñ”. Vanessa küpa fawtisawi, welu tañi weni kellulaeyew ñi diturpual tüfa. Feymu Vanessa rume weda duamkülefuy. “Küdawtun tañi nieal weke weni, feymu famentufili tañi weni, turpu pelayafun kangelu weni kidu reke”, rakiduamkefuy Vanessa.

7. Makayla, ¿chem llükalefuy? ¿Chumngelu?

⁷ Llükakeyngün tañi weda kulpayal. Kechu tripantu nielu, Makayla tañi wentru lamngen wemünentungey ti trawünche mu. Rupalu ta tripantu, ngüneduami ñi fente weñangküken tañi pu chaw, weda femlu kay tañi lamngen. “Llükalefun, ¿chumngelu? Fawtisawli, weda kulpayafun, fey wemünentungeafun ka doy weñangkülafiñ tañi chaw ka tañi ñuke” pi Makayla.

8. Miles, ¿chem llükalefuy?

 ⁸ Llükakeyngün ñi kayñetungeal. Miles tañi chaw ka tañi ñuke wüdawingu. Tañi chaw poyekefi ta Jewba, welu tañi ñuke femlay. Tüfachi weche wentru feypi: “18 tripantu mu mülekefun tañi ñuke iñchiw. Fey llükalefun ñi feypiafiel tañi küpa fawtisawün. Ngüneduamfiñ ñi chumün tañi ñuke fawtisawlu tañi chaw. Feymu llükalefun chem ñi femaetew iñche”.

9. Doy kimürpufilmi Jewba ñi piwkeyen ka ñi ñochi piwkengen, ¿chumaymi?

⁹ Adan Eva engu rume piwkeyerpulafingu ta Jewba, feymu dullingu ñi poyenoafiel. Femngelu rume, Jewba elufi ñi mongeleal engu fentren tripantu mu, femngechi ñi nieal pichikeche ka kidutu dullial chumngechi tremümafiel engün. Adan engu Eva dullingu ñi püntütripayal Jewba mew, fey müchay müten kimfali fente ñi weda dulliel engu. Tañi wünen fotüm langümfi tañi peñi weda femnolu rume. Fey rupalu ta tripantu, kom püle pu che kidutu duamuwkefuy ka kewafe chengefuy (Gén. 4:8; 6:11-13). Welu Jewba eli chumngechi montulafiel kom pu che ñi küpa poyekeetew küpalu Adan Eva engu (Juan 6:38-40, 57, 58). Doy kimürpufilmi Jewba ñi piwkeyen ka ñi ñochi piwkengen, doy piwkeyeafimi. Feymu inayentulayafimi ta Adan engu Eva, welu may wülaymi tami mongen Jewba mu.

10. Rakiduamal ñi feypin Salmo 19:7, ¿chumngelu kelluaeymu tami poyeafiel ta Jewba?

¹⁰ Amulepe tami kimürpuel Jewba mew. Doy kimürpulmi Jewba mew, doy maneluwaymi tami küme poyeafiel ta Jewba. Avery, taiñ dew nütramkapeel, feypi: “Küme ngüneduamün Salmo 19:7 ka rakiduamün ñi feypikünuel mu, doy maneluwürpun”. Biblia feypi: “Jewba ñi ley dungu welulkakelay, wiño yafültuku newenkey. Jewba tañi werkün dungu manelfali, ñi feypin mu kimchengeketuy tati kimkenolu” (Salmo 19:7). Avery ngüneduamlu Jewba ñi chumngechi femtripaken tüfachi feypikünun, doy piwkeyerpufi  ta kidu. Feley llemay, piwkeyefiliyiñ ta Chaw Dios, maneluwafuiñ taiñ küme poyeafiel, welu kafey kelluaeiñmu taiñ famentual chem ñi ayükenoel Jewba ka doy eluwal taiñ poyeafiel. Hannah, taiñ nütramkapeel, feypi: “Papeltulu ka chillkatulu Biblia, kimtukun tañi kidutu allfüluwün mu, ka allfülkefiñ reke ta Jewba” (1 Ped. 5:7). Hannah femürpuy Chaw Dios ñi feypin (Sant. 1:22). ¿Chum tripay tüfa? Hannah feypi: “Ngüneduamlu fente ñi kümelkakeetew inayal Jewba ñi feypin, doy piwkeyerpufiñ. Fewla küme kimnien, duamnieli kellun, Jewba kelluaenew”. Hannah eluwi ñi kidutu allfüluw-wenoal. Fey wüli ñi mongen Jewba mew ka fawtisawi.

11. Vanessa, ¿chem femi tañi nieal kümeke weni? Tüfa, ¿chem kimeltuafeiñmu?

¹¹ Küme dullifinge tami pu weni. Vanessa, taiñ dew nütramkapeel, kimtukuy tañi weni katrütueyew ñi poyeafiel ta Jewba. Feymu weniyewetulafi. Welu fey ka müten no. Eluwi ñi nieal weke weniwen ti trawünche mu. Kidu feypi fente ñi kelluetew ñi femün Noe ka tañi pu che. “Walloñmanieeyew pu che poyekenofilu ta Jewba, welu Noe ka tañi pu che engün welukonkechi weniyewingün”, pi Vanessa. Fawtisawlu wüla, wünelerpuy amuldungun mu. Kidu feypi: “Tüfa kelluenew ñi nieal kümeke weni tañi trawünche mu ka kakelu trawünche mu”. Ka femngechi eymi peafuymi kümeke weni, eluwülmi tami küdawelafiel ta Jewba kom tami newen mu (Mat. 24:14).

12. Adan Eva engu, ¿chem llükakelayngu? ¿Chum tripay tüfa?

¹² Kimnge chem feley tami llükayafiel. Kümey taiñ llükayal kiñeke dungu. Kiñe dungu, feley taiñ llükayal ñi weñangkülafiel ta Jewba (Sal. 111:10). Femngechi llükafule Adan Eva engu, turpu kayñetulayafuy ta Jewba. Welu kayñetufingu. Fey nülatripay reke ñi nge engu, feymu kimtukuyngu ñi kulpafe chengen. Re kulpan ka lan dungu müten rulpalelfi tañi pu küpanche. Kimtukulu engu ñi inanofiel Jewba ñi werkün dungu, yewelkaeyew tañi triltrangkülen, fey takutuwingu (Gén. 3:7, 21).

13, 14. 1) Ñi feypin mu 1 Pedro 3:21, ¿chumngelu ngelay taiñ rume llükayal taiñ layal? 2) ¿Chumngelu piwkeyeniefiyiñ ta Jewba?

 ¹³ Feley taiñ llükayal ñi weñangkülafiel ta Jewba, welu ngelay taiñ rume llükayal taiñ layal. Jewba eli chumngechi taiñ nieal mongen afkenolu. Kulpaliyiñ, welu rüf wiñorakiduamtuliyiñ, Jewba wiñoduamatuaeiñmu, ¿chumngelu? Feyentulu kay iñchiñ Jesus tañi lan mew. ¿Chumngechi pengelafuiñ taiñ feyentukeel? Kiñe doy falin dungu fey ta wülal taiñ mongen Jewba mew ka fawtisawal. Biblia feypi: “Fey tüfa adentuley ti fawtisawün tamün montulnieetew Jesukristo tañi wiñomongetun mew (fawtisawün mu liftuñmangelay tamün kuerpu ñi podüñmaetew, welu may ngillatulelfimün küme rakiduam ta Chaw Ngünechen)” (1 Pedro 3:21, Traducción del Nuevo Mundo [TNM]).

¹⁴ Fentren dungu mu piwkeyeniefiyiñ ta Jewba. Fill antü elukeeiñmu fentren kümeke dungu, kimeltukeeiñmu ti rüf dungu kidu mew ka tañi ayükeelchi dungu mu (Juan 8:31, 32). Elukeeiñmu ti trawünche taiñ kelluaetew ka yafültukuaetew. Jewba kellukeeiñmu taiñ chaftuafiel wedake dungu taiñ rupameken, ka elukeeiñmu ti maneluwün taiñ küme feleal rumel mu küpalechi antü mew (Sal. 68:19; Apok. 21:3, 4). Fentren dungu mu Jewba pengelkeeiñmu tunte taiñ piwkeyenieetew, rakiduamliyiñ tüfa mu, doy piwkeyerpuafiyiñ. Ka piwkeyefiliyiñ ta Jewba, kimtukukeiñ chem feley taiñ llükayal. Fente taiñ piwkeyeniefiel taiñ Chaw Dios, llükakeiñ taiñ weñangkülafiel.

15. Makayla, ¿chem kellueyew ñi llükawenoal tañi weda kulpayal?

¹⁵ Makayla, taiñ nütramkapeel, kimtukuy fente ñi wiñoduamtucheken Jewba, feymu llükawelay ñi weda kulpayal. Kidu feypi: “Kimtukun kom iñchiñ kulpafe chengeiñ, fey welulkakeiñ. Welu kafey kimtukun fente taiñ piwkeyeetew Jewba, fey wiñoduamatuaeiñmu feyentuliyiñ Jesus ñi lan mu”. Fente tañi piwkeyeniefiel, Makayla wüli ñi mongen Jewba mew ka fawtisawi.

16. Miles, ¿chem kellueyew ñi llükanoal tañi kayñetungeal?

¹⁶ Miles, küpa fawtisawfuy, welu llükakefuy ñi kayñetuaetew tañi ñuke, feymu “kelluen” pifi tati witran-ngepakechi longkolelu. Miles feypi: “Tüfachi peñi iñche reke feley, kidu tañi chaw poyekefi ta Jewba, welu tañi ñuke femlay. Fey kelluenew ñi rakiduamal chem feypiafiel tañi ñuke, femngechi kidu kimtukuafuy iñche tañi pin mu fawtisawan, tañi chaw dikümtukulaenew (altrontukulaenu)”. Welu Miles ñi ñuke ayülay ñi femün. Feymu Miles mülefuy ñi tripayal tañi ñuke ñi ruka mu, welu femngelu rume, fentekünulay tañi küpa fawtisawün. Miles feypi: “Kimürpulu kom tati kümeke dungu ñi femün Jewba iñche mew, puwi tañi piwke mu. Rakiduamün Jesus ñi lan mu, feymu kimtukun  fente ñi piwkeyenieetew Jewba. Feymu eluwün ñi wülal tañi mongen Jewba mew ka fawtisawal”.

17. ¿Chem pengelafuiñ kom iñchiñ?

¹⁷ Eva ifilu ti fün Eden adelkalechi lof mu, kayñetufi tañi Chaw. Adan kiñewi Eva engu, femngechi pengeli ñi mañumkenofiel kom kümeke dungu ñi femün Jewba kidu mew. Kom iñchiñ pengelafuiñ taiñ femkenon Adan ka Eva reke. Doy may, mañumkefiyiñ kom ñi femkeel Jewba iñchiñ mu. Fawtisawliyiñ, pengelaiñ ta Jewba taiñ feyentuken tüfa: kidu müten feley taiñ feypiaetew chem ñi kümen ka chem ñi kümenon. Kafey pengelaiñ taiñ piwkeyeniefiel taiñ Wenu Chaw ka maneluwken kidu mu.

18. ¿Chem kelluaeymu tami poyeafiel ta Jewba kom tami mongen mu?

¹⁸ Dew fawtisawliyiñ, duamfali taiñ amuleal ñi femal Jewba ñi ayükeel, iñchiñ taiñ ayükeel no. Fentren che poyekefilu ta Jewba femngechi femkey kom tañi mongen mu. Tami ka femngechi femal, doy kimürpuafimi ta Biblia, fentekünulayaymi tami trawüluwal pu peñi ka pu lamngen engün, ka kimeltucheaymi tami Wenu Chaw mu (Eb. 10:24, 25). Kafey, dulliaymi chem chumal, inafinge ti ngülam tami eluetew Jewba Biblia mu ka tañi trokiñche mu (Is. 30:21). Femngechi küme tripayay kom tami femkeel (Prov. 16:3, 20).

19. ¿Chem müley tami longkontukual? ¿Chumngelu?

¹⁹ Longkontukunielmi fente tami kümelkakeetew Jewba ñi ngülam, doy piwkeyeafimi ta kidu ka tañi werkün dungu. Fey Weküfü femlayafuy chem no rume tami püntünentuafetew Chaw Dios mu. Rakiduamnge tami chumleafel küpalechi antü mu, rupale ta fentren tripantu. Wiñokintulmi tami chumün tami mongen mu, tami fawtisawün, fey “rume küme dullin tati” piaymi llemay.