Amual ti dungu

Amual tati troquiñ dungu mu

“Fütra piwkelenge [...] ka küdawkülenge”

“Fütra piwkelenge [...] ka küdawkülenge”

“Fütra piwkelenge, newenkülenge ka küdawkülenge. Llükakilnge ka pellkekilnge rume, Chaw Jewba [...] mülelu am eymi mu” (1 CRÓNICAS 28:20).

ÜLKANTUN: 38 KA 34

1, 2. 1) ¿Chem falin küdaw elfalkünungey ta Salomon? 2) David, ¿chumngelu (chemu) fill rakiduamküley Salomon mu?

SALOMON elfalkünungey kiñe falin küdaw. Chaw Jewba dullieyew (ngümintueyew) tañi ngüneduamal chumngechi ñi dewmamekengen ti ngillatuwe ruka Jerusalen mu, ¡tüfa kiñe tati doy afmatufal dewmarukan mülekelu! Ka femngechi ti ngillatuwe ruka “müley ñi afmatufalngeal tañi tutelkalen mu”, ka fütra kimngeafuy tañi rume adngen mu. Welu doy falin-ngerpuay, Chaw Ngünechen ñi ruka ngealu am (1 Crónicas 22:1, 5, 9-11).

2 Ti longko ülmen David kimniekey Chaw Dios ñi kelluafiel ta Salomon. Welu Salomon ‘petu wechengefuy ka adümuwlafuy’. Fey, ¿fütra piwkekünuwpeafuy ñi dewmayal ti ngillatuwe ruka? Kam, ¿tañi wechengen ka ñi müte adümuwnon mu femlayafuy? Ñi küme tripayal tüfa, Salomon duamniey tañi fütra piwkengeal ka eluwküleal ñi küdawal.

3. Salomon, ¿chem kimniefuy chi David ñi fütra piwkengen mu?

3 Salomon müna küme kimpelay tañi chaw ñi fütra piwkengen mu. David wechengelu rume, kewafi kiñeke awka kulliñ entuñmakefilu tañi chaw ñi pu ufisa (1 Samuel 17:34, 35). Kafey fütra piwkekünuwi kewafilu ta Goliat, tüfa ta alüpürafuy, rume newen-ngefuy ka llükafalfuy. Welu Jewba tañi kellun mu, David langümfi ta Goliat kiñe kura mu (1 Samuel 17:45, 49, 50).

4. Salomon, ¿chumngelu duamniefuy ñi fütra piwkekünuwal?

4 David llükakenolu am yafültukufi ta Salomon ñi fütra piwkengeal ka tañi dewmayal ti ngillatuwe ruka. Biblia feypi: “Fey David feypifi tañi fotüm Salomon: ‘Fütra piwkelenge, newenkülenge ka küdawkülenge. Llükakilnge ka pellkekilnge rume, Chaw Jewba, tañi Ngünechen, mülelu am eymi mu. Kidukünulayaeymu ka elkünulayaeymu, doy may müleay eymi mu fentepuwle ñi dewmangen Jewba ñi ruka’” (1 Crónicas 28:20). Salomon llükan mu rakiduampelafuy chi: ‘Welulkawafun ñi femal tüfachi fütra küdaw’. Welu doy wedakünuafuy femnofule ti küdaw fente tañi llükan mew, feymu duamniefuy ñi fütra piwkekünuwal.

5. ¿Chumngelu duamnieiñ fütra piwkengeal?

5 Salomon reke, iñchiñ ka duamnieiñ taiñ kelluaetew Jewba, femngechi taiñ fütra piwkengeal ka femal taiñ elfalkünuletewchi küdaw. Feymu ngüneduamaiñ ñi femün kiñeke che fütra piwkengelu kuyfi mu. Fey rakiduamafuiñ chumngechi taiñ fütra piwkengeal ka enturpual taiñ küdaw.

KIÑEKE CHE FÜTRA PIWKENGELU

6. Jose ñi fütra piwkengen mu, ¿chem afmatuleymu?

6 Potifar ñi domo kintukaduamfi ta Jose tañi kudumuwal engu. Welu Jose fütra piwkengefuy, feymu pürüm famentufi, kuñiwün-ngefule rume ñi femün (Génesis 39:10, 12).

7. Raab, ¿chumngechi pengeli ñi fütra piwkengen? (Inaduamnge ti adentun ellaka mu mülelu.)

7 Raab ka inayentufali ñi fütra piwkengen mu. Pu israelche lloftumapufe amulu ñi ruka mu Jeriko mew, Raab llükafule rakiduamafuy chi: ‘Kuñiwün mu tukuan ñi mongen, feymu kellulayafiñ’. Welu femngechi femlay tati, kidu maneluwi Jewba mu, feymu llükanon mu ellkalfi ti epu wentru ka kellufi ñi lefmawal engu kuñiwün-ngenon mew (Josué 2:4, 5, 9, 12-16). Raab feyentuniekey ta Jewba rüf Ngünechen-ngen, fey rüf maneluwkülefuy Jewba ñi eluafiel mapu ti pu israelche. Kidu eluwlay ñi llükalkayaetew Jeriko ñi longko ülmen, ñi weychafe kam kakelu che rume. Doy may, fütra piwkekünuwi, fey mongetripay tañi pu che engün (Josué 6:22, 23).

8. Jesus tañi llükanon, ¿chumngechi kellufi tañi pu apostol?

8 Jesus ñi pu manelfalchi apostol ka fütra piwkengefuyngün. Fey engün ngüneduami ñi llükakenon Jesus, fey tüfa kellueyew ñi ka femngechi femal engün (Matew 8:28-32; Juan 2:13-17; 18:3-5). Pu sadusew küpa katrütufi ti pu apostol ñi kimeltuwenoal Jesus mu, welu kidu engün fentekünulay tañi kimeltucheken (Hecho 5:17, 18, 27-29).

9. Ñi feypin mu 2 Timotew 1:7, ¿iney kellukeeiñmu taiñ llükanoal?

9 Jose, Raab, Jesus ka pu apostol eluwingün ñi femal Jewba tañi ayükeel. Fey engün maneluwlay kidu ñi adümuwün mu, doy may fütra piwkengeyngün maneluwlu am Jewba mu. Ka femngechi, duamfalngele taiñ llükanoal müley taiñ maneluwal Jewba mu, fey kidutu iñchiñ mu no (papeltunge 2 Timotew 1:7). Inaduamaiñ epu dungu duamfalngelu taiñ fütra piwkengeal, tüfa taiñ pu che ka taiñ trawünche mu.

¿CHEM DUNGU MU DUAMFALI ÑI FÜTRA PIWKENGEAL?

10. Pu wecheke kristiano, ¿chumngelu am duamniey tañi fütra piwkengeal?

10 Fentren dungu mu pu wecheke kristiano duamniey fütra piwkengeal tañi poyeafiel ta Jewba. Kimürpuafuyngün ka inayentuafuyngün Salomon ñi femün, kidu am fütra piwkekünuwlu küme dullilu ñi chumal dewmangelu ti ngillatuwe ruka. Pu wechekeche adniekeeyew tañi pu chaw, welu kiñeke dungu mu müley ñi kidutu dullial engün tañi chem chumal: iney tañi weniyeafiel, chumngechi tañi adngelluwal, chumngechi ñi lif mongen-ngeal ka chumül tañi fawtisawal (Proverbios 27:11). Welu pu wechekeche dullile ñi femal Jewba tañi ayükeel, Weküfü ta kayñetuaeyew engün, kidu am ayentukefilu ta Jewba. Feymu pu wechekeche duamniey ñi fütra piwkekünuwal ñi küme dullial tañi chumal.

11. Moyse, ¿chumngechi pengeli ñi fütra piwkengen?

11 Kiñe falin dungu ñi dullial pu wechekeche, fey ta chem ñi küpa diturpual engün. Kiñeke trokiñ mapu mu, pu wechekeche ngüchaltukungekey tañi chillkatual tripale engün kolegio mu ka ñi nieal kiñe küme küdaw tañi fütra kullingeal engün. Kakelu trokiñ mapu mu fillañmakey pu che, fey pu wechekeche ayüafuy chi ñi doy kelluafiel tañi pu che ñi fillanoal. Femngechi dungu mu rupalelmi, rakiduamtukunge Moyse ñi femün. Faraon tañi ñawe tremümeyew, feymu Moyse ayüfule ülmen chengeafuy. Rakiduamnge fente ñi dikümtukuetew tañi pu che, tañi pu kimeltuetew ka ngülamtuetew Egipto mu. Welu Moyse fütra piwkengey, fey dulli ñi kiñewal Jewba ñi pu che engün. Dew elkünulu ta Egipto ka ñi itrofillem, kom tañi piwke mew maneluwi Jewba mu (Ebrew 11:24-26). Feymu Chaw Ngünechen fütra kümelkaeyew ka doy füreneaeyew küpalechi antü mu.

12. Pu wechekeche, ¿chumngechi inayentuafuy Moyse ñi femün?

12 Ka femngechi, Jewba kümelkakefi pu wechekeche llükanon mu eluwkülelu ñi doy poyeafiel ta Jewba ka doyümnielu kidu tañi Ngünenien. Jewba kelluafi engün ñi eluafiel tañi pu che kom tañi duamnieel. Wünen siglo mu, Timotew wechengelu doyümi ñi poyeafiel ta Ngünechen, fey eymi ka femngechi femafuymi * (inaduamnge ti kimal dungu) (papeltunge Filipense 2:19-22).

¿Eluwküleymi tami fütra piwkengeal kom tami mongen mu? (Inaduamnge parrafo 13-17)

13. Kiñe üllcha lamngen, ¿chumngelu duamniey fütra piwkengeal ñi diturpual tañi ayükeel?

13 Kiñe lamngen mülelu Alabama mu (Estados Unidos), duamniey fütra piwkengeal ñi doy poyeafiel ta Chaw Ngünechen. Kidu feypi: “Yewenchengefun, feymu rume küdawtukefun ñi dunguafiel pu che ti Trawünwe Ruka mu ka ñi amuldungual fill ruka püle”. Welu tañi pu chaw ka kakelu che trawünche mu kellueyew, femngechi wünelerpuy amuldungun mu. Kidu feypi: “Ti Weküfü ñi ngünenieel ngüchaltukukefi pu che tañi doy chillkatual, ñi küme üytunchengeal, ñi ülmen chengeal ka ñi nieal itrofillem”. Tüfachi üllcha domo ngüneduami epe kom pu che ñi diturpunon tüfa, fey weñangküyngün ka fill rakiduamingün müten. Ka feypi: “Welu iñche poyekefilu am ta Jewba, fütra ayüwkülen ka müna küme duamnagün”.

14. Pu chaw kristianongelu, ¿chem dungu mu duamniey ñi fütra piwkengeal?

14 Pu chaw kristianongelu ka duamniey ñi fütra piwkengeal. Rakiduamnge tüfa, ti ngen küdaw müchayke feypiafeymu tami doy küdawal feychi antü tami elkünuel ñi poyeafiel ta Jewba reñmawen mu, tami amuldungual kam amual trawün mu. Feymu duamnieymi fütra piwkengeal tami feypiafiel ti ngen küdaw tami femnoal, ka femngechi llükanolmi, tami pu yall inayentuafeymu llemay. Ka dungu, kiñeke chaw trawünche mu eluñmayafuy tañi pu yall ñi femal kiñeke dungu tami ayükenon ñi femal tami pu yall. Welu feychi pu chaw ramtuelmu chumngelu tami ayükenon, ¿fütra piwkekünuwaymi tami kimelelafiel engün yamün mu?

15. Salmo 37:25 ka Ebrew 13:5, ¿chumngechi kelluafuy pu chaw?

15 Duamfali fütra piwkengeal ñi kelluafiel taiñ pu yall ñi doy poyeafiel ta Chaw Ngünechen. Rakiduamnge tüfa, kiñeke chaw llükayafuy chi ñi dapinoaetew tañi pu yall füchale engün, feymu yafültukulayafuy chi tañi pu yall ñi wüneleal amuldungun mu, amuldungual chew doy duamniengelu, küdawal Fetel mu ka kellual ñi dewmayal Trawünwe Ruka ka Fütrake Trawünwe Ruka. Welu pu chaw kimchengelu, fütra piwkengeyngün ka maneluwkeyngün Jewba ñi wechurpual tañi feypikünuel. Pu chaw femle tüfa, kelluafingün tañi pu yall ñi ka femngechi femal (1 Samuel 1:27, 28; 2 Timotew 3:14, 15). Biblia feypi: “Kuyfi wechengekefun, fey fewla füchalewen, welu turpu pekelafiñ ñi kidukünungen ti norngelu, ka tañi pu yall ñi mongetuyawken kofke” (Salmo 37:25; papeltunge Ebrew 13:5).

16. Kiñeke chaw, ¿chumngechi kellufi tañi pu yall ñi doy poyeafiel ta Chaw Ngünechen? Fey, ¿chum tripakey tüfa?

16 Kiñe kurewen Estados Unidos tuwlu, kellufi tañi pu yall ñi doy poyeafiel ta Jewba. Ti wentru feypi: “Petu ñi trekanon ka dungunon rume tayu pu pichikeche, nütramkalelkefiyu fente ñi ayüwün-ngen wüneleal amuldungun mu ka küdawal trawünche mu. Fewla kidu engu ka ayüley ñi diturpual tüfachi küdaw. Ka yafüluwlu engu ñi diturpuafiel, eluwkeyngu ñi poyeafiel ta Jewba ka famentuafiel Weküfü ñi kintukaduamkeetew”. Kiñe peñi nielu epu yall, feypi: “Fentren pu chaw fütra küdawkeyngün ka kullikeyngün tañi pu yall ñi doyümafiel deporte, adngelluwün ka ti chillkatun. Welu doy kümey küdawal ka newentual taiñ kelluafiel taiñ pu yall ñi küme weniyeafiel ta Jewba. Müna ayüwülkeeiñmu ngüneduamal taiñ pu yall ñi doy poyefiel ta Jewba ka taiñ müleal kidu engün mu”. Kellufilmi tañi pu yall ñi doy poyeafiel ta Chaw Dios, rüf maneluwafuymi kidu tami füreneaetew.

FÜTRA PIWKENGEAL TRAWÜNCHE MU

17. Taiñ pu peñi ka lamngen trawünche mu fütra piwkekünuwkeyngün, ¿chumngelu feypiafuiñ tüfa?

17 Ka duamfali taiñ fütra piwkengeal ti trawünche mu. Pu longkolelu duamniey ñi llükanoal tañi norümafiel kiñe peñi kam lamngen weda kulpalu, kam kelluafiel kiñe che kuñiwün mu mülele ñi mongen kiñe weda kutran mu kam weda allfen mew. Kafey kiñeke longkolelu amukeyngün karsel mu tañi kimeltual Biblia ka tañi adnieafiel ti trawün. ¿Pu fütangenochi lamngen kay? Fentren dungu mu fütra piwkekünuwafuyngün ñi doy poyeafiel ta Jewba. Fey wüneleafuygün amuldungun mu, wiñamtuwafuyngün chew doy duamniengelu kellun, kellukonafuy ñi dewmayal ruka chew ñi poyengeal ta Jewba ka wirintukuafuyngün ti papel tañi amual Pu Amuldungukelu Ngünechen ñi Ngünenien tañi Chillkatuwe. Kiñeke lamngen amuyngün kütu Kalad pingechi Chillkatuwe mu.

18. Pu kusheke lamngen, ¿chumngechi pengelafuyngün ñi fütra piwkengen?

18 Taiñ kusheke lamngen müna piwkeyefiyiñ, ka müna mañumküleiñ ñi mülen engün trawünche mu. Kiñeke femwelayngün kuyfi tunte tañi femkefel ñi poyeafiel ta Jewba, welu fütra piwkekünuwafuyngün ka kelluafuyngün ti trawünche (papeltunge Tito 2:3-5). Rakiduamnge, pu longkolelu feypifile kiñe kushe lamngen ñi ngülamtuafiel ta kiñe üllcha lamngen chumngechi ñi tukutuwken mu, kidu müley tañi fütra piwkekünuwal. Fey weda duamel-layafi ti üllcha lamngen, doy may rakiduamelafi chumngechi weda duamelnoafiel ta kakelu che tañi tukutuwkülen mu (1 Timotew 2:9, 10). Pu kusheke lamngen pengel-le ñi piwkeyewün femngechi dungu mu, newenküleay ti trawünche.

19. 1) Pu peñi fawtisalelu, ¿chumngechi fütra piwkekünuwafuy? 2) Ñi feypin 2 Korintio 4:7 ka Filipense 2:13, ¿chumngechi yafültukukey pu peñi ñi fütra piwkengeal engün?

19 Pu peñi fawtisalelu ka duamnieyngün ñi fütra piwkengeal tañi küdawal. Müna kümelkayafingün ti trawünche eluwle engün ñi longkoleal kam konakechi kellukelu ngerpual (1 Timotew 3:1). Welu kiñeke peñi eluwlayafuyngün ñi femal. Kiñe peñi kulpalu kuyfi mu, che trokiwlayafuy ñi longkolerpual kam konakechi kellukelu ngeal. Kam kiñe peñi rakiduamafuy ñi adümuwkülenon ñi doy küdawal. Femngechi duamkülelmi, rakiduamtukunge tami kelluafetew Jewba tami fütra piwkengeal (papeltunge 2 Korintio 4:7; Filipense 2:13). Rakiduamtukunge Moyse ñi femün. Kidu pepilnoalu trokiwkefuy ñi femal tañi feypietew Jewba (Éxodo 3:11). Welu Jewba kellueyew ñi fütra piwkengeal ka femal chem dungu rume. Feymu kiñe peñi fawtisalelu, ¿chumngechi fütra piwkekünuwafuy? Ngillatuafuy ta Jewba ñi kelluaetew ka fill antü papeltuafuy ta Biblia. Rakiduamafuy feychi che fütra piwkengelu mülelu Biblia mu. Ka ñom piwke mu feypilelafuy pu longkolelu ñi adümelaetew ka ñi eluaetew chem küdaw rume. ¡Yafültukuwayiñ kom pu peñi fawtisalelu tamün fütra piwkengeal ka newentu küdawal trawünche mu!

“CHAW JEWBA [...] MÜLELU AM EYMI MU”

20, 21. 1) David, ¿chem feypifi ta Salomon? 2) ¿Chem maneluwafuiñ?

20 Ti longko ülmen David feypifi ta Salomon ñi rumel kelluaetew Jewba fentepuwle ñi dewmangen ti ngillatuwe ruka (1 Crónicas 28:20). Salomon küme rakiduampelay kom ñi feypingeel, ka femürpuy ti küdaw wechengelu ka adümuwnolu rume. Femngechi pengeli ñi fütra piwkengen. Kafey Jewba ñi kellun mu dewmakünuy ti ngillatuwe ruka regle ka rangiñ tripantu mu.

21 Jewba kellufi ta Salomon, feymu ka femngechi kelluafeiñmu taiñ fütra piwkengeal ka femürpual taiñ küdaw reñmawen mu ka ti trawünche mew (Isaías 41:10, 13). Fütra piwkengeliyiñ taiñ poyeafiel ta Jewba, rüf maneluwküleafuiñ kidu taiñ kümelkayaetew famülke mu ka küpalechi antü mew. Feymu llemay ‘fütra piwkeleaiñ ka küdawküleaiñ’.

^ parr. 12 Tami doy poyeafiel ta Chaw Dios, peaymi kiñeke ngülam ti trokiñ “Fijémonos metas espirituales para glorificar al Creador” mülelu La Atalaya 15 konchi julio 2004 tripantu mu.