Amual ti dungu

Amual tati troquiñ dungu mu

Kom pepiluwün-ngey, welu duamtuchekey

Kom pepiluwün-ngey, welu duamtuchekey

“[Jewba] küme kimnielu chumngechi taiñ dewmangen, ka akordaniey taiñ trufür mapungen” (SALMO 103:14).

ÜLKANTUN: 30 KA 10

1. Ñi chumken Jewba ka pu che awtoridad nielu, ¿chumngelu (chemu) trürlay?

PU CHE awtoridad nielu “rume ñidolkawkülekey” ka wedalkachekey kütu (Matew 20:25; Eclesiastés 8:9). ¡Welu Jewba turpu femngechi femkelay! Kidu kom pepiluwün-ngey, welu müna duamtukeeiñmu, kulpafengeiñ rume. Piwkeyeeiñmu ka ngüneduamkey taiñ chum duamkülen ka taiñ duamnieel. Akordakey taiñ kulpafe chengen ka chem taiñ pepilkenoel. Feymu kom taiñ feypietew ñi femal, pepilfali llemay (Salmo 103:13, 14).

2. ¿Chem ngüneduamaiñ tüfachi chillkatun mu?

2 Biblia kimeltueiñmu Jewba ñi fente duamtukefiel kidu tañi pu che. Ngüneduamaiñ küla nütram pengelkelu tüfa: wünelu mu, chumngechi kellufi ta pichi wentru Samuel, fey ngüfetuafiel tati Longkolechi Saserdote Eli. Fey wüla, ngüneduamaiñ Jewba ñi ñochi duamngen tañi kelluafiel ta Moyse, kidu rakiduamlu ñi pepi adnienoafiel pu israelche. Kafey ngüneduamaiñ Jewba ñi duamtufiel pu israelche tripalu engün Egipto mu. Jewba ñi femün tüfachi küla nütram mu, ¿chem kimeltuafeiñmu? ¿Chumngechi inayentuafuiñ?

DUAMTUFI KIÑE PICHI WENTRU

3. 1) ¿Chem afmatuleyew ta Samuel kiñe pun? 2) ¿Chem ramtuwafuiñ? (Inaduamnge ti adentun ellaka mu mülelu).

3 Müna pichikalu Samuel, yengey ñi küdawal Ngünechen ñi fütra tolto ruka mu (1 Samuel 3:1). Kiñe pun, müna afmatuleyew chem ñi rupan kudulelu (1 Samuel 3:2-10) * (inaduamnge ti kimal dungu). Kidu allküy ñi feypingen tañi üy, fey ‘Eli mütrümenew’ rakiduami. Feymu witratuy ka lef amuy chew ñi mülen tati Longkolechi Saserdote Eli dew füchalelu, fey feypifi: “Faw mülen, eymi mütrümetew am ta iñche”. Welu kidu llowdungueyew: “Iñche mütrümpelaeyu tati”. Femngechi femi ka epu rupa. Fey Eli ngüneduami Jewba ñi mütrümfiel ta Samuel. Feymu feypifi chem ñi femal rupale tüfa ka kiñe rupa, fey Samuel femngechi femi. Welu ramtuwafuiñ: ¿chumngelu Jewba pürüm feypilafi ta Samuel kidu ñi mütrümfiel? Biblia feypilay tüfa. Welu duamtufi Samuel ñi chum duamkülen, feymu peno femngechi femi.

4, 5. 1) Jewba werküfilu ta Samuel ñi ngüfetuafiel ta Eli, ¿chumi Samuel? 2) Tüfachi nütram, ¿chem kimeltueiñmu?

4 Jewba werküfi ta Samuel ñi feypimeafiel ta Eli kiñe fütra ngüfetun dungu (1 Samuel 3:11-18). Welu küdawngeafuy Samuel ñi newen piwkekünuwal tañi femngechi femal. ¿Chumngelu? Jewba ñi ley feypilu kay pu pichikeche ñi yamnieafiel pu fütakeche, doyelchi may pu longkolelu (Éxodo 22:28; Levítico 19:32). Feymu, puliwentu Samuel llükalefuy ñi feypiafiel ta Eli chem ñi peel. Welu Jewba kimfalkünulelfi ta Eli kidu ñi mütrümniefiel ta Samuel, feymu Eli ‘kom kimelen tami feypietew Jewba’, pifi ta Samuel. Femngechi femi ta Samuel, fey kom feypifi ta Eli.

5 Welu Eli femngechi ngüfetungewyey, Chaw Dios dew werküfilu am kiñe wentru ñi femal tüfa (1 Samuel 2:27-36). ¿Chem kimeltueiñmu tüfachi nütram? Jewba duamtuchekey ka niey fentren kimün.

6. Jewba ñi chumngechi kellufiel ta Samuel, ¿chem kimürpuafuiñ?

6 Petu wechengelmi, tüfachi nütram kelluafeymu. Pengelafeymu Jewba ñi duamtukefiel tami chum duamkülen ka tami wedake rupan. Yewenchengeymi chi ka küdawtukeymi ñi amuldunguafiel pu fütakeche, kam küdawtukeymi chi tami inayentunoafiel kakelu wechekeche. Welu maneluwkülenge tami kelluaetew Jewba. Ngillatuafimi ka feypiafimi tami chum duamkülen (1 Pedro 5:7). Küme rakiduamnge kakelu wechekeche Samuel reke nütramkangelu Biblia mu. Kafey fillke wechekeche ka fütakeche dew chaftuyngün wedake dungu eymi reke. Nütramkayafimi, fey feypiafeymünmew chumngechi kellueyew Jewba, tunte rakiduam mu üngümkelafuy rume.

DUAMTUFI TA MOYSE

7, 8. Jewba, ¿chumngechi pengeli ñi duamtufiel ta Moyse?

7 Moyse 80 tripantu nielu, Jewba elfalkünufi kiñe fütra küdaw: lifrekünuafiel pu israelche Egipto mu (Éxodo 3:10). Tüfachi küdaw rume afmatulpelafi ta Moyse, ufisa kamañfengelu am 40 tripantu Madian mapu mew. Fey Moyse feypifi ta Jewba: “¿Iney am ta iñche tañi amual Faraon mu? Feymu, ¿chumngechi nentuafiñ pu israelche?”. Welu Jewba feypieyew: “Iñche mülean eymi mew” (Éxodo 3:11, 12). Ka feypikünueyew: pu longkolelu Israel mu “rüfkünu [...] allkütuayngün tami feypin”. Welu Moyse rakiduami Jewba ñi welulkalen. Feymu ramtufi: ‘¿Allkütunoelimu ñi feypin ka feyentunoelimu kay?’ (Éxodo 3:18; 4:1). Welu Jewba ñochi duamyefi ta Moyse, feymu elufi newen ñi femal afmatufal dungu. Biblia ñi feypiel mu, Moyse fey tati wünen wentru nierpulu femngechi newen (Éxodo 4:2-9, 21).

8 Welu Jewba femlu rume kom tüfa, Moyse petu küpa feyentulay. Feypifi ta Jewba ñi kim dungunon. Feymu Jewba feypieyew: “Petu dungumekelmi, iñche mülean eymi mu, fey kimeltuaeyu chem feypial”. Allkütulu tüfa, ¿yafüluwi Moyse? Femlay. ¡Llellipufi ta Jewba ñi werküafiel kangelu che! Fey Jewba illkuy. Welu duamtufi ta Moyse, feymu werkülelfi ta Aaron ñi dunguñpeafiel ta Moyse (Éxodo 4:10-16).

9. Moyse ñi küme longkolelu ngerpual, ¿chumngechi kellueyew Jewba ñi femün?

9 ¿Chem kimeltueiñmu tüfachi nütram? Kom pepiluwün-ngelu kay Jewba, llükalkayafuy ta Moyse ka ültrentukuafuy reke ñi feyentuaetew. Welu Jewba femngechi femlay. Doy may, ñochi duamngey ka küme duamelfi tüfachi ñom piwke wentru, feymu feypikünufi ñi kelluntukuafiel. Jewba ñi femün, ¿küme tripay? ¡Femi llemay! Moyse küme longkolelu ngerpuy ñi adnieafiel Ngünechen ñi pu che. Inayentufi ñi chumetew Jewba, feymu ñochi duamngefuy ka duamtuchekefuy (Números 12:3).

¿Duamtukefimi ta kakelu che Jewba reke? (Inaduamnge parrafo 10).

10. Duamtuchelmi Jewba reke, ¿chum tripayay tüfa?

10 Tüfa, ¿chem kimeltuafeiñmu ta iñchiñ? Kurengelmi, chawngelmi kam longkolelmi trawünche mu, awtoridad elungeymi. Feymu lle, rume falin-ngey tami inayentuafiel ta Jewba, femngechi tami duamtucheal, ñochi duamngeal ka küme duamelafiel tami domo, fotüm, ñawe ka tati trawünche (Kolosense 3:19-21; 1 Pedro 5:1-3). Inayentufinge ta Jewba ka Jesus, kidu trürümngey Moyse mu, welu doyküley. ¿Chumngechi tripayay tüfa? Pu che küdawtulayay tami nütramkayaetew, fey yafültukuafimi engün (Matew 11:28, 29). Ka femngechi, küpa inayentuaeymu engün (Ebrew 13:7).

NEWEN-NGEY ÑI MONTULCHEAL, WELU DUAMTUCHEKEY

11, 12. Ñi küme duamküleal ka llükanoal pu israelche, ¿chumi Jewba?

11 Doy küla millonke israelche peno elkünuyngün Egipto, 1513 tripantu petu ñi mülenon Jesus. Tüfa engün mew koneltulefuy pichikeche, füchakeche ka kiñeke trawma, pepi trekakenolu ka kakelu kutran chi. Fey engün re mülerkefuy feychi mapu mu müten kom tañi mongen. Tüfachi fütra trokiñche duamniefuy kiñe küme longkolelu duamtuchekelu. Jewba llemay femngechi longkolelu, fey elfalkünufi Moyse ñi adnieafiel engün. Feymu, pu israelche llükalay elkünulu engün Egipto (Salmo 78:52, 53).

12 Ñi küme duamküleal ka llükanoal pu israelche, ¿chumi Jewba? Tripalu engün Egipto mu, adkünufi kiñe trokiñ weychafe reke (Éxodo 13:18). Femngechi küme adkünulelu am, kimtukuy engün Jewba ñi ngünenieel kom ti dungu. Kafey, antü mew Jewba elkünuy kiñe tromü ka pun mew elkünuy kiñe kütral. Femngechi adniefi, kuñiwtukufi ka pengelelfi kidu ñi kelluntukufiel engün (Salmo 78:14). Pu israelche duamniefuy ñi femngechi feleal. ¿Chumngelu? Inaduamaiñ.

Jewba, ¿chumngechi kuñiwtukufi pu israelche Kelü Lafken mew? (Inaduamnge parrafo 13).

13, 14. 1) Jewba, ¿chumngechi kuñiwtukufi pu israelche Kelü Lafken mew? 2) Jewba, ¿chumngechi pengeli ñi doy newen-ngen pu egipto che mu?

13 Rakiduamnge tami mülen pu israelche engün (Éxodo 14:19-22). Pu egipto weychafe furitu müley, ka ti Kelü Lafken itrotripa müley. Ngelay chew lefmawal. Feymu müten Jewba kellueymünmew. Ti tromü mülekefulu itrotripa nengümuwi, fey puwi furitu, femngechi tamün dinoaetew pu egiptoche. Chew ñi mülen engün dumiñkületuy, welu eymün nieymün pelon, ¡afmatufali! Fey wüla, pefimi ta Moyse ñi fampuwülfiel tañi kuwü Kelü Lafken mew, fey fütra kürüf küpay tripawe antü ad püle. Femngechi ti lafken rangi wüday ka elkünungey kiñe fütra rüpü reke tamün nometual. Feymu eymi, tami pu che, tami pu kulliñ ka kom pu che adkünulen trekaymün chew ñi mülekefel ti lafken. Ti mapu fotrañmalelay, trayafngelay ka angküley, feymu afmatuleweymi. Küdawngelay ñi trekayal fey püle. Feymu pu küme trekakenolu ka nometuy ti lafken.

14 Fey Faraon eluwi ñi puwal chew tamün mülen. Kimfali ñi mallmangen ka trengkül piwkengen (Éxodo 14:23, 26-30). Welu, Moyse fampuwülfi tañi kuwü Kelü Lafken mew ka kiñe rupa. Feymu trananagrumey ti ko malalkülefulu reke man ka wele püle, fey trañmafi ta Faraon ka tañi pu weychafe. ¡Mongetripalay kiñe no rume! (Éxodo 15:8-10).

15. Tüfachi nütram, ¿ka chem kimeltueiñmu?

15 Tüfachi nütram, ¿ka chem kimeltueiñmu Jewba mew? Chaw Dios ayükelay ti welulkalechi dungu, fey kom küme adkünukefi (1 Korintio 14:33). Kidu ñi femngechi femken mu, iñchiñ llükakelaiñ ka küme duamkülekeiñ. Jewba kiñe ufisa kamañfe reke feley, feymu piwkeyefi tañi pu che ka femkey fentren dungu ñi kelluafiel. Kuñiwtukukeeiñmu ka ingkañpekeeiñmu taiñ pu kayñe mew. Kimfiel tüfa, yafültukukeeiñmu ka kellukeeiñmu taiñ fill rakiduamkülenoal, fülkülepalu am Armagedon (Proverbios 1:33).

16. Ngüneduamfiel Jewba ñi chumün tañi montulafiel pu israelche, ¿chumngechi kellukeeiñmu?

16 Famülke mu Jewba petu kuñiwtukuniefi tañi trokiñche. Kelluniefi ñi küme weniyeaetew ka ingkañpeniefi tañi pu kayñe mew. Ka femay tüfa konle ti fütra kutrankawün, fülkülepalu kay (Apokalipsi 7:9, 10). Iñchiñ Jewba ñi pu chengen llükalayaiñ rupale tüfa, wechengeliyiñ kam füchaleliyiñ, tremoleliyiñ kam kutranküleliyiñ rume * (inaduamnge ti kimal dungu). Doy may, akordayaiñ Jesus ñi feypiel: “Yafüluwmün ka newentuwmün, fülkülepalu am tamün montulngeael” (Luka 21:28). Feychi mu, kayñetuaeiñmu kiñe trokiñke gobierno kiñewkülealu, Gog pingelu. Tüfa doy newen-ngeay Faraon mu, welu iñchiñ maneluwküleaiñ taiñ ingkañpeaetew Jewba (Ezequiel 38:2, 14-16). ¿Chumngelu? Kimnieiñ Jewba ñi weluletukenon tañi rakiduam. Feymu kuyfi reke, ka montulaeiñmu ta iñchiñ kidu ñi trokiñchengen, fey pengelay taiñ piwkeyenieetew ka duamtunieetew (Isaías 26:3, 20).

17. 1) Tami entual kümeke dungu feychi nütram mu pengelkelu Jewba ñi duamtucheken, ¿chumafuymi? 2) Femülmi tüfa, ¿chumngechi kelluaeymu? 3) ¿Chem kimürpuaiñ inalechi chillkatun mu?

17 Fey llemay, Jewba kuñiwtukukefi, adniekefi ka montulkefi tañi pu che. Femngechi kimfali tañi duamtucheken ka piwkeyecheken. Tüfachi chillkatun mu, ngüneduampeiñ kiñeke nütram pengelkelu tüfa. Papeltufilmi kake femngechi nütram, küme rakiduamnge tami papeltuel mu ka kom küme ngüneduamfinge. Femülmi tüfa, kimürpuaymi kiñe we dungu Jewba mew. Fey doy küme kimfilmi Jewba tañi chumngen, doy piwkeyeafimi ka doy maneluwaymi kidu mu. Inalechi chillkatun mu, kimürpuaiñ chumngechi inayentuafuiñ ta Jewba, fey taiñ duamtuafiel taiñ reñmawen, pu peñi, pu lamngen ka pu che taiñ amuldungukefiel.

^ parr. 3 Kiñe judiu wentru nütramdungukelu, Josefo pingelu, feypi Samuel ñi nierkefel 12 tripantu rupalu tüfa.

^ parr. 16 Biblia ñi feypin rakiduamelkeeiñmu tüfa: mongetripayay Armagedon mew kiñeke trawma, pepi trekakenolu ka fillke kutran. Ngepalu Jesus Mapu mu, “tremolyefi fill kutrankülelu” (Matew 9:35). ¿Chem pengeli tüfa? Pengeli ñi tremolngetual pu mongetripayalu Armagedon mew. Welu pu lalu tremolen wiñomongetuayngün.