Amual ti dungu

Amual tati troquiñ dungu mu

“Tati doy fütra Kues” rumel femkey nor dungu

“Tati doy fütra Kues” rumel femkey nor dungu

“Tati Fütra Kura, welulkawkelay ñi femün mu, nor dungu mu amukelu am kom tañi rüpü” (DEUTERONOMIO 32:4).

ÜLKANTUN: 2 KA 89

1. Abraam, ¿chumngechi pengeli ñi maneluwken Jewba mu ñi femken nor dungu? (Inaduamnge ti adentun tüfachi pagina mu.)

ABRAAM ramtufi ta Chaw Ngünechen: “Eymi, lleno an tati doy fütra Kues mülelu kom mapu mew. ¿Küme nor dungu anta femlayaymi?” (Génesis 18:25). Tüfachi manel wentru feypilay tüfa ñi feyentunon mu. Welu may tañi ramtun mew pengeli tunte ñi maneluwkülen Jewba mew, tañi welulkawnoal ñi ramtukadunguafiel nor dungu mew ta Sodoma ka Gomora. Abraam rüf kimniefuy Jewba ñi langümnoafiel ‘ti lif mongen-ngelu kiñentrür ti kulpafe engün’. Rakiduamfalngelafuy rume Abraam mew. Fey wüla Chaw Ngünechen pengeli ñi chumngen feypilu: “Tati Fütra Kura, welulkawkelay ñi femün mu, nor dungu mu amukelu am kom tañi rüpü. Ngünechen ta manelfalngey, norngenochi dungu femkelay; nor piwkengey ka wedañmawkelay” (Deuteronomio 31:19; 32:4).

2. ¿Chumngelu maneluwküleafuiñ Jewba mew ñi rumel femal nor dungu?

2 Abraam, ¿chumngelu (chemu) fente maneluwkülefuy Jewba mew ñi rumel femal nor dungu? Jewba am tati doy inayentufalngelu ñi norngen mu. Feymu kidu tañi feypin rumel norngey, ka nor dungu mu jusgachekey. Biblia ta feypiley: “Kidu piwkeyeniefi ti nor dungu” (Salmo 33:5).

3. Feypinge kiñe norngenochi dungu ñi femngeken famülke mu.

3 Kimnieiñ Jewba ñi rumel femken nor dungu, tüfa yafültukukeeiñmew. Welu Mapu mew femngekey fentren norngenochi dungu. Kiñeke che ñi kim papeltunon mu, ngünenkangeyngün, müntuñmangeyngün tañi mapu ka tañi nieel. Kiñeke mu tati ley kellueyew ñi wiñoleltungeal tañi müntuñmangeel, welu dewma kutrankawlu fentren tripantu mu. Rupalu femngechi dungu, müna weda duamelkeeiñmew ka lladkülkakeeiñmew. Welu kangelu norngenochi dungu mu doy küdawtuafuiñ taiñ afeluwnoal. ¿Chem am?

NORNGENOCHI DUNGU TRAWÜNCHE MEW

4. Kiñe poyekefilu ta Jewba, ¿chem dungu mu kintukaduamngeafuy ñi mupiltun?

4 Pu poyekefilu ta Jewba afmatukelayngün ñi femngeken norngenochi dungu Mapu mew. Welu kintukaduamngeafuy taiñ mupiltun femngele norngenochi dungu ti trawünche mu. Rupale tüfa, ¿chumafuymi? ¿Eluwaymi tami welulkayaetew?

5. Femngele norngenochi dungu trawünche mu, ¿chumngelu afmatulayaymi?

5 Kom iñchiñ kulpafe chengeiñ ka welulkakeiñ, feymu femngeafuiñ norngenochi dungu ti trawünche mu kam iñchiñ femafuiñ (1 Juan 1:8). Tüfa müchayke rupakelay, welu pu küme weniyefilu ta Jewba afmatukelayngün rupalu norngenochi dungu, ka tüfa welulkakelaeyew. Biblia mew Jewba elukeeiñmew kümeke ngülam taiñ kelluaetew ñi püntütripanoal, kiñe peñi kam lamngen weda femeliyiñmu (Salmo 55:12-14).

6, 7. Kiñe peñi, ¿chem norngenochi dungu rupay trawünche mu? Welu, ¿chem kellueyew ñi newentuleal?

6 Inaduamaiñ ñi rupan Willi Diehl. Kidu eluwi ñi küme küdawal Fetel Suiza mapu mew 1931 tripantu mu. Mangelngey ñi amual Kalad pingechi Chillkatuwe mu, Estados Unidos mew 1946 tripantu mu. Fey werküngey Suiza mapu mew ñi witranmayafiel pu trawünche. Nütramkalu ñi rupan, taiñ peñi Diehl feypi: “Mayo 1949 tripantu mu, kimeldungulelfiñ tañi kurengeal ti ngünenieelchi ruka Suiza mu”. Pu longkolelu ti ngünenieelchi ruka mu feypifingün ñi niewenoal elfal küdaw, wünelekelu amuldungun mew müten. Taiñ peñi feypi: “Eluñmangekelafun ñi wewpitual [...]. Kiñeke peñi ka lamngen chalilaeyumu, wemünentungelu reke trokieyumu”.

7 ¿Chumi taiñ peñi Diehl? Kidu feypi: “Kimniefuyu tayu kurewen ñi chaftunofiel Biblia ñi feypin, feymu reküluwkefuyu ngillatun mu ka maneluwkefuyu Jewba mew”. Kiñeke peñi küme adümlafingün Jewba ñi rakiduamkeel ti kurewen mu, welu rupalu chi antü küme elkünutuyngün ñi rakiduam, fey taiñ peñi Diehl elungetuy elfal küdaw. Ñi püntütripanon mu Jewba kümelkaeyew * (inaduamnge ti kimal dungu). Ramtuwaiñ: “Femngechi femngefuli ta iñche, ¿afeluwlayafun ka maneluwafun Jewba ñi küme elkünutual ti dungu? Kam ¿kidu maneluwafun ka eluwafun iñche ñi küme elkünutuafiel?”. Biblia feypi: “Iñche kay, Jewba ñi duam mew llüwatulean. Ka küme rakiduam mu maneluwkülean Chaw Ngünechen ñi duam mu, iñche tañi montulkeetew. Tañi Chaw Ngünechen allkütuaenew” (Miqueas 7:7; Proverbios 11:2).

Rakiduamtukuaiñ, kom kulpafe chengeiñ ka welurakiduamafuiñ chi ti rupaelchi dungu mu

8. Rakiduamliyiñ ñi femngeken norngenochi dungu trawünche mu, ¿chumngelu welulkawafuiñ?

8 Rakiduamülmi ñi femngeken norngenochi dungu trawünche mu, welulkawafuymi. ¿Chumngelu? Kom kulpafe chengeiñ ka welurakiduamafuiñ chi ti rupaelchi dungu mu. Kafey kimlayafuiñ chi kom ti rupalelu. Femngefule rume, ngillatuafiyiñ ta Jewba, maneluwaiñ ka püntütripalayaiñ kidu mew. Femngechi lladkütulayafiyiñ ta Jewba. Biblia feypi: “Kiñe wentru ñi wedwedngen mu, welulkay ñi rüpü, ka tañi piwke lladkütuniefi ta Jewba” (Proverbios 19:3).

9. Tüfachi chillkatun mu ka ti küpalelu, ¿iney ñi rupan inaduamaiñ?

9 Inaduamaiñ chem taiñ kimeltuaetew ñi rupan küla che poyekefilu ta Jewba norngenochi dungu ñi femngen. Tüfachi chillkatun mu inaduamaiñ ñi rupan Jose, Abraam tañi laku, ka ñi kutrankawün tañi pu peñi ñi duam mew. Küpalechi chillkatun mu inaduamaiñ Jewba ñi femfiel tati longko ülmen Akab ka ti apostol Pedro ñi rupan Antiokia Siria mu. Inaduamliyiñ tüfa, rakiduamafuymi chumngechi tami maneluwal Jewba mew ka küme weniyeafiel, doy may rakiduamülmi tami femngen norngenochi dungu.

JOSE FEMNGEY NORNGENOCHI DUNGU

10. ¿Chem norngenochi dungu femngey ta Jose?

10 Jose nor piwkeyekefuy ta Jewba ka weda femeyew fentren che, welu doy kutrankawi ñi weda femetew tañi pu peñi. Jose nielu 17 tripantu, tañi pu peñi nüeyew ka fendeeyew ñi konangeal. Fey yengey Egipto mapu mew (Génesis 37:23-28; 42:21). Fey Egipto mew Jose dalluntukungey ñi küpa nüntufiel kiñe domo, feymu karsel mu tukungey, jusgangenolu rume (Génesis 39:17-20). Jose 13 tripantu mu peno kutrankawi ñi konangen ka püresungen mu. Feymu taiñ pu peñi ka lamngen norngenochi dungu femeliyiñmu, ¿chem kimeltuafeiñmew Jose ñi rupan?

11. ¿Chem pepi femi Jose karsel mu mülelu?

11 Karsel mu mülelu Jose, ti longkolelu ti pu kopero mew ñi küdawülkefiel ta Faraon ka tukungey karsel mu. Kiñe pun ti kopero pewmay, fey Jewba kellueyew ta Jose ñi kimal chem pifel tañi pewma. Jose feypifi tati kopero ñi neykümngetual, fey ñi poyetuafiel ta Faraon. Fey Jose nütramkalelfi ñi rupan tati kopero. Fentren dungu kimürpuafuiñ Jose ñi feypiel mu, ka tañi feypinoel kütu (Génesis 40:5-13).

12, 13. 1) ¿Chumngelu feypilayafuiñ Jose ñi eluwkülen müten tañi kutrankawal? 2) Jose, ¿chem feypilafi tati kopero?

12 (Papeltunge Génesis 40:14, 15). Jose feypi ñi “küpalngen”. Ti kewün dungu ñi wirintukungeel ti Biblia tüfa ka rulpadungungeafuy “weñengen”. Fey kimfalngey Jose ñi rupan norngenochi dungu mu. Feymu feypifi tati kopero ñi dunguñpeaetew Faraon mu. ¿Chumal am? Jose feypi: “Femngechi tañi nentutuaetew ta iñche tüfachi karsel mew”.

13 Jose, ¿eluwi müten ñi kutrankawal chem no rume ñi femnofel? Femlay. Jose kimniefuy ñi weda femngen, feymu feypifi tati kopero chem ñi rupan tañi kelluaetew. Welu ngüneduamnge, Biblia ta feypilay Jose ñi nütramkafiel kakelu che tañi pu peñi ñi weda femetew, Faraon no rume feypilafi. Feymu tañi pu peñi küpalu Egipto mu ka kümelkawtulu engün, Faraon llowfi engün ka mangelfi ñi wiñamtuwal Egipto mu ka ayüwmafiel ti kümeke dungu ñi wülkeel ti mapu (Génesis 45:16-20).

Weda dunguyelmi, doyelkünuaymi kiñe weda rupan. (Inaduamnge parrafo 14).

14. Kiñe peñi kam lamngen femeliyiñmu norngenochi dungu, ¿chem kelluaeiñmew taiñ weda dunguyenoafiel?

14 Rakiduamliyiñ kiñe peñi kam lamngen taiñ femetew norngenochi dungu, kuñiwtukuwaiñ taiñ weda dunguyenoafiel. Feley llemay, kiñe peñi kam lamngen fütra kulpale, müley taiñ feypilelafiel pu longkolelu taiñ kelluaetew (Levítico 5:1). Welu, fütra kulpanole, kümelkawtuafuiñ taiñ peñi kam lamngen engu, fey duamfalngelay feypiafiel iney no rume, pu longkolelu kütu (papeltunge Matew 5:23, 24; 18:15). Nor piwkengeaiñ, ka inayaiñ Biblia ñi ngülam tüfachi dungu mu. Kiñeke mu, welurakiduamafuiñ ti rupaelchi dungu mu, fey ngüneduamafuiñ taiñ femngenon norngenochi dungu. Femngechi rupaliyiñ, müna küme duamküleaiñ ñi weda dunguyenofiel taiñ peñi kam lamngen, ñi doyelnoafiel ti dungu. Fey welurakiduamliyiñ kam femnoliyiñ, turpu kümelkawtulayaiñ kakelu che engu weda dunguyefiliyiñ. Nor piwkeyeafiel ta Jewba ka taiñ pu peñi ka lamngen, kelluaeiñmew taiñ welulkawnoal feychi dungu mu. Kiñe wentru wirintukufilu Biblia feypi feychi che “miyawkelu ñi kulpakenon mu”, “koyla dunguyekelay tañi kewün mu, weda femkelafi tañi chafche” (Salmo 15:2, 3; Santiaw 3:5).

NGOYMALAYAYMI TAMI DOY FALIN WENIYEWÜN

15. Jose nor piwkeyefi ta Jewba, ¿chumngechi kellueyew tüfachi dungu?

15 Ka falin dungu entuafuiñ Jose ñi rupan mew. Tati 13 tripantu mu Jose ñi kutrankawün, pengeli ñi rakiduamkeel Jewba reke ñi rupan mu (Génesis 45:5-8). Kidu kulpantukulafi ta Jewba tañi weda rupan mew. Jose ngoymalafi ti norngenochi dungu ñi femngen, welu eluwkülefuy ñi illkutunoaetew tüfa. Doy may eluñmakelay ñi püntünentuaetew Jewba mu kakelu che ñi welulkan ka ñi weda femün. Jose tañi nor piwkengen mu, ngüneduami Jewba ñi norümfiel ti norngenochi dungu ka ñi kümelkafiel kidu ka tañi pu che.

Jose eluñmakelay ñi püntünentuaetew Jewba mu kakelu che ñi welulkan ka ñi weda femün

16. Femngeliyiñ norngenochi dungu trawünche mu, ¿chumngelu müley taiñ doy fülkonküleal Jewba mu?

16 Ka femngechi, müley taiñ falintuafiel ka kuñiwtukuafiel taiñ weniwen Jewba engu. Iñchiñ poyekefiyiñ ka piwkeyekefiyiñ ta Jewba, fey eluñmalayaiñ taiñ püntünentuaetew kidu mu taiñ pu peñi ka lamngen ñi welulkan (Romanu 8:38, 39). Feymu, norngenochi dungu femngeliyiñ trawünche mew, inayentuafiyiñ ta Jose ka doy fülkonküleaiñ Jewba mew. Yafüluwaiñ ñi rakiduamal Jewba reke. Dew inaniefiliyiñ Biblia ñi ngülam ñi küme elkünual ti weda dungu, elkünulelafiyiñ ta Jewba taiñ weda rupan. Jewba kimniey chumngechi ka chumül doy kümeafuy ñi norümafiel ti dungu, feymu maneluwküleaiñ ñi femal.

MANELUWNGE “TATI DOY FÜTRA KUES” MU

17. ¿Chumngechi pengelafuiñ taiñ maneluwkülen “tati doy fütra Kues mülelu kom mapu mew”?

17 Afmatukelayaiñ femngeliyiñ norngenochi dungu tüfachi weda Mapu mu. Ti trawünche mu müchayke femngekelay norngenochi dungu, welu rupale rume, welulkalayaymi (Salmo 119:165). Welu may nor piwkeyeafimi ta Chaw Ngünechen, ngillatuaymi tami kelluaetew ka maneluwküleaymi kidu mu. Ka ngoymakilnge, kom kulpafe chengeiñ, feymu welurakiduamafuymi ti rupachi dungu mu, kam kimlayafuymi chi kom ñi rupalen. Inayentufinge ta Jose ka weda dunguyekilnge, femngechi ñi doyelnoafiel ti weda rupan. Feymu llemay, kidutu maneluwlayaymi, welu may eluwkülenge tami nor piwkeyeafiel ta Jewba ka küme rakiduam mu maneluwal kidu mew ñi norümafiel ti weda dungu. Femngechi tuteafimi ta Jewba ka kidu kümelkayaeymu, Jose reke. Feley llemay, Jewba “tati doy fütra Kues mülelu kom mapu mew”, “nor dungu mu amukelu am kom tañi rüpü”, rumel femkey nor dungu (Génesis 18:25; Deuteronomio 32:4).

Nor piwkeyeafimi ta Chaw Ngünechen, ngillatuaymi tami kelluaetew ka maneluwküleaymi kidu mu

18. ¿Chem inaduamafiyiñ ti küpalechi chillkatun mu?

18 Ti küpalechi chillkatun mu, inaduamaiñ epu rupa ñi femngeel norngenochi dungu Jewba tañi pu che mew, Biblia ñi antü mu. Tüfa kimeltuaeiñmu chumngechi ñom chengen ka wiñoduamatucheken kelluafeiñmu taiñ rakiduamal Jewba reke chem ñi norngeel.

^ parr. 7 Inaduamnge Willi Diehl ñi mongen, ti trokiñ “Jehová es mi Dios, en quién de veras confiaré”, mülelu La Atalaya 1 noviembre 1991 mu.