1, 2. Chaw Ngünechen, ¿chumngelu famentufi ta Saul? (Inaduamnge ti adentun tüfachi pagina mu.)

JEWBA dullifilu ta Saul ñi longko ülmenküleal, Saul ñom chengefuy (1 Samuel 9:1, 2, 21; 10:20-24). Welu dew longko ülmen-ngelu chekawün-ngetuy. Kiñe rupa fentren filisteo kewatufingün pu israelche. Ti pelon wentru Samuel feypifi ta Saul ñi küpayal ñi chalintukulelafiel ta Jewba kiñe mañumtun, welu petu ñi akunon Samuel, pu israelche llükayngün ka lefmawingün, feymu Saul afeluwi ka üngümlafi ta Samuel, ka kidu chalintukulelfi ta Jewba ti mañumtun. Welu Saul eluñmangelafuy ñi femal tüfachi dungu, feymu tutelafi ta Jewba (1 Samuel 13:5-9).

² Akulu Samuel, lladkütufi ta Saul ñi allkütunofiel ta Jewba. Welu Saul rakiduamlay ñi wedalkameken. Feymu tañi kulpantukungenoal ñi welulkan mu, fey kakelu che dalluntukufi tañi femürpun mu (1 Samuel 13:10-14). Feychi mu Saul eluwi ñi femal kakelu wedake dungu pengelkelu ñi chekawün-ngen. Feymu Jewba famentueyew ñi longko ülmen-ngen mu (1 Samuel 15:22, 23).  Ellaka mu Saul ñi mongen küme amufuy, welu rupalu chi tripantu rume weda tripay (1 Samuel 31:1-6).

3. 1) Fentren che, ¿chem rakiduamkey tañi ñom chengenon mu? 2) ¿Chem ramtun inaduamaiñ?

³ Fentren che rakiduamkey ngelay ñi ñom chengeal femngechi ñi küme tripayal tañi mongen. Mallmawkeyngün ñi feypin mu, femngechi doykülelu kakelu che mu ñi trokingeal. Kiñe politiko ka küdawkelu pelikula mew feypi: “Chem dungu mu no rume ñom chengelan, ka pewmangen turpu ñom chengelayan”. Welu, ¿chumngelu fente falin-ngey ñi ñom chengeal pu poyekefilu ta Jewba? Tati ñom chengelu, ¿chem femkey ka chem femkelay? Tüfachi chillkatun mu inaduamaiñ tüfachi ramtun. Ka küpalelu ti chillkatun mu inaduamaiñ chumngechi ñom chengeal küdawngefule rume.

4. ¿Chumkey tati chekawün-ngelu?

⁴ Biblia pengeli tati chekawün-ngelu ñompiwkengelay. Biblia feypi: “Chekawün-ngen mu, fey küpayay ti yewen, welu tati pu ñom chengelu niekeyngün kimün” (Proverbios 11:2). Feymu David ngillatufi ta Jewba ñi kelluaetew tañi chekawün-ngenoal ñi femken mu (Salmo 19:13). ¿Chumkey tati chekawün-ngelu? Ñi afeluwtripaken mu kam mallmachengen mu, femkey kiñeke dungu eluñmangenolu ñi femal. Kom iñchiñ welulkawkeiñ, feymu kiñeke mu femafuiñ tüfachi dungu. Welu wimtuliyiñ taiñ femal, Chaw Jewba llowlayaeiñmew, chumngechi taiñ ngüneduampeel ti longko ülmen Saul ñi rupan mu. Feymu Salmo 119:21 feypiley Jewba ñi katrütudunguafiel tati pu chekawün-ngelu. Jewba, ¿chumngelu femkey tüfa?

5. Chekawün-ngeliyiñ, ¿chumngelu weda welulkayafuiñ?

⁵ Wüne, chekawün-ngeliyiñ pengelaiñ ñi yamnienofiel ta Jewba, taiñ Chaw Ngünechen ka taiñ ngünenieetew. Epu, femliyiñ kiñeke dungu taiñ eluñmangenoel, yafkawtripayafuiñ kakelu che engün (Proverbios 13:10). Ka küla, kakelu che ngüneduamle taiñ chekawün-ngen taiñ femken mu, fey yewelkayafeiñmu (Luka 14:8, 9). Küme kimfalngey llemay chumngelu ta Jewba ayükey taiñ ñom chengeal.

6, 7. ¿Chumkey tati ñom chengelu?

⁶ Kiñe kristiano ñom chengelu, fey mallmangelay, ka doy kümelu trokikefi kakelu che (Filipense 2:3). Kiñe ñom che kimniey chem ñi pepi femnoal, ka ñom piwke mu entudunguy ñi welulkan. Eluwkey ñi allkütuafiel kakelu che ñi rakiduam ka kimürpual kidu engün mew. Tati ñom chengelu müna ayüwülkefi ta Jewba.

⁷ Tati Biblia pengeli ti ñom chengelu küme kimuwkey, ka kimniey ñi mülen kiñeke dungu ñi pepi femkenon kam eluñmangenolu ñi femal. Feymu yamniekefi kakelu che, ka piwkeyen mu duamyekefi.

8. ¿Chumngechi ngüneduamlayafuiñ taiñ chekawmekewal?

 ⁸ Kafey, ngüneduamlayafuiñ rume taiñ rakiduammeken kiñe chekawün-ngelu reke. ¿Chumngechi kay? Nieliyiñ kiñe fütra küdaw tati trawünche mu kam taiñ kimnieelchi che niele tüfachi falin küdaw, fey doy kümelu kakelu che mu trokiwafuiñ (Romanu 12:16). Kam ayünieafuiñ chi taiñ ngüneduamnieaetew kakelu che (1 Timotew 2:9, 10). Ka feypilelafuiñ kütu ta kakelu che chem ñi femal kam ñi femnoal (1 Korintio 4:6).

9. ¿Chumngelu kiñeke che chekawünngeyngün? Feypinge kiñeke ñi nütramkeel ti Biblia.

⁹ Ngünenienofiliyiñ taiñ wedake rakiduam, fey chekawün-ngerpuafuiñ. Fentren che chekawün-ngeyngün ayülu am ñi püramyengeal, ütrirchefengelu kam ngüneniewnolu ñi illkun mu. Feychi dungu mu rupay Absalon, Uzia, Nafukodonosor, ka kakelu ñi nütramkeel ti Biblia. Jewba küme feypifi ñi ñom chengerpual engün (2 Samuel 15:1-6; 18:9-17; 2 Crónicas 26:16-21; Daniel 5:18-21).

10. ¿Chumngelu ngelay taiñ rakiduamal kakelu che ñi femken weda duam mu? Nütramkange kiñeke che ñi feypiel ti Biblia.

¹⁰ Kiñeke rupa kakelu che ñom ngelayafuy kiñeke dungu mu. Rakiduamnge Abimeleg ka Pedro ñi rupan mu (Génesis 20:2-7; Matew 26:31-35). ¿Rüf chekawün-ngefuyngu? Tüfa engu kimlafuyngu chi kom dungu koneltulelu ka rakiduamlafuyngu chi petu ñi femnon kiñe dungu. Iñchiñ kimlaiñ chem ñi mülen tati pu che ñi piwke mu, feymu ngelay taiñ rakiduamal kakelu che ñi femken weda duam mu (papeltunge Santiaw 4:12).

11. ¿Chem müley taiñ kimnieal?

¹¹ Kiñe ñom che kimniey chem küdaw ñi koneltuleel Chaw Ngünechen tañi trokiñche mu. Jewba ayükelay tati welulkalechi dungu, feymu elukefi kiñe küdaw kom tati koneltulelu tañi trokiñche mu. Kom iñchiñ duamfalngeiñ. Feymu Jewba elueiñmu taiñ adümuwün ka taiñ pepilnieel, ka eluñmaeiñmu dullial chumngechi yenieafiel taiñ femün mu. Ka ñom chengeliyiñ, küdawaiñ tüfachi adümuwün mu chumngechi ñi ayükeel ta Chaw Ngünechen (Romanu 12:4-8). Jewba ayükey taiñ entual tüfachi adümuwün taiñ püramyeafiel ka kelluafiel tati pu che (papeltunge 1 Pedro 4:10).

12, 13. Kakerumele chumngechi taiñ küdawülkefiel ta Jewba, ¿chem longkontukuaiñ?

¹² Rupalu chi antü, kakerumeafuy chumngechi taiñ küdawülkefiel ta Jewba. Rakiduamnge ti fillke küdaw ñi elfalkünungeel ta Jesus. Wüne tañi Chaw engu müten mülefuy (Proverbios 8:22). Fey kellufi ta Jewba ñi dewmayal tati pu püllü, pu che ka kom tati müleyelu (Kolosense 1:16). Fey wüla werküngey Mapu mew. Kiñe pichiche reke choyüngey, fey kiñe wentrungerpuy (Filipense 2:7). Lalu wüla, Jesus wiñotuy wenu mapu mu, ka 1914 tripantu mu Longko Ülmen-ngerpuy Chaw Ngünechen ñi Ngünenien mu (Ebrew 2:9). Ka küpalechi antü mew, dew longko ülmenkülele warangka tripantu mu, Jesus wiñoleltuafi tañi Chaw Jewba ti Ngünenien, femngechi “Ngünechen ngünenietuay itrokom dungu, itrokom mew” (1 Korintio 15:28).

 ¹³ Iñchiñ ka rupayafuiñ fillke dungu mu. Feymu taiñ dullin mew, ka küdaw nierpuafuiñ ti mongen mu. Kiñeke dungu, kiduleliyiñ, dulliafuiñ chi nieal taiñ afkadi. Kam nierpuafuiñ pichikeche. Fey wüla adkünuafuiñ taiñ mongen ñi doy küdawülafiel ta Jewba. Kafey kangelu küdaw nierpuafuiñ chem dungu ñi rupan taiñ mongen mu. Fewla doy pepi küdawafuiñ chi, kam müte pepi küdawlayafuiñ. Welu wechengeliyiñ kam füchaleliyiñ rume, tremoleliyiñ kam kutranküleliyiñ rume, Jewba kimniey chumngechi taiñ doy küme küdawülelafiel. Jewba elulayaeiñmu kiñe küdaw taiñ pepilnoel. Ka chem dungu mu rume taiñ küdawülkefiel, kidu müna ayüwküley (Ebrew 6:10).

14. Ñom chengeliyiñ, ¿chumngechi kelluaeiñmu taiñ ayüwküleal chem küdaw mu rume?

¹⁴ Jesus ayüwkülefuy chem küdaw mu rume ñi eluetew ta Jewba, iñchiñ ka femafuiñ (Proverbios 8:30, 31). Ñom chengeliyiñ, ayüwküleaiñ taiñ küdaw mu ti trawünche mew. Re ngüneduamlayafiyiñ kakelu che ñi femmeken. Welu may ayüwaiñ taiñ küdaw Jewba tañi trokiñche mew. Chaw Ngünechen ñi eluelchi küdaw trokiafiyiñ. Kafey yamnieafiyiñ kakelu pu peñi ka lamngen ka kelluntukuafiyiñ ayüwün mu. Küme kimnielu am iñchiñ Jewba taiñ eluetew küdaw ta kiduke iñchiñ (Romanu 12:10).

15. ¿Chem kimeltueiñmu Gedeon ñi femün mu?

¹⁵ Gedeon inayentufali ñi ñom chengen mu. Jewba elfalkünufi ñi montulafiel pu israelche tati pu madianche mu, welu Gedeon feypi: “Tañi trokiñche fey  tati doy pichingelu Manase ñi trokiñche mu, ka iñche tati doy falin-ngenolu tañi chaw ñi ruka mew” (Jueces 6:15). Welu Gedeon maneluwi Jewba mu ka llowi ti küdaw. Fey eluwi ñi küme kimal chem ñi ayüel ta Jewba kidu ñi femal, ka llellipufi ñi adyenieaetew (Jueces 6:36-40). Gedeon newen-ngefuy, fütra piwkengefuy, kafey kim chengefuy ka kuñiwün mu miyawkefuy (Jueces 6:11, 27). Fey wüla pu israelche küpa elkünufingün tañi ngünenieaetew, welu Gedeon pilay. Dew femlu ti küdaw Jewba ñi eluetew, kidu wiñotuy ñi ruka mu (Jueces 8:22, 23, 29).

16, 17. Tati ñom che ¿chumngechi doy küme amuleafuy?

¹⁶ Kiñe che ayüle ñi nieal doy küdaw ti trawünche mu, feypingelayafuy ñi mallmangen. Biblia ta feypi ñi wedalkakenon kiñe peñi kam lamngen ayüle ñi nieal doy küdaw, femngechi doy kelluafiel pu trawüluwkelu, ka ñi doy küme amulerpual (1 Timotew 4:13-15). Welu taiñ doy küme amulerpual, ¿duamnieiñ taiñ nieal doy elfal küdaw? Femlay. Kom iñchiñ doy küme elkünutuafuiñ taiñ chumngen ka adümuwün taiñ eluetew Jewba, femngechi doy küme küdawülelafiyiñ, ka kelluafuiñ ta kakelu che.

¹⁷ Petu ñi llownon kiñe elfal küdaw, ti ñom chengelu ngüneduamay chem ñi femafel feychi küdaw mu. Ngillatukünuay tüfachi dungu mu, ka ngüneduamuway ñi pepilel kam pepilnoafel feychi küdaw. ¿Pepi wechunierpuafuy kakelu falin küdaw ñi nieel? Pepilnole, ¿elfalkünulelafuy kiñeke küdaw ñi nieel kakelu che? Dew rakiduamle tüfachi dungu mu, ti ñom che ngüneduamafuy chi ñi pepilnoafiel feychi we elfal küdaw. Rüf ñom chengele, llowlayafi chi ti küdaw.

18. 1) Ñom chengeliyiñ, ¿chumafuiñ elungeliyiñ kiñe we elfal küdaw? 2) Ñi feypiel Romanu 12:3, ¿chumngechi kelluaeiñmu taiñ ñom chengeal?

¹⁸ Jewba ayükey taiñ küdawülafiel ñom chengen mu (Miqueas 6:8). Feymu elungeliyiñ kiñe we elfal küdaw, eluwküleaiñ taiñ ngüyulaetew ka ngillatuafiyiñ taiñ kelluaetew, chumngechi ñi femün ta Gedeon. Müley taiñ küme rakiduamnieafiel Jewba ñi feypiel Biblia mew ka tañi adkünuel ti trokiñche mew. Rumel longkontukuaiñ tüfa: kom taiñ femmeken Jewba tañi trokiñche mu, femkelaiñ iñchiñ taiñ adümuwün mu, welu may Jewba ñi ñomngen mu ka ñi eluwkeel taiñ kelluaetew (Salmo 18:35). Ñom chengeliyiñ, ngelay taiñ ‘kisutu mallmawkülenoael taiñ rakiduam mew’ (papeltunge Romanu 12:3).

19. ¿Chumngelu fente falin-ngey taiñ ñom chengeal?

¹⁹ Ñom chengeliyiñ, ngoymalayaiñ Jewba müten ñi püramyengeal, kidu am kom dewmafilu ka Alüpüralelu itrokom Mapu mew (Apokalipsi 4:11). Kafey ayüwküleaiñ chem küdaw rume taiñ femkeel Jewba tañi trokiñche mew. Yamnieafiyiñ taiñ pu peñi ka pu lamngen ñi rakiduam ka ñi chum duamnagken, feymu doy kiñewküleaiñ. Petu taiñ femnon chem rume, küme rakiduamaiñ, femngechi taiñ weda kulpanoal. Jewba rume ayükey ñi pefiel tati pu ñom chengelu, feymu fente falin-ngey taiñ ñom chengeal kom tati pu poyekefilu ta Jewba. Küpalelu ti chillkatun mu inaduamaiñ chumngechi taiñ ñom chengeal küdawngefule rume.