1. Jewba dewmafilu tati pu che, ¿chem fillke adümuwün eluyefi?

CHAW JEWBA dewmafilu tati pu che eluyefi fillke adümuwün. Elueiñmu taiñ ngüneduamal, tüfa kellukeeiñmew taiñ norümafiel ti wedake dungu ka pepikawküleal küpalechi antü mu (Proverbios 2:11). Kafey elueiñmu pepiluwün, femngechi taiñ femürpual taiñ pepikanieel ka diturpual taiñ ayükeel (Filipense 2:13). Kafey elueiñmu taiñ rakiduamal femngechi taiñ ngüneduamal chem ñi kümen ka chem ñi kümenon. Tüfa kellukeeiñmew taiñ kulpanoal ka küme elkünutual taiñ welulkan (Romanu 2:15).

2. Jewba, ¿chumngechi ayükey taiñ yenieafiel ti fillke adümuwün?

² Jewba ayükey taiñ küme yenieafiel tüfachi adümuwün. ¿Chumngelu (chemu)? Kidu am piwkeyekeeiñmu ka kimniey küme adümuwliyiñ taiñ eluetewchi dungu, ayüwküleaiñ. Kiñe dungu, Ebrew Wirintukun mu  ngülamtukeeiñmu, küme rakiduamnieliyiñ taiñ femal, fey küme tripayay taiñ dungu, ka feypiley “kom dungu tami femal tami kuwü mu, femnge kom tami newen mu” (Eclesiastés 9:10; Proverbios 21:5). Ka tati Griego Wirintukun feypi: “Pepi femliyiñ kümeke dungu, femaiñ ta itrokom che mew”, kafey “kake kiñeke feley tañi piwkeyeafiel ta kakelu che chumngechi feley tati pepil ñi llowel” (Galata 6:10; 1 Pedro 4:10). Feley, Jewba ayükey taiñ kümelkayafiel kakelu pu che ka taiñ kümelkawal iñchiñ taiñ femken mu.

3. ¿Chem dungu mu pepil-layafuiñ?

³ Jewba ayükey taiñ femal kümeke dungu taiñ adümuwün mu, welu ka kimniey taiñ pepilnoel itrokom dungu. Kiñeke dungu, pepi apümkalafiyiñ ti kulpan ka tati lan (1 Reyes 8:46). Kafey pepi ngünenielafiyiñ kakelu che ñi femken, itrokom che elungelu am ñi kidutu dullial (ngümintol). Ka fentren kimün ka adümuwküleliyiñ rume, turpu trürümuwlayafuiñ taiñ Chaw Jewba mu (Isaías 55:9).

4. ¿Chem inaduamaiñ tüfachi chillkatun mu?

⁴ Müley taiñ eluwküleal ñi ngüyulaetew ta Jewba, ka maneluwal taiñ kelluaetew ka kidu ñi femal chem taiñ pepilnoel. Welu Jewba ayükey taiñ rakiduamal chem chumafuiñ taiñ norümafiel ti wedake dungu ka ñi kelluafiel kakelu che. Biblia feypi: “Maneluwnge Jewba mu ka kümeke dungu femnge; mülenagnge tüfachi mapu mu ka nor piwke mu miyawnge” (Salmo 37:3). Müley taiñ maneluwal Jewba mu, welu  ka femal kümeke dungu. Kafey duamfalngey “nor piwke mu” taiñ miyawal. ¿Chumngechi? Inaduamaiñ ñi rupan Noe, David, ka kakelu che maneluwkülefulu Jewba mu. Ngüneduamaiñ ñi pepi femkenon kiñeke dungu, welu eluwkefuyngün ñi femal tañi pepilnieel engün.

5. Noe ñi antü mu, ¿chumkefuy tati pu che? Ka ¿chum duamnagkefuy Noe?

⁵ Noe ñi antü mu, kom püle pengefuy “ñi rume wesalkamekeken” tati pu che ka ñi femken pekan kudumuwün (Génesis 6:4, 9-13). Noe kimi Jewba ñi apümafiel feychi wedake che, welu rume weda duamkülepelafuy tati pu che ñi femün mu. Feychi dungu mu, Noe ngüneduami ñi mülen kiñeke dungu ñi pepi femkenon, welu ka mülefuy kakelu dungu ñi pepi femafel.

6, 7. 1) Noe, ¿chem dungu pepi femkelafuy? 2) Taiñ rupan, ¿chumngechi trürümfalngeafuy Noe ñi rupan mu?

⁶ Noe ñi pepi femkenon: nor piwke mu, Noe eluwi ñi amuldungual Jewba tañi ngüfetun dungu, welu dikümtukulayafuy tati pu che ñi allkütuñmayaetew. Kafey pepi aporialafi ta Jewba ñi pürüm küpalafiel ti Fütra Mangin Ko. Noe mülefuy ñi maneluwal Jewba mew ñi femal tañi feypikünuel ñi apümkayafiel ti wedake che ti medin antü mew (Génesis 6:17).

⁷ Taiñ antü mu, kom püle tati pu che wedalkamekey, ka kimnieiñ Jewba ñi feypikünuel tañi apümkayafiel (1 Juan 2:17). Welu iñchiñ dikümtukulayafuiñ tati pu che ñi llowal tati “küme kimelün  dungu” küpalu Chaw Ngünechen ñi Ngünenien mu. Kafey chem no rume femlayafuiñ ñi doy pürüm akual ti “rume fütra kutrankawün” (Matew 24:14, 21). Noe reke, mupiltuleaiñ ka maneluwküleaiñ Jewba mu ñi pürüm apümafiel wedake dungu (Salmo 37:10, 11). Kimnieiñ Jewba ñi apümkayafiel ti wedake che puwle ti antü mu (Habacuc 2:3).

8. Noe, ¿chem eluwi ñi femal? (Inaduamnge ti adentun pagina 3 mu.)

⁸ Noe ñi pepi femün: Noe afeluwlay ñi pepilnoelchi dungu mu, welu may eluwi ñi femal tañi pepilnieel. Nor piwke mu amuldunguy Jewba tañi ngüfetun dungu (2 Pedro 2:5). Tüfachi küdaw kellueyew ñi yafültukuafiel tañi mupiltun. Kafey, dewmay ti fütra wampo ruka Jewba ñi feypiel mu (papeltunge Ebrew 11:7).

9. ¿Chumngechi inayentuafuiñ ta Noe?

⁹ Noe reke, fente küdawküleiñ “Ñidol ñi dungu mew” (1 Korintio 15:58). Kelluafuiñ ñi dewmangeal ka küme elkünungetual tati Trawünwe Ruka ka Fütrake Trawünwe Ruka, küdawafuiñ taiñ fütrake trawün mu, ti ngünenieelchi ruka mu kam kiñe ruka mu chew rulpadungungekem. Welu doy falin-ngey taiñ küdawküleal amuldungun mu, tüfa kellukeeiñmu taiñ doy maneluwal ti küpalechi antü mu. Kiñe lamngen manelfalngelu feypi: “Amuldungufiel kakelu che ti kümeke dungu ñi küpalal Chaw Ngünechen ñi Ngünenien mu, ngüneduamafuymi tami allkütukeetewchi che ñi nienon chem maneluwün no rume ka rumel mülealu tañi wedake dungu trokikeyngün”. Kidu reke, iñchiñ maneluwkeiñ, ka amuldunguliyiñ tati pu che tüfachi maneluwün, fey doy yafüluwkeiñ. ¡Tüfachi maneluwün kellukeeiñmu taiñ amuleal ti kuden mew reke taiñ llowal afnoachi mongen! (1 Korintio 9:24.)

10. Feypinge David ñi femün.

¹⁰ Ti longko ülmen David manelfalngefuy ka Jewba müna piwkeyeeyew (Hecho 13:22). Welu David weda kulpay, kudumfi ta Batseba. Doyeli ñi femün küpa ellkalu tañi kulpan, weychan mu lamngümfalfi ta Uria, Batseba tañi wentru. David werküy kiñe karta feypilu chumngechi ñi langümngeal, ¡Uria ñi kuwü mu werküfi! (2 Samuel 11:1-21.) Welu rupalu chi antü mu, David ñi kulpan kimngerpuy (Marku 4:22). Rupalu tüfa, ¿chumi David?

11, 12. 1) Dew kulpalu David, ¿chem pepi femlay? 2) Wiñorakiduamtuliyiñ, ¿chumay Chaw Jewba?

¹¹ David ñi pepi femkenon: David pepi küme elkünutulay tañi weda femün. Fey tañi kulpan ñi duam mu, kom tañi mongen fill wedake dungu mu rupay (2 Samuel 12:10-12, 14). Feymu David duamniefuy ñi mupiltual Jewba mew, tañi wiñorakiduamtun mu  kidu wiñoduamatuafeyew ka kelluafeyew tañi newentuleal ti wedake dungu ñi küpalaetew tañi weda femün.

¹² Taiñ kulpafengen mu, kom welulkawkeiñ. Welu kiñeke mu fütra welulkawafuiñ ka pepi küme elkünutulayafuiñ taiñ weda femün. Kafey wedake dungu rupayafuiñ taiñ kulpan mu (Galata 6:7). Chaw Ngünechen feypikünuy, wiñorakiduamtuliyiñ, kidu kelluaeiñmew kontupaeliyiñmu wedake dungu taiñ kulpan mu, feymu maneluwaiñ kidu mew. Biblia feypi: “‘Küpamün may, ka kümelkawtuaiñ’, pi Jewba. ‘Tamün kulpan wilüf kelülefule rume, ligkünungetuay tati pire reke; fente kelülele rume kiñe añiltungeelchi pañu reke, kal ufisa reke elkünungetuay. Eymün küme eluwkülelmün ka allkütulmün, fey iyaymün tati kümeke dungu ñi wülkeel tüfachi Mapu’” (Isaías 1:18, 19; papeltunge Hecho 3:19).

13. David, ¿chumngechi kümelkawtuy Jewba engu?

¹³ David ñi pepi femün: David ayüy ñi kümelkawtual Chaw Jewba engu. ¿Chumngechi femi tüfa? Eluñmafi ñi kelluaetew. Llowi ñi norümaetew Natan, Jewba tañi pelon wentru (2 Samuel 12:13). Kafey David ngillatufi ta Jewba ka entudunguy ñi kulpan, femngechi pengeli ñi küpa tutewküleal Jewba engu (Salmo 51:1-17). David eluwlay ñi rume weda duamelaetew tañi kulpan, welu may kümeke kimeltun nentuy tañi femün mu. Turpu wiño kulpalay feychi dungu mew. Rupachi tripantu lay, ka Jewba rakiduamnieeyew ñi manelfalngen mu (Ebrew 11:32-34).

14. David ñi rupan, ¿chem kimeltuafeiñmu?

¹⁴ David ñi rupan, ¿chem kimeltuafeiñmu? Weda kulpaliyiñ, müley taiñ wiñorakiduamtual rüf piwke mu, fey entudungual taiñ kulpan Jewba mew ka ngillatuafiel taiñ wiñoduamatuaetew (1 Juan 1:9). Kafey müley taiñ dungulelafiel pu longkolelu, kidu engün kelluafeiñmu taiñ kümelkawtual Chaw Jewba engu (papeltunge Santiaw 5:14-16). Eluwliyiñ Jewba taiñ kelluaetew, fey pengelaiñ taiñ maneluwken ñi wiñoduamatuaetew mu. Ka müley taiñ entual kümeke kimeltun taiñ rupan mu, ka fentekünulayaiñ taiñ poyefiel ta Jewba maneluwün mu (Ebrew 12:12, 13).

15. Ana ñi rupan, ¿chem kimeltuafeiñmu?

¹⁵ Rakiduamniepelafimi kakelu manelfalngechi che mülelu Biblia mu, ka maneluwkefulu Jewba mu petu ñi femken tañi pepilnieel wedake dungu mu. Kiñe tüfa ta Ana, kidu pepi niepüñeñlafuy. Kidu pepi küme elkünulafi tüfachi dungu. Welu maneluwi Jewba mu ñi yafültukuaetew. Feymu fentekünulay ñi poyefiel ta Jewba ñi fütra tolto ruka mu, ka ngillatun mu feypifi ñi chum duamkülen tañi piwke (1 Samuel 1:9-11). ¡Müna inayentufali! Kutranküleliyiñ kam rupamekeliyiñ chem ngünefalnochi dungu rume, Jewba mew elkünuaiñ taiñ weda dungu ka maneluwaiñ taiñ kelluaetew (1 Pedro 5:6, 7). Ka eluwaiñ taiñ kelluaetew ti trawün kam kangelu dungu ñi wülkeel Jewba ñi adkünuelchi trokiñche (Ebrew 10:24, 25).

16. Samuel ñi rupan, ¿chumngechi kelluafeyew tati pu chaw?

 ¹⁶ Ti pelon wentru Samuel ñi rupan kelluafuy tati pu chaw nielu yall püntütripalelu Jewba mu. Samuel dikümtukulafi tañi tremkülechi pu fotüm ñi nor piwkeyeafiel ta Jewba (1 Samuel 8:1-3). Samuel Jewba mu elkünuy ñi dungu. Welu kidu yafüluwi ñi fülmawküleal Chaw Ngünechen mu ka ñi ayüwülafiel (Proverbios 27:11). Famülke mu, fentren chaw trawünche mu ka femngechi rupakeyngün. Maneluwkeyngün Jewba mu tañi llowafiel kom pu wiñorakiduamtulu ñi kulpan mu, tati chaw reke llowfilu ñi fotüm Jesus ñi nütram mu (Luka 15:20). Welu tati pu chaw eluwkeyngün ñi fülmawküleal Jewba mu, ka maneluwküleyngün tañi kümeke femün ñi kelluafiel tañi pu yall ñi wiñotual Jewba mew.

17. Tati pofre lantu domo ñi rupan, ¿chumngechi yafültukuafeiñmu?

¹⁷ Ka inayentufali tati pofre lantu domo Jesus ñi antü mew (papeltunge Luka 21:1-4). Kidu pepi norümlafi ti wedake dungu ñi femngekeel tati ngillatuwe ruka mu ka tañi fillalen (Matew 21:12, 13). Welu tañi maneluwkülen Jewba mu, kelluntukufi ti rüfngechi religion. Wülchefengefuy, ka eluy kom tañi nieel, “epu pichike kofre moneda”. Tüfachi küme domo pengeli ñi maneluwün Jewba mew kom piwke mu. Kidu kimniefuy Jewba ñi eluaetew tañi duamnieel doyümniefilu kay tañi dungu. Kafey iñchiñ doyümfiliyiñ Ngünechen ñi Ngünenien, fey eluaeiñmu taiñ duamtunieel (Matew 6:33).

18. Feypinge ñi rupan kiñe peñi küme femlu.

¹⁸ Famülke mu, fentren pu peñi ka lamngen eluwkeyngün ñi femal tañi pepilnieel, femngechi pengelkeyngün ñi maneluwken Jewba mu. Inaduamaiñ ñi rupan kiñe peñi yem Malcolm pingelu, puwi ñi nor piwkeyefiel ta Jewba ñi lan mu 2015 tripantu mew. Kom feychi tripantu ñi poyekefiel ta Jewba tañi domo engu, rupayngu kümeke dungu ka wedake dungu mu. Kidu feypi: “Kiñeke mu kimkelaiñ chem ñi rupayal taiñ mongen mu, ka kutrankawngeafuy ti mongen. Welu Jewba kümelkakefi tañi pu manelnieetew”. Feymu ¿chem ngülamtun elkünuy Malcolm? “Ngillatufinge ta Jewba tami kelluaetew femal kom tami pepilnieel ñi küdaw mu. Eluwkülenge tami pepilnieel ka longkontukunielayaymi tami pepilnoel”. * (Inaduamnge ti kimal dungu nagaltu mülelu.)

19. 1) ¿Chumngelu rume kümey ti texto ñi dullingeel 2017 tripantu mu? 2) Ti texto 2017 tripantu mu, ¿chumngechi inayafimi tami mongen mu?

¹⁹ Tüfachi Mapu amuley “tañi doy wesalkalen”, feymu afmatulayaiñ doy fütra wedake dungu rupale (2 Timotew 3:1, 13). Feymu müna falin-ngey taiñ rume weda duamelnoaetew ti rupamekeelchi wedake dungu. Doy may, maneluwaiñ Jewba mu ka eluwküleaiñ ñi femal taiñ pepilnieel. Feymu llemay, rume kümey ti texto ñi dullingeel 2017 tripantu mu: ¡“Maneluwnge Jewba mu ka kümeke dungu femnge”! (Salmo 37:3.)