1, 2. 1) ¿Chem küla yewün elueiñmew Jewba? 2) ¿Chem inaduamaiñ fewla?

JEWBA tati doy ülmenkülelu, kidu ngen-ngey itrokom ti müleyelu mew (1 Crónicas 29:11, 12). Welu Jewba turpu rükükelay chem no rume ñi eluafiel ta che. Feymu ¡rume mañumniefiyiñ taiñ eluetew fillke yewün! ¿Chem yewün am chi? Tüfa ta kiñeke: 1) Chaw Ngünechen ñi Ngünenien, 2) taiñ amuldungun ka 3) tati falin rüf dungu Biblia mu. Welu kuñiwtukuwnoliyiñ, akordawelayafuiñ ñi tunte falin-ngen. Feymu rakiduamtukunieafiyiñ tunte ñi falin-ngen ka eluwküleaiñ taiñ doy piwkeyeafiel, Jesus am feypilu ‘chew müley tamün alün falin dungu, fey mew müleay tamün piwke’ (Luka [Küme Dungu] 12:34, NCH).

² Fewla inaduamaiñ chumngechi ngañwadnoal taiñ falintufiel ka mañumtufiel ti Ngünenien, ti amuldungun ka ti rüf dungu. Petu chillkatufilmi, rakiduamaymi chumngechi tami doy falintuafiel tüfachi falinke yewün.

3. Ti wentru Jesus ñi nütram mu, ¿chem eluwkülefuy ñi femal tañi ngillayal kiñe perla? (Inaduamnge ti adentun pagina 9 mu.)

³ (Papeltunge Matew 13:45, 46). Jesus nütramkay kiñe wentru mu negosiakelu perla. Kiñe antü pey kiñe perla doy falilu kom tañi pefiel mu. Rume ayülefuy ñi nieafiel, feymu eluwkülefuy ñi fendeal kom tañi nieel, femngechi ñi ngillayafiel. Ti wentru rume falintukefuy ti perla.

4. Falintufiliyiñ ti Ngünenien, ¿chem eluwküleaiñ taiñ femal?

⁴ ¿Chem kimeltuafeiñmu Jesus ñi nütram? Chaw Ngünechen ñi Ngünenien, kiñe falin perla reke feley. Feymu rume falintufiliyiñ ti Ngünenien, tati wentru reke fente falintufilu ti perla, fey eluwküleaiñ taiñ elkünual chem rume taiñ rumel adnieaetew Chaw Ngünechen ñi Ngünenien (papeltunge Marku 10:28-30). Feymu inaduamaiñ epu che ñi femün.

5. Sakew falintufi ti Ngünenien, fey ¿chem eluwkülefuy ñi femal?

⁵ Sakew kofrakefuy impuestu. Kidu aneltukefuy pu che ñi eluaetew plata, feymu riku wentrungerpuy (Luka 19:1-9). Welu kiñe antü, allkütufi ta Jesus ñi dunguel Chaw Ngünechen ñi Ngünenien mu. Rume falintufi tañi allkütuel, feymu küme elkünutuy tañi mongen. Feypi: “Ñidol, iñche eluafiñ tati pu pofrengelu rangiñ kom tañi nieelchi chemkün: fey weñeñmakefili chem rume ineyngeay rume, wiñoleltuafiñ doy meli rupachi tañi weñeñmakefiel mew”. Sakew wiñoleltufi tati pu che ti plata ñi müntuñmafiel, ka diñmatuwelafi plata.

6. Kiñe domo, ¿chumngechi küme elkünutuy ñi mongen? Ka, ¿chumngelu femi tüfa?

⁶ Müfü tripantu ngewyey kiñe domo ñi allkütuel ti Ngünenien mu. Kidu niewfuy ka domo engu, ka longkolefuy kiñe trokiñche mu ingkañpefilu pu kudumuwkelu chaf wentru kam chaf domo engu. Welu chillkatufilu ta Biblia ka kimlu tunte ñi falin-ngen Chaw Ngünechen ñi Ngünenien, eluwi ñi küme elkünutual tañi mongen (1 Korintio 6:9, 10). Kidu piwkeyerpufi ta Jewba, feymu elkünuy ti trokiñche ka püntüwi tañi afkadi domo mu. Fawtisawi 2009 tripantu mu, ka 2010 mew wünelerpuy amuldungun mu. Kidu wedake illutun nielu rume, doy piwkeyekefi ta Jewba (Marku 12:29, 30).

7. ¿Chem chumafuiñ ñi ngañwadnoal taiñ falintufiel Chaw Ngünechen ñi Ngünenien?

⁷ Epe kom iñchiñ küme elkünutuiñ taiñ mongen, femngechi taiñ adnieaetew Ngünechen ñi Ngünenien (Romanu 12:2). Welu fey ka müten no. Eluñmalayafiyiñ tati falinke fillem, wedake illutun kam kakelu dungu ñi ngañwadnoafiel taiñ falintufiel Chaw Ngünechen ñi Ngünenien (Proverbios 4:23; Matew 5:27-29). Feymu Jewba elueiñmew kangelu falin yewün taiñ rume falintuafiel ti Ngünenien.

8. 1) Ti apostol Pablo, ¿chumngelu trürümfi ti amuldungun kiñe falin chemkün reke mülelu kiñe metawe mu? 2) Pablo, ¿chumngechi pengeli ñi falintufiel ti amuldungun küdaw?

⁸ Jesus elfalkünueiñmu taiñ amuldungual  ka kimeltucheal Chaw Ngünechen ñi Ngünenien mu (Matew 28:19, 20). Ti apostol Pablo trürümfi tüfachi küdaw kiñe falin chemkün reke mülelu kiñe metawe mu (2 Korintio 4:7, Traducción del Nuevo Mundo [TNM]; 1 Timotew 1:12). Kulpafengelu am iñchiñ, ti metawe reke feleiñ. Welu ti werkün dungu taiñ amuldungukefiel kiñe falin chemkün reke feley ñi montulafiel ta iñchiñ ka taiñ pu allkütukeetew. Feymu Pablo feypi: “Kom tüfeychi dungu femken tati werken montuluwün dungu ñi duam, femngechi tañi koneltuael kisu engün tüfeychi montun mew” (1 Korintio 9:23). Pablo müna küdawkefuy ñi amuldungual Chaw Ngünechen ñi Ngünenien (papeltunge Romanu 1:14, 15; 2 Timotew 4:2). Lukatungelu rume Pablo amuldungukefuy, müna falintufilu am tüfachi küdaw (1 Tesalonisense 2:2). ¿Chumngechi inayentuafuiñ ta Pablo ñi falintufiel ti amuldungun küdaw?

9. ¿Chumngechi pengelafuiñ taiñ falintufiel ti amuldungun?

⁹ Pablo eluwkülefuy ñi amuldungual chew ka chumül rume, femngechi pengeli ñi falintufiel ti amuldungun. Pablo ka pu kristiano wünen siglo reke, amuldungukeiñ fill ruka püle, chew ñi rupaken fentren che ka chew rume (Hecho 5:42; 20:20). Eluwkeiñ ñi kintual chumngechi taiñ doy amuldungual. Feymu pepil-liyiñ, wüneleafuiñ amuldungun mu 50 kam 70 ora fill küyen mu, kimürpuafuiñ kangelu kewün dungu, wiñamtuwafuiñ kangelu waria kam kangelu trokiñ mapu mu kütu (Hecho 16:9, 10).

10. Irene rume küdawlu am amuldungun mu, ¿chem kümeke dungu llowi?

¹⁰ Estados Unidos mu, kiñe lamngen fütangenolu, Irene pingelu, küpa amuldungukefuy pu ruso. Feymu 1993 mu, koni kiñe trokiñche ruso dungulu Nueva York mu. Feychi mu mülefuy 20 amuldungukelu müten ti trokiñche mu. Rupalu 20 tripantu, Irene feypi: “Petu küme ruso dungulan”. Welu Jewba kellueyew ta kidu, ka kakelu peñi ka lamngen ñi amuldunguafiel pu ruso. Feymu famülke mu müley kayu trawünche ruso kewün mew, Nueva York waria mu. Irene kimeltufi ti Biblia ta fentren che, feymu 15 fawtisawingün, kiñeke küdawkeyngün Fetel mu, wünelekeyngün amuldungun mew kam longkoleyngün. Irene feypi ti amuldungun küdaw ñi doy ayüwületew chem küdaw mu rume ñi nieafel. Kidu rüf falintukefi tañi amuldungun.

11. Kayñetungeliyiñ rume amuldungun mu, ¿chem küme dungu tripayay?

¹¹ Falintuniefiliyiñ ti amuldungun, inayentuafiyiñ ta Pablo, fey amuldunguaiñ kayñetungeliyiñ rume (Hecho 14:19-22). Kiñe dungu, 1930 puwlu 1944 tripantu mu, Estados Unidos mu taiñ pu peñi ka pu lamngen rume kayñetungeyngün, welu fentekünulayngün tañi amuldungun. Feymu pu awtoridad küpa katrütuñmafi ñi küdaw, welu pu peñi ka lamngen wingkañmaeyew, ka fentren rupa wewingün. Taiñ peñi Knorr, 1943 mu nütramkay kiñe rupa taiñ wewün Tribunal Supremo  Estados Unidos mu. Kidu feypi tati pu peñi ka lamngen fentekünufule ti amuldungun, fey wingkañmalayafuyngün Tribunal Supremo mu. Ka feypi, pu peñi ka lamngen wall Mapu mew katrütunofilu am ñi amuldungun, pengelingün ñi wewkenoetew tañi pu kayñe. Kakelu trokiñ mapu mu pu peñi ka lamngen ka femngechi wewingün wingkañmalu. ¡Feley llemay! Rüf falintuniefiliyiñ ti amuldungun, fentekünulayaiñ kayñetungeliyiñ rume.

12. ¿Chem eluwküleymi tami femal?

¹² Falintufiliyiñ ti amuldungun, re rakiduamlayaiñ tunten ora taiñ wirintukual ti papel mu. Welu may eluwküleaiñ taiñ küme wechunentuafiel ti amuldungun küdaw (Hecho 20:24; 2 Timotew 4:5). Welu, ¿chem kimeltuafiyiñ pu che? Inaduamaiñ kangelu yewün taiñ eluetew Chaw Dios.

13. Matew 13:52 mu, Jesus ¿chem küpa pengeli feypilu “chew ñi ngülümngeken falinke fillem”?

¹³ Kangelu yewün taiñ eluetew ta Jewba, fey tati rüf dungu taiñ kimürpufiel. Jewba mu küpay tati rüf dungu (2 Samuel 7:28; Salmo 31:5). Taiñ Chaw Jewba rüküngelay, feymu kimeltukeeiñmu ti rüf dungu. Fentren rüf dungu kimürpuiñ Biblia mu, fillke papil, fütrake trawün ka ti trawün taiñ nieel fillke semana mu. Biblia feypi: “Fey feypifi engün: ‘Femngechi femle, kom tati kimeltuchekelu ñi kimeltulelngeel wenu mapu mülechi Ngünenien, kiñe wentru reke feley, kiñe ngen ruka tati, entukelu weke ka kuyfike dungu chew ñi ngülümkefiel falinke fillem’” (Matew 13:52, TNM). Jesus, ¿chem küpa pengeli feypilu “chew ñi ngülümkefiel falinke fillem”? Küpa pengeli tati fillke rüf  dungu taiñ kimürpuel, “weke ka kuyfike” rüf dungu. Biblia feypi: “Kintuniefilmi tüfa plata reke, ka kintuniefilmi ellkalechi falinke fillem reke, fey kimaymi chumngechi tami ekunieafiel ta Jewba, ka peafimi ti kimün Chaw Ngünechen mu küpalu. Jewba am wülkelu kimün; tañi wün mew küpay adümuwün ka kim ngüneduamün. Kidu eluafi küme kimün tati pu norngelu; kidu kiñe eskudo reke feley tati pu miyawkelu ñi nor piwkengen mu” (Proverbios 2:4-7). Femngechi kintufiliyiñ ti rüf dungu, Jewba kelluaeiñmu taiñ ‘ngülümafiel’ reke doy rüf dungu. ¿Chumngechi femafuiñ tüfa?

14. ¿Chumngechi kimürpuafiyiñ “weke” rüf dungu?

¹⁴ Taiñ kimürpual “weke” rüf dungu taiñ kimnofel, müley taiñ chillkatunieafiel ka küme ngüneduamafiel ti Biblia ka fillke papil (Josué 1:8, 9; Salmo 1:2, 3). Tati wünen tripachi chillka Ti Werken gringudungun mew, julio 1879 mu, trürümfi tati rüf dungu kiñe rayen reke ellkalelu fentren weda kachu mu. Kiñe che ñi peal ti rayen, müley ñi küme kintuafiel. Ka pefile, ayüwkülelayay ñi nieel kiñe müten. Doy kintuay tañi nierpual kakelu rayen. Ka femngechi iñchiñ ayüwkülelayaiñ taiñ kimürpuel kiñe rüf dungu müten. Müley taiñ eluwküleal ñi kintunieafiel fentren rüf dungu.

15. ¿Chumngelu feypiafuiñ kiñeke rüf dungu ñi “kuyfi” ngen? Ka ¿chuchi am kiñeke tüfa?

¹⁵ We chillkatulu ti Biblia kimürpuiñ kiñeke rüf dungu taiñ afmatuetew. Wüne kimürpuiñ tüfachi rüf dungu, feymu feypiafuiñ ñi “kuyfi” ngen. ¿Chuchi am kiñeke tüfa? Wünelu kimürpuiñ Jewba taiñ dewmaetew ka chem ñi ayükeel pu che mu. Kafey kimürpuiñ Chaw Dios ñi werküfiel tañi Fotüm Mapu mew taiñ montulaetew kulpan ka lan mu. Kafey kimürpuiñ Chaw Ngünechen ñi Ngünenien tañi apümkayafiel kom kutrankawün, ka taiñ nieafel afnoachi mongen, küme felen ka ayüwün Mapu mew (Juan 3:16; Apokalipsi 4:11; 21:3, 4).

16. Küme elkünungetule taiñ rakiduamkeel kiñe rüf dungu mu, ¿chem müley taiñ femal?

¹⁶ Kiñeke mu küme elkünungetuy taiñ rakiduamkeel kiñe pelon dungu mu kam kiñe versikulo mew. Femngechi rupale, falin-ngey taiñ eluwküleal ñi chillkatuafiel ka rakiduamafiel ti dungu küme elkünungetulu (Hecho 17:11; 1 Timotew 4:15). Kümeafuy taiñ ngüneduamal chumngelu trürngelay taiñ kuyfi rakiduamkeel mu. Welu fey ka müten no, ka duamfalngey taiñ küme ngüneduamafiel ti we rakiduam, femngechi taiñ küme adümafiel ti pichi küme elkünungetulu kütu. Femngechi femliyiñ, ‘ngülümafiyiñ’ reke tüfachi we rüf dungu. ¿Chumngelu kümeafuy taiñ femngechi femal?

17, 18. ¿Chumngechi kelluafeiñmew Ngünechen ñi newen?

¹⁷ Jesus kimeltuy Chaw Ngünechen ñi newen taiñ kelluaetew ñi akordayafiel fillke dungu taiñ kimürpuel kuyfi mu (Juan 14:25, 26). ¿Chumngechi kelluafeiñmu amuldungun mu? Rakiduamnge ñi rupan taiñ peñi Peter. Kidu 1970 mu niefuy 19 tripantu ka we koni ñi küdawal  Fetel Inglaterra mu. Amuldunguyawlu fill ruka püle, trafiewi kiñe payüm wentru engu 50 tripantu nielu püle. Ramtufi tati wentru: ‘¿Ayüafuymi tami doy küme adümafiel ti Biblia?’. Ti wentru longkolefuy ti judio religion mu, ka afmatuy kiñe weche tañi küpa kimeltuetew Biblia mu. Welu ti wentru küpa dintukueyew, fey ramtueyew: “¿Chem kewün dungu mu wirintukungey ti lifru Daniel?”. Peter feypi: “Kiñe trokiñ wirintukungey Arameo kewün dungu mu”. Peter nütramkaeiñmew: “Ti wentru afmatuy iñche tañi kimfiel ti wiñoldungun, welu doy afmatun ta iñche, ¿chumngechi kimfun ti wiñoldungun? Wiñotulu ruka mu, kintufiñ tati chillka La Atalaya ka ¡Despertad! rupachi küyen mu, fey pen kiñe trokiñ feypilu ti lifru Daniel ñi wirintukungeel arameo kewün dungu mu” *. Feley, Chaw Ngünechen tañi newen kelluafeiñmew ñi akordayafiel taiñ papeltufiel ka kimürpufiel (Luka 12:11, 12; 21:13-15).

¹⁸ Piwkeyefiliyiñ ka mañumniefiliyiñ ti rüf dungu taiñ kimürpuel Jewba mew, fey eluwküleaiñ taiñ kimürpuafiel doy rüf dungu. Femngechi femliyiñ, doy pepikawküleaiñ taiñ kimeltuafiel ta kakelu che.

19. ¿Chumngelu müley taiñ ingkanieafiel fillke yewün taiñ eluetew Chaw Jewba?

¹⁹ Weküfü ka tañi ngünenieel dikümtukukeeiñmu taiñ falintunoafiel tati fillke yewün taiñ inaduampeel. Ayüliyiñ taiñ nierpual kiñe küdaw ñi wewal fentren plata, nieal kiñe ülmen mongen, kam pengelal taiñ nieelchi falinke fillem, falintuwelayafuiñ taiñ eluetew Jewba. Feymu kuñiwtukuwaiñ. Ti apostol Juan rakiduameleiñmew ñi apümkangeal Weküfu ñi ngünenieel ka kom dungu ñi wülkeel (1 Juan 2:15-17). Feymew müley taiñ mañumnieafiel ka ingkanieafiel tüfachi yewün.

20. ¿Chem eluwküleymi tami femal?

²⁰ Eluñmakilnge chem no rume ñi ngañwadnoaetew tami falintufiel Chaw Ngünechen ñi Ngünenien. Eluwnge tami amuldungual ayüwün mu, ka fentekünukilnge tami falintufiel ti amuldungun. Amulepe tami kintuniefiel fillke rüf dungu Biblia mu. Femngechi femülmi, nieaymi ‘alün falin dungu wenu mew, afkenolu, chew kiñe weñefe no rume fülpakelay ka pulilla apümkelay. Chew müley tami alün falin dungu, fey mew müleay tami piwke’ (Luka [Küme Dungu] 12:33, 34; NCH).