CHAW JEWBA ayükey tañi pu poyekeetew ñi küme feleal, ka tañi küme yewküleal engün. Femle engün tüfa, kom pu che trawünche mu küme tutewküleayngün. Femngechi fentren che küpa konay Jewba ñi trokiñche mew.

Kiñe kalku wentru Madagascar wapi mu, ngüneduami Jewba ñi pu che tañi küme tutewkülen, fey rakiduami: “Iñche konfuli kiñe religion mu, Dungukelu Iney Ngen Jewba ngeafun müten”. Rupalu chi antü, kidu poyewelafi pu wedake püllü ka poyerpufi ta Jewba, tati küme tüngün wülkelu.

Tüfachi wentru reke, fillke tripantu fentren che konkey Jewba tañi trokiñche mu, fey pekeyngün tañi rume ayükeel: küme felen. Welu Biblia feypi mülele “ütrirtuwün” kam “kayñetuwün” ti trawünche mu, weniyewelayafuiñ taiñ pu peñi ka lamngen iñchiñ kam rupayafuy wedake dungu (Santiaw 3:14-16). Welu Biblia ngülamtueiñmew chumngechi taiñ kon-noal tüfachi dungu mu ka doy küme tutewküleal taiñ pu peñi ka lamngen iñchiñ. Inaduamafiyiñ chumngechi Biblia ñi ngülam kellufi ta kiñeke peñi ka lamngen.

Chris feypi: “Iñche küdawken kangelu peñi iñchiw, welu küme yewkelafuyu. Kiñe antü wirareluwlu iñchiw, epu che koningu ka ngüneduamingu tayu rume illkulen”.

Janet feypi: “Iñche amuldungukefun kiñe lamngen iñchiw, welu kompañrumewelaenew, kafey dunguwelaenew. Kimlafun chumngelu ñi femün tüfa”.

Michael feypi: “Kiñe antü nütramkalu epu peñi engu telefono mu, kiñe tüfa feypi ‘pewkayal’, feymu rakiduamün ñi dew allkütunon. Fey küme rakiduamnon mu, weda dunguyefiñ feychi peñi, welu kidu petu allkütulerkey”.

Gary feypi: “Taiñ trawünche mu, epu lamngen wünelekelu amuldungun mu, küme yewürpuwlayngu. Kiñe rupa, kiñe notukadungufi ta kangelu. Ñi yafkawün engu weda duamelkefi tati pu peñi ka lamngen”.

Fütra weda dungu trokifalngelayafuy tüfa. Welu tati pu che yafkawlu fentreñma kutrantupiwkeleafuy ka tati trawünche kiñewkülelayafuy. Tüfachi pu peñi ka lamngen taiñ inaduampeel inafingün Biblia ñi ngülam, feymu kümelkawtuyngün. Fey, ¿chem ngülam Biblia mu kellueyew engün?

“Kewatuwlayaymün ta rüpü mew” (Génesis 45:24). Jose ngülamtufi tüfa tañi pu peñi wiñotulu engün tañi chaw ñi ruka mu. ¡Müna küme ngülam tati! Kiñe che küme ngünenienole tañi piwke ka eluwle ñi illkufemal, fey lladkülkayafuy ta kakelu. Chris ngüneduami ñi küdawtuken ñom chengeal ka inayal ñi feypingen. Welu kidu ayülefuy ñi doy küme chengeal, feymu ‘wiñoduamtuen’  feypifi tañi peñi. Fey Chris yafüluwi ñi lladküfemnoal. Fey tati peñi ngüneduami Chris tañi yafüluwken, feymu kidu inayentueyew. Fewla kümelkawtuyngu ka mür poyekefingu ta Jewba.

“Kiñe che ñi ramtukenon mu, weda tripakey ñi pepikakünuel” (Proverbios 15:22). Janet yafüluwi ñi inayal tüfachi ngülam, tañi weni ñi dunguwenoetew mu. Fey pemefi ñi nütramkawal. Janet ramtufi: ‘¿Weda duameleyu tañi femün mu?’. Ellaka mu küdawtuyngu ñi dunguwal. Welu Janet ñochi piwke mu dungufi, feymu doy küme duamtuyngu. Fey tañi weni ngüneduami ñi welurakiduamfiel kiñe dungu ñi rupan, Janet ñi chumnon rume. Fey ‘wiñoduamtuen’ pifi ta Janet. Feymu fewla kümelkawtuyngu, ka mür poyekefingu ta Jewba.

“Feymew ka femngechi yealmi tami mañumtun ta ngillatuwe mew, fey tukulpalmi [akordalmi] tami yafkawkülen tami peñi eymu, elkünunge tami mañumtun tati ngillatuwe mew, fey wüne amunge tami kümelkawtuael tami peñi eymu” (Matew 5:23, 24). Jesus ngülamtuy tüfa wewpitulu kiñe fütra wingkul mew. Michael weda dunguyefilu tañi peñi, müna weda duami. Feymu yafüluwi ñi küme elkünutual ti dungu. Pemefi tañi peñi ka feypifi ñi weda duamkülen tañi feypin mu. ¿Chem rupay? Michael feypi: “Tañi peñi kom piwke mu wiñoduamtuenew”. Feymu weniyewtuyngu.

“Welukonkechi ngenoafelniewaymün [ñochi piwkengeaymün], ka wiñoduamawaymün kiñeke femle wesa dungu ñi lladkülkayafiel ta kangelu” (Kolosense 3:12-14). ¿Akordapeymi am feychi epu wünelekelu ñi yafkawün? Piwkeyen mu, kiñe longkolelu rakiduamelfi engu tañi weda duamelkefiel ta kakelu che kidu engu ñi yafkawün. Kafey ngülamtufi ñi ñochi piwkengeal, ka ñi kelluafiel ti trawünche tañi kiñewküleal. Kidu engu küme llowingu ti ngülam ka inafingu. Fewla kümelkawkületuyngu ka mür amuldungukeyngu Jewba ñi kümeke dungu.

Kiñe che weda duameleliyiñmew, Kolosense 3:12-14 kelluafeiñmew taiñ ñom chengeal, femngechi taiñ wiñoduamatuafiel ka rakiduamkülenoal taiñ weda femetew. Welu kiñeke mu küdawtuafuiñ taiñ wiñoduamatuafiel, feymu ¿chumafuiñ? Matew 18:15 kelluafeiñmew. Tüfa mu, Jesus feypi chem taiñ chumal kiñe che fütra kulpale iñchiñ mu, welu ka entuafuiñ kiñe ngülam taiñ inayal yafkawliyiñ kiñe peñi ka lamngen iñchiñ: piwkeyen mu ka ñom piwke mew nütramkayafiyiñ taiñ kümelkawtual.

Biblia mu müley fillke inafalchi ngülam. Welu tami kelluaetew tüfachi ngülam, duamnieymi llowal Chaw Ngünechen tañi newen, femngechi tami nieal “piwkeyewün, küme ayüwün, küme tüngün, ngenoafeluwünngen [ñochi piwkengen], chemchingen, kutranduamyechen, küme  ngünewünngelu, ñom piwkengelu ka kisutu ngünewkülelu” (Galata 5:22, 23). Rakiduamnge tüfa, kiñe kareta tukulelngele aseyte, doy pañüshkiyaway. Ka femngechi, yafüluwküleliyiñ taiñ nieal piwkeyewün, küme tüngün ka kakelu femngechi dungu wülkelu Chaw Ngünechen ñi newen, fey doy küme yewküleaiñ taiñ pu peñi ka lamngen iñchiñ.

Kom iñchiñ trürlaiñ, kakerumey taiñ femngen, fillke rakiduam nieiñ ka kakerumey chumngechi ñi nentukeel taiñ feypin. Feymu kakerume weni nierpuafuiñ. Welu taiñ trürnon mu, welulkawafuiñ ka yafkawafuiñ. Kiñe kim longkolelu pengeli chumngechi ñi rupayafel tüfa, fey feypi: “Küdawngeafuy kiñe yewenche ñi küme yewküleal kiñe nütramkafengelu engu. Tüfa wedake dungu küpalafuy, falin-ngenolu trokifalngele rume”. Feymu epu che trürnolu, ¿küme yewpeafuyngu may? Rakiduamnge pu apostol Pedro ka Juan mu. Pedro ngünewkelafuy ñi feypial kom tañi rakiduamkeel. Welu Juan piwkeyechefengefuy ka küme rakiduamkefuy petu ñi femnon kam dungunon. Kidu engu trürlafuyngu, welu mür küme küdawülkefuyngu ta Jewba (Hecho 8:14; Galata 2:9). Ka femngechi rupayafuy famülke mu, epu che poyekefilu ta Jewba, trürnole rume, mür küme küdawafuyngu.

Kiñe che ti trawünche mew weda duamelafeymu tañi femün kam feypin mu. Welu rakiduamtukuaymi, Kristo lay eymi mu, welu kafey lay feychi peñi kam lamngen mu, feymu müley tami piwkeyeafiel (Juan 13:34, 35; Romanu 5:6-8). Ka rakiduamlayaymi “püntütripayafun kidu mu” kam  “turpu weniyelayafiñ”. Welu may ramtuwnge: “Kidu tañi femken mew, ¿chaftumekefi Biblia ñi kimeltukeel? ¿Küpa wedalkaenew? Kam, ¿kakerumey müten tayu femngen? Doy may, ¿inayentuñmayafun tañi küme chumngen?”.

Rakiduamnge tüfa, kiñe che nütramkafengelu, müte küdawtukelay chi ñi nütramkayafiel pu che amuldungun mu, feymu eymi yewenchengelmi, ¿amuldunguafuymi kidu engu, femngechi tami inayentuafiel? Kam doy wülchefengele eymi mu, ¿inayentuafuymi? Femngechi ayüwküleaymi, kellufilmi pu füchalelu, pu kutrankülelu ka pu fillalelu. Feymu llemay, trürnolmi kiñe peñi kam lamngen engu, rakiduamaymi chem dungu mew ñi inayentufalngen. Femngechi küme weniyerpunofilmu rume, doy küme yewaymu, eymi küme feleaymi ka tati trawünche kiñewküleay.

Wünen siglo mu, mülerkefuy epu lamngen, Efodia ka Sintike pingekefulu. Kakerumepelafuy tañi femngen engu, feymu tati apostol Pablo ngülamtufi “tañi küme nütramkawael engu kiñe lamngenwen reke ta Ñidol mew” (Filipense 4:2). Iñchiñ ka femngechi küpa poyekefiyiñ ta Jewba kiñentrür taiñ pu peñi ka lamngen iñchiñ, ka küpa kellukeiñ ñi kiñewküleal ti trawünche.

Weda rakiduamliyiñ taiñ pu peñi kam lamngen mu, ¿chumngelu müley taiñ pürüm nentual tüfachi rakiduam taiñ longko mu? Tati wedake rakiduam trürümfalngeafuy ti weda kachu reke tripakelu tati tukukan mew. Nentunofiliyiñ, wedalkayafuy kom tati tukukan. Ka femngechi, pürüm nentunofiliyiñ ti wedake rakiduam taiñ longko mu, wedalkayafuy kom ti trawünche. Welu piwkeyefiliyiñ ta Jewba ka taiñ pu peñi ka  lamngen, kuñiwtukuwaiñ ñi küme feleal ti trawünche.

Eluwliyiñ taiñ kümelkawtual pu peñi ka lamngen iñchiñ, afmatuafeiñmew fente ñi küme tripayafel tüfa. Rakiduamafuiñ kiñe lamngen ñi rupan mu, kidu feypi: “Kiñe lamngen, pichi domo reke ñi nieetew trokiwkefun, tüfa rume weda duamelkefenew. Fey doy illkulerpun, feymu weludungukefun. Iñche rakiduamün: ‘Kidu yamkelaenew, feymu iñche ka femngechi yamlayafiñ’”.

Fey wüla tüfachi lamngen ngüneduamuwi, ka feypi: “Ngüneduamün chem ñi kümenon tañi chumngechi chengen mu, fey müna weda duamün. Feymu eluwün ñi küme elkünutual tañi rakiduam. Ngillatufiñ ta Jewba, ka fey wüla tañi wiñoduamatuaetew ñi lamngen, ngillalelfiñ kiñe pichi yewün ka wirintukulelfiñ kiñe karta. Fey pangkowiyu ka eluwiyu ñi rakiduamtukuwenoal chem ñi rupan. Turpu wiño yafkaw-welayu”.

Kom pu che küpa niekey küme felen. Welu kiñeke che tañi mallma piwke mu kam rakiduamlu ñi kayñetumekengen, yafkawkeyngün kakelu che engün. Tüfachi Mapu mew femngechi femkey pu che, welu Jewba tañi trokiñche müley ñi tutewküleal ka kiñewküleal. Tati apostol Pablo, Jewba ñi duam mu wirintukufi tati pu kristiano ñi “miyawael chumngechi feley ñi femael tüfey engün tañi dullietew ta Ngünechen”. Kafey feypifi: “Ñom piwkengeaymün, ka chemchingeaymün, ngenoafeluwünngeaymün [ñochi piwkengeaymün] ka welukonke küme duamtuniewaymün ta piwkeyewün mew. Rumel ayülemün tamün kiñewküleael [...] tamün dew elunieetewchi küme tüngün mew” (Efesio 4:1-3). Jewba tañi pu che kiñewküley, tüfa müna falin-ngey. Feymu kelluaiñ taiñ doy kiñewküleal, ka yafkawliyiñ kiñe peñi kam lamngen iñchiñ, pürüm kümelkawtuaiñ.