1, 2. 1) ¿Chem doy fali chem dungu mu rume? 2) ¿Chumngelu rume falin-ngey iñchiñ mu?

FAMÜLKE mu, fentren che fill rakiduamkülekey doyümkefilu engün am ti plata. Eluwkeyngün ñi doy nieal plata kam ñi ñamümnoafiel. Kakelu pu che doy falintukefingün tañi pu che, ñi küme feleal kam femürpual ñi ayükeel.

² Welu kangelu dungu doy falin-ngey chem dungu mu rume: ñi pengelngeal tañi norngen Jewba ñi Ngünenieel. Duamfalngey taiñ longkontukuafiel tüfa. Akordawelayafuiñ tüfachi rume falin dungu, eluwliyiñ ñi rakiduamal taiñ dungu mu müten kam ti wedake dungu taiñ rupameken. Feymu müley taiñ kuñiwtukuwal. Welu kelluntukufiliyiñ Jewba ñi Ngünenieel, doy pepikawküleaiñ ñi küme tripayal rupaliyiñ wedake dungu mu, ka doy küme weniyeafiyiñ ta Jewba.

3. Weküfü, ¿chem feypi Jewba ñi Ngünenieel mu?

³ Weküfü dalluntukufi ta Chaw Dios ‘ngen-ngelay ñi ngünenieal itrokom dungu’, pi. Küpa rakiduamelkeeiñmew  Jewba ñi koylatufengen ka taiñ küpa kümelkanoaetew. Weküfü feypikay reke taiñ doy ayüwküleal kidutu ngünewliyiñ (Génesis 3:1-5). Ka femngechi dalluntukufi pu che ñi nor piwkeyenofiel ta Chaw Dios, ka ñi famentuafiel tañi Ngünenieel rupale wedake dungu (Job 2:4, 5). Feymew, Jewba eluñmay ñi rupayal ta antü, femngechi pengelal ñi weda tripan ti mongen eluwnoliyiñ taiñ ngünenieaetew.

4. ¿Chumngelu müley ñi pengelngeal ñi rüfngen kam rüfngenon Weküfü ñi feypin?

⁴ Welu Jewba kimniey ñi rüfngenon Weküfü ñi feypin. Feymu, ¿chumngelu elufi ta Weküfü rume fentren tripantu ñi pengelal ñi rüfngen tañi feypin? Ñi kimngeal ñi rüfngen kam rüfngenon, kom pu che ka pu kümeke püllü kelluntukuafuyngün. Biblia feypi: “Kom che tañi kimal eymi müten tami Alüpüralen itrokom Mapu mu, Jewba pingey tami üy” (Salmo 83:18). Fentren che famentukey ñi ngünenieaetew Jewba, Adan ka Eva reke. Feymu kiñeke che rakiduamafuy ñi rüfngen Weküfü tañi feypin. Fey pu kümeke püllü ka pu che petu ramtuwle ñi rüfngen kam ñi rüfngenon Weküfü ñi feypin, küme felelayafuiñ ka kiñewkülelayafuiñ. Welu pengelngele ñi norngen Jewba tañi Ngünenieel, kom eluwküleaiñ taiñ rumel ngünenieaetew, fey kiñewkületuay kom ti müleyelu wenu mew ka Mapu mu (Efesio 1:9, 10).

5. Eymi, ¿chumaymi tami pengelal ñi norngen Jewba tañi Ngünenieel?

⁵ Ngüneniele ti Mesia, kimfalngeay ñi küme tripan Jewba tañi Ngünenieel, fey pengelngeay ñi norngen, welu ñi norngenon Weküfü ka ti pu che ñi ngünenieel, feymu apümkangeay. Kafey pu manelfalngelu pengelayngün itrokom che ñi pepi nor piwkeyeafiel ka kelluntukuafiel Chaw Dios ñi Ngünenieel (Isaías 45:23, 24). Kom iñchiñ ayüafuiñ ñi femal tüfa. Feymu, duamfalngey kimal tunte ñi falin-ngen tüfa.

6. ¿Tunte falin-ngey pengelal ñi norngen Jewba tañi Ngünenieel?

⁶ Falin-ngey taiñ ayüwküleal, welu doy falin-ngey pengelngeal ñi norngen Jewba tañi Ngünenieel. Feymu, ¿feypiafuiñ Jewba ñi duamnofiel taiñ montual ka taiñ falintunoetew? Femlayafuiñ llemay. ¿Chumngelu?

7, 8. Pengelngele ñi norngen Jewba ñi Ngünenieel, ¿chumngechi kümelkayaeiñmew?

⁷ Jewba müna piwkeyekeeiñmew ka falintukeeiñmew, feymu wüli ñi sakin Fotüm taiñ rumel mongeleal (Juan 3:16; 1 Juan 4:9). Weküfü dalluntukufi ta Jewba ñi koylatufengen, ñi rükükefiel kümeke dungu tañi pu che ka ñi weda ngüneniekeel. Feymu Jewba femürpunofule ñi feypikünuel, fey rüfngeafuy ñi feypin Weküfü ka kakelu kayñe. Pu kayñetukefilu ta Jewba ayentukefingün ñi feypikünuel mu, feypikeyngün: “¿Chumngelu anta Cristo petu wiñometulay kisu tañi tukulpakünuelchi dungu? Iñchiñ taiñ chaw dew layey engün, fey kom amuley ñi femngechi felen feychi dewmangelu müten ta mapu” (2 Pedro 3:3, 4). Welu Jewba femürpuay ñi feypikünuel. Fey pengelngele ñi norngen Jewba ñi Ngünenieel,  Kidu montulafi tañi pu allkütukeetew (papeltunge Ebrew 6:17, 18). Jewba ngüneniey piwkeyen mu. Feymu nor piwkeyefiliyiñ, maneluwküleaiñ taiñ rumel piwkeyeaetew ka falintuaetew (Éxodo 34:6).

⁸ Jewba rume falintukey ñi pengelngeal ñi norngen tañi Ngünenieel. Welu ka falintukeeiñmew, feymu duamniey taiñ montual. Welu müley taiñ longkontukuafiel ti rume falin dungu ka kelluntukuafiel Jewba ñi Ngünenieel.

9. Weküfü, ¿chem feypi Job mu? (Inaduamnge ti adentun pagina 15 mu.)

⁹ Falin-ngey taiñ küme rakiduamal Jewba ñi Ngünenieel mu. Inaduamafuiñ ñi fente falin-ngen papeltuliyiñ ti lifru Job, tüfa kiñe wünen lifru wirintukungelu Biblia mu. Biblia feypi: “Fey Jewba feypifi ta Satana: ‘¿Chew miyawpeymi?’. Satana wiñoldungufi ta Jewba: ‘Amupen Mapu mew ka miyawmepen fey püle’. Ka Jewba feypifi ta Satana: ‘¿Ngüneduamfimi am tañi kona Job, Mapu mew ngelay iney no rume fey reke. Kiñe wentru nor piwkengelu püntünentukenolu, ka yamkelu ta Chaw Ngünechen ka famtripaley wedake dungu mu?’. Feymew, Satana wiñoldungufi ta Jewba: ‘¿Refalta pemay Job yamkefi ta Ngünechen? ¿Malalmakünulelfimi reke tami ingkañpeafiel kidu, ka tañi ruka, ka kom tañi nieelchi chemkün? Eymi kümelkafimi tañi femelchi küdaw, ka tañi pu kulliñ alün-ngey fill püle mapu mu. Welu, ñi kaletual tüfachi dungu, eluwaymi tami müntuñmayafiel kom tañi nieel, ka peaymi tami malisiayaetew tami adkiñ mew’. Feymew, Jewba feypifi ta Satana: ‘¡Adkintunge! Kom tañi nieel tami kuwü mu müley. ¡Welu maychirumekünukilnge tami kuwü kidu mew!’. Feymu Satana tripay Jewba ñi adkiñ mew” (Job 1:7-12). Weküfü feypifi ta Jewba ñi kutrankayafiel ta Job. Jewba turpu femlayafuy feychi weda dungu, welu eluñmafi ta Weküfü ñi kintukaduamafiel ta Job. Fey pichiñma mu, Job tañi pu kulliñ lay ka weñengey, kafey tañi pu kona ka tañi mari poyen yall layngün. Weküfü rakiduamelkefi tati pu che Chaw Ngünechen ñi femün tüfachi wedake dungu (Job 1:13-19). Fey wüla, Weküfü elufi ta Job kiñe weda kutran ünufalngelu (Job 2:7). Ka ñi doyelkünual ti dungu, Job tañi domo ka küla tañi pu weni feypieyew wedake dungu ñi ngañwadelafiel (Job 2:9; 3:11; 16:2).

10. 1) Job, ¿chumngechi pengeli ñi nor piwkeyefiel ta Jewba? 2) ¿Chumngelu mülefuy ñi norümngeal Job?

¹⁰ ¿Rüfngefuy Weküfü ñi feypin? Femlay. Job fütra wedake dungu mu rupafuy rume, turpu famentulafi ta Jewba (Job 27:5). Welu pichiñma mu, ngoymay tati rume falin dungu ka eluwi ñi rakiduamal kidu mu müten. Feypikefuy ñi femkenon wedake dungu. Ka rakiduampelay chi ‘iñche feypingechi chumngelu kutrankawmeken’ (Job 7:20; 13:24). Eymi feypiafuymi chi ‘kom iñchiñ femngechi rakiduamafuiñ’. Welu femle rume, Jewba kimniefuy ñi  kümenon Job tañi rakiduamkeel, feymu norümfi. ¿Chumngechi?

11, 12. Job, ¿chem kimürpuy Jewba ñi kellun mu? Feymu, ¿chumi Job?

¹¹ Papeltufilmi Job kapitulo 38 puwal 41 mu, fey kimaymi Jewba ñi feypifiel ta Job. Kimeldungulafi chumngelu ñi kutrankawmeken. Welu may, kellufi tañi kimal tunte ñi angkapuwülnoetew. Kimeltufi ñi mülen kiñeke dungu doy falin-ngelu kidu ñi kutrankawmeken mu (Job 38:18-21). Jewba ñi feypin mu, Job küme elkünutuy ñi rakiduam.

¹² Jewba tañi feypin mu, ¿duamkülelafuy Job ñi kutrankawkülefel? Femlay llemay. Job rakiduamlay Jewba ñi duamnoetew. Welu may kimtukuy ñi feypietew ka mañumfi. Feymu feypi ñi wiñorakiduamtun chem tañi feypin mu (Job 42:1-6). Kafey, Jewba petu ñi ngülamtunofiel ta Job, ti weche wentru Eliu ka norümeyew (Job 32:5-10). Fey wüla Job eluwlu ñi norümetew Jewba ka küme elkünutulu ñi rakiduam, Jewba kimeli ñi rume ayüwületew Job tañi nor piwkengen (Job 42:7, 8).

13. Dewma rupalu Job ñi kutrankawün, Jewba tañi ngülam, ¿chumngechi kellupelafi ta Job?

¹³ Dewma rupalu Job ñi kutrankawün, Jewba tañi ngülam ka kellufi ta Job. “Jewba kümelkafi ta Job ñi mülewechi tripantu tañi mongen mu, doy ñi femfiel llituka mew”. Rupalu ti tripantu, Job ka nierpuy mari yall (Job 42:12-14). Job piwkeyefi engün, welu müna weñangkütukefuy chi tati pu layelu. Kafey, pepi ngoymakelafuy chi ñi weda rupan kidu ka tañi pu che. Ka Job kimfule chumngelu ñi kutrankawkefel, ramtuwkefuy chi chumngelu Chaw Ngünechen ñi eluñmafiel tañi fente kutrankawal. Femngechi rakiduamfule Job, akordakefuy chi ñi feypietew Jewba. Tüfa yafültukupelaeyew  ka kellupelaeyew ñi küme rakiduamal (Salmo 94:19, TNM, wingkadungun mu).

14. ¿Chem kimeltueiñmu Job ñi rupan?

¹⁴ Job ñi rupan yafültukuaeiñmew ka kelluaeiñmew ñi küme elkünutuafiel taiñ rakiduam. Jewba elkünuy ñi wirintukungeal ti lifru Job “taiñ kimeltungeael. Fey ta famngechi taiñ nieael maneluwün Ngünechen mew tati Wirin Chillka ñi duam” (Romanu 15:4). Job ñi rupan kimeltueiñmew taiñ rume rakiduamnoal taiñ wedake dungu mu, fey longkontukual ñi falin-ngen Jewba tañi Ngünenieel. Job reke, püntütripanoliyiñ Jewba mew rupan mu wedake dungu, fey pengelaiñ taiñ kelluntukukefiel Jewba ñi Ngünenieel.

15. Wedake dungu mu rupaliyiñ rume, ¿chem kümeke dungu entuafuiñ?

¹⁵ Job ñi rupan yafültukukeeiñmew, pengelkelu am taiñ rupakenon wedake dungu Jewba taiñ illkutuetew mu. Kümeke dungu entuafuiñ wedake dungu mu rupaliyiñ rume: pengelafuiñ taiñ kelluntukukefiel Jewba ñi Ngünenieel (Proverbios 27:11). Kafey nor piwke mu newentuliyiñ, ayüwülafiyiñ ta Jewba ka doy mupiltuleaiñ ti maneluwün mu (papeltunge Romanu 5:3-5). Job ñi mongen pengeli Jewba ñi ‘rume kuñillcheken ka kutranduamyecheken’ (Santiaw 5:11). Kelluntukufiliyiñ Jewba ñi Ngünenieel, kidu kümelkayaeiñmew. Tüfa kelluaeiñmew ñi yafüluwküleal ayüwün mu ka afeluwnoal rupale wedake dungu (Kolosense 1:11).

16. ¿Chumngelu müley taiñ longkontukual ñi fente falin-ngen kelluntukuafiel Jewba ñi Ngünenieel?

¹⁶ Rume falin-ngey ñi pengelngeal tañi norngen Jewba ñi Ngünenieel. Welu küdawngeafuy taiñ longkontukuafiel tüfa. Fentren rakiduamtukuniefiliyiñ  taiñ wedake dungu, fütrake dungu trokiafiyiñ, pichingefule rume. Feymew, müley taiñ longkontukual ñi fente falin-ngen kelluntukuafiel Jewba ñi Ngünenieel, chem küdawngechi dungu mu rume rupaliyiñ.

17. Eluwliyiñ ñi femal Jewba tañi küdaw, ¿chumngechi kelluaeiñmew taiñ rakiduamtukuafiel tati rume falin dungu?

¹⁷ Eluwliyiñ ñi femal Jewba tañi küdaw, tüfa kelluaeiñmew ñi rakiduamtukuafiel tati rume falin dungu. Kiñe lamngen kontueyew kiñe kutran ñi müllo mu, feymu rume kutrankawkefuy, kafey niefuy cancer kutran. Mülelu pital mu, amuldungukefuy tati pu küdawkelu, kakelu kutrankülelu ka tati pu ngepalu. Kiñe rupa, taiñ lamngen mülefuy pital mu 17 antü püle, ka amuldunguy 80 ora. Kidu kimniefuy ñi layal, welu rakiduamtukuniefuy tati rume falin dungu. Kelluntukufilu Jewba ñi Ngünenieel, fill rakiduamkelafuy.

18. Jennifer ñi rupan, ¿chem kimeltueiñmew taiñ kelluntukuafiel Jewba ñi Ngünenieel?

¹⁸ Kafey pengelafuiñ taiñ kelluntukufiel Jewba ñi Ngünenieel rupaliyiñ pichi wedake dungu. Kiñe lamngen, Jennifer pingelu, tañi wiñotual ñi ruka mu küla antü üngümkülefuy chew ñi puwken pu avion. Tripalayngün pu avion, feymew Jennifer kidulelu trokiwi ka afeluwi. Rakiduamlay ‘¡müna weda, awngen!’. Welu may, ngillatufi ta Jewba ñi kelluaetew tañi amuldunguafiel kakelu üngümkülelu. Feymew amuldungufi ta fentren che ka elufi fentren lifru. Jennifer feypi: “Wedake dungu mu rupafun rume Jewba kümelkaenew, ka newentuenew tañi püramyeafiel ñi üy”.

19. ¿Chumngechi kimniengey ti rüf religion?

¹⁹ Pu Dungukelu Iney Ngen Jewba müten kimingün tunte ñi falin-ngen Jewba ñi Ngünenieel, femngechi kimngey ñi rüf religion-ngen. Feymu kom iñchiñ müley taiñ küme ngüneduamuwal ñi kelluntukuafiel Jewba ñi Ngünenieel.

20. ¿Chumkey Jewba tami kelluntukukefiel Kidu ñi Ngünenieel?

²⁰ Jewba rume duamkey ka falintukey tami kelluntukukefiel Kidu ñi Ngünenieel. Femaymi tüfa nor poyefilmi ka newentulmi rupan mu wedake dungu (Salmo 18:25). Ti küpalechi chillkatun mu, doy inaduamaiñ chumngelu müley taiñ kelluntukuafiel Jewba ñi Ngünenieel, ka chumngechi taiñ doy kelluntukuafiel.