1, 2. 1) Pu lefmawlu ñi mapu mu tañi pu yall, ¿chem küdawngechi dungu rupakeyngün? 2) ¿Chem ramtun inaduamaiñ?

JOSUE feypi: “Tañi pu chaw lefmawingu ñi mapu mu. Petu pichikalu iñche, ruka mew ka ti trawünche mu dungukefun kidu engu ñi kewün. Welu konlu ti chillkatuwe ruka mu, doyümfiñ ñi dungual tañi pu kompañ ñi kewün. Pichin tripantu rupalu, dunguwelan tañi pu chaw ñi kewün. Küme adümlafiñ ti trawün, ka koneltulenolu tañi pu chaw ñi tuwün mu trokiwün”. Ka femngechi rupakey fentren che.

² Famülke mu, doy 240 millon che mülelayngün ti mapu mu chew ñi choyüngen. Feymu tripatulmi tami mapu mu, ¿chumngechi kelluafuymi tami pu yall ñi piwkeyerpuafiel ta Jewba ka ñi küme amuleal ti rüf dungu mu? (3 Juan 4.) Ka ¿chumngechi kelluafeymu kakelu che?

3. Pu chaw, ¿chem chumafuyngün ñi inayentuaetew tañi pu yall?

³ Tami inayentufalchi femün kelluafi tami pu yall ñi weniyeafiel ta Jewba ka ñi afnoachi mongen nieal.  Feymu ngüneduamle engün tami doyümkefiel Chaw Ngünechen ñi Ngünenien, maneluwküleayngün Jewba mu ñi eluaetew tañi duamnieel (Matew 6:33, 34). Kintukilnge tami nieal fentren fillem, welu may eluwnge tami küdawülafiel ta Jewba. Ülmen mongen yeniekilnge ka konkilnge defen dungu mew. Ka femngechi, kintukilnge ‘ta che tami sakiaetew’, welu may tami tuteaetew Jewba, tüfa kiñe “fütra küme felen” reke ta wenu mapu mew (papeltunge Marku 10:21, 22; Juan 12:43).

4. Pu chaw, ¿chem rakiduamlayayngün tañi pu yall mu?

⁴ Elantükünuaymi ñi rupaleal tami pu yall engün, fentren küdaw nielmi rume. Tami pu yall doyümnofile kidu kam eymün ñi nieal fentren plata kam ñi püramyengeal, femngechi ñi doyümnieafiel ta Jewba, feypiafimi tunte tami falintukefiel ñi femün. Rakiduamkilnge tami pu yall tami eluaetew ülmen mongen. “Ti pichikeche am trapümelkenolu pülata tañi chaw, tati ngen fotüm may trapümelkey tañi pichikeche” (2 Korintio 12:14).

5. Pu chaw, ¿chumngelu müley ñi rumel nütramkalelafiel tañi pu yall Jewba ñi dungu?

⁵ Chumngechi feypipeiñ, Jewba ñi trokiñche mu akukey fentren che fillke kewün dungu nielu (Zacarías 8:23). Welu tami pu yall küme adümnofile tami kewün dungu, fey küdawtuaymi tami kimeltulelafiel Jewba ñi dungu. Tami pu yall fey tati doy falin che tami kimeltukefiel Biblia, ka kimfile engün ta Jewba, fey nierpuafuyngün afnoachi mongen (Juan 17:3). Feymu rumel nütramkalelafimi tami pu yall Jewba ñi dungu. Biblia feypi: “Fey tüfachi dungu tañi werkülelmekefiel fachantü feley ñi müleal tami piwke mu; ka müley tami kimeltulelafiel tami pu yall, ka müley tami nütramelafiel anükünuwülmi tami ruka mu, ka miyawülmi rüpü mu, ka kudulmi, ka witralmi” (Deuteronomio 6:6, 7).

6. Tami pu yall kimle tami kewün dungu, ¿chumngechi tüfa kelluafeyew? (Inaduamnge ti adentun pagina 9 mu.)

⁶ Chillkatuwe ruka mu kam kakelu che mu, tami pu yall kimürpuayngün ti trokiñ mapu ñi kewün dungu. Feymu nütramkakeafimi tami kewün dungu mu, femngechi adümafingün. Fey küdawtulayayngün tami nütramkayaetew ñi chum duamkülen. Kafey tami pu yall kimürpule ka kewün dungu, doy küme rakiduamayngün ka kimayngün chumngechi ñi rakiduamken kakelu che. Ka femngechi doy küdawafuyngün amuldungun mu. Carolina tañi pu chaw ka mapu küpayngu, fey feypi: “Müna küme rupalen kiñe trawünche mu ka kewün dungulu ka ayüfalngey ñi küdawal chew doy duamniengelu kellun”.

7. Tami pu yall müte adümnofile tami kewün dungu, ¿chem chumafuymi?

⁷ Welu tami pu yall doy kimürpule ti weke wimtun ka kewün dungu, fey küpa nütramkalayayngün chi tami kewün dungu kam adümlayafingün kütu. Feymu, ¿kimürpuafuymi ti we kewün dungu pichin rewall? Rakiduamnge, tami doy küme  kimeltufiel pu pichikeche Jewba ñi dungu, müley tami adümafiel kidu engün ñi nütram, ñi adngelluwün dungu, tañi küdaw chillkatuwe ruka mew ka nütramkayafiel tañi pu kimeltufe. Tami kimal kiñe we kewün dungu, duamaymi yafüluwün, ñom piwke ka antü, welu kümeafuy tami femal. Rakiduamnge tüfa, tami pichiche pilurumefule, yafüluwaymi tami nütramkayafiel seña dungu mu. Feymu kiñe pichiche kangelu kewün doy küme dungule, ¿kümenoafulu am tami kimürpuafiel? * (Inaduamnge ti kimal dungu.)

8. Küme kimnolmi tami pu yall ñi we kewün dungu, ¿chumngechi kelluafimi?

⁸ Kiñeke chaw lefmawlu ñi mapu mu, müna küdawtuafuyngün ñi küme kimürpuafiel tañi pu yall ñi we kewün dungu. Fey küdawngeafuy ñi kimeltulelafiel “tati Wirin Chillka” (2 Timotew 3:15). Femngechi rupalmi rume, kelluafimi tami pu yall ñi kimafiel ka piwkeyeafiel ta Jewba. Kiñe longkolelu Shan pingelu feypi: “Taiñ ñuke kidulen dapikefeiñmew, ka newe kimlay taiñ we kewün dungu, ka iñche ka tañi pu deya küme kimlaiñ kidu ñi kewün dungu. Welu taiñ pefiel ñi chillkatukeel, ngillatukeel ka tañi yafüluwken ñi küme amulnieafiel taiñ poyefiel ta Jewba reñmawen mu, fey kimürpuiñ ñi fente falin-ngen taiñ kimafiel ta Jewba”.

9. Pu chaw, ¿chumngechi kelluafuyngün tañi pu yall duamnielu ñi chillkatual epu rume kewün dungu mew?

⁹ Kiñeke pichikeche duamnieyngün kimal Jewba mu epu rume kewün dungu mu. ¿Chumngelu? Kidu engün am dungukelu kiñe kewün ruka mu ka kangelu kewün chillkatuwe ruka mu. Feymu, kiñeke chaw adümkeyngün fillke papil, audio ka video epu rume kewün dungu mu. Feyngey, pu chaw akulu kiñe we trokiñ mapu mu müley ñi rume yafüluwal ñi kelluafiel tañi pu yall ñi weniyeafiel ta Jewba.

10. 1) ¿Iney müley ñi dullial chew ñi trawüluwal ti reñma? 2) Pu ngen reñma, ¿chem müley tañi femal petu ñi dullinoal?

¹⁰ Chew tami puwün mülenole kiñe trawünche eymi tami kewün, fey amuaymi kiñe trawünche mu ka kewün dungulu müten (Salmo 146:9). Welu püllelele kiñe trawünche kidu ñi kewün mew, fey ti ngen reñma inaduamay chew doy kümeafuy ñi trawüluwal tañi pu che. Petu ñi dullinoal, küme rakiduamay ka ngillatuay, kafey nütramkayay tañi domo ka tañi pu yall engün (1 Korintio 11:3). ¿Chem müley ñi inaduamal? Ka ¿chem ngülam Biblia mew kelluaeyew ñi küme dullial?

11. Ti pichikeche adümfile ti kewün ñi dungungeel trawün mu, ¿chumngechi kelluafeyew tüfa?

¹¹ Pu chaw müley ñi inaduamal chem ñi rüf duamnieel tañi pu pichikeche. Tati trawün mew müten pu pichikeche küme kimlayafuyngün Biblia ñi rüf dungu. Welu rakiduamnge, ti pichikeche adümfile ti kewün ñi dungungeel trawün mu, küme allkünole rume, ñi mülen mu  müten kimürpuafuyngün kiñeke dungu, doy pepilafuyngün chi tati pu chaw ñi trokifiel mu. Welu pu pichikeche küme adümnofile ñi feypingeel, femngechi femlayayngün chi (papeltunge 1 Korintio 14:9, 11). Kafey, kiñeke mu pu pichikeche ñi wünen kewün dungu puwkelay tañi piwke mu. Kiñeke wülafuyngün tañi feypin, pengelün dungu kam wewpin tañi pu chaw ñi kewün dungu mew, welu entulayafuyngün chi ñi rüf rakiduamkeel.

12. Kiñeke pichikeche, ¿chumngelu küpa kimlayngün tañi pu chaw ñi kewün?

¹² Chum ñi duamkülen pu pichikeche ka ñi rakiduamkeel nüwkülelay ti kewün dungu mu müten. Femngechi rupay Josue, taiñ nütramkapeel wünen parrafo mu. Tañi lamngen Ester feypi: “Kiñe pichiche rakiduamkey ñi kiñewkülen tañi pu chaw ñi kewün, ñi wimtun ka ñi feyentun”. Feymu pu pichikeche rakiduamle ñi koneltulenon tañi pu chaw ñi wimtun mu, küpa kimlayayngün chi tañi kewün ka tañi feyentun, fey ¿chumayngün tañi pu chaw?

13, 14. 1) Kiñe kurewen akulu kiñe we trokiñ mapu mu, ¿chumngelu trawüyngu ka trawünche mew? 2) ¿Chem chumingu ñi doy küme weniyeafiel ta Jewba?

¹³ Pu chaw poyekefilu ta Jewba doyümlayngün tañi ayünieel, welu may tañi pu yall ñi duamnieel (1 Korintio 10:24). Josue ka Ester ñi chaw, Samuel pingelu, feypi: “Tañi domo iñchiw ngüneduamfiyu tayu pichikeche, femngechi kimal chem kewün mu ñi doy adümniefiel ti rüf dungu, ka ngillatufiyu ta Jewba tayu eluaetew kimün. Müte ayülafuyu tayu wiñoldungungeel. Welu ngüneduamlu iñchiw tayu pichikeche ñi newe kellunoetew ti trawün tayu kewün dungu mu, fey dulliyu ñi amual kiñe trawün mu tayu pichikeche ñi doy adümniefiel. Kiñentrür trawükeiñ ka amuldungukeiñ. Kafey mangelkefiyiñ kiñeke weni taiñ trür iyal ka tripayal kañpüle. Kom tüfa kellufi tayu pu yall ñi doy kimafiel pu peñi ka lamngen ka doy kimafiel ta Jewba, femngechi ñi trokiafiel tañi Ngünechen, tañi Chaw ka tañi Weni. Tüfa doy fali ñi kimniefiel mu engün tayu kewün dungu”.

¹⁴ Samuel ka feypi: “Tayu doy küme weniyeafiel ta Jewba, tañi domo iñchiw ka amukefuyu ti trawün mu tayu kewün dungu mew. Fentren küdaw niekefuyu tayu mongen mew, ka ürkülekefuyu. Welu mañumkefiyu ta Jewba ñi kümelkafiel tayu femün. Tayu küla yall fill antü küdawülkefingün ta Jewba”.

15. Taiñ lamngen Kristina, ¿chumngelu rakiduami ñi doy küdawülafiel ta Jewba kiñe trawünche kidu ñi kewün dungu mew?

¹⁵ Tremle pu pichikeche, ngüneduamafuyngün ñi doy küme küdawülafiel ta Jewba kiñe trawünche tati kewün dungu mew ñi doy küme adümniefiel. Femngechi femle engün, pu chaw rakiduamlayayngün ñi piwkeyenoetew tañi pu yall. Kiñe lamngen Kristina pingelu feypi: “Iñche pichin kimfun tañi pu chaw ñi kewün dungu, welu ti kewün ñi dungungeel ti trawün mew rume küdawngefuy iñche mu. Nielu iñche 12 tripantu, amun kiñe fütra trawün mu ti kewün mew ñi dungukeel tañi chillkatuwe ruka mu. Fey wüla kimürpun ñi rüf dungu ngen. Kafey eluwün ñi ngillatuafiel ta Jewba tañi chillkatuwe ruka ñi kewün dungu mu, ¡tañi piwke mu entukefun ñi ngillatun!  Tüfa ka kelluenew” (Hecho 2:11, 41). Puwlu 18 tripantu mu, Kristina nütramkalelfi tüfa tañi pu chaw ka eluwi ñi amual kiñe trawün mu dungulu kidu ñi kewün. Kidu feypi: “Kimürpufilu iñche ta Jewba tati kewün dungu mew ñi dungukeel ti chillkatuwe ruka mu, tüfa rume yafültukuenew ñi doy küdawülafiel”. Pichi rupalu, Kristina wünelerpuy amuldungun mew ka müna ayüwküley.

16. Taiñ lamngen Nadia, ¿chumngelu ayüwküley tañi pu chaw ñi elkünuetew kiñe trawünche mu ka kewün dungulu?

¹⁶ Weche, ¿küpa amuymi kiñe trawünche ti trokiñ mapu ñi kewün dungu mu? Femngechi rakiduamülmi, ramtuwnge: “¿Chumngelu ayüafun? Tüfa, ¿kelluaenew ñi doy weniyeafiel ta Jewba? (Santiaw 4:8.) Kam ¿küpa amuan kangelu trawünche mu tañi pu chaw ñi ngüneduamnoaetew kom ñi femkeel iñche, kam tañi fentren küdawtunoal?”. Kiñe lamngen küdawkülelu Fetel mu, Nadia pingelu, feypi: “Wechengelu iñche ka tañi pu lamngen, küpa amuiñ kiñe trawünche mu ti trokiñ mapu ñi kewün dungu mew”. Welu kidu tañi pu chaw kimingu tüfa ñi kellunoafiel tañi weniyefiel ta Jewba. Nadia feypi: “Mañumkefiyiñ tañi pu chaw ñi yafüluwken taiñ kimeltuaetew kidu ñi kewün ka taiñ elkünuaetew kiñe trawünche kidu ñi kewün mu. Tüfa kümelkaeiñmew taiñ mongen mu ka kellueiñmew ñi doy kelluafiel kakelu che ñi kimafiel ta Jewba”.

17. 1) Chaw Jewba, ¿iney elfalkünufi ñi kimeltulelafiel ti pu yall ti rüf dungu? 2) Pu chaw, ¿chew peafuyngün ñi kellungeal tañi küme kimeltuafiel tañi pu yall?

¹⁷ Jewba elfalkünufi tati pu chaw ñi kimeltulelafiel ti pu yall tati rüf dungu. Elfalkünulafi tati chuchu, kuku kam chem che rume. Biblia feypi: “Allkütunge fotüm, tami chaw ñi ngülamtun, ka ngoymakilnge tami ñuke mi kimeleletew” (Proverbios 1:8). Ka feypi: “Kiñe küme puwülfalchi domo, ¿iney am peafuy? Kidu ta doy fali tati llangkatu coral mu. Kidu upewtulekey kom ñi küme amulen tañi ruka mu, ka chofükelay tañi femken mu. Tañi pu püñeñ witrapürayngün ka küme dunguyeeyew engün; tañi wentru witrapüray ka sakiyeeyew” (Proverbios 31:10, 27, 28). Welu pu chaw kimnole ti trokiñ mapu ñi kewün dungu, duamayngün ñi kellungeal tañi puwal pu pichikeche ñi piwke mu. Kintule engün ñi kellungeal, fey famentulayayngün ti küdaw ñi eluetew Jewba. Doy may, tüfa kelluaeyew ñi kimeltuafiel tañi pu yall “ñi poyeafiel ta Ñidol” (Efesio 6:4). Pu chaw feypiafuyngün pu longkolelu ñi eluaetew ngülam tañi küme adkünual ñi poyeafiel ta Jewba reñmawen mu, ka peal kümeke che ñi weniyeafiel tañi pu yall.

18, 19. 1) Kakelu peñi kam lamngen, ¿chumngechi kelluafuyngün pu weche? 2) ¿Chem müley ñi femal tati pu chaw?

¹⁸ Pu chaw ñi kelluafiel tañi pu yall, kiñeke mu mangelafuyngün kakelu reñmawen ñi kiñentrür chillkatual Biblia. Kafey pu wechekeche amuldungule kakelu kristiano engün ka kiñentrür küme rupale, tüfa kelluaeyew ñi küme poyeafiel ta Jewba (Proverbios 27:17). Taiñ peñi Shan, feypi: “Rakiduamtukuniefiñ pu peñi ka lamngen tañi rume kuñiwtukukefetew. Kellukefenew ñi wülal tañi elfal küdaw ti trawün mu, fey fentren dungu kimürpukefun. Rume ayüwmakefenew  ñi küme rupan tañi pu peñi ka lamngen iñchiñ”.

¹⁹ Welu pu chaw feypifile ta kiñe che ñi kelluaetew, tüfa müley ñi kelluafiel ti weche tañi yamnieafiel ñi pu chaw, küme dunguyeafi ti chaw ka ti weche ñi chaw reke trokiwlayay. Kafey kuñiwtukuway, femngechi ti trawünche kam kakelu che ñi rakiduamnoal ñi femken podngechi dungu ti weche engu (1 Pedro 2:12). Welu kellueyew rume kakelu che, pu chaw müley ñi kimeltulelafiel ti rüf dungu tañi pu yall, feymu müley ñi ngüneduamal kakelu kristiano ñi chumngechi kellufiel tañi pu yall.

20. Pu chaw, ¿chumngechi kelluafuyngün tañi pu yall ñi küme poyeafiel ta Jewba?

²⁰ Pu chaw, ngillatufimün ta Jewba tamün kelluaetew, ka eluwkülemün ñi femal kom tamün pepilnieel. Biblia feypi: “Welu eymi, newentulenge ka yafüluwnge, kulliñmangeaymi am tami küdaw” (2 Crónicas 15:7). Doyümlayaymün tamün ayünieel, doy may tamün pu yall ñi weniyefiel ta Jewba. Yafüluwmün ñi kelluafiel tamün pichikeche ñi piwkentukuafiel ti rüf dungu. Ka rakiduamlayaymün: “Tañi yall küme weniyelayafi ta Jewba”. Ti apostol Juan, kidu tañi pu yall trokifi tati pu che ñi kimeltufiel ti rüf dungu, feymu feypi: “Tüfa tati doy fütra ayüwün tañi nieel: ñi kimnieel iñche tañi pu yall ñi küme amulen tati rüf dungu mew” (3 Juan 4, TNM). Eymün ka femngechi feypiaymün tamün pu yall inafile ti Biblia ka tamün küme femken.