1, 2. 1) Kiñe küme püllü, ¿chem feypifi kiñeke domo? 2) Jesus, ¿chem feypifi tati pu domo?

TAIÑ mülen antü mu, 33 tripantu mew, elngey Jesus eltun mu. Epe epu antü rupay, 16 konchi Nisan küyen epu domo inakefilu ta Jesus ayüfuy ñi tukulelmeafiel perfume ka kakelu fillem Jesus ñi cuerpo, feymu puliwentu amuyngu eltun mu, rume weñangkülefuyngu. Welu, ¡wellilerkey tati rüngan! Fey kiñe küme püllü pewfaluweyew tüfachi epu domo, fey feypieyew: “Amuay ta Galilea. Wüne puway ta eymün mew. Tiye mew ta peafimün” (Mat. 28:⁠1-7; Luka 23:⁠56; 24:⁠10).

² Ti epu domo tripatuyngu tati eltun mu, fey ñi wiñomongetun Jesus fülkontueyew ka feypieyew engu: “Feypimetufimu tañi pu peñi ñi amual engün ta Galilea, fey üyew ta peaenew engün” (Mat. 28:⁠10). Feley llemay, Jesus wiñomongetulu müten adkünuy ñi trawüluwal tañi pu inanieetew engün. Feychi trawün mu, Jesus elufi engün falinke werkün dungu.

3, 4. Matew 28:⁠19, 20 ñi werküel feypingelay pu apostol müten, ¿chumngelu feypiafuiñ tüfa? (Inaduamnge ti adentun wenulelu).

³ (Papeltunge Matew 28:⁠16-20). Feychi trawün mu ñi adkünuel Jesus, feypifi tañi pu inanieetew: ‘Amumün, kom mapu müleyechi pu che mew. Ka kimeltuafimün femngechi tañi kimaetew engün ka iñche ñi discipulo ngeal engün. Ka kimeltuafimün tañi feyentual engün kom iñche tamün werküwkefiel ta eymün’. Femngechi Jesus werküfi tañi pu inanieetew ñi femal kiñe falin küdaw. Famülke mu, iñchiñ ka femkeiñ feychi falin küdaw.

⁴ Jesus werkülafi tañi pu 11 manelfal apostol müten ñi amuldungucheal, doy may Jesus ayüniey kom tañi pu inanieetew ñi femal tüfachi falin küdaw. ¿Chumngelu (chemu) feypiafuiñ tüfa?  Rakiduamnge, ti küme püllü feypifi ti pu domo eltun mu: ‘Galilea mew ta peafimün ta Jesus’. Fey llemay, feychi pu domo ka allkütufingün Jesus ñi werküel kiñe wingkul Galilea mew mülelu. Feymu feypiafuiñ Jesus werkülafi tañi pu 11 apostol müten. Ka kiñe dungu longkontukuaiñ.

5. Feychi doy 500 pu peñi ñi feypiel Pablo, ¿chumngelu feypiafuiñ ñi trawün engün Galilea mu?

⁵ Pablo feypi Jesus “pewfaluwtufi ta doy kechu pataka pu peñi” (1 Kor. 15:⁠6). Kidu engün trawülepelafuy Galilea mapu mu, feychi trawün ürke ñi nütramkael Matew capitulo 28. ¿Chumngelu feypiafuiñ tüfa? Epe kom pu inakefilu ta Jesus Galilea mapu mülekefuy engün. Feymu Jesus amupelay üye mu, fey ñi trawüluwal kom tüfachi pu che engün kiñe wingkul mu. Kom pepi trawülayafuyngün kiñe ruka mew müten Jerusalen mu. Kafey petu ñi amunon Galilea mapu mu, Jesus dew trawülefuy tañi pu 11 apostol engün kiñe ruka mu Jerusalen mew. Welu feychi trawün mu, Jesus feypilafuy tañi pu apostol müten ñi amuldungual ka kelluafiel pu che ñi discipulo ngerpual. Doy may feypifi tañi pu apostol, kiñeke domo ka kakelu che ñi trawüluwal engün Galilea mu, fey ñi eluafiel tüfachi werkün dungu (Luka 24:⁠33, 36).

6. 1) Matew 28:⁠20 ñi feypin, ¿chumngelu kimnieiñ Jesus ñi ayünien taiñ amuldungual fantepu mew? 2) ¿Chumngechi femtripamekey ñi feypikünuel Jesus?

⁶ Welu Jesus ayülafuy ñi amuldungual pu wünenke cristiano müten. ¿Chumngelu kimnieiñ tüfa? Jesus feypifi tañi pu inanieetew ñi amuldungual, fey feypifi: “Iñche rumel mülean ta eymün mew” tunte afllele rume kom wedake dungu ñi mülen (Mat. 28:⁠20). Chumngechi ñi feypikünuel Jesus, famülke mu fentren cristiano kellukefi ta kakelu che ñi discipulo ngerpual. Fill tripantu, epe 300.000 che inarpukefi ta Jesus, fautisawkey ka koneltulerpukey Jewba tañi trokiñche mu. ¡Afmatufali llemay!

7. ¿Chem ngüneduamaiñ fewla? Ka, ¿chumngelu?

⁷ Fentren che chillkatukelu Biblia fautisawürpukey. Welu kiñeke che taiñ chillkatulelkefiel ta Biblia pilay tañi inayafiel ta Jesus. Kidu engün ayükefi ñi chillkatual ta Biblia, welu rakiduamkelay rume ñi fautisawal engün. Kom iñchiñ ayünieiñ kelluafiel pu chillkatukelu Biblia ñi inayal Ngünechen ñi ngülam, fey Jesus ñi discipulo ngerpual engün. Feymu tüfachi chillkatun mu ngüneduamaiñ chumngechi kelluafuiñ pu chillkatukelu Biblia ñi piwkeyeafiel ka weniyeafiel ta Jewba. ¿Chumngelu duamfali taiñ ngüneduamafiel feytachi dungu? Puway chi antü taiñ ramtuwal: “¿Kümepeafuy may ñi chillkatulelwenoafiel Biblia ta tüfachi che?”.

8. Kiñeke chillkatukelu Biblia, ¿chumngelu küdawtuafuyngün ñi piwkeyeafiel ta Jewba?

⁸ Chaw Jewba ayüniey pu che ñi küdawelaetew fente tañi piwkeyenieetew. Feymu ayünieiñ taiñ kimeltulelafiel pu chillkatukelu Biblia ñi duamnieetew ka ñi rume piwkeyenieetew Ngünechen. Küpa kellukefiyiñ pu chillkatukelu Biblia ñi kimtukual Chaw Jewba yall reke niekefi pu kuñifallkülelu ka cuidakefi pu lantu domo (Sal. 68:⁠5). Pu chillkatukelu Biblia kimürpule fente ñi piwkeyenieetew Jewba, kidu engün ka eluway ñi piwkeyeafiel. Kiñeke che chillkatukelu Biblia piwkeyelaeyew rume tañi chaw engün, feymu küdawtukeyngün ñi piwkentukual tañi Fütra Chaw ñi piwkeyenieetew (2 Tim. 3:⁠1, 3). Chillkatulelfilmi Biblia feychi pu che, küme kimfalkünulelafimi fente ñi küme Chaw ngen ta Jewba. Kimeltulelafimi pu chillkatukelu Biblia Chaw Dios ayüniey kidu engün ñi nieal ta rumel mongen ka eluwküley tañi kelluaetew ñi femngechi mongen nieal engün. ¿Ka chem chumafuiñ taiñ kelluafiel pu chillkatukelu Biblia?

9, 10. 1) Chillkatulelfiliyiñ Biblia tati pu che, ¿chem epu lifru müley taiñ ngüneduamal? 2) ¿Chumngelu fente kümey feychi epu lifru?

⁹ Chillkatulelfiliyiñ Biblia tati pu che, ngüneduamafiyiñ ti lifru ¿Chem kimeltukey Biblia? ka ti lifru “Rumel mülemün ta Ngünechen ñi piwkeyechen mew”. Feychi epu lifru pepikangey  ñi puwal pu chillkatukelu Biblia ñi piwke mu. Ti lifru ¿Chem kimeltukey Biblia? ti wünen chillkatun mu ngüneduamkey tüfachi ramtun: Chaw Dios, ¿duamniepeeiñmu may kam kutrankachekey? Taiñ Fütra Chaw, ¿chum duamnagkey taiñ kutrankawken mu? ¿Weniyepeafuymi may ta Jewba? Kafey ti lifru “Rumel mülemün ta Ngünechen ñi piwkeyechen mew” kimeltukey chumngechi inayal Biblia ñi ngülam, femngechi pu chillkatukelu Biblia ñi doy küme mongen nietual ka ñi doy weniyeafiel ta Jewba. Dew ngüneduamülmi tüfachi epu lifru kakelu che engün, ka kümeafuy tami küme pepikawal, fey tami kimeltulelafiel chem ñi duamnieel kake kiñeke che chillkatukelu Biblia.

¹⁰ Kiñeke rupa pu chillkatukelu Biblia ayüniey ñi kimal kiñeke dungu tripalu taiñ fillke lifru kam papel mew, welu tripalay ti lifru mu taiñ niekeel taiñ kimeltucheal. Femngechi rupale, ¿chumafuiñ? Feypiafuiñ tati chillkatukelu ñi kidu ngüneduamal ti papel kam lifru, femngechi amuleaiñ taiñ trür chillkatuken ti lifru ¿Chem kimeltukey Biblia? kam ti lifru “Rumel mülemün ta Ngünechen ñi piwkeyechen mew”.

11. 1) ¿Tunteñma rulpakünuaiñ taiñ ngillatual pu chillkatukelu engün? 2) ¿Chem feypiafuiñ pu chillkatukelu Biblia taiñ trür ngillatual?

 ¹¹ Chillkatulelfiliyiñ Biblia tati pu che, wüne ngillatukünuaiñ. Pemefiliyiñ tati chillkatukelu Biblia, kümeafuy wünelu mu taiñ trür ngillatual kidu engün mu. Ka femngechi dewmaliyiñ ti chillkatun, ka ngillatuaiñ. Epe kom pu chillkatukelu engün eluwaiñ pürüm müten taiñ ngillatual, rulpakünulayaiñ fentren semana. Kelluafiyiñ pu chillkatukelu ñi kimtukual Ngünechen ñi newen mew müten pepilafuiñ tati Biblia. Kiñeke peñi ka lamngen kimeltukefi pu chillkatukelu Biblia chumngelu fente falin-ngey ngillatuafiel ta Jewba petu taiñ chillkatunon mu, fey papeltulelkefi Santiaw 1:⁠5, feypilu: “Fey kiñeke eymün nienolmün Ngünechen ñi kimün, ngillatufimün ta kidu”. Fey ramtukefingün tati chillkatukelu: “¿Chumaiñ taiñ nieal kimün?”. Fey epe kom pu chillkatukelu feypikeyngün: “Müley taiñ ngillatuafiel ta Ngünechen”.

12. Tañi kimeltukeel Salmo 139:⁠2-4, ¿chem feypiafuiñ pu chillkatukelu Biblia ñi ngillatuafiel ta Jewba rüf piwke mu?

¹² Kimeltulelafiyiñ pu chillkatukelu chumngechi ñi ngillatual. Feypiafiyiñ engün Jewba ayüniey ñi allkütual tañi ngillatun rüf piwke mu. Ka feypiafuiñ: “Ngillatun mu kiduke iñchiñ, feypiafuiñ ta Jewba chem ñi mülen taiñ piwke mu ka feypiafuiñ chem ñi kimnoel iney no rume. Longkontukunge, Chaw Jewba kimniey chem taiñ rakiduamkülen” piafuiñ. Biblia feypi: “Eymi kimüñmaen tañi anüken ka tañi witraken. Fütra kamapu mu eymi inaduamkeymi tañi rakiduamkeel iñche. Chew rume miyawli iñche ka kuduli iñche, eymi nagkintupakeen. Küme kimnieymi kom tañi femkeel iñche. Petu ñi mülenon rume kiñe dungun tañi kewün mew, ¡tüfey! Eymi lle Chaw Jewba dew küme kimniefimi” (Salmo 139:⁠2-4). Ka feypiafuiñ pu chillkatukelu Biblia: “‘Kelluen’ piafimi ta Jewba, femngechi tami doy küme rakiduam nietual ka tami elkünutual wedake wimtun” piafuiñ. Rakiduamnge tüfa, kiñe chillkatukelu Biblia rume ayüwülkefi ñi konal ngillatun mu ka kiñeke fiesta ñi ayükenoel ta Jewba. Kidu kimniey ñi kümenon feychi wimtun, welu ayüwmakey ñi konal. Femngechi dungu rupale, feypiafuiñ tati chillkatukelu Biblia: “Nütramkafinge ta Jewba chem ñi mülen tami piwke mu ka ‘kelluen’ piafimi, femngechi tami piwkeyeafiel kidu ñi piwkeyenieel müten” (Sal. 97:⁠10).

13. 1) ¿Chumngelu pürüm müten feypiafiyiñ pu chillkatukelu Biblia ñi amual taiñ trawün mu? 2) ¿Chumafuiñ ñi doy küme duamküleal ti chillkatukelu taiñ trawün mu?

¹³ Pürüm müten feypiafiyiñ pu chillkatukelu Biblia ñi amual taiñ trawün mu. Üyew ngüneduamafuy ka allkütuafuy falinke dungu, fey eluwafuy ñi poyeafiel ta Jewba. Pengelelafuiñ tati chillkatukelu ti video ¿Chumkeyngün am pu Dungukelu Iney Ngen Jewba tañi Trawünwe Ruka mu?, fey piwkeyenkechi feypiafuiñ taiñ trür amual trawün mu. Ti chillkatukelu küdawtule ñi amual trawün mu, feypiafuiñ chumngechi taiñ kelluafiel. Pemefiliyiñ tati chillkatukelu Biblia, kümeafuy taiñ amual kakerumen peñi kam lamngen iñchiñ. Femngechi tati chillkatukelu amule trawün mu, kimnieafi fentren peñi ka lamngen, fey doy küme duamküleay.

14. Pu chillkatukelu piwkeyerpufile ta Jewba, ¿chem eluway tañi femal engün?

¹⁴ Kiñeke che eluwkey ñi chillkatual Biblia, fey ñi doy kümelkaleal müten. Welu iñchiñ ayünieiñ pu chillkatukelu Biblia ñi weniyeafiel ta Jewba (Efes. 4:⁠13). Tañi femngechi femal, müley ñi piwkeyerpuafiel engün ta Jewba. Fey rupale chi antü, ti chillkatukelu Biblia rakiduamafuy chumngechi ñi kelluntukual pu koneltulelu ti trawünche mu ka kakelu che (Mat. 22:⁠37-39). Kümefule, feypiafuiñ pu chillkatukelu Biblia: “Kom iñchiñ müley taiñ kelluntukual plata mu ñi femken Jewba tañi trokiñche. Eymi ta pilmi, ka kelluntukuafuymi”.

15. ¿Chumngechi kelluafuiñ pu chillkatukelu Biblia ñi küme chaftuafiel ñi weda rupameken?

 ¹⁵ Kimeltulelafiyiñ pu chillkatukelu Biblia chumngechi ñi chaftuafiel ñi weda rupameken. Rakiduamnge tüfa, kiñe che tami chillkatulelkefiel Biblia dew tripakey tañi amuldungual, welu petu fautisawlay. Kiñe antü, feypieymu ñi weda duameletew kiñe peñi trawünche mew. Femngechi dungu rupale, feypifemlayafimi chem ñi kümen ka chem ñi kümenon, welu feypiafuymi may chem kimeltukey Biblia tañi femal. Tati chillkatukelu dulliafuy ñi rulpakünual müten tañi femetew chi peñi. Welu küdawtule tañi femal, piwkeyenkechi nütramkayafuy feychi peñi engu tañi kümelkawtual (ka ngüneduamafuymi Matew 18:⁠15). Fey kelluafuymi tati chillkatukelu ñi pepikayal tañi chem piafiel chi peñi. Fey pengelelafuymi chumngechi ñi pepilafiel JW Library^®, ti Guía de estudio para los testigos de Jehová, ti pagina INTERNET MÜLEYECHI LIFRU Watchtower^™ ka ti pagina jw.org^®, femngechi ti chillkatukelu kimay chumngechi ñi kümelkawtual ti peñi engu. Petu ñi fautisawnon ti chillkatukelu kimürpule chumngechi ñi kümelkawtual kakelu cristiano engün, doy küme yeway pu peñi ka pu lamngen engün dew fautisawle.

16. Pemeafiel tati chillkatukelu kakelu peñi ka lamngen engün, ¿chumngelu kümeafuy?

¹⁶ Pemefiliyiñ tati chillkatukelu Biblia, “compañafen” piafuiñ tati witran-ngepakechi longkolelu ka kakelu peñi ka lamngen. ¿Chumngelu am? Femngechi doy küme duamküleay tati chillkatukelu amule trawün mu, chumngechi taiñ ngüneduampeel parrafo 13 mu. Welu ka kiñe dungu longkontukunge. Kiñeke dungu mu eymi fente küme kellulayafuymi tati chillkatukelu Biblia, welu kakelu peñi ka lamngen kelluafuyngün may. Feymu kümeafuy tami pemeafiel tati chillkatukelu kakelu peñi ka lamngen engün. Rakiduamnge tüfachi dungu, kiñe che tami chillkatulelkefiel Biblia fentren rupa eluwfuy tañi pütremtuwenoal, welu rume küdawtukefuy tañi femal. Fey “compañafen” piafuymi kiñe peñi kam lamngen rume küdawtulu ñi pütremtuwenoal kuyfi. Kidu rume küme ngülamtuafuy tati chillkatukelu Biblia. Feychi peñi kam lamngen fentren tripantu yeniele ñi kimeltucheken, eymi yeweafuymi tami kimeltual Biblia kidu tañi adkiñ mu. Femfule, feypiafuymi kidu ñi amulafiel ti chillkatun. Feley llemay, pemefiliyiñ tati chillkatukelu kakelu peñi ka lamngen iñchiñ, kidu falinke kimeltun entuafuy. Longkontukunge: iñchiñ ayünieiñ pu chillkatukelu Biblia ñi weniyeafiel ta Jewba.

17, 18. Rakiduamülmi tami chillkatulelwenoafiel Biblia ta kiñeke che, ¿chem kümeafuy tami ngüneduamal?

¹⁷ Tati chillkatukelu Biblia küme elkünutunofile tañi mongen ñi weniyeafiel ta Jewba, ramtuwafuymi: “¿Kümepeafuy may ñi chillkatulelwenoafiel Biblia ta tüfachi che?”. Welu ka kümeafuy tami ngüneduamal tunte ñi adümuwün-ngen tati che. Kiñeke che pürüm küme elkünutukey tañi mongen ñi weniyeafiel ta Jewba, welu kakelu che doy alüñmakey ñi femal. Ramtuwnge: “Tunte ñi pepi femün ti chillkatukelu Biblia, ¿küme elkünutukepey may tañi mongen? ¿Eluwkepey may ñi inayal chem tañi kimürpun?” (Mat. 28:⁠20). Kiñeke chillkatukelu Biblia alüñmakey ñi weniyerpuafiel ta Jewba, welu müley ñi ñochikechi küme elkünutual tañi mongen.

 ¹⁸ Kakelu che fentren tripantu yeniey ñi chillkatuken Biblia, welu falintukelay rume tañi kimürpun. Rakiduamnge tüfachi dungu, kiñe che kom chillkatuy ti lifru ¿Chem kimeltukey Biblia?, ka dew eluwi chi ñi chillkatual ti lifru “Rumel mülemün ta Ngünechen ñi piwkeyechen mew”. Welu amulay kiñe trawün mu no rume, amulay rume ti trawün Jesus tañi lan ñi acordangeal. Ka müchayke feypikeeymu ñi chillkatunoal chem dungu mew rume. Femngechi femfule kiñe che tami chillkatulelkefiel, kümeafuy tami rüf nütramkayafiel.⁠ *

19. 1) Pu chillkatukelu Biblia falintunofile tañi kimürpuel, ¿chumafuymi eymi? 2) ¿Chumngelu duamfali tami kimal chem rakiduamkey tati chillkatukelu?

¹⁹ Rakiduamülmi kiñe chillkatukelu Biblia ñi falintunofiel tañi kimürpuel, ramtuafuymi: “¿Chem dungu doy küdawtukeymi tami konal Jewba tañi trokiñche mu?”. Tati chillkatukelu Biblia wiñoldunguafuy chi: “Ayüken tañi chillkatual tati Biblia, welu turpu koneltulayan pu Dungukelu Iney Ngen Jewba”. Femngechi feypile, kümeafuy taiñ chillkatulelwenoafiel ti Biblia. Welu kiñeke chillkatukelu Biblia feypiafeiñmu chem dungu ñi katrütukeetew tañi koneltunoal Jewba tañi trokiñche mu. Rakiduamnge tüfa, kiñe che chillkatukelu Biblia feypiafuy: “Iñche amuldunguyawlayafun fillke ruka püle”. Fey kimülmi chumngechi ñi duamkülen ta che, doy küme kelluafuymi.

20. ¿Chumngechi kellukeeiñmu Hecho 13:⁠48 taiñ kimal iney chillkatulelwelayafiyiñ ti Biblia?

²⁰ Kiñeke chillkatukelu Biblia trürümngeafuy feychi pu israelche mongelelu Ezequiel ñi antü mew. Jewba feypifi ta Ezequiel ñi femken tüfa engün: “Tüfachi pu che ñi adkiñ mu, kiñe küme ülkantufe reke feleymi, küme dungulkefimi kiñe instrumento, fey ülkantukeymi piwkeyewün dungu mu. Kidu engün allkütuñmayaeymu tami feypin, welu iney no rume inalayafi tami feypin” (Ezeq. 33:⁠32). Küdawtuafuiñ feypiafiel kiñeke che: “Fentekünuayu tayu chillkatual ti Biblia”. Welu rakiduamnge, “pichilewey dewma tañi müleweal ta antü” (1 Kor. 7:⁠29). Ngünamlayaiñ taiñ chillkatulelafiel Biblia kiñe che ayünolu poyeafiel ta Jewba. Doy may duamfali taiñ kintual feychi pu che “eluwlu ñi rumel mongeleal”. Biblia feypi: “Allkülu tüfa pu kake tripanche, müna ayüwingün ka püramyefingün ta Jewba ñi dungu, fey kom pu eluwlu ñi rumel mongeleal feyentuyngün” (Hecho 13:⁠48, TNM).

21. ¿Chem texto longkontukunieaiñ 2020 tripantu mew? Ka, ¿chumngechi kelluaeiñmew tüfa?

²¹ Kiñe wingkul Galilea mapu mew mülelu, Jesus feypi ti texto taiñ longkontukunieal 2020 tripantu mu. Feychi texto feypi: Amumün, ka kimeltuafimün pu che iñche ñi discipulo ngeal engün ka fautisayafimün (Mat. 28:⁠19). Fey tüfa kelluaeiñmew tüfachi tripantu taiñ doy küme kelluafiel pu che, fey ñi discipulo ngerpual engün.