Amual ti dungu

Amual tati troquiñ dungu mu

TROKIÑ ÑI CHILLKATUNGEAL 5

‘Kristo longkoley ta kom wentru mew’

‘Kristo longkoley ta kom wentru mew’

“Ayülen tamün kimal Kristo tañi longkolen ta kom wentru mew” (1 KOR. 11:⁠3).

12 ÜLKANTUN Chaw Jewba yamfalngeymi

¿CHEM KIMAIÑ? *

1. Kiñeke wentru, ¿iney inayentukefi ñi longkoleal tañi pu che mu?

¿CHEM pimi? Ti wentru, ¿chumngechi müley ñi longkoleal tañi familia mu? Kake rume dungu rakiduamngekey tüfachi dungu mu. Kiñeke wentru inayentukefingün chumngechi tañi chaw longkolefuyngün tañi familia mu ka inakefingün pu che tañi wimtun dungu. Kiñe lamngen Yanita pingelu feypi: “Chew tañi mülen iñche, pu che rakiduamkey ñi falinon tati domo, müley ñi serfiafiel müten tati wentru pingekey” pi. Kiñe peñi mülelu Estados Unidos mu feypi: “Faw pu chaw feypikefi tañi pu fotüm: ‘Chem rume pile tati domo falilay, feymu duamkünungekilpe’ pikeyngün” pi. Welu Jewba ayünielay pu wentru ñi falintunoafiel pu domo (ka ngüneduamafuymi Marku 7:⁠13). Fey, ¿chem chumafuy pu wentru ñi küme longkoleal tañi familia mu? Peafiyiñ.

2. 1) ¿Chem müley ñi kimal pu ngen familia? 2) ¿Chumngelu müley ñi kimal tüfa?

2 Ñi küme longkoleal tañi pu che mu, ti wentru müley ñi kimal chem ayüniey Jewba kidu tañi femal. Kafey müley ñi ngüneduamal tüfa: ¿Chumngelu Jewba elufi kiñeke che ñi longkoleal kakelu che mu? ¿Chumngechi inayentuafuyngün ñi küme longkolen Jewba Jesus engu? ¿Chumngelu fente falin-ngey ñi ngüneduamal tüfa? Jewba elueyew ñi longkoleal tañi pu che mu, feymu ayükey ñi küme femal engün tüfachi küdaw (Luka 12:⁠48).

JEWBA, ¿CHUMNGECHI ADKÜNUY TAÑI FAMILIA?

3. Ñi feypin 1 Korintio 11:⁠3, ¿chem kimeltukeeiñmu?

3 (Papeltunge 1 Korintio 11:⁠3). Tüfachi versiculo pengeli chumngechi adniefi Jewba kom pu mülelu wenu mu ka nag Mapu mu. Chaw Jewba ta longkoley itrokom dungu mu, feymu kom autoridad niey. Chaw Jewba ka elufi ñi longkoleal ta kiñeke che, welu ramtukadunguafi engün tañi chumngechi adniefiel ta che ñi longkolen mu (Rom. 14:⁠10; Efes. 3:⁠14, 15, TNM). Chaw Jewba elufi ta Jesus ñi longkoleal tañi trokiñche mu, welu niey ta responsabilidad Jewba tañi adkiñ mu, fey ñi küme adnieafiel engün (1 Kor. 15:⁠27). Ka femngechi Chaw Jewba elufi pu wentru ñi longkoleal tañi familia mu, welu ka nieyngün ta responsabilidad Chaw Jewba ka Jesus ñi adkiñ mu (1 Ped. 3:⁠7, TNM).

4. Jewba ka Jesus, ¿chumkeyngu?

4 Chaw Jewba longkoley kom pu mülelu wenu mu ka nag Mapu mu, feymu elukefi werkün dungu ka adniefi ñi inayafiel engün (Is. 33:⁠22). Jesus ka femngechi longkoley pu trawünche mu, feymu elukeeiñmu werkün dungu ka adnieeiñmu taiñ inayafiel (Gal. 6:⁠2; Kol. 1:⁠18-20).

5. 1) ¿Chem chumafuy pu ngen familia? 2) ¿Tunte puwkey tañi longkolen?

5 Jewba Jesus reke, ka femngechi pu ngen familia longkoley tañi pu che mu, feymu dulliafuy ñi chem chumal engün (Rom. 7:⁠2; Efes. 6:⁠4). Welu pu ngen familia doy üye püle amulayafuyngün. Ti ngen familia Biblia mu müley ñi entual chem tañi werküafiel tañi pu che (Prov. 3:⁠5, 6). Welu müley ñi longkontukual tañi familia mu müten longkoley, feypilayafuy kakelu che chem chumal (Rom. 14:⁠4). Ka femngechi dew tremle tañi fotüm, tañi ñawe, fey mülewenole tañi ruka mu, longkolewelayay fey engün mu tañi feypiafiel chem tañi chumal engün. Welu tañi fotüm, ñawe ngepe rume, amuley ñi yamnieaetew (Mat. 19:⁠5).

JEWBA, ¿CHUMNGELU ELI TA KIÑEKE ÑI LONGKOLEAL?

6. Jewba, ¿chumngelu adkünuy iney ñi longkoleal tañi familia?

6 Jewba fente ñi piwkeyefiel tañi familia adkünuy iney ñi longkoleal, femngechi küme adküley tañi familia ka tüngkülekey (1 Kor. 14:⁠33, 40). Femngechi adnienofule tañi familia, kom wedalkaleafuy, fey ayüwkülelayafuiñ. Iney no rume longkolenofule, kimngelayafuy iney müley ñi dullial chem chumal ka kimngelayafuy chumngechi ñi femngeal.

7. Ñi feypin Efesio 5:⁠25, 28, ¿chem ayükey Jewba ñi femal pu wentru?

7 Rume kümey pu wentru ñi longkoleal tañi familia mu. Welu fentren domo wedalkaeyew ñi füta ka ngünekanieeyew, ¿chumngelu femngechi rupakeyngün? Fentren wentru inakelafingün chem ñi werküfiel Jewba tati pu ngen familia, doy may inakefingün fillke wimtun ñi yenieel pu che. Kiñeke engün kidutu duamuwkeyngün, feymu wedalkakefingün tañi domo. Kiñeke wentru ayüfuy tañi falintungeal ka ñi rüf wentru pingeal, feymu ngünekaniefi ñi domo. Rakiduamkeyngün ñi pepi obliganoafiel tañi domo tañi piwkeyeaetew, welu may llükalkafingün tañi yamnieaetew.⁠ * Welu kümelay feychi rakiduam, rume welulkaleyngün. Jewba ayüniey pu domo ñi yamniengeal (papeltunge Efesio 5:⁠25, 28).

¿CHEM KELLUAFUY PU WENTRU ÑI KÜME LONGKOLEAL TAÑI FAMILIA MU?

8. ¿Chumafuy pu wentru ñi küme longkoleal tañi familia mu?

8 Pu wentru müley ñi inayentuafiel ta Jewba ka Jesus, fey ñi küme longkoleal tañi familia mu. Peafiyiñ epu dungu ñi femken Jewba ka Jesus, fey inaduamaiñ chumngechi pu wentru inayentuafeyew.

9. ¿Chem pengeli Jewba tañi ñom piwkengen?

9 Ñom piwkengeal. Jewba kom kimün niey, welu ñom piwkengey, feymu allkütukey chem pin tañi pu poyekeetew (Gen. 18:⁠23, 24, 32). Rakiduamnge tüfa: Jewba longkoley pu kümeke püllü mu, welu fente ñi ñom piwkengen ramtukefi ñi feypiaetew chumngechi doy kümeafuy ñi femal kiñe dungu (1 Rey. 22:⁠19-22). Jewba welulkawkelay, welu esperakelay taiñ turpu welulkawnoal. Doy may kellukeeiñmu ñi küme tripayal taiñ mongen (Sal. 113:⁠6, 7). Feymu ti rey David feypifi ta Jewba: “Eymi ta iñche ñi kellukeetew” (Sal. 27:⁠9; Eb. 13:⁠6). David kimniefuy Jewba tañi ñom piwkengen mu kellukeeyew ñi femal kom tañi küdaw (2 Sam. 22:⁠36).

10. ¿Chem pengeli ñi ñom piwkengen ta Jesus?

10 Jesus longkolefuy ka ñidolkülefuy tañi pu discipulo mu, welu ñom piwkengefuy. Feymu küchañmafi tañi namun engün. Feytachi nütram wirintukungefuy Biblia mu iñchiñ taiñ kimeltuaetew ñom piwkengeal, doyelchi may pu ngen familia. Jesus feypi: “Iñche ta eluwiyiñ kiñe küme inayentufalchi dungu, fey eymün tamün ka femngechi piwkeyewal chumngechi femün ta iñche” (Juan 13:⁠12-17). Fente autoridad niefulu rume ta Jesus, feypiyawülkelafuy ñi poyengeal, doy may rüf poyechekefuy (Mat. 20:⁠28).

Pu wentru kelluntukukey tañi ruka mu ka kellukefi tañi pu che ñi weniyeafiel ta Jewba, femngechi pengelkey tañi ñom piwkengen ka tañi piwkeyefiel tañi pu che. (Inaduamnge parrafo 11 ka 13).

11. Pu ngen familia, ¿chumngechi inayentuafuy ñi ñom piwkengen Jewba ka Jesus?

11 ¿Chem kimeltukeeiñmu? Pu ngen familia fentren dungu femafuy ñi pengelal tañi ñom piwkengen. Por ejemplo, ñom piwkengele, esperalayay ñi welulkawnoal tañi domo ka tañi fotüm ka ñawe. Ka femngechi trürkülenole kiñe rakiduam mew tañi pu che engün, allkütukefi ñi chem pin kake kiñeke engün. Kiñe lamngen Marley pingelu, feypi: “Kiñeke mu tañi füta iñchiw kiñewkülelayu kiñe rakiduam mew. Feyngefule rume, tañi füta kim allkütukeenew ka küme ngüneduamkefi chem tañi rakiduamkeel iñche. Fey wüla dullikey chem tañi chumal. Tüfa pengelkeenew tañi falintukeetew ka tañi yamnieetew” pi. Fentren che rakiduamkey pu domo müten müley ñi femal kiñeke küdaw ruka mu. Welu ñom piwkengele ti wentru, eluwküleay ñi femal müten femngechi küdaw. Tüfa rume küdawngeafuy. ¿Chumngelu? Kiñe lamngen Raquel pingey, feypi: “Iñche tañi tuwün mapu mu pu che rakiduamkey ñi rüf wentru ngenon feyti pu wentru kellukefilu tañi domo ñi kücharalial ka liftuafiel ti ruka. Femfule ti wentru, ‘ngünekelay ñi domo’ pingeafuy” pi. Femngechi rakiduamle pu che tami lof mu, longkontukuaymi tüfa: Jesus ñi antü mew pu che rakiduamkefuy pu esclavo müten mülefuy ñi küchanamunafiel kakelu che. Welu Jesus eluwi müten ñi femal feychi yamfalngenochi küdaw. Pu kümeke wentru duamtukelafi ñi chem rakiduamken kakelu che, doy may duamtukefi ñi chum duamkülen tañi domo ka tañi fotüm ka ñawe, fey ayüniey ñi ayüwküleal engün. ¿Ka chem kelluafeyew pu wentru ñi küme longkoleal tañi familia mu? Peafiyiñ.

12. Jewba ka Jesus, ¿chumngechi pengelkeeiñmu taiñ piwkeyenieetew?

12 Piwkeyecheal. Jewba kom dungu ta femkey piwkeyen mu (1 Juan 4:⁠7, 8). Fente taiñ piwkeyeetew Jewba elukeeiñmu ta Biblia, femngechi taiñ weniyeafiel. Tañi trokiñche mu ka Biblia mu, Chaw Jewba kellukeeiñmu taiñ weniyeafiel, femngechi pengeli taiñ piwkeyenieetew. Kafey küme duamkeiñ Jewba taiñ piwkeyenieetew mu. Welu fey ka müten no. Jewba elukeeiñmu doy may taiñ duamnieel taiñ mongeluwam (1 Tim. 6:⁠17). Ka welulkawliyiñ, norümkeeiñmu, welu piwkeyenieeiñmu. Kafey Jewba wüli tañi Fotüm. Ka Jesus eluwi ñi lapayal iñchiñ taiñ duam mu, fente taiñ piwkeyenieetew (Juan 3:⁠16; 15:⁠13). Chem no rume katrütulayafuy Jewba ka Jesus taiñ piwkeyenieetew (Juan 13:⁠1; Rom. 8:⁠35, 38, 39).

13. ¿Chumngelu fente falin-ngey pu ngen familia ñi piwkeyenieafiel tañi pu che? (Inaduamnge ti wichulechi dungu “ We kurengelmi, ¿chumafuymi tami yamnieaetew tami domo?”).

13 ¿Chem kimeltukeeiñmu? Pu ngen familia kom dungu müley ñi femal piwkeyen mu. ¿Chumngelu rume falin-ngey tüfa? Ti apostol Juan feypi: “Kiñe che piwkeyenole ñi peñi [ka tañi pu che] tañi penieel, fey ¿chumngechi am piwkeyeafuy ta Ngünechen, fey ñi pekenoel rume?” (1 Juan 4:⁠11, 20). Feymu kiñe wentru piwkeyefile tañi pu che ka küpa inayentufile ta Jewba ka Jesus, kelluafi tañi pu che ñi weniyeafiel ta Jewba. Küme duamelafi engün ka eluafi kom ñi duamnieel tañi mongeluwam (1 Tim. 5:⁠8). Kafey küme tremümafi tañi pu fotüm ka ñawe ka norümafi engün. Kafey küme dulliay chem tañi chumal, femngechi ñi ayüwülafiel ta Jewba ka tañi pu che. Fewla inaduamaiñ kake kiñeke tüfachi dungu ka peafiyiñ chumngechi pu wentru inayentuafuy ta Jewba ka Jesus.

¿CHEM MÜLEY ÑI FEMAL PU NGEN FAMILIA?

14. Pu ngen familia, ¿chumngechi kelluafuy tañi pu che ñi weniyeafiel ta Jewba?

14 Kelluafiel tañi pu che ñi weniyeafiel ta Jewba. Jesus kellufi tañi pu inanieetew ñi maneluwal Jewba mu (Mat. 5:⁠3, 6; Mar. 6:⁠34). Ka femngechi pu ngen familia müley ñi kelluafiel tañi pu che ñi fülmawküleal Jewba mu, tüfa tati doy falin dungu tañi femafel (Deut. 6:⁠6-9). Ñi femürpual tüfa, kidu müley ñi estudiayal Biblia, amuldungual, amual trawün mu ka küme weniyeafiel ta Jewba. Welu ka femngechi müley ñi kelluafiel tañi pu che ñi femal tüfa.

15. Pu ngen familia, ¿chumngechi kellukefi tañi pu che ñi küme duamküleal?

15 Kellukefi ñi pu che ñi küme duamküleal. Jewba feypifi ta Jesus ñi piwkeyefiel kakelu che tañi adkiñ mu (Mat. 3:⁠17). Kafey Jesus tañi feypin mu ka tañi femün mu pengelelfi tañi pu inanieetew ñi piwkeyeniefiel engün. Ka femngechi pu discipulo pengelelfi ta Jesus ñi piwkeyeniefiel (Juan 15:⁠9, 12, 13; 21:⁠16). Feymu pu ngen familia tañi femün mu pengelelkefi tañi pu che tañi piwkeyeniefiel. Por ejemplo, trür estudiakeyngün Biblia tañi pu che engün. Ka femngechi feypikefi tañi pu che ñi piwkeyeniefiel. Ka kümefule, sakiafi kakelu che tañi adkiñ mu (Prov. 31:⁠28, 29).

Pu ngen familia müley ñi eluafiel tañi pu che ñi duamnieel engün, femngechi ayüwülafi ta Jewba. (Inaduamnge parrafo 16).

16. 1) ¿Ka chem müley ñi femal pu ngen familia? 2) Welu, ¿chumngelu müley ñi kuñiwtukuwal?

16 Elukefi tañi pu che kom ñi duamnieel tañi mongeluwam. Welulkawlu rume pu israelche, Jewba eluniefi kom ñi duamnieel engün (Deut. 2:⁠7; 29:⁠5). Ka femngechi famülke mu Jewba eluniekeeiñmu kom taiñ duamnieel (Mat. 6:⁠31-33; 7:⁠11). Jewba reke, Jesus elukefuy iyael tañi pu inanieetew ka kiñeke mu tremoltukefuy (Mat. 4:⁠24; 14:⁠17-20). Pu ngen familia ñi ayüwülafiel ta Jewba, müley ñi eluafiel tañi pu che kom ñi duamnieel engün. Welu müley ñi kuñiwtukuwal, ¿chumngelu? Rume küdawfule, kellulayafuy tañi pu che ñi weniyeafiel ta Jewba ka küme duamkülelayafuy engün. Tüfa kümelayafuy.

17. Jewba ka Jesus, ¿chumngechi enseñalkeeiñmu ka norümkeeiñmu?

17 Piwkeyenkechi adniekefi tañi pu che. Jewba enseñalkeeiñmu ka norümkeeiñmu iñchiñ taiñ kümelkaleal (Eb. 12:⁠7-9). Jewba reke, Jesus piwkeyenkechi kimeltukefi tañi pu inanieetew (Juan 15:⁠14, 15). Jesus ngünewlay ñi küme ngülamtucheal, welu piwkeyenkechi femkefuy (Mat. 20:⁠24-28). Kimniey taiñ culpafe chengen, feymu taiñ welulkawken (Mat. 26:⁠41).

18. ¿Chem dungu longkontukuniey pu ngen familia?

18 Jewba ka Jesus reke, pu ngen familia müley ñi longkontukual ñi culpafe chengen tañi pu che. Kafey weda illkutukelafi tañi domo, tañi fotüm, tañi ñawe no rume (Efes. 4:⁠31; Kol. 3:⁠19). Doy may longkontukuniey kidu tañi ka culpafe chengen, feymu “fentren piwkeyen mew” norümkefi engün (Gal. 6:⁠1). Jesus reke, kimniey ñi doy küme kimeltucheal müley ñi inayentufalngeal (1 Ped. 2:⁠21).

19, 20. Pu ngen familia, ¿chumngechi inayentuafuy ta Jewba ka Jesus ñi küme dullial?

19 Kidutu duamuwkelay. Doy may doyümkefi ñi kümelkaleal tañi pu che. Jewba kidutu duamuwkelay, doy may küme dullikey chem ñi chumal, femngechi ñi kümelkaleal kom tañi familia. Por ejemplo, eli ta mongen iñchiñ taiñ ayüwküleal. Iney no rume obligakelafi ta Chaw Jewba ñi wülal tañi Fotüm iñchiñ taiñ duam mu, kidu ayüniefuy ñi femal taiñ kelluaetew. Ka femngechi Jesus kidutu duamuwlay (Rom. 15:⁠3). Kiñe rupa fente cansalefulu rume, kimeltufi fentren che (Mar. 6:⁠31-34).

20 Pu ngen familia kimniey ñi rume falin-ngen küme dullial, femngechi ñi kümelkaleal tañi pu che. Welu rume küdawngeafuy tüfa. Petu tañi dullinon, eluwlay ñi ngünenieaetew tañi chum duamkülen ka tañi ayükeel. Doy may, eluwküley Jewba tañi adnieaetew, femngechi tañi küme dullial (Prov. 2:⁠6, 7).⁠ * Femngechi doyümkey ñi kümelkaleal kakelu che, kidutu duamuwkelay (Filip. 2:⁠4).

21. ¿Chem inaduamaiñ küpalechi trokiñ mu?

21 Jewba elfalkünufi pu ngen familia kiñe fütra küdaw ka ayüniey ñi küme femürpual engün. Fey pu füta küme inayentufile Jewba ka Jesus tañi femün, küme longkoleay tañi familia mu. Ka femngechi pu domo küme femürpule tañi elfalkünuetew Jewba, ayüwküleay tañi familia. Küpalechi trokiñ mu inaduamaiñ tüfachi ramtun: Pu domo, ¿chem müley ñi rakiduamal tañi füta ñi longkolen mu? ¿Chumngelu küdawngeafuy ñi eluwküleal tañi adnieaetew tañi füta?

16 ÜLKANTUN Tañi dullielchi Fotüm mu, püramyeafiyiñ Jewba

^ parr. 5 Kurengele kiñe wentru, longkoleay tañi familia mu. Tüfachi trokiñ mu peaiñ chumngelu Jewba elufi kiñeke che tañi longkoleal. Ka peaiñ chumngechi pu wentru inayentuafuy ñi femün Jewba ka Jesus. Küpalechi trokiñ mu ngüneduamaiñ chem kimürpuafuy pu kurewen Jesus mu ka kakelu che nütramkangelu ta Biblia mu. Fey kangelu trokiñ mu ngüneduamaiñ chumafuy pu wentru ñi küme longkoleal ti trawünche mu.

^ parr. 7 Fentren pelicula ka programa de television pengelkey pu füta ñi wedalkafiel tañi domo ka ñi wülelkafiel kütu, feymu fentren che rakiduamkey ñi kümen ñi femngechi femngeal pu domo.

^ parr. 20 Inaduamnge ti trokiñ “Tomemos decisiones que honren a Dios” tripalu ti revista La Atalaya 15 abril 2011 tripantu, pagina 13 puwlu 17.