Amual ti dungu

Amual tati troquiñ dungu mu

TROKIÑ ÑI CHILLKATUNGEAL 24

“Eluen kiñe rume piwke, femngechi ñi yamnieafiel tami üy”

“Eluen kiñe rume piwke, femngechi ñi yamnieafiel tami üy”

“Eluen kiñe rume piwke, femngechi ñi yamnieafiel tami üy. Fampüramkeeyu kom tañi piwke mu, awem Chaw Jewba” (SAL. 86:⁠11, 12).

7 ÜLKANTUN Jewba mu küpay ñi newen

¿CHEM KIMAIÑ? *

1. ¿Chumkey che yamniefilu ta Jewba?

PU CRISTIANO piwkeyefiel mu ta Chaw Dios ka yamkefi. Kidu engün chem weda dungu no rume femkelayngün tañi weñangkülnoafiel ta Chaw Dios, femngechi tañi weniyerpuafiel engün. Feytachi chillkatun mu peaiñ chumngelu fente ñi falin-ngen taiñ yamnieafiel ta Chaw Dios (Sal. 111:⁠10; Prov. 8:⁠13).

2. Ñi feypin Salmo 86:⁠11, ¿chem dungu inaduamafiyiñ?

2 David feypi: “Awem Jewba, kimeltuen tami rüpü. Iñche amulean tami rüf dungu mu. Eluen kiñe rume piwke, femngechi ñi yamnieafiel tami üy” (Salmo 86:⁠11). David ñi feypin pengeli fente ñi yamniefiel ta Jewba. Iñchiñ ka femngechi müley taiñ femal. Feymu peaiñ chumngelu müley taiñ yamnieafiel ta Jewba ka chumngechi femürpuafuiñ taiñ mongen mu.

¿CHUMNGELU MÜLEY TAIÑ YAMAFIEL JEWBA TAÑI ÜY?

3. ¿Chem dungu ñi rupan ta Moyse kellueyew ñi yamnieafiel ta Jewba?

3 Fütra kuyfi mu, Moyse pey ñi wilüfkülen kiñe fütra pelon Jewba mew küpalu, müna afmatulewepelay Moyse. Fey kiñe küme püllü feypieyew: “Jewba, Jewba, kiñe Ngünechen kutranduamyechekelu, kutranpiwkeyechekelu, ka lladküfemkenolu, rume piwkeyechekelu ka rüfngelu, nor piwkeyekefilu ta warangkakechi pu che, wiñoduamtukefilu welulkan, weda femün ka ti culpan” (Éx. 33:⁠17-23; 34:⁠5-7). Moyse üytufiel mu ta Jewba, acordafemkepelay feychi afmatun dungu ñi peel. Feytachi dungu mu feypifi tati pu israelche ñi yamnieafiel Jewba tañi fütra üy (Deut. 28:⁠58).

4. ¿Chem rakiduamafuiñ taiñ doy respetayafiel ta Jewba?

4 Üytufiel mu ta Jewba, ka rakiduamaiñ ñi chumngen. Mülefuy taiñ rakiduamal Jewba tañi newen mu, tañi kimün mu, tañi norngen mu ka tañi piwkeyechen mu. Femngechi femliyiñ, doy respetayafiyiñ ta Jewba (Sal. 77:⁠11-15).

5, 6. 1) ¿Chem kimeltueiñmu Jewba tañi üy? 2) Ñi feypiel Éxodo 3:⁠13, 14 ka Isaías 64:⁠8, ¿chumngechi wechurpukey tañi ayükeel Jewba?

5 ¿Chem pilefuy Chaw Dios tañi üy? Pütrünke kimche feypikey Jewba tañi üy kimeltukeeiñmu kidu femkey kom tañi ayükeel. ¿Chem kimeltueiñmu tañi üy? Iney no rume katrütulayafeyew ñi femal kidu tañi ayükeel. Chumngechi ñi feypin, femngechi wechutriparpukey. ¿Chumngechi am tati?

6 Jewba chumkey rume ñi femürpual tañi ayükeel. Biblia feypi: “Welu Moyse feypifi tati rüfngechi Ngünechen: ‘Amufuli pu israelche mu ka feypifili engün: “Tamün pu kuyfike che ñi Ngünechen werküenew ta eymün mew”, ka feypielimu: “¿Iney pingey?”. ¿Chem piafiñ engün?’. Feymu Ngünechen feypifi ta Moyse: ‘Iñche Feman Chem tañi Ayükeel ñi Femal’. Ka feypi: ‘Tüfa ta feypiafimi pu israelche: “Iñche Feman werküenew ta eymün mew”’” (Éxodo 3:⁠13, 14). Rakiduamaiñ Jewba chumkey rume ñi femtripayal tañi ayükeel. Jewba ka femngechi adniekefi tañi pu che ñi femal chem rume, femngechi ñi femürpual tañi ayükeel. Biblia feypi: “Awem Jewba, eymi taiñ Chaw ngeymi. Iñchiñ ta fotra reke feleiñ, eymi ta dewmafe metawe reke feleymi. Eymi ta kom dewmamuiñ ta iñchiñ” (Isaías 64:⁠8). Iney rume katrütulayafi Jewba ñi femal tañi ayükeel (Is. 46:⁠10, 11).

7. ¿Chem dungu mu rakiduamafuiñ taiñ doy yamnieafiel taiñ Fütra Chaw Jewba?

7 Rakiduamaiñ kom ñi femkeel ta Jewba ka kom taiñ femürpun kidu tañi kellun mu, femngechi doy yamnieafiyiñ taiñ Fütra Chaw Jewba. Rakiduamliyiñ kom tañi dewmael ta Jewba, afmatulewekeiñ (Sal. 8:⁠3, 4). Ka femngechi rakiduamliyiñ chumngechi taiñ kelluetew Jewba ñi femal tañi ayükeel, doy yamnieafiyiñ. Jewba tañi üy yamfali llemay. Feytachi üy pengelkeeiñmu ñi chumngen ta Jewba, kom tañi femün, kom tañi femürpual (Sal. 89:⁠7, 8).

KIMELTUAFIYIÑ TA CHE JEWBA TAÑI ÜY

Moyse kimeltufi ti pu israelche Jewba ñi chumngen ka tañi üy, femngechi füshkükoni kidu tañi piwke mu engün. (Inaduamnge parrafo 8). *

8. Ñi feypilen Deuteronomio 32:⁠2, 3, ¿ayükepey may Jewba ñi kimngeal tañi üy?

8 Epe konlepulu pu israelche ti Feypikünuelchi Mapu mu, Jewba enseñalfi ta Moyse kiñe cancion (Deut. 31:⁠19). Moyse mülefuy ñi enseñayafiel feytachi cancion tati pu israelche. Ti cancion feypi: “Tañi kimeltukeel mawün reke nagay. Tañi dungu teyküteyküngeay ilwen reke. Tañi dungu fürfür mawün reke nagay kachu mu. Welu ka femngechi füllfüllkülechi mawün reke nagay anümka mu. Iñche kimeldungualu kay Jewba tañi üy. ¡Wüldungumün taiñ Chaw Ngünechen ñi alüpüralen!” (Deuteronomio 32:⁠2, 3). Kimfali llemay, Jewba ayüniey kom püle ñi kimngeal tañi üy. Müna ayüwpelay pu israelche allkütulu Moyse ñi feypiel. Moyse tañi enseñafiel tati pu israelche kellueyew ñi doy maneluwal Jewba mew. Inchiñ kay enseñacheliyiñ, ¿chumngechi kelluafuiñ engün?

9. ¿Chumngechi kelluafuiñ ta che ñi yamnieafiel Jewba tañi üy?

9 Amuldungun mu iñchiñ, pengelelafuiñ tati pu che Jewba tañi üy Biblia mu. Kafey pengelelafuiñ tati pu che kümeke revista, lifru, video ka fillke dungu tripalu jw.org® mu, femngechi kelluafiyiñ engün ñi yamnieafiel ta Jewba. Küdaw mu, colegio mu ka chew rume miyawliyiñ, nütramkayafuiñ tati pu che ñi chumngen ta Jewba. Feypiafuiñ kom ñi chumal Jewba taiñ küme feleal ka kom kümeke dungu ñi mületual Mapu mu, femngechi tati pu che kimürpuafuy fente ñi piwkeyenieetew Jewba. Enseñalfiliyiñ tati pu che ñi rüf chumngen ta Jewba, kelluntukuafuiñ ñi yamniengeal tañi fütra üy. Enseñafiel mu ta che, kimürpukeyngün ñi koylatulngen engün Jewba mu. Taiñ enseñalfiel ta che, füshkükonkey reke tañi piwke mu (Is. 65:⁠13, 14).

10. ¿Chumngelu enseñalayafiyiñ ta che Jewba tañi ley dungu müten?

10 Enseñalfiliyiñ ta Biblia ta che, kelluafiyiñ ñi kimafiel Chaw Dios tañi üy ka tañi üytuafiel. Ka kelluafiyiñ pu papeltulu Biblia ñi küme kimafiel ta Jewba. Feymu enseñayafiyiñ ñi chumngen ta Jewba, femngechi ñi piwkeyerpuafiel. Enseñalayafiyiñ ta che Jewba tañi ley dungu müten. ¿Chumngelu am? Pu che kimfile Jewba tañi ley dungu müten, rüf piwkeyelayafuy ta Jewba, fey inalayafuy kom tañi ngülam. Rakiduamnge ñi rupan Adan Eva engu. Kidu engu kimniefuy Jewba tañi werkün dungu, welu rüf piwkeyelafi ta Jewba, feymu inalafi tañi feypin (Gén. 3:⁠1-6).

11. ¿Chumngechi kelluafuiñ ta che ñi piwkeyerpuafiel ta Jewba?

11 Jewba tañi werkün dungu rumel kümelkayafeiñmu (Sal. 119:⁠97, 111, 112). Ñi kimal tüfa, pu che müley ñi ngüneduamal Jewba wülkey tüfachi ley fente taiñ piwkeyenieetew. Petu enseñalfiliyiñ ta che papeltulu ta Biblia, ramtuafuiñ: “¿Chemu anta Jewba ta feypikeeiñmu taiñ femal ka taiñ femnoal? ¿Chem enseñalkeeiñmu Jewba tüfa mu?”. Kellufiliyiñ ta che ñi rakiduamal Jewba tañi fütra üy mu, doy puwaiñ tañi piwke mu. Femngechi pu che piwkeyeafi ta Jewba ka tañi ley dungu, doy maneluway Jewba mu, femngechi doy chaftuafi wedake dungu rupale engün (Sal. 119:⁠68; 1 Kor. 3:⁠12-15).

RUMEL MIYAWAIÑ JEWBA ÑI ÜY MU

Kiñe rupa, David epu rume piwke ngerpuy. (Inaduamnge parrafo 12).

12. 1) David, ¿chumngechi epu rume piwke ngerpuy? 2) ¿Chum tripay ñi weda femün ta David?

12 Müna falin-ngey David ñi feypiel: “Eluen kiñe rume piwke” (Salmo 86:⁠11). David ñi rupan mu kimniefuy ñi küdawngenon epu rume piwke ngerpual. Kiñe rupa pefi kiñe domo fütangelu müñetumekelu. David kimniefuy ñi ayütunoafiel ka wentru tañi domo, welu famentulay tañi kintun feytachi domo mu (Éx. 20:⁠17). Feychi mu, David ¿kiñe rume piwke may niekepefuy? Femlay. Kidu ayüniefuy ñi ayüwülafiel ta Jewba, welu ka femngechi famentulay ñi weda rakiduam feytachi domo mu. David piwkeyefilu rume ta Jewba, yamniefilu rume, kidu fente weda culpay. David tañi femün mu weda dunguyengey ta Jewba. David ka wedalkafi kakelu pu che ka tañi familia llemay (2 Sam. 11:⁠1-5, 14-17; 12:⁠7-12).

13. David kiñe rume piwke ngetuy, ¿chemu feypiafuiñ tüfa?

13 Jewba küme norümtufi ta David, fey küme weniyewtuyngu (2 Sam. 12:⁠13; Sal. 51:⁠2-4, 17). David kimtukuy fente ñi weda tripan epu rume piwke ngerpual. David ñi wirintukuel Salmo 86:⁠11 mu, ka rulpadungungeafuy “kelluen ñi epu rume piwke ngenoal”. Jewba, ¿kellukepefuy may ta David ñi kiñe rume piwke ngeal? ¡Femi llemay! Feymu Biblia feypi David küdawelfi ta Jewba kom tañi piwke mu (1 Rey. 11:⁠4; 15:⁠3).

14. ¿Chem duamnieiñ taiñ ramtuwal? ¿Chemu duamnieiñ?

14 David tañi rupan yafültukukeeiñmu. Ka fente tañi weda tripan tañi femün ta David kimeltukeeiñmu taiñ kuñiwtukuwal. Turpu ayülayafuiñ ta femngechi tripayal. Pichin tripantu rume serfiniefiliyiñ ta Jewba kam alün tripantu rume, ramtuwafuiñ: “¿Famentukepefiñ may Weküfü ñi weda rakiduam ñi welulkanoaetew?”.

Weküfü chumkey rume taiñ nierpual epu rume piwke, welu famentuafiyiñ. (Inaduamnge parrafo 15 ka 16). *

15. Yamniefiliyiñ ta Jewba, ¿chumaiñ perumeliyiñ kiñe weda dungu?

15 Pefiliyiñ internet mu kam television mu kiñe dungu taiñ weda rakiduamelaetew, ¿chumafuiñ? “Tüfa pornografia no tati” piafuiñ, welu kuñiwtukuwaiñ. Feytachi dungu mu taiñ peel tati Weküfü welurakiduamelafeiñmu, fey epu rume piwke taiñ nieal (2 Kor. 2:⁠11). Tüfa trürümngeafuy ñi chumken ti cuña. Pu wentru pünekefi ti cuña ñi trirakayafiel ti mamüll. ¿Chumngechi? Tati yungelechi cuña tukungekey tati mamüll mu, trawawnakümngekey kiñe combo mu ñi konal, femngechi wüdatripakey ti mamüll. Ka femngechi feley fillke podngechi dungu ñi tripaken television ka internet mu. Chem dungu no trokingeafuy chi. Welu taiñ ngüneduamnon mu rume, weda rakiduamelafeiñmu, fey nierpuafuiñ epu rume piwke, fey fütra culpayafuiñ. Feymu chem weda dungu no rume konkilpe taiñ piwke mu. Eluwküleaiñ may taiñ nieal kiñe rume piwke, femngechi yamnieafiyiñ Jewba tañi üy.

16. Famtukulelngeliyiñ wedake rakiduam, ¿chem ramtuwafuiñ?

16 Fillke wedake dungu mu, Weküfü ayükey taiñ weda rakiduamelaetew. Kiñeke cristiano rakiduamafuy: “Femfuli tüfachi weda dungu, wemünentungelayan ti trawünche mu, feymu müte wedalkalayafun” piafuy. Welu kümelayafuy taiñ femngechi rakiduamal. Feymu doy kümeafuy taiñ ramtuwal: “¿Weküfü may famtukuniepapeenew tüfachi weda rakiduam, fey ñi nieal epu rume piwke? Inafuli tañi wedake rakiduam, ¿weda dunguyengepeafuy may ta Jewba iñche tañi duam mu? ¿Doy fülkonafun Jewba mu? Kam, ¿doy famtripayafun?”. Rakiduamaiñ tüfachi dungu mu, ngillatuafiyiñ ta Jewba taiñ ngüneduamuwal rüf piwke mu (Sant. 1:⁠5). Femngechi kidutu ngünenkawlayaiñ, fey famentuafiyiñ chem weda dungu rume. Jesus reke feypiaiñ: “Kiñe püle tripange Weküfü” (Mat. 4:⁠10).

17. Taiñ piwke, ¿chumngechi trürümafuiñ kiñe equipo de futbol mu?

17 Epu rume piwke ngeliyiñ, weda tripayafuiñ. Tüfachi dungu trürümngeafuy ta kiñe equipo de futbol mu. Tüfachi pu awkantukelu kiñewkülelay. Kiñeke ayüniey tañi kidutu sakiwal, kakelu ayüniey ñi awkantual chumngechi rume, ka kiñeke awkantukelu allkütukelafi tañi entrenador. Feytachi equipo kiñewkülelay, feymu wewpeafuyngün. Welu kiñewkülele engün, wewayngün llemay. Tami piwke feytachi equipo de futbol reke feleafuy. Weküfü ayüniefuy ñi kiñewkülenoal taiñ piwke. Kidu ayüfuy taiñ chumal rume, fey taiñ inanoal Jewba tañi feypin. Taiñ küme miyawal, poyeafiyiñ ta Jewba kom taiñ chengen mu, kom taiñ piwke mu, kom taiñ rakiduam mu (Mat. 22:⁠36-38). ¡Eluwküleaiñ may kiñe rume piwke taiñ nieal! Inalayafiyiñ tati Weküfü.

18. Ñi feypin Miqueas 4:⁠5, ¿chem eluwküleaiñ taiñ femal?

18 David reke, ngillatuafiyiñ ta Jewba: “Eluen kiñe rume piwke”. Ngillatulayaiñ müten, eluwküleaiñ llemay kiñe rume piwke taiñ nieal. Kom taiñ femün mu, pichiken dungu mu rume, alüken dungu mu rume, yamnieafiyiñ Jewba tañi üy. Femngechi femliyiñ, küme acordangeay Jewba tañi üy (Prov. 27:⁠11). Miqueas reke feypiaiñ: “Iñchiñ rumel miyawaiñ taiñ Chaw Ngünechen Jewba ñi üy mu” (Miq. 4:⁠5).

41 ÜLKANTUN Allkütuñmayafen tañi ngillatun

^ parr. 5 Feytachi chillkatun mu peaiñ chumngechi David ñi ngillatufiel ta Jewba, tüfa müley Salmo 86:⁠11, 12. Ka peaiñ tüfachi ramtun: ¿Chumkey che yamniefilu Jewba? ¿Chumngelu müley taiñ yamafiel ta Jewba? Yamniefiliyiñ Jewba, ¿chumngechi kümelkayafeiñmu?

^ parr. 53 ¿CHEM PENGELI TI ADENTUN? Moyse enseñalfi kiñe cancion tati pu israelche, femngechi ñi püramyengeal ta Jewba.

^ parr. 57 ¿CHEM PENGELI TI ADENTUN? Eva famentulafi ti weda rakiduam. Iñchiñ famentuafiyiñ chem weda rakiduam rume, femngechi weda culpalayaiñ ka weda dunguyengelayay Jewba tañi üy.