Kim ngüneniewal: duamfali taiñ ayüwülafiel ta Jewba
Pablo feypi: “Weda dunguetew tañi primo, lladküfemken. Kiñe rupa, nüfiñ tañi pel mu ka ngütrükafiñ. Ayüfun tañi langümafiel müten”.
Marco feypi: “Tañi ruka mu, chem pingen mu rume lladküfemken. Trafokakefiñ tati mueble, tañi pu pichikeche ñi juguete, ka chem rume pefiñ trafokakefiñ”.
Iñchiñ femngechi femlayafuiñ chi, welu kiñeke mu, kom iñchiñ küdawtukeiñ taiñ ngüneniewal. ¿Chumngelu am? Taiñ culpafe chengen mu Adan reke (Rom. 5:12). Kiñeke che ngünewkelay tañi illkun mu. Kakelu che, weda duamkülen mu ka llükalen mu, ngüneniekelafi tañi rakiduam. Ka kiñeke che kim ngüneniewkelay, feymu konkey pekan kudumuwün mu, ngollikawün mu ka drogatun mu.
Kim ngüneniewnoliyiñ, müna wedalkayafuiñ. Feymu rume falin-ngey taiñ kim ngüneniewal taiñ mongen mu. Taiñ femürpual, ngüneduamaiñ küla ramtun: 1) ¿Chumkey pu kim ngüneniewkelu? 2) ¿Chumngelu fente falin-ngey taiñ kim ngüneniewal? 3) ¿Chumngechi kim ngüneniewafuiñ? (Gal. 5:22, 23, TNM). Ka peaiñ taiñ chumafel wedalkaliyiñ taiñ kim ngüneniewnon mu.
¿CHUMKEY PU KIM NGÜNENIEWLU?
Pu kim ngünewkelu inakelay kom tañi ayükeel, doy may, kom tañi femün mu ka kom tañi feypin mu, ayüwülkefi ta Chaw Dios.
Jesus kim ngüneniewkey. Biblia feypi: “Feychi fill weda pimekengelu ta kidu, chem weda pilafi rume tañi fill weda pimekeetew. Feychi kutrankamekengelu, llükalkatuchelay rume, welu may chalintukuwi ta Ngünechen mew, tati ramtukadunguchekelu nor dungu mew” (1 Ped. 2:23). Jesus epe lalelu ti orkon mamüll mu, tañi pu kayñe ayentueyew, welu kidu kim ngüneniewi (Mat. 27:39-44, TNM). Ka femngechi pu longkolechi religioso ramtukafingün ta Jesus tañi welulkayafiel, welu kidu küme dullikey tañi chem pial, femngechi pengeli ñi kim ngüneniewken (Mat. 22:15-22). Ka rupa, kiñeke illkulechi judio nüy kura ñi ütrüftukayafiel ta Jesus, welu kidu “ellkawi ka tripatuy ti ngillatuwe ruka” (Juan 8:57-59).
Pedro feypi: ‘Kristo am ta kutrankawlu ta eymün mew, feymu inayentufalfuy femngechi eymün tamün inayentuñmayafiel ñi femelchi dungu’ (1 Ped. 2:21). Feymu culpanche ngeliyiñ rume, inayenturpuafuiñ Jesus ñi kim ngünewken. ¿Chumngelu müley taiñ femngechi femal?
¿CHUMNGELU FENTE FALIN-NGEY TAIÑ KIM NGÜNENIEWAL?
Taiñ ayüwülafiel ta Jewba, müley taiñ kim ngüneniewal. Tunten tripantu yenieliyiñ rume taiñ poyekefiel ta Jewba, ngünewaiñ chem taiñ
feypial ka chem taiñ femal. Femnoliyiñ, weniyewelayafuiñ ta Jewba.Ngüneduamaiñ ñi rupan ta Moyse. Kidu “doy ñom piwkengefuy kom kakelu pu wentru mu mülekefulu Mapu mew” feychi antü mu (Núm. 12:3). Fentren tripantu, Moyse ñom piwke mu allkütufi pu israelche ñi fillpimeken. Welu kiñe antü, pu israelche ka wiño feypi engün ñi nienon ta ko. Feymu Moyse rume illkuy, newentu feypifi: “¡Fewla allkütumuchi apuen, eymün pu kayñetufe! ¿Entuleluwpeayu may ta ko tüfachi kura mu?” (Núm. 20:2-11).
Feychi mu Moyse kim ngüneniewlay. Moyse feypilay Jewba ñi eluetew engün ta ko, femngechi püramyelafi (Sal. 106:32, 33). Feymu Jewba elulaeyew ñi konpual ti Feypikünuelchi Mapu mu (Núm. 20:12). Moyse pichin mu müten kim ngüneniewlay, welu tunte puwlu ñi mongen weñangkülkepelaeyew ñi femün (Deut. 3:23-27).
¿Chem kimeltukeeiñmu tüfa? Tunten tripantu yenieliyiñ rume taiñ poyekefiel ta Jewba, turpu weda dungulayafiyiñ taiñ pu weda duameletew ka pu duamnielu ñi norümngeal (Efes. 4:32; Kol. 3:12). Füchalen mu ka kutrankülen mu, doy lladküfemafuiñ chi. Welu longkontukuaiñ ta Moyse, kim ngüneniewnoliyiñ, weñangkülafuiñ ta Jewba. Ayülaiñ taiñ femngechi femal. Feymu, ¿chumafuiñ taiñ kim ngüneniewal?
¿CHUMNGECHI KIM NGÜNENIEWAFUIÑ?
Llellipuafiyiñ ta Jewba taiñ eluaetew tañi newen. ¿Chemu femaiñ? Taiñ kim ngüneniewal, duamnieiñ Jewba tañi newen. Ñi llowal feytachi newen, müley taiñ pediafiel (Luka 11:13; Filip. 4:13, TNM). Ka femngechi, Jewba tañi newen kelluafeiñmu taiñ piwkeyecheal. Piwkeyecheliyiñ, doy küme ngüneniewafuiñ (1 Kor. 13:5).
Famentuaiñ chem weda dungu rume taiñ katrütukeetew kim ngüneniewal. Famentuafiyiñ chem weda dungu rume tripalu television mu, internet mu, radio mu ka kakelu femngechi dungu mu (Efes. 5:3, 4). Feymu llemay, famentuafiyiñ chem weda dungu rume taiñ welulkayaetew (Prov. 22:3; 1 Kor. 6:12). Kiñe che küdawtukelu ñi ngünenieafiel ñi wedake illutun, ngelafuy ñi peal chem pelicula, lifru rume, pengelkelu ñi piwkeyewün epu che.
Küdawtuafuiñ chi taiñ inayal feytachi ngülam. Welu eluwküleaiñ may taiñ kim ngüneniewal, femngechi Jewba kelluaeiñmu taiñ 2 Ped. 1:5-8). Jewba kelluaeiñmu taiñ ngünenieal chem taiñ rakiduamal, chem taiñ feypial ka chem taiñ femal. Feytachi epu wentru taiñ nütramkapeel ellaka mu, kim ngüneniewürpuyngu ñi wedalkanoal illkulen mu. Ka nütramkayaiñ kiñe peñi mu ñi lladküfemken. Manejayawül-lu tañi auto, chem pichin dungu mu rume illkutukefi kakelu che miyawül-lu tañi auto. ¿Chumi tañi ngüneniewal? Kidu feypi: “Fill antü llellipukefiñ ta Jewba tañi kelluaetew. Papeltuken kiñeke revista tañi kelluaetew ñi kim ngüneniewal. Adümkantuken kiñeke texto tañi longkontukunieafiel, femngechi tañi kelluaetew. Petu küdawtuken ñi ngüneniewal, feymu fill antü witran mu feypiwken tañi ngüneniewal. Tripayan mu iñche auto mu, müte tarde tripakelan. Femngechi ñi illkutunoafiel pu manejayawlu”.
femürpual (KIÑEKE MU NGÜNEWNOLIYIÑ, ¿CHUMAFUIÑ?
Kiñeke mu, kake kiñeke iñchiñ ngünewlayafuiñ. Femngechi femliyiñ, yeweafuiñ taiñ ngillatuafiel ta Jewba. Welu ngünewnoliyiñ, doy duamnieiñ llellipuafiel ta Jewba taiñ kelluaetew. Feymu femngechi rupaliyiñ, pürüm müten ngillatuafiyiñ ta Jewba. “Perdonaen, kelluen” piafiyiñ. Eluwaiñ taiñ ka femngechi welulkawenoal (Sal. 51:9-11). Rüf piwke mu “perdonaen” pifiliyiñ ta Jewba, kidu allkütuaeiñmu llemay (Sal. 102:17). Apostol Juan feypi Jesus tañi mollfüñ ‘liftutueiñmew kom culpan mew’ (1 Juan 1:7; 2:1; Sal. 86:5). Jewba feypikeeiñmu taiñ perdonayafiel taiñ pu chafche, feymu Jewba ka femngechi perdonakeeiñmu iñchiñ (Mat. 18:21, 22).
Kuyfi mu, ngünewnolu ta Moyse, Jewba illkutueyew, welu perdonaeyew. Feymu Biblia feypieiñmu taiñ inayentuafiel Moyse ñi nor serfikefiel ta Jewba (Deut. 34:10; Eb. 11:24-28). Jewba elulafi ta Moyse ñi konpual ti Feypikünuelchi Mapu mu, welu wiñomongetuay ti we Mapu mu, fey rumel mongeleafuy. Ka femngechi iñchiñ ngünewliyiñ, nierpuafuiñ rumel mongen (1 Kor. 9:25).