Amual ti dungu

Amual tati troquiñ dungu mu

TROKIÑ ÑI CHILLKATUNGEAL 44

Tremle tami pu pichikeche, ¿serfipeafingün may ta Jewba?

Tremle tami pu pichikeche, ¿serfipeafingün may ta Jewba?

“Jesus amuley ñi doy tremkülen ka ñi doy kimün. Ka kom dungu mew Ngünechen sakinieeyew ka femngechi femeyew ti pu che” (LUKA 2:⁠52).

134 ÜLKANTUN Pu yall, Chaw Ngünechen mu küpalu

¿CHEM KIMAIÑ? *

1. ¿Chem am tati doy küme dungu ñi dulliafel kiñe che?

PU CHAW, pu ñuke küme dullinole tañi chumal, rume wedalkayafuy tañi pu pichikeche. Welu küme dullile engün tañi chumal, kelluafi tañi pu yall, tañi pu püñeñ ñi ayüwküleal. Welu tüfa engün ka müley tañi küme dullial. Tati doy küme dungu ñi dulliafel kiñe che, fey ñi poyeafiel taiñ küme Chaw Jewba (Sal. 73:⁠28).

2. Ñi feypin ta Biblia, ¿chem kümeke dungu dulli ñi femal Jose, Maria ka Jesus?

2 Jose Maria engu ayüniefuy kom tañi pu pichikeche ñi poyeafiel ta Jewba. Feymu tañi mongen mu engu, doyümniekefuy ñi küdawelafiel ta Jewba (Luka 2:⁠40, 41, 52). Jesus küme dulli tañi chumal, femngechi femi Jewba tañi ayükeel (Mat. 4:⁠1-10). Jesus fürenechekey, nor piwkengey ka newen piwkengey. Kom pu chaw, kom pu ñuke poyekefilu ta Jewba ayüniey tañi femngechi chengeal tañi pu yall, tañi pu püñeñ.

3. ¿Chem ramtun ngüneduamaiñ tüfachi chillkatun mu?

3 Tüfachi chillkatun mu ngüneduamaiñ küla ramtun: “Jewba, ¿chumi ñi kelluafiel tañi Fotüm? Pu chaw ka pu ñuke famülke mu, ¿chumngechi inayentuafuy ñi femün Jose ka Maria? Pu wechekeche kay, ¿chumngechi inayentuafuy ñi femün ta Jesus?”.

INAYENTUAFIMI JEWBA TAÑI FEMÜN

4. Jewba, ¿chem dulli ñi kelluafiel ta Jesus?

4 Chaw Jewba rume küme dulli iney ñi tremümafiel ta Jesus (Mat. 1:⁠18-23; Luka 1:⁠26-38). Maria ñi feypin tripalu Biblia mu pengelkeeiñmu fente ñi piwkeyefiel ta Jewba ka ñi falintufiel tañi dungu (Luka 1:⁠46-55). Jose femi tañi feypietew ta Jewba, femngechi pengeli ñi piwkeyefiel ka ñi küpa ayüwülfiel (Mat. 1:⁠24).

5, 6. Jewba, ¿chem katrütulafi ñi rupayal ta Jesus?

5 Jewba dullilay ülmen che ñi tremümafiel ta Jesus. Ñi chalintukuel Jose ka Maria dew ñi choyüngen ta Jesus, pengeli ñi pofrengen engu (Luka 2:⁠24). Jose carpintero ngefuy, küdawkefuy kiñe pichi taller mu chi püllelelu tañi ruka mu. Jose Maria engu nierpuy regle pichikeche kam doy chi, feymu sofra niekelafuy plata tañi mongeluwam (Mat. 13:⁠55, 56).

6 Jewba kuñiwtukufi ta Jesus kiñeke dungu mu, welu katrütulafi ñi rupayal chem küdawngechi dungu mu no rume (Mat. 2:⁠13-15). Ellaka mu, kiñeke tañi pu che ta Jesus feyentulafuyngün tañi Mesia ngen, feymu weda duamkülepelafuy ta Jesus (Mar. 3:⁠21; Juan 7:⁠5). Kafey petu wechengelu ta Jesus, lapelay ta Jose, feymu rume weñangkükepelafuy. Jesus wünen fotüm ngefuy, feymu lalu ta Jose, dewmarpuy ñi küdaw tañi cuidayafiel ñi familia (Mar. 6:⁠3). Rume küdawkefuy ñi nierpual plata, fey ñi eluafiel tañi pu che kom tañi duamnieel. Feymu pun rume ürkülewekey ta Jesus fente tañi küdawün.

Pu chaw, pu ñuke kelluafimün tamün pu pichikeche ñi maneluwal Biblia mu. Femngechi pepikawküleayngün chem dungu rume rupafule. (Inaduamnge parrafo 7). *

7. 1) ¿Chem müley ñi ramtuwal pu kurewen ñi küme chaw ka ñi küme ñuke ngeal? 2) Ñi feypin Proverbios 2:⁠1, 2, 5, pu chaw, pu ñuke, ¿chem müley ñi enseñayafiel tañi pu pichikeche ñi femal?

7 Pu kurewen ayünielu ñi nieal ta pichikeche müley ñi ramtuwal: “Jose ka Maria reke, ¿ñom piwkengepeyu may? ¿Piwkeyepefiyu may ta Jewba ka tañi dungu? ¿Dullipeafeiñmu may Jewba taiñ tremümafiel kiñe pichiche?” (Sal. 127:⁠3, 4). Ka femngechi tati pu chaw müley tañi ramtuwal: “¿Kimeltupekefiñ may tañi pu pichikeche ñi falin-ngen rume küdawal?” (Ecl. 3:⁠12, 13). “¿Chumken rume ñi kelluntukuafiel tañi pu pichikeche ñi lif mongen yenieal ka ñi wedalkangenoal?” (Prov. 22:⁠3). Eymi katrütulayafuymi chem weda dungu rume ñi rupanoal tami pu yall, tami pu püñeñ. Welu piwkeyenkechi kelluafuymi engün ñi maneluwal Biblia mu, femngechi pepikawküleayngün chem dungu rupafule. Biblia feypi: “Iñche tañi fotüm, llowülmi iñche tañi feypin ka piwkentukulmi iñche tañi werkün dungu, küme allkütunielmi tati kimün ka kom piwke mu eluwülmi tami kim ngüneduamal. Fey kimaymi chumngechi tami yamnieafiel ta Jewba, ka peaymi ti kimün Chaw Ngünechen mu küpalu” (Proverbios 2:⁠1, 2, 5). Kiñe pariente elkünutufile ta Jewba, enseñayafimi tami pu yall, tami pu püñeñ fente ñi falin-ngen turpu püntütripanoal Jewba mu (Sal. 31:⁠23). Ka lale kiñe piwkeyen che, Biblia mu yafültukuafimi tami pu yall, tami pu püñeñ, fey ñi tüngküleal (2 Kor. 1:⁠3, 4; 2 Tim. 3:⁠16).

INAYENTUAFIMI TA JOSE KA MARIA

8. Ñi feypin Deuteronomio 6:⁠6, 7, ¿chem mülefuy ñi femal Jose Maria engu?

8 Jose Maria engu küme tremümfingu ta Jesus, kellufingu tañi küme weniyeafiel ta Jewba. ¿Chem kellueyew? Kidu engu femi chem ayükey Jewba ñi femal kom pu chaw ka pu ñuke. Biblia feypi: “Fey tüfachi dungu tañi werkülelmekefiel fachantü feley ñi müleal tami piwke mu; ka müley tami kimeltulelafiel tami pu fotüm ka ñawe, ka müley tami nütramelafiel anükünuwülmi tami ruka mu, ka miyawülmi rüpü mu, ka kudulmi, ka witralmi” (Deuteronomio 6:⁠6, 7). Jose Maria engu rume piwkeyekefuy ta Jewba, feymu eluwingu ñi kelluafiel tañi pu pichikeche ñi ka femngechi femal.

9. ¿Chem falinke dungu femi Jose Maria engu?

9 Jose Maria engu, eluwingu ñi poyenieafiel ta Jewba kom tañi pu che engün. Fill semana amukefuyngün trawün Nazaret waria mu. Ka fill tripantu kiñe rupa amukefuyngün Jerusalen waria mu ñi fiestañmayal ti Pascua (Luka 2:⁠41; 4:⁠16). Petu amulelu engün Jerusalen waria mu, Jose Maria engu enseñapelafi kom tañi pu pichikeche ñi rupan Jewba tañi pu che. Kafey kimürpupelafingün kiñeke mapu nütramkangelu ta Biblia mu. Jose Maria engu doy nierpuyngu ta familia, feymu doy küdawtupelayngün ñi doyümafiel Jewba tañi dungu. Welu femürpuyngün llemay, feymu weniyeniefingün ta Jewba.

10. Pu chaw ka pu ñuke, ¿chumngechi inayentuafuy Jose ka Maria?

10 Pu chaw ka pu ñuke piwkeyefilu ta Jewba, ¿chumngechi inayentuafuy Jose ka Maria? Tami feypin ka tami femün mu pengelnge fente tami piwkeyefiel ta Jewba. Kelluafiel tami pu yall, tami pu püñeñ ñi piwkeyeafiel ta Jewba, fey tati doy küme regalo tami eluafiel engün. Enseñayafimi tami pu pichikeche ñi ngillatual, ñi papeltuafiel Biblia, ñi amual trawün mu ka ñi amuldungual. Tüfa tati doy falinke dungu tañi kimürpuafel (1 Tim. 6:⁠6). Welu ka femngechi müley tami eluafiel tami pu pichikeche kom tañi duamnieel engün (1 Tim. 5:⁠8). Welu nieal kom tañi duamnieel kellulayafi tami pu yall, tami pu püñeñ ñi montual. Doy may müley tañi küme weniyeafiel ta Jewba. Femngechi müten llowafuyngün kom tañi feypikünuel (Ezeq. 7:⁠19; 1 Tim. 4:⁠8).⁠ *

Fentren chaw ka ñuke küme dullikey ñi küme tremümafiel tañi pu pichikeche. (Inaduamnge parrafo 11). *

11. 1) Ñi feypin 1 Timotew 6:⁠17-19, ¿chumngechi kelluafuy pu chaw ka pu ñuke? 2) Pu familia, ¿chem kümeke dungu femafuyngün? Ka, ¿chumngechi kümelkangeayngün? (Inaduamnge ti wichulechi dungu “ Tami familia mu, ¿chem eluwaymün tamün femal?”).

11 Famülke mu, fentren chaw ka ñuke kümelkamekeyngün ñi kelluafiel tañi pu pichikeche ñi weniyeafiel ta Jewba. Kiñentrür poyefingün ta Jewba, amukeyngün trawün mu ka fütrake trawün mu ka trür amuldunguchekeyngün. Kiñeke familia amuldungumekeyngün chew ñi müte puwkenon ti amuldungun. Kakelu familia witranmeyngün Betel ka kelluntukukeyngün ñi dewmangeal fillke ruka ñi nieel Jewba tañi trokiñche. Ñi femal kom tüfa, pu familia duamniey plata. Feymu kiñeke mu küdawngeafuy, welu Jewba rume kümelkayaeyew engün (papeltunge 1 Timotew 6:⁠17-19). Epe kom pu pichikeche femngechi tremümngelu, amulekeyngün ñi küme femün, ka rumel mañumtukefingün tañi pu chaw, tañi pu ñuke (Prov. 10:⁠22).⁠ *

INAYENTUAFIMI JESUS TAÑI FEMÜN

12. Tremlu ta Jesus, ¿chem mülefuy ñi femal?

12 Jewba kümeke dungu femi ñi kelluafiel tañi Fotüm Jesus. Ka femngechi Jose ka Maria kümeke dungu femingu ñi küme tremümafiel ta Jesus. Welu doy tremlu ta Jesus, kidu mülefuy ñi dullial chem tañi chumal (Gal. 6:⁠5, TNM). Jesus obligangekelay ñi femal tañi Chaw ñi ayükeel. Ka wentru ngefule ta Jesus, dulliafuy ñi kidutu duamuwal, fey ñi femnoal Chaw Ngünechen tañi ayükeel. Welu Jesus ayüniefuy ñi weniyeafiel tañi Chaw, feymu kümeke dungu femi (Juan 8:⁠29). Pu wechekeche, ¿chumngechi inayentuafuy ta Jesus? Peafiyiñ.

Eymün pu weche, eluwaymün tamün enseñayaetew tamün pu chaw ka pu ñuke. (Inaduamnge parrafo 13). *

13. Pichikalu Jesus, ¿chem eluwi ñi femal?

13 Pichikalu ta Jesus, eluwi ñi allkütuafiel tañi chaw ka tañi ñuke. Jesus turpu rakiduamlay “iñche doy kimün tañi pu chaw mu, feymu inalayan tañi feypietew”. Doy may eluwi tañi adnieaetew tañi chaw ka tañi ñuke (Luka 2:⁠51). Jesus wünen fotüm ngefuy, feymu mülefuy ñi femal kiñeke küdaw, welu eluwpelay tañi küme femürpual. Jesus rume küdawpelay Jose engu ñi kimürpual carpinteria, femngechi kelluntukupelay eluafiel ñi duamnieel tañi pu che.

14. ¿Chemu feypiafuiñ Jesus ñi küme estudiakefiel Chaw Dios tañi Dungu?

14 Jose ka Maria feypipelafingu ta Jesus ñi choyüngen afmatun dungu mu ka ñi chem pin kiñeke che Jewba ñi adnieetew (Luka 2:⁠8-19, 25-38). Welu Jesus ka femngechi kidu eluwi ñi ngüneduamal Chaw Dios ñi Dungu. ¿Chemu feypiafuiñ? Pichi wentru ngelu ta Jesus, nütramkafi tati pu kimeltuchefe mülelu Jerusalen mu, fey “rume afmatulewey engün ñi rume kimün mew ka kidu ñi fente küme llowdungun mew” (Luka 2:⁠46, 47). Jesus 12 tripantu niefuy müten, welu fente ñi küme estudiafiel Chaw Dios ñi Dungu, küme kimniefuy tañi Chaw ta Jewba ngey (Luka 2:⁠42, 43, 49).

15. ¿Chumngelu feypiafuiñ Jesus ñi femken Jewba tañi ayükeel?

15 Jesus kimlu chem ayüniey Jewba kidu tañi femal, pürüm müten eluwi ñi kelluntukual (Juan 6:⁠38). Jesus kimniefuy ñi üdeaetew fentren che. Pilafuy tañi femngeal, welu femi müten chem ñi ayükeel ta Jewba. Feychi fautizawlu 29 tripantu mu, Jesus doyümniefuy ñi femal Jewba tañi ayükeel (Eb. 10:⁠5-7). Epe lalelu ti orkon mamüll mu, Jesus amuley ñi femal Jewba tañi feypietew (Juan 19:⁠30).

16. Pu yall, pu püñeñ, ¿chumngechi inayentuafuy ta Jesus?

16 Allkütuafimi tami chaw ka tami ñuke. Jose ka Maria reke, tami chaw ka tami ñuke welulkawkeyngu, welu Jewba elfalkünueyew engu tami cuidayaetew ka tami enseñayaetew. Feymu allkütufilmi ñi ngülam engu ka eluwülmi tami adnieaetew, “femngechi ta ayüwün-ngechi mongen nieaymi” (Efes. 6:⁠1-4).

17. Ñi feypin Josué 24:⁠15, ¿chem mülefuy ñi kidu dullial pu wechekeche?

17 Dullinge iney tami serfiafiel. Müley tami küme kimal iney ngen ta Jewba, chem ayükey tañi femal ka chumngechi kelluntukuafuymi. Femngechi femülmi, eluwafuymi tami serfiafiel ta Jewba. Tüfa tati doy falin dungu tami femafel (Rom. 12:⁠2). Biblia feypi: “Welu may, kümenolu trokifilmün tamün poyefiel ta Jewba, dullimün fachantü iney tamün poyeafiel, tati pu dios ñi poyekefel tamün kuyfike che yem ñi mülen nometu Lafken mew, kam ti pu amorreo ñi pu dios, kidu engün tañi mapu tamün mülepan mew. Welu iñche ka tañi pu che poyeafiyiñ ta Jewba” (Josué 24:⁠15; Ecl. 12:⁠1). Fill antü papeltufilmi ta Biblia ka küme estudiafilmi, maneluwaymi Jewba mu ka piwkeyerpuafimi.

18. 1) ¿Chem müley ñi dullial pu wechekeche? 2) Küme dullile, ¿chumlerpuayngün?

18 Doyümniefinge Jewba tañi ayükeel. Pu poyekenofilu ta Jewba rakiduamelkeeymu: “Kidutu kümelkawülmi müten tami adümuwün mu, ayüwküleaymi”. Welu, ¡feyngelay tati! Pu ayünielu ñi nieal itrofillem “konkey kutrankawün mew” (1 Tim. 6:⁠9, 10). Welu allkütufilmi ta Jewba ka doyümniefilmi Jewba tañi ayükeel, ayüwün mongen nieaymi ka “kimchengerpuaymi” (Jos. 1:⁠8).

¿CHEM DULLIAYMI KAY?

19. ¿Chem müley ñi longkontukunieal pu chaw ka pu ñuke?

19 Eymün pu chaw, pu ñuke kom newen mu kelluafimün tamün pu che ñi poyeafiel ta Jewba. Maneluwküleaymün Jewba mu, fey kelluaeymünmew tamün küme tremümafiel tamün pu pichikeche (Prov. 3:⁠5, 6). Longkontukunieaymün: tamün pu yall, tamün pu püñeñ ngüneduamkey chem tamün feypin, welu doy ngüneduamkey chem tamün femken. Feymu kom tamün femün mu, kelluafimün tamün pu yall, tamün pu püñeñ ñi ayüwülafiel ta Jewba.

20. Pu wechekeche eluwle ñi serfiafiel ta Jewba, ¿chumlerpuay?

20 Eymün pu weche, tamün pu chaw, pu ñuke kelluafeymünmew tamün küme dullial tamün chumal. Welu kidu eymün müley tamün dullial ayüwülafiel ta Jewba. Feymu inayentuafimün ta Jesus, dulliaymün tamün ayüwülafiel taiñ Fütra Chaw Jewba. Femülmün, rüf ayüwküleaymün fewla ka küpalechi antü mu (1 Tim. 4:⁠16).

133 ÜLKANTUN Poyeafiyiñ Jewba taiñ wechengen mu

^ parr. 5 Pu chaw ka pu ñuke poyekefilu ta Jewba ayüniey tañi pu pichikeche ñi ayüwküleal ka ñi poyeafiel ta Jewba. Pu chaw ka pu ñuke, ¿chumngechi kelluafuy tañi pu pichikeche ñi femngechi femal engün? Pu wechekeche, ¿chumafuy tañi rüf ayüwküleal? Tüfachi chillkatun mu ngüneduamaiñ feychi ramtun.

^ parr. 11 Inaduamnge ti wichulechi dungu “No hubiera podido pedir mejores padres” tripalu ti revista ¡Despertad! octubre 2011 tripantu, pagina 20. Ka inaduamnge ti trokiñ “Una carta especial a sus padres” tripalu ti revista ¡Despertad! 8 marzo 1999 tripantu, pagina 25.

^ parr. 66 ¿CHEM PENGELI TI ADENTUN? Pichi wentru ngelu ta Jesus, Maria kellupelaeyew ñi piwkeyeafiel ta Jewba. Ka femngechi famülke mu, pu ñuke kellukefi tañi pu püñeñ ñi piwkeyeafiel ta Jewba.

^ parr. 68 ¿CHEM PENGELI TI ADENTUN? Jose ayüwünkechi amukefuy tañi pu che engün ti sinagoga mu. Ka femngechi famülke mu, pu chaw ayüwünkechi amukey trawün mu tañi pu familia engün.

^ parr. 70 ¿CHEM PENGELI TI ADENTUN? Jesus eluwi ñi enseñayaetew Jose chumngechi ñi femal kiñe küdaw, ka femngechi femafuy pu wechekeche famülke mu.