1. Dew kulpalu Adan ka Eva, ¿chem dungu feypi Jewba taiñ kayñe mu?

ADAN kimniefuy ñi dungukenon pu filu. Feymu Adan kimlu kiñe filu ñi dungufiel ta Eva, ngüneduampelay kiñe püllü ñi femün tüfa (Génesis 3:1-6). Adan ka Eva kimlafuyngu ñi iney ngen feychi püllü, welu Adan eluwi tañi kiñewal feychi püllü engu ñi kimnofiel, femngechi ñi kayñetuafiel tañi küme Wenu Chaw (1 Timotew 2:14). Fey wüla Jewba feypi kakelu dungu feychi püllü tañi kayñetuetew, ka feypikünuy ñi apümkangeal. Welu petu ñi femngenon tüfa, Jewba feypi feychi püllü ñi chaftuafiel kom pu poyekefilu ta Chaw Dios (Génesis 3:15).

2, 3. Petu ñi akunon ti Mesia, ¿chumngelu Jewba pichi kimeltuy Weküfü mu?

² Jewba turpu feypilay chem üy ñi nieel feychi püllü tañi kayñetuetew * (inaduamnge ti kimal dungu). Welu 2.500 tripantu ñi rupan feychi püllü pewfaluwlu Eden mu, Jewba  pengeli ñi chem pingen: “Satana” ürke, tüfachi üytun feypilelu am “Kayñetufe” (Job 1:6). Femngechi pingekey Weküfü küla lifru müten ti Ebrew Wirintukun mew, tüfa ta 1 Crónicas, Job ka Zacarías. Fey petu ñi akunon ti Mesia, ¿chumngelu am (chemu) pichi kimeltungefuy tüfachi kayñe mu?

³ Ebrew Wirintukun mu, Jewba pichi kimeltuy Weküfü mew ka tañi femkeel. ¿Chumngelu? Kidu wül-lu am feychi wirintukun ñi kelluafiel pu che tañi kimafiel ka inayafiel ti Mesia (Luka 24:44; Galata 3:24). Fey akulu wüla ti Mesia, Jewba ñi duam mu Jesus ka tañi pu inanieetew kimeltuyngün fentren dungu Weküfü mu ka pu wedake püllü * (inaduamnge ti kimal dungu). ¿Chumngelu am kümelu feypiafuiñ tañi femngechi femün Jewba? Kidu am elfalkünufilu ta Jesus ka pu dullingelu ñi apümkayafiel ta Weküfü ka tañi pu inanieetew (Romanu 16:20; Apokalipsi 17:14, TNM; 20:10).

4. ¿Chumngelu llükakelafiyiñ ta Weküfü?

⁴ Pablo ñi wirintukun mu pengelngey ta Weküfü kiñe “trapial” reke, ka kiñe “fütra filu” reke Juan tañi wirintukun mu (1 Pedro 5:8; Apokalipsi 12:9). Welu Weküfü kom newen-ngelay, feymu llükakelafiyiñ (papeltunge Santiaw 4:7). Jewba, Jesus ka tati pu kümeke püllü ingkakeeiñmew, fey kidu engün tañi kellun mu chaftuafiyiñ llemay taiñ kayñe. Feymu wiñoldunguaiñ tüfachi falinke ramtun: Weküfü, ¿tunte ngünenkakefi ta kakelu? ¿Chumngechi ngünenkakey? ¿Chem pepi femkelay? Ngüneduamliyiñ ti wiñoldungun, entuaiñ falinke kimeltun.

5, 6. Pu gobierno, ¿chumngelu küme elkünulayafuy ti dungu Mapu mew?

⁵ Fentren püllü kiñewingün Weküfü engün ñi chaftuafiel ta Jewba. Petu ñi rupanon ti Fütra Mangin Ko, Weküfü welulkafi kiñeke engün ñi kudumafiel pu domo. Famülke mew Weküfü ngüneniefi feychi wedake püllü kayñetufilu ta Jewba. Biblia pengelkey tüfa nütramkalu ta Weküfü ñi wingüdentufiel epe rangiñ ti pu wangülen (Génesis 6:1-4; Juda 6; Apokalipsi 12:3, 4). Fey kom feychi wedake püllü koneltuwenolu Jewba ñi kümeke püllü mew, femngechi eluwingün ñi ngünenieaetew Weküfü. Rakiduamlayaiñ kom tüfa ñi adkülenon. Chew ñi mülen pu wedake püllü, Weküfü adkünuy ñi ngünenien, femngechi tañi femfaluwal Jewba ñi Ngünenien reke. Weküfü ñidolkawi ka adniekefi pu wedake püllü, fey elufi awtoridad ka longkokünufi Mapu mu (Efesio 6:12).

⁶ Pu wedake püllü mu, Weküfü ngüneniekey itrokom pu gobierno. Küme kimnieiñ tüfa, kidu am pengelelfilu ta Jesus “kom ti trokiñke mapu müleyelu kom chüf mapu mew”, fey feypifi: “Iñche eluaeyu kom tüfachi pepiluwün [...]. Iñche kom elungen tati, feymew eluafiñ iney rume iñche tañi ayüel” (Luka 4:5, 6). Femngele rume, fentren gobierno kümelkachekey, ka kiñeke che  ngünenielu rüf küpa kellukeyngün pu che. Welu kiñe gobierno no rume küme elkünulayafuy ti dungu Mapu mew, fey taiñ eluaetew kom taiñ duamnieel (Salmo 146:3, 4; Apokalipsi 12:12).

7. Pu koylake religion ka tati negosian dungu mew, ¿chumngechi ngünenkachekey Weküfü? (Inaduamnge ti adentun ellaka mu mülelu).

⁷ Weküfü ka pu wedake püllü adniefi ti koylake religion ka tati negosian dungu mew, femngechi ñi ‘ngünenkayafiel kom mapu mew mülechi pu che’ (Apokalipsi 12:9). Ti koylake religion mew, Weküfü kimeltukey koylake dungu Jewba mu, ka mekey ñi kimngewenoal Jewba ñi üy (Jeremías 23:26, 27). ¿Chum tripay ñi femken? Fentren che rüf piwke mu rakiduamkey ñi poyekefiel ta Ngünechen, welu rüf mew poyekefi pu wedake püllü (1 Korintio 10:20; 2 Korintio 11:13-15). Kafey adniefilu ti negosian dungu, Weküfü rakiduamelfi ta che koylake dungu, tüfa ta kiñe: nien mu alün plata ka fentren chemkün, fey mu müten ayüwküleay pu che (Proverbios 18:11). Feymu pu feyentulu feychi koyla dungu, kom ñi mongen mew eluwkey ñi poyeafiel ta “fentren chemkün”, welu poyekelafi ta Chaw Dios (Matew 6:24). Feymu fente tañi piwkeyerpufiel fentren chemkün, kiñeke piwkeyewelafi ta Ngünechen (Matew 13:22; 1 Juan 2:15, 16).

8, 9. 1) Adan, Eva ka pu wedake püllü ñi femken mu, ¿chem epu falinke kimeltun entuafuiñ? 2) Kimnielu am iñchiñ Weküfü ñi ngüneniefiel Mapu, ¿chem femkeiñ?

⁸ Adan, Eva ka pu wedake püllü ñi femken mu, entuafuiñ epu falinke kimeltun. Kiñe, müley taiñ dullial (ngümintol) iney engu ñi kiñewküleal: Jewba kam Weküfü. Dullinofiliyiñ ta Jewba, fey kiñewküleaiñ Weküfü engu (Matew 7:13). Epu, kimürpuiñ pichiñma mu müten ñi kümelkalen pu kiñewkülelu Weküfü engu. Rakiduamnge, Adan ka Eva kidutu dullingu chem ñi kümen ka kümenon. Kafey pu wedake püllü ngüneniefingün pu gobierno (Génesis 3:22). Welu, rumel weda tripakey pu kiñewkülelu Weküfü engu. ¡Rüf llowkelayngün kümeke dungu! (Job 21:7-17; Galata 6:7, 8).

⁹ Kimnieiñ Weküfü ñi ngüneniefiel tüfachi Mapu, feymu rakiduamkeiñ Jewba reke pu gobierno mew. Longkontukukeiñ Jewba ñi feypin taiñ yamafiel pu nielu awtoridad (1 Pedro 2:17). Kidu ayüniey taiñ inayafiel pu gobierno ñi wülkeelchi ley dungu, chaftunienofile Jewba ñi werkün dungu (Romanu 13:1-4). Welu ka longkontukukeiñ ñi duamfalngen taiñ reyükon-noal politiko dungu mu ka doyümnoafiel kiñe politiko trokiñche kam kiñe che ngüneniealu (Juan 17:15, 16, TNM; 18:36). Kafey kimnielu am iñchiñ Weküfü ñi ngüneniefiel tüfachi Mapu, amuldungukeiñ Jewba tañi kümeke dungu. Ngüneduamkeiñ Weküfü ñi dalluntukufiel ta Jewba ka ñi femken tañi kimngewenoal ñi üy, feymu kom newen mu eluwkeiñ taiñ kimeltucheal ti rüf dungu Jewba mu. Müna ayüwküleiñ taiñ yenieel kidu ñi üy ka taiñ üytufiel. Feley llemay, doy falin-ngey piwkeyeafiel ta Jewba ta plata mew ka nieal fentren chemkün (Isaías 43:10; 1 Timotew 6:6-10).

10-12. 1) Weküfü, ¿chumngechi welulkafi fentren pu püllü? 2) Pu wedake püllü ñi femken mew, ¿chem kimürpuiñ?

¹⁰ Fillke dungu mu Weküfü ngünenkakefi ta kakelu. Ñi femal engün kidu ñi ayükeel, challwafe reke küme pepikakey ti ansuelo, femngechi ñi welulkayafiel engün. Kafey llükalkakefi ta kakelu.

¹¹ Weküfü küme pepikay ti ansuelo, femngechi ñi welulkayafiel fentren pu püllü. Ñi küme femal tüfa, Weküfü alüñma ngüneduampelafi pu püllü ñi femngen. Ka kiñeke püllü nülkütuwingün ti ansuelo mew reke, fey kudumpafingün pu domo. Tañi pu yall fütrake witran wentrungefuy ka kutrankachekefuy (Génesis 6:1-4). Fey llemay, Weküfü welulkafi fentren pu püllü ñi weda illuturpual, welu feyka müten no. Kafey feypikünupelaeyew engün ñi nieal awtoridad itrokom che mew. Femün mu tüfa, Weküfü küpa katrütupelafi ñi femtripanoal Jewba tañi feypikünuel “ti domo ñi püñeñ” mew (Génesis 3:15). Welu Chaw Jewba eluñmalafi ta Weküfü ñi küme tripayal. Fey akulu wüla ti Fütra Mangin Ko, Weküfü ka pu wedake püllü ñi pepikaelchi wedake dungu apümngey.

¹² ¿Chem kimürpuiñ tüfa mu? Ñi fente kuñiwün-ngen ti pekan kudumuwün ka tati mallmawün, ansuelo reke felelu. Rakiduamnge, kom feychi pu püllü kiñewkülelu Weküfü engu, fentreñma mu mülefuyngün Chaw Dios mu. Welu femngele rume, eluwingün tañi ngünenieaetew ñi wedake illutun. Feymu longkontukuaiñ tüfa: fentren tripantu yenieliyiñ rume taiñ poyekefiel ta Jewba, ngünenieafeiñmew ti wedake illutun (1 Korintio 10:12). Feymu, ¡müna duamfali taiñ ngüneduamuwal! Femngechi entuaiñ taiñ piwke mu chem weda rakiduam rume, femngechi taiñ kon-noal pekan kudumuwün mu ka taiñ mallma chengerpunoal (Galata 5:26; papeltunge Kolosense 3:5).

13. ¿Ka chem ansuelo niey Weküfü? Ka, ¿chumngechi famentuafuiñ?

¹³ Ka kiñe ansuelo niey ta Weküfü: küpa welukafi pu che ñi ayünieafiel kalku dungu, ramtuafiel tati pu la, fillke dungu ñi fülkonal pu wedake  püllü mew ka kakelu femngechi dungu. Famülke mew tati koylake religion mu ka fillke adngelluwün, Weküfü rakiduamelelfi pu che ñi fülkonal pu wedake püllü mew. Fey tüfa ayüfal trokingekey fillke pelikula ka adngelluwün mew. ¿Chumngechi famentuafuiñ tüfachi weda dungu? Üngümlayaiñ Jewba ñi trokiñche taiñ wirintukulelaetew chem adngelluwün ñi kümen kam kümenon. Doy may kiduke iñchiñ eluwaiñ taiñ küme rakiduamal, femngechi taiñ inayal Jewba ñi ngülam taiñ küme dullial (Ebrew 5:14). Kafey rüfngele taiñ piwkeyefiel ta Chaw Dios, kimchengeaiñ taiñ dullial chem chumal (Romanu 12:9, TNM). Kiñe che feypile kiñe dungu, welu ka dungu mekele, feypiafuiñ feychi che ñi rüf piwkengenon. Feymu dullilu iñchiñ chumngechi taiñ adngelluwal, ramtuwafuiñ: “¿Inaniekefiñ feychi ngülam iñche tañi kimeltulelfiel ta kakelu? Feychi pu che tañi kimeltulelfiel Biblia ngüneduamüñmaeli ñi adngelluwün, ¿chem rakiduamafuy?”. Inanieliyiñ ti ngülam taiñ kimeltulelfiel ta kakelu, famentuafiyiñ llemay Weküfü ñi ansuelo (1 Juan 3:18).

14. ¿Chumngechi llükalkayafeiñmew Weküfü? Ka, ¿chumngechi newentuleaiñ?

¹⁴ Kafey Weküfü ayükey taiñ llükalkayaetew, femngechi taiñ püntüwal Jewba mew. Feymu kidu ngüchaltukuafuy pu gobierno ñi katrütuafiel taiñ amuldungun küdaw. Ka ngüchaltukuafuy taiñ pu chafche küdaw mu chi kam chillkatuwe ruka mew, fey taiñ nüngaytuaetew taiñ inaniefiel mu Biblia ñi ngülam (1 Pedro 4:4). Weküfü ka ngüchaltukuafuy taiñ pu che feyentukenolu Jewba mew, ñi katrütuafiel taiñ amual trawün mu, ‘femngechi kelluafun’ pikeyngün (Matew 10:36). Feymu taiñ newentuleal, ¿chumafuiñ? Rakiduamtukuaiñ taiñ femngechi rupayal, fente taiñ kayñetuetew Weküfü (Apokalipsi 2:10; 12:17). Kafey müley kiñe falin dungu taiñ longkontukunieal, Weküfü feypikay reke iñchiñ mu: “Küdawngenole müten, pu che poyeafi ta Jewba, welu wedake dungu kontupaelieyew, fentekünuayngün” (Job 1:9-11; 2:4, 5). Kafey rumel llellipuafiyiñ ta Jewba taiñ newentukuaetew. Piwkentukuaiñ tüfa: Jewba turpu kidukünulayaeiñmu ka elkünulayaeiñmu rume (Ebrew 13:5).

15. ¿Dikümtukuafeiñmew Weküfü ñi femal kiñe dungu taiñ ayükenoel? ¿Chumngelu?

¹⁵ Weküfü dikümtukulayafuy ta iney no rume ñi femal tañi ayükenoel (Santiaw 1:14). Fentren che ngüneduamkelay rume tañi kiñewkülen Weküfü engu. Welu kiñe che kimle ti rüf dungu Jewba mu, duamfali tañi dullial iney engu ñi kiñewküleal: Jewba kam Weküfü (Hecho 3:17; 17:30). Feymu eluwküleliyiñ taiñ allkütuafiel ta Jewba, Weküfü turpu püntünentulayaeiñmu Jewba mew (Job 2:3; 27:5).

16, 17. 1) ¿Ka chem femlayafuy Weküfü ka tati pu wedake püllü? 2) ¿Chumngelu llükalayaiñ taiñ newentu llellipuafiel ta Jewba?

¹⁶ Ka müley kiñeke dungu ñi pepi femkenon Weküfü ka pu wedake püllü. Biblia kimeltukey Jewba ka Jesus müten ñi kimniefiel chem taiñ rakiduamkeel taiñ longko ka ti piwke mew. Welu feypilay Weküfü ka tati pu wedake püllü ñi femafel tüfa (1 Samuel 16:7; Marku 2:8). Welu, ¿llükayafuiñ Weküfü ka pu wedake püllü ñi allkütuafiel taiñ nütramkan ka ngillatun, fey taiñ wedalkayaetew? ¡Femlayafuiñ llemay! ¿Chumngelu? Rakiduamnge tüfa: llükakelaiñ Weküfü ñi peniefiel taiñ küdawülkefiel ta Jewba. Ka femngechi, llükalayaiñ Weküfü ñi allkütufiel taiñ newentu llellipukefiel ta Jewba. Kafey Biblia nütramkay fentren poyekefilu ta Jewba ñi newentu llellipukefiel ta kidu, welu feypilay ñi llükakefiel engün ta Weküfü ñi allkütuaetew (1 Reyes 8:22, 23; Juan 11:41, 42; Hecho 4:23, 24). Weküfü küpa katrütukeeiñmew taiñ llownoal afnoachi mongen, welu eluwliyiñ taiñ dungual ka yenieal taiñ mongen chumngechi ñi ayükeel Jewba, kidu eluñmalayafi ta Weküfü taiñ femaetew tüfa, feymu maneluwafuiñ taiñ Chaw Dios mu. Biblia feypi: “Jewba ñi küme püllü umaley reke kom wallontu pu che mu ñi yamniekeetew, ka kidu montulkefi” (Salmo 34:7).

¹⁷ Duamnieiñ kimafiel taiñ kayñe, welu llükalayaiñ tañi femken. Kulpafengeliyiñ rume, Jewba ñi kellun mu ¡wewafiyiñ llemay ta Weküfü! (1 Juan 2:14). Newentuwliyiñ taiñ ngünekanoaetew ta Weküfü, tüfa ta lefmawtuay ta iñchiñ mew (Santiaw 4:7; 1 Pedro 5:9). Famülke mew Weküfü doy kayñetupelafi pu wechekeche. Feymu, ¿chumngechi chaftuafuy engün ta Weküfü? Ngüneduamaiñ tüfa ti küpalechi chillkatun mew.