1, 2. ¿Chew peafuiñ kiñe küme ellkawpeyüm?

RAKIDUAMNGE tüfa, petu trekayawülmi, tromürumetuy ti kallfü wenu. Fey wilüfrumey ti llüfkeñ wenu mu ka trününi ti tralkan, fey fütra mawüni. Eymi lefimi tami kintual chew tami ellkawal. Feymew inaltu rüpü mu, puwkintuymi chew tami küme chelkomtuam. ¡Müna ayüwimi tami pefiel tüfachi küme chelkomtuwe!

² Famülke mew, müleiñ kuñiwün-ngechi wedake antü mu. Mapu mu müleyechi dungu doyeli ñi wedalkalerpun. Welu müley kiñe küme chelkomtuwe reke, tüfa kuñiwtukukeeiñmew chem weda üñfitun mu rume. ¿Chuchi am? Ngüneduamnge chem pin ta Biblia: “Feypiafiñ ta Jewba: ‘Eymi iñche tañi ellkawpeyüm ka tañi newentukeetew, tañi Ngünechen, eymi mew maneluwküleken’” (Salmo 91:2).

3. Jewba, ¿chumngechi taiñ ellkawpeyüm reke ngerpuafuy?

³ Jewba, taiñ Dewmaetew ka tati Ngünenielu itrokom dungu, fey taiñ ellkawpeyüm reke ngerpuafuy. ¡Müna küme dungu! Kidu doy fütra pepiluwün-ngelu am ta chem che ka chem  dungu rume taiñ üñfituaetew. Ka üñfitungeliyiñ rume, Jewba norümafuy chem dungu rume taiñ wedalkakeetew. Jewba, ¿chumngechi taiñ ellkawpeyüm reke ngerpuafuy? Taiñ maneluwküleal kidu mu. Kafey Biblia ta feypikeeiñmew: “Rumel mülemün ta Ngünechen ñi piwkeyechen mew” (Juda 21). Fey llemay, feley taiñ mülekeal Ngünechen ñi piwkeyen mu ka doy kiñewküleal taiñ Wenu Chaw mu. Femngechi femliyiñ, maneluwküleafuiñ Jewba mu taiñ ellkawpeyüm ngeal. Welu, ¿chumngechi küme tutewküleafuiñ taiñ Chaw Ngünechen mu?

4, 5. Chaw Ngünechen, ¿chuchi am ta kiñeke dungu taiñ pengelkeetew ñi piwkeyen?

⁴ Taiñ müleal Ngünechen ñi piwkeyen mu, duamnieiñ taiñ piwkentukual chumngechi ta Jewba pengelkeeiñmew tañi piwkeyen. Rakiduamnge kiñeke kimeltun Biblia mu mülelu tami dew kimel tüfachi lifru mu. Jewba taiñ Dewmaetew, elueiñmew ti Mapu taiñ küme feleal, elkünuy iyael, ko, Mapu ñi fillem wülkeel, afmatufalchi kulliñ ka ayün-ngechi lelfün. Kafey kimiyiñ Chaw Ngünechen dewmay tati Biblia, tüfa feypikeeiñmew kidu tañi üy ka tañi chumngen. Biblia ka feypi Chaw Ngünechen werküy tañi sakin Fotüm Mapu mu, ka eluñmay ñi kutrankangeal ka lapayal iñchiñ taiñ duam mew (Juan 3:16). Femngechi elueiñmew kiñe falin yewün reke, tüfa mu maneluwküleiñ küpalechi antü mu taiñ afmatufalchi mongen nieal.

⁵ Taiñ nieal afmatufalchi mongen küpalechi antü mu, Chaw Ngünechen femi ka kiñe dungu. Fey Jewba elkünuy kiñe ngünenien wenu mapu mu, Mesia ñi Ngünenien tati. Tüfachi Ngünenien pürüm apümafi kom taiñ kutrankawün ka tati Mapu kiñe küme mülewe ngetuay. ¡Afmatufali tüfa! ¡Ayüwkületuaiñ may, ka fütra tüngün mu mületuaiñ! (Salmo 37:29.) Famülke mew, petu üngümnielu iñchiñ feychi antü, Ngünechen ñi ngülam kellukeeiñmew taiñ küme mongeleal. Kafey Jewba elueiñmew ka kiñe yewün: ti ngillatun llemay, tüfa eluñmakeeiñmew taiñ nütramkayafiel ta Jewba chem antü ka chew rume. Tüfa ta kiñeke dungu müten chumngechi ta Chaw Ngünechen  pengelkey tami piwkeyeetew eymi ka kom pu che.

6. ¿Chumngechi mañumtuafuymi Ngünechen tami piwkeyeetew?

⁶ Fewla müley tami ramtuwal: “¿Chumngechi mañumtuafiñ Jewba tañi piwkeyeetew mu?”. Fentren che llowdunguafuy chi: “Ñi piwkeyeafiel ta Jewba”. ¿Femngechi rakiduamkeymi? Jesus feypi tati doy falin werkün dungu tüfa: ‘Piwkeyefinge tami Ngünechen Jewba kom tami piwke mew, kom tami mongen mew, ka kom tami kimün mew’ (Matew 22:37). Fey llemay, nieymi fillke dungu tami piwkeyeafiel ta Jewba. Welu ñi piwkeyeniefiel Ngünechen kom tañi piwke mu, kom tañi mongen, kom tañi kimün mew, ¿feykape müten tüfa?

7. Taiñ piwkeyeniefiel ta Jewba, ¿chem yafültukukeeiñmew taiñ femal? Feypinge.

⁷ Chumngechi feypi ta Biblia, piwkeyefiel ta Chaw Ngünechen müna falin-ngey. Feymu taiñ piwkeyeniefiel ta Jewba, ¿chem yafültukukeeiñmew ñi femal? Rakiduamnge tüfa mu: küpa ifulmi kiñe manshana, welu elungelmi kiñe ütrar manshana müten, ¿wedayafuymi? ¡Femlayafuy llemay! Tüfachi ütrar duamfali ñi tremal kiñe anümka wülkelu kümeke fün. Ka femngechi tüfachi ütrar reke, taiñ piwkeyen ta Jewba mu doy tremkülerpuay. Biblia feypi: ‘Tati rüf dungu mew piwkeyefilu ta Ngünechen ka feley tañi allkütuñmayafiel kidu ñi werkün dungu. Fey kidu tañi werkün dungu afeluwün-ngelay’, fanetungelay llemay (1 Juan 5:3). Feymu may, rüf piwkeyefiliyiñ ta Ngünechen, taiñ piwkeyen müley ñi tremkülerpual ka wülal kümeke fün. Femngechi taiñ femün mu müley ñi pengelal taiñ rüf piwkeyeniefiel ta Jewba (papeltunge Matew 7:16-20).

8, 9. ¿Chumngechi pengelkeiñ taiñ piwkeyeniefiel ta Jewba? Ka, ¿chumngechi mañumtukefiyiñ ta Jewba kom taiñ elukeetew mu?

⁸ Allkütufiliyiñ Chaw Ngünechen ñi werkün dungu ka inaliyiñ tañi kümeke ngülam, femngechi pengelkeiñ taiñ piwkeyeniefiel ta Jewba. Tüfa doy küdawngelay, Chaw Ngünechen ñi ley dungu afeluwün-ngelay ka fanetufal-lay llemay. Doy may, tüfachi ley dungu elkünungey taiñ doy ayüwküleal ka kümelkaleal taiñ mongen  mu (Isaías 48:17, 18). Fey eluwkeiñ taiñ nguyulaetew Jewba, femngechi pengelkeiñ taiñ müna mañumtuniefiel ta Jewba kom taiñ eluetew mu. Welu pichin che müten mañumtukey. ¡Müna weda dungu tati! Jesus ñi antü mu kiñeke che kim mañumtukelafuy, feymu iñchiñ ngelay taiñ mañumtuchengenoal. Kiñe antü mu, Jesus tremolfi mari wentru lepra kutran nielu, welu kiñe müten wiñotuy ñi mañumafiel ta Jesus (Luka 17:12-17). Feymu may, küpa inayentuafiyiñ tüfachi wentru mañumchengelu, ka ngelay taiñ inayentuafiel tati aylla wentru mañumchengenolu.

⁹ Feymu, ¿chem werkün dungu Jewba mu müley taiñ allkütuafiel? Kiñeke werkün dungu dew ngüneduamimi tüfachi lifru mu. Welu ngüneduamaiñ kiñeke tüfa engün, fey llemay allkütuliyiñ Jewba ñi werkün dungu, doy küdawngelayay taiñ müleal Ngünechen ñi piwkeyen mu.

10. ¿Chumngelu falin-ngey ñi amuleal taiñ kimnieafiel ta Chaw Jewba?

¹⁰ Küme kimniefiel ta Jewba, tüfa doy falin-ngey taiñ  fülkonal kidu mu. Welu tüfachi kimün müley ñi amulerpual. Rakiduamnge tüfa, kiñe wütrengechi pun mew, müleymi kiñe mawidantu mu, fey kütraltuymi tami eñümtual. ¿Eluñmayafuymi may ñi chongnagal ti kütral? ¡Femlayafuymi llemay! Fey müley tami tukulelafiel mamüll ñi chongnagnoal ti kütral, femngechi kuñiwtukuaymi tami mongen. Chumngechi ti kütral duamniey mamüll ñi chongnagnoal, ka femngechi “Ngünechen ñi kimün” kellukeeiñmew taiñ piwkeyeniefiel Jewba ñi chongnagnoal reke (Proverbios 2:1-5).

11. Epu inanieetew, ¿chumngechi llowfingu Jesus ñi kimeltun?

¹¹ Jesus ayüfuy tañi pu inanieetew ñi piwkeyenieafiel ta Jewba, ka tañi rüfngechi Dungun mu doy newenküleal. Jesus dew wiñomongetulu, feypifi tañi epu disipulo kiñeke pelon dungu Ebrew Wirintukun mu, kidu mew femtriparpuy. ¿Chumngechi llowfingu tüfa? Fey wüla, tüfachi epu disipulo feypiwingu: “¿Feyngelay ama ñi rume ayüwkülepen tayu piwke petu nütramkalen küpalepeiñ nga tati rüpü mew, ka kimeltupeyumew tati wirikonkülechi dungu ti Wirin Chillka mew?” (Luka 24:32).

12, 13. a) Epe kom che mu, ¿chem rupakey ñi piwkeyefiel ta Jewba ka tati Biblia? b)¿Chumngechi eluñmalayaiñ ñi chongal taiñ piwkeyen?

¹² Kimürpulu eymi Biblia ñi rüf kimeltukeel, ¿rüf ayüwkülepey may tami piwke, fente ayüwün, yafüluwün ka piwkeyen ta Ngünechen mu? ¡Femi llemay! Ka fentren che femngechi rupakey. Welu fewla küdawngey ñi newenküleal feychi piwkeyen ka ñi tremkülerpual. Famülke mew iñchiñ ayükelaiñ taiñ inayal tati pu che ñi femün, Jesus feypikünulu am müleay ‘fentren che ta niewetulayay piwkeyen’ (Matew 24:12). ¿Chumngechi eluñmalayafuymi tami niewenoal piwkeyen Jewba mu ka tati rüf dungu Biblia mu mülelu?

¹³ Amulepe tami kimnierpuafiel ta Chaw Ngünechen Jewba ka Jesukristo (Juan 17:3). Küme ngüneduamnge Ngünechen ñi Dungu mu tami papeltukeel ka ramtuwnge: “¿Chem kimeltukeenew Jewba mu tüfa? ¿Kelluenew tañi doy piwkeyeafiel ta Jewba kom tañi piwke mu, tañi rakiduam mu ka kom tañi mongen mu?” (papeltunge 1 Timotew 4:15). Femngechi ngüneduamülmi, tami piwkeyen ta Jewba chumkawnorume chonglayay.

14. Ñi newenküleal taiñ piwkeyen Jewba mu, ¿chumngelu duamfali taiñ ngillatuafiel ta kidu?

 ¹⁴ Fill antü ngillatufiliyiñ Jewba, fey tüfa ka kiñe dungu ñi newenküleal taiñ piwkeyen Jewba mu (1 Tesalonisense 5:17). Rupachi mari regle chillkatun mu, kimiyiñ tati ngillatun, kiñe falin yewün reke ngelu Jewba mu küpalu. Feymu doy fülkonafuiñ taiñ chafche mu, fill antü nütramkakefiliyiñ rüf piwke mu. Ka femngechi fill antü ngillatufiliyiñ ta Jewba, doy weniyeafiyiñ kidu. Feymu wiñome feypikelayafiyiñ ta Chaw Ngünechen taiñ dew ngillatuelchi dungu, doy may müley taiñ küme rakiduamal taiñ feypikeel. Feymu chumngechi kiñe pichi wentru nütramkakefi tañi sakin chaw, ka femngechi müley taiñ nütramkayafiel ta Jewba. Fey llemay, yamün mu ka rüf piwke mu, müley taiñ nütramkayafiel ta Jewba (Salmo 62:8). Feymu taiñ poyeafiel ta Ngünechen duamfali taiñ kidu chillkatual ta Biblia ka rüf piwke mu taiñ ngillatuafiel kidu. Femngechi femliyiñ, doy küdawngelayay taiñ müleal Chaw Ngünechen ñi piwkeyen mu.

15, 16. Ti amuldungun Ngünechen ñi Ngünenien mu, ¿chumngelu müley taiñ peafiel kiñe falin küdaw ka kiñe falin chemkün ngen reke?

¹⁵ Tati chillkatun Biblia ka tati ngillatun mu, tüfa koneltuley kidu taiñ poyeafiel ta Ngünechen. Ngüneduamaiñ ka dungu taiñ nütramkakefiel kakelu che: amuldungual taiñ feyentun. ¿Nütramkafimi chi kakelu che Biblia ñi kimeltukeel mu? Femülmi tüfachi falin küdaw, rüf ayüwküleymi llemay (Luka 1:74, TNM). Amuldungufiel mu ta che dew taiñ kimeltuetew ta Chaw Ngünechen, femürpuiñ kiñe falin küdaw: ñi amuldungual tati kümeke dungu Chaw Ngünechen ñi Ngünenien mu, kom pu rüfngechi kristiano ñi llowün (papeltunge Matew 24:14, TNM; 28:19, 20).

¹⁶ Feymu apostol Pablo falintukefi ti elfal küdaw ñi amuldungual, ka feypi tüfa kiñe falin chemkün nien reke (2 Korintio 4:7, TNM). Nütramkakelu Jewba mu am iñchiñ ka tañi ayükeelchi dungu, tüfa trürlay chem küdaw mu no rume. Wünelu mew, femkeiñ tüfa taiñ poyeafiel tati doy küme Ngen Küdaw, ka elukeeiñmew kümeke kümelkan. Kafey taiñ amuldungun mu, kellukefiyiñ tati pu che küme piwkengelu ñi fülkonael taiñ Wenu  Chaw, ka ñi konal ti rüpü mu yeaetew engün ti afnoachi mongen mew. ¿Mülepey may kiñe küdaw taiñ elukeetew fentren ayüwün? Kafey amuldungufiliyiñ ta che Jewba ka tañi Dungu mu, taiñ mupiltun ka piwkeyen ta Ngünechen mu, doy amulerpuay. Kafey Jewba falintuniekeeiñmew kom taiñ femkeel  mu (Ebrew 6:10). Rumel femliyiñ tüfachi falin küdaw, kelluaeiñmew taiñ müleal Ngünechen ñi piwkeyen mu (papeltunge 1 Korintio 15:58).

17. ¿Chumngelu tati amuldungun kiñe doyümfalchi küdaw ngey?

¹⁷ Falin-ngey taiñ tukulpayal ti amuldungun Ngünechen ñi Ngünenien mu, kiñe doyümfalchi küdaw ngen. Biblia feypi: ‘Amuldungufinge tati werkün dungu, ka afeluwkilnge tami kimeltuael tunte ayüllenofule rume ta che ñi allkütuael engün’ (2 Timotew 4:2). Famülke mew, ¿chumngelu doyümfali ñi femngeal tüfa? Ngünechen ñi Dungu feypikeeiñmew: “¡Jewba ñi fütra antü fülkülepay! ¡Fülküley ka matu fülkülepay!” (Sofonías 1:14). Fey llemay matu fülkülepay feychi antü, Jewba ñi apümafiel kom tati Mapu mu müleyechi dungu. ¡Tati pu che müley ñi kimal tüfa! Ka kimtukual, fantepu mu müley ñi allkütuafiel ta Chaw Ngünechen Jewba, ti afaelchi antü am “¡alüñmalayay!” (Habacuc 2:3).

18. Trür pu rüfngechi kristiano engün, ¿chumngelu müley taiñ poyeafiel ta Jewba fentren che ñi adkiñ mew?

¹⁸ Fentren che ñi adkiñ mew, Jewba ayükey taiñ poyeafiel trür pu rüfngechi kristiano engün. Feymu lle tañi Dungu feypi: ‘Kintuaiñ chumngechi taiñ welukonke kelluwael ka taiñ doy piwkeyewael ka taiñ femael kümeke dungu. Ka femkünuwlayaiñ taiñ trawüluwael, taiñ pu peñi ka lamngen iñchiñ, chumngechi entuüñfilngelleliyiñ rume ta kiñekentu, welu may, taiñ welukonke yafültukuwael, doyelchi may, kimfal-lu ñi fülpan ta feychi antü’ (Ebrew 10:24, 25). Amukelu iñchiñ kristiano trawün mu taiñ pu peñi ka lamngenwen kiñewkülelu taiñ mupiltun mu püramyekeiñ ka poyekefiyiñ taiñ sakin Chaw Jewba. Kafey welukonke yafültukuwkeiñ.

19. ¿Chumafuiñ taiñ yafültukual taiñ piwkeyewün kristiano trawünche mu?

¹⁹ Trawüluwkelu iñchiñ Jewba ñi pu che engün mu, doy piwkeyewkeiñ ka weniyewkeiñ trawünche mu. Jewba reke ngüneduamkey taiñ chumngen, iñchiñ ka femngechi doy falin-ngey taiñ ngüneduamafiel tati che ñi kümeke chumngen. Rakiduamkelayaymi tami pu feyentulechi peñi ka lamngen ñi welulkakenon engün. Tukulpange kom iñchiñ welulkawkeiñ ka kiduke iñchiñ kakerumey ñi amulen tañi weniyerpuafiel  Chaw Jewba (papeltunge Kolosense 3:13). Weniyefinge tati pu che poyekefilu ta Jewba kom tañi newen mu, femülmi doy weniyeafimi ta Chaw Ngünechen. Feymu poyefilmi Jewba kom tati pu feyentulechi peñi ka lamngen engün, doy küdawtulayaeymu tami müleal Chaw Ngünechen ñi piwkeyen mu. Peaiñ, Jewba chumngechi kümelkakefi tati pu manelfalchi che ñi poyekeetew ka kidu ñi piwkeyen mu mülekelu.

20, 21. ¿Chem am “tati rüfngechi mongen”, ka chumngelu afmatufali taiñ nierpuafiel?

²⁰ Tati mongen mu, Jewba kümelkakefi tañi pu manelfalchi kona, welu ¿chem mongen am ta tüfa? Epe kom iñchiñ feypiafuiñ dew mongeleiñ, neyen nielu am iñchiñ, ikeiñ ka pütokokeiñ. Doy ayüwün-ngechi rupan mu ka feypiafuiñ: “¡Tüfa müna küme mongen anay!”. Welu may Biblia ta feypi, famülke mew chem che no rume rüf mongen nielay.

²¹ Biblia yafültukukeeiñmew taiñ nierpual “tati rüfngechi mongen” (1 Timotew 6:19). Tüfachi feypin “tati rüfngechi mongen”, tüfa tati mongen taiñ nieal küpalechi antü mu. Diturpuliyiñ tati üngümnieelchi afnoachi mongen ti küme mülewe Mapu mu, fey kutranwelayaiñ ka füchawelayaiñ rume. Nietuaiñ tüngün ka ayüwün. Feychi antü mu, nietuaiñ “tati rüfngechi mongen”, feychi mongen Chaw Ngünechen küpa eluafeiñmew ellaka mu, tüfa ta: afnoachi mongen tati (1 Timotew 6:12). Rüfkünu llemay, kiñe afmatufalchi mongen nierpuaiñ küpalechi antü mu, ¿feyngelay am chi?

22. ¿Chumngechi nierpuafuymi “tati rüfngechi mongen”?

²² Kiñe che, ¿chumngechi nierpuafuy “tati rüfngechi mongen”? Petu ñi feypinon tüfachi dungu, Pablo yafültukufi tati pu kristiano ‘ñi küdawal engün kümeke dungu mu’ ka ‘ñi ülmenkawal reke engün kümeke femün mew’ (1 Timotew 6:18, TNM). Taiñ nieal tüfa, müley ñi femal Biblia taiñ kimeltukeetew. Welu Pablo, ¿küpa feypipey may kümeke femün mu wewaiñ “tati rüfngechi mongen”? Femlay llemay, feychi afmatufalchi mongen küpalechi antü mu nierpuafiyiñ Ngünechen tañi ‘wülkeelchi fürenechen  mew’ (Romanu 5:15). Feymu lle, Jewba ayüniey ñi kümelkayafiel feychi manelfalchi che ñi poyekeetew. Chaw Ngünechen ayüniey tami nieal “tati rüfngechi mongen”, kiñe afnoachi mongen, ayüwün ka tüngün mu. Feychi mongen nieay kom che mülekelu Chaw Ngünechen ñi piwkeyen mu.

23. ¿Chumngelu duamfali taiñ müleal Chaw Ngünechen ñi piwkeyen mu?

²³ Kom iñchiñ müley taiñ ramtuwal: “¿Poyekefiñ may Chaw Ngünechen chumngechi tañi werküetew Biblia mu?”. Femngechi femliyiñ, “may” wiñoldungukeiñ fill antü, fey küme rüpü mu amuleiñ tati. Feymu maneluwküleiñ Chaw Jewba mu taiñ ellkawpeyüm ngen. Kidu ingkayafi tañi pu manelfalchi che tüfachi kuñiwün-ngechi afaelchi antü, tati Mapu mu müleyechi dungu. Kafey Jewba kelluaeiñmew taiñ konal tañi afmatufalchi We Mapu, fülkülepalu. ¡Müna ayüfalngey tüfa! Tüfachi afaelchi antü mew, ¡fente ayüwküleiñ taiñ küme dulliel taiñ mongen mu! Fewla küme dullilmi tami mongen mu, rumel mew nieaymi “tati rüfngechi mongen”, feychi mongen Chaw Ngünechen Jewba küpa elukeetew iñchiñ.