Amual ti dungu

Amual tati troquiñ dungu mu

CAPITULO 10

“Huall püle amulei ñi puhun Chau Jehová ñi dungu”

“Huall püle amulei ñi puhun Chau Jehová ñi dungu”

Pedro lifrecünungei ca pu cristiano amulei ñi amuldunguchequen

Hechos 12:1-25 mu entungei

1-4. 1) ¿Chem dungu mu rupai Pedro? 2) Femngechi rupafulmi, ¿chumafuimi?

 PEDRO presuyengei carcel mu, fei nehuen allcüngei ñi cerracünungen ti puerta. Pedro quimlai tunteñmayai ca chem rupayai tüfa mu. Müte nielafui chem tañi adquintuafiel, re mülefui pared, cadena ca pu soltau.

2 ¡Huesa dungu mülerquei! Herodes Agripa Primero ayüfui ñi juiciantucuafiel ta Pedro com pu che ñi adquiñ meu afle ti Pascua. a Herodes deu langümfi ti apostol Santiago, feimu Pedro raquiduampelai ñi ca langümafeteu.

3 Raquiduamnge ñi mülen Pedro feiti dumiñcülechi carcel mu. Puncülei, püllelei ñi langümngeal, ¿chem raquiduamcülefui chi? Jesús feipicünueyu ñi trariyengeal tañi langümngeal, ¿raquiduampei mai feichi dungu mu? (Juan 21:18, 19). ¿Fachantü pemai acui chi antü ñi langümngeal?

4 Femngechi rupafule pu che, rume hueñancüafui, fentecünuafuingün tañi maneluhun. Huelu iñchiñ pu rüf cristiano fentecünuquelaiñ taiñ maneluuquen chem huesa dungu rupafuliyiñ rume. Pedro ca caquelu cristiano rume caiñetungeingün, fei inaduamafiyiñ tañi rupan engün taiñ entual cümeque quimeltun.

‘Ti trahunche com piuque mu amulei ñi ngillatumequen’ (Hechos 12:1-5)

5, 6. 1) Herodes, ¿chumngelu caiñetufi pu cristiano ca chumi? 2) Lalu Santiago, ¿chumngelu rume hueñancülefui ti trahunche?

5 Deu inaduamiyiñ Cornelio ñi rupan. Tüfa ca tañi familia judio tuhun-ngelafui, inaquelafuingün pu judio ñi huimtun. Feingelu rume, cristianongerpuingün. ¡Tüfa rume falin-ngei! Fei hula chuchi tuhun-ngeafui rume pu che, conelturpuafui cristiano trahunche mu. Huelu pu judio illcuquefuingün pu cristiano ñi trahuluuquen catripanche engün ñi poyeafiel ta Chau Dios.

6 Herodes ngüneduami pu judio ñi ayünofiel ñi femmequen pu cristiano. Fei allmalltui ñi quisu cümelcahual, ¿chumi? Caiñetufi pu cristiano, femngechi ñi ayühuelafiel pu judio cristianongenolu. Herodes quimniepelafui Santiago ñi saquin apostolngen, cüme hueniyefilu ta Jesús, feimu “langümfi ta Santiago, Juan tañi peñi” (Hech. 12:2). ¡Müna huesa dungu ñi rupan ti trahunche! Santiago pefi chumngechi calerumetui Jesús tañi ad, cafei pefi quiñeque afmatun dungu ñi femün Jesús. Quiñeque che müten pefingün femngechi dungu, feimu Santiago saquin huentrungefui (Mat. 17:1, 2; Mar. 5:37-42). Fei ca tañi peñi Juan ayühun-ngechi chengefuingu, com piuque mu femquefuingu tañi cüdau, feimu Jesús üitufi “tralcan ñi pu fotüm” (Mar. 3:17). Rüfcünu llemai, Santiago cüme poyequefui ta Chau Jehová, llicaquelafui. Fei rume hueñancülepelafui ti trahunche lalu tüfachi saquin apostol.

7, 8. Presuntucungelu Pedro, ¿chumi ti trahunche?

7 Pu judio müna ayühuingün langümngelu Santiago. ¡Femtripai ñi ayünieel Herodes! Fei doi ayüfui ñi huesalcayafiel pu cristiano, feimu presuntucufi ta Pedro. Herodes quimniefui caquelu apostol ñi lifrenentungen carcel mu, chumngechi ngüneduamiyiñ ñi rupan capitulo 5 tüfachi lifru mu. Feimu cüme traricünufi ta Pedro epu soltau mu ca adcünufi mari cayu soltau ñi llihuatunieafiel antü ca pun meu. Tüfa engün langümngeafui lefmaule Pedro. ¿Chumafui cai ti trahunche ñi quelluafiel?

8 Pu peñi ca pu lamngen cüme quimniefuingün chem tañi femafel. Com piuque mu amuleingün ñi “ngillatuniefiel ta Chau Ngünechen, Pedro ñi duam mu” (Hech. 12:5). Rüf maneluuquefuingün Chau Jehová ñi allcütuqueteu tañi llellipun lalu rume Santiago. Müna cüme quimeltun entuafuiñ tüfa mu. Chau Jehová rume falintuquefi taiñ llellipufiel, rüf maneluhuaiñ taiñ allcütuqueteu, fei huiñoldunguaiñmu llemai (Heb. 13:18, 19; Sant. 5:16).

9. Llellipun mu iñchiñ, ¿chumngechi inayentuafuiñ pu hunenque cristiano ñi femün?

9 Rupan mu nüyün, lüpümtucuhun, caiñetuhun, ca caquelu huesaque dungu, taiñ pu peñi ca pu lamngen rume cutrancauquei. Cafei quiñeque peñi ca lamngen famentueyu tañi familia tañi poyefiel mu ta Chau Jehová. Caquelu rume hueñancülequeingün, ngañhuadcülequeingün. Feimu müna cümeafui llellipuafiel ta Chau Dios fei engün tañi nehuencüleal. ¿Quimniepeimi mai quiñeque engün? “Mai” pilmi, com piuque mu llellipuafimi ta Chau Dios feichi che ñi duam mu. Raquiduamliyiñ tüfa petu taiñ llellipunon, acordayaiñ fentren che huesa rupamequelu, fei üitulelafuiñ ta Chau Jehová “allcütuquelu tati llellipun” (Sal. 65:2). Femngechi hueluquentu duamniehuiyiñ. Feula, fei engün huesa rupamequeingün chi. Fei cüpalechi antü mu, iñchiñ huesa rupayafuiñ chi, fei taiñ pu peñi ca pu lamngen llellipuaingün iñchiñ taiñ duam mu.

Quiñeque peñi ca lamngen carcelconcüleingün ñi poyefiel mu Jehová, iñchiñ llellipuqueiñ fei engün mu.

“Inaen” (Hechos 12:6-11)

10, 11. Pedro, ¿chumngechi lifrenentungei?

10 Feichi pun, ¿raquiduami chi Pedro ñi langümngeal? ¿Llicalefui chi? Quimlaiñ, huelu umaucülefui rangi epu soltau mülefulu rume. Pedro quimlafui tañi mongetripayal, huelu rüf maneluuquefui tañi cümelcaleal püntütripanofule Chau Jehová mu (Rom. 14:7, 8). Fei, ¿chem rupai? Alofrumei cheu ñi mülen Pedro, fei trepeleyu quiñe cüme püllü. Pu soltau ngüneduamlai rume, feiti fütra cadena trarinieñmafilu tañi cuhu llancütripai. ¿Afmatulehuepelai chem tañi rupan mu?

‘Puhuingu pañillhue puerta mu, fei quisu nülarumei’ (Hechos 12:10).

11 Tati cüme püllü cüme feipifi ta Pedro: “¡Matu huitrapürange!”. Ca feipifi: “Tucunge tami tacun ca tami ocota” ca “macuñtunge, fei inaen”. Pedro pürüm femi com ñi feipingen. Quiñentrür tripaingu, rupaingu ti troquiñ soltau ñi llihuatunieteu, fei ñücüfcülen puhuingu pañillhue puerta mu. ¿Ramtupefui chi chumngechi ñi rupayal? Huelu ti puerta, ¡quisu nülarumei! Fei rüpü püle amutuingu ca peufaluhuelai ti cüme püllü. Feichi mu, Pedro ngüneduami ñi peumamequenon, rüfngei ñi rupan, ¡feula lifreletui! (Hech. 12:7-11).

12. ¿Chumngelu yafültucuqueiñmu Jehová ñi lifrenentufiel ta Pedro?

12 Com ñi nehuen mu Jehová montulquefi tañi pu che. Tüfa rume yafültucuqueiñmu. Tati doi fütra gobierno ñi mülen feichi antü meu lonco ülmencünufi ta Herodes, feimu fentren autoridad niefui. Felefule rume, Pedro cüdautulai ñi tripayal carcel mu. Huelu com rupa femngechi femquelai ta Jehová. Montul-lafi ta Santiago, ca rupachi antü, cafei montul-lafi ta Pedro ñi femtripayal Jesús tañi feipicünuel. Rupan mu huesaque dungu, iñchiñ raquiduamquelaiñ Jehová ñi femal afmatun dungu. Huelu loncontucunieiñ: Chau Jehová caletuquelai tañi raquiduam, rume ayüniei ñi montulafiel com pu che. Fentren pu layelu carcelconcülei reque, turpu tripalayafuingün, fei Jehová huercüafi tañi Fotüm ñi huiñomongeltuafiel (Mal. 3:6; Juan 5:28, 29). Tüfa nehuentucuqueiñmu rupan mu huesaque dungu.

“Pefingün, fei müna afmatulehueingün” (Hechos 12:12-17)

13-15. 1) Aculu Pedro María tañi ruca mu, ¿chem rupai? 2) ¿Chem peaiñ feula ti lifru Hechos mu? 3) ¿Chem amulei ñi femün Pedro?

13 Amulepe ti nütram. Pedro quisulen trecalefui rüpü mu, ¿cheu anta amualu? María tañi ruca mu, püllelelu. Üyeu trahuluucülefui com ti trahunche, feimu quimnieiñ ñi nieel quiñe fütra ruca, ¿cüme mongen niepelafui? Cafei, ¿lantu domongepelai? Niefui quiñe püñeñ, Juan Marcos pingelu, tüfa tati hunen rupa ñi feipingen tañi üi. Huelu amulniefiliyiñ ñi nütram, quimaiñ Pedro ñi rume piuqueyerpufiel ta Juan Marcos, tañi fotüm reque (1 Ped. 5:13). Alü punlu rume, fentren peñi ca lamngen llellipumequefuingün Pedro tañi duam mu. Huelu raquiduamlaingün rume chem ñi femal ta Jehová.

14 Pedro acui, fei quiñe üllcha cüdauquelu feichi ruca mu, Rode cam Rosa pingelu, amui ñi pemeafiel ñi ineingen. Quimfilu Pedro ñi dungun, ¡müna ayühui! Fei nülalel-lafi ti puerta, doi mai lefcülen conputui ñi feipimeafiel pu peñi ca pu lamngen. Fei engün “huedhuedcüleimi” pieyu engün. Huelu amulei ñi feipimequen tañi allcüfiel ta Pedro, fei quiñeque engün raquiduamingün ñi allcüfiel quiñe cüme püllü (Hech. 12:12-15). Pedro amulei ñi mütrümmequen, nülalelngei hula ti puerta.

15 Nülalelfilu engün ti puerta, “pefingün, fei müna afmatulehueingün” (Hech. 12:16). Pedro ayüfui ñi feipiafiel engün chem tañi rupan. Huelu fente tañi ayühun, huaqueñcüleingün. Feimu feipifi ñi allcütuaeteu ca huercüfi ñi quimelelafiel ta Santiago ca tati pu peñi chem tañi rupan. Feipicünulu müten, cañpüle amui ñi serfiafiel ta Jehová, fei ñi penoaeteu pu soltau. Deu rupalu tüfa, Hechos lifru doi feipiquei chem ñi rupan Pablo. Capitulo 15 mu müten ca huiño üitungei Pedro, ngüneduamngelu tati circuncision dungu. Huelu quimfali, Pedro amulei ñi yafültucufiel fillque trahunche cheu rume tañi amun. Ca femngechi quimfali com feichi pu peñi ca pu lamngen, trahuluucülelu María tañi ruca mu, piuquentucufingün fente ñi ayüucülen feichi pun.

16. ¿Chumngelu maneluucülequeiñ taiñ doi ayüucüleal cüpalechi antü?

16 Quiñeque mu, Jehová afmatulquefi tañi pu che elufiel mu doi tañi duamnieel. Fente tañi ayühuelfiel trefcütrefcüniehuei tañi piuque engün. Femngechi duamingün pu peñi ca pu lamngen feichi pun lifrenentungelu Pedro. Famülque mu, ca femngechi ayüucüleafuiñ fente taiñ cümelcaqueteu Jehová (Prov. 10:22). Cüpalechi antü, Jehová huechunenturpuai com tañi feipicünuel huall mapu püle. Fei doi amulcünuai taiñ raquiduamqueel fachantü. Püntütripanoliyiñ Chau Jehová mu, doi fütra ayühun nieaiñ caque quiñeque antü.

“Jehová ñi cüme püllü cutranelfi” (Hechos 12:18-25)

17, 18. ¿Chumi Herodes ñi püramyeaeteu tati pu che?

17 Herodes cafei afmatulehuei ñi tripan Pedro carcel mu. Huelu rume illcui, feimu huercüfemi ñi quintungeal ca “ramtucafi ti pu soltau. Fei huercüi ñi castigangeal engün”, ¿langümngepelaingün? (Hech. 12:19). Herodes cutranpiuqueyechequelafui. Fei, ¿castigangepefui mai tüfachi huesa huentru? Peafiyiñ.

18 Herodes pepi langümlafi ta Pedro, fei ayentungealu troquihui. Feimu allmalltui ñi trahun quiñeque ülmen che ayülu ñi cümelcautual pu che engün. Feichi mu huli quiñe cüme hueupin ñi mallmaluhuam fentren che tañi adquiñ mu, feimu “tucutuhui tañi ülmenque tacun”. Tati adümuhun huentru Josefo feipi feichi tacun ngürecangefui plata mu, fei alofcülen mu ti antü, rume huilüfquefui. Femngechi Dios reque ñi troquifalngeal. Fei, entui tañi hueupin ñi cüme checahual ca tañi pu allcütueteu nehuen mu feipingün: “¡Tüfa ta quiñe dios ñi dungun, huentru no tati!”, fei ñi ayühuelcünuafiel (Hech. 12:20-22).

19, 20. 1) ¿Chumi Herodes ñi castigayaeteu Chau Jehová? 2) ¿Chumngechi quelluqueiñmu ñi rupan Herodes?

19 Chau Jehová müten felei ñi püramyengeal tañi Ngünechen ngen. Feimu castigafi ta Herodes peniefilu chem tañi femmequen. Herodes feipilai ñi püramyengenoal. Femafui, huelu chumlai rume. Quimfali rüfngei ñi feipin Proverbios, mallmahun mu ta che, huesa tripaquei (Prov. 16:18). Chau Jehová huercüfemi quiñe cüme püllü ñi cutranelafiel. Feichi mallma huentru “piruñmai ñi cuerpo, fei lai” (Hech. 12:23). Llicafali chumngechi tañi lan. Ti adümuhun huentru Josefo ca femngechi feipi, Herodes cutranrumei quimniefui ñi contueteu feichi huesa cutran tañi lloufiel ñi püramyeteu pu che. Josefo ca feipi Herodes huesa cutrancülefui quechu antü mu, fei hula, lai. b

20 Biblia feipi: “Com mapu müleyechi pu che ngünenieyu ti Huecüfü”, fei quiñeque mu, pu huesaque che femquei chem rume tañi ayüqueel (1 Juan 5:19). Felei ti dungu, huelu lladcütuafuiñ pefiel mu ñi huesa femquen pu che, fei tañi castigangenon rume. Papeltufiel mu ñi rupan Herodes, ngüneduamqueiñ Chau Jehová rulpacünuquelai pu huesaque che, doi mai piuqueyeniefi ti nor dungu (Sal. 33:5). Maneluucülequeiñ llemai Chau Jehová cüme norümtuafi com dungu.

21. ¿Chuchi am tati doi falin dungu ñi quimeltun Hechos capitulo 12? Ca, ¿chumngelu fente ayühuelqueiñmu taiñ piuque?

21 Afalu ti capitulo 12, Hechos lifru feipi: “Huall püle amulei ñi puhun Chau Jehová ñi dungu” (Hech. 12:24). Ñi feipin tüfa pengelqueiñmu Chau Jehová ñi quelluniefiel tañi amuldungun pu peñi ca pu lamngen. Ca femngechi femquei famülque mu, fei rume yafültucuqueiñmu. Huelu tati doi falin dungu ñi quimeltun, feita: Jehová catrütuquefi Huecüfü ñi apümnoafiel tañi troquiñche, fei ñi amuleal engün tañi amuldungun. Huecüfü fentren rupa ayüfui ñi catrütual taiñ amuldungun, huelu pepi femquelai ca turpu femlayai llemai (Is. 54:17). Iñchiñ quelluntucuniefiyiñ ta Chau Jehová ca Jesús. Feimu coneltuleiñ tüfachi cüme cüdau cüme tripayalu. ¡Saquin cüdau ta nieiñ! Quelluntucuqueiñ ñi doi amuleal “Chau Jehová ñi dungu”. ¡Rumeñma ayüucülei taiñ piuque!

a Inaduamnge ti huichulechi dungu: “ Herodes Agripa Primero”.

b Josefo ca Lucas feipingu chumngechi ñi lan ta Herodes. Femngechi quiñe doctor ngüneduami tüfa ñi rupaquen quiñeque che nielu fentren piru tañi cüllche mu, fei catrütuquei ñi rupanoal chem no rume. Lan mu ta che, rapinentuquefi ti piru cam quisu tripaquei tañi cuerpo mu. Quiñe lifru feipi, Lucas tañi doctorngen mu cüme feipi tañi huesa cutran ta Herodes.