Amual ti dungu

Amual tati troquiñ dungu mu

CAPITULO 9

“Chau Ngünechen dullintuchequelai”

“Chau Ngünechen dullintuchequelai”

Pu cristiano eluhuingün ñi amuldunguafiel pu catripanche

Hechos 10:1–11:30 mu entungei

1-3. 1) Pedro, ¿chem afmatun dungu pei? 2) ¿Chumngelu duamnieiñ cüme adümafiel ñi chem pifel?

 QUIÑE huentru, Simón pingelu, mangelfi ta Pedro ñi umapayal Jope huaria mu. Tüfa rupai 36 tripantu mu. Simón niefui quiñe ruca inafül lafquen mu, fei cüdauquefui trülque culliñ meu. Pu judio ayüquelafui pu che femlu femngechi cüdau, feimu turpu umalayafui engün fei tañi ruca mu. a Huelu Pedro umai fei mu, feimu quimfali ñi dullintuchequenon. Femlu rume, Chau Jehová quimeltueyu quiñe falin dungu ñi doi cüme dullintuchenoal.

2 Petu ñi llellipumequen Pedro, pengelngei quiñe afmatun dungu. Pefi ñi nagcülepan quiñe fütra pañu reque, huente mülefui fillque culliñ pu judio ñi iquenoel. Huelu Pedro feipingei tañi iloafiel, fei ñi iyafiel. Feimu Pedro feipi: “Femlayan Ñidol. Turpu iquelan feiti podcülelu ca ünufalngelu”. Fei cüla rupachi Pedro feipingei: “Chem ñi liftuel Chau Ngünechen, podcülei pihuelayafimi” (Hech. 10:14-16). Pedro quimlai tañi chem pifel tüfa, huelu pichiñma mu Chau Jehová quimeltueyu.

3 Iñchiñ ca mülei taiñ cüme adümafiel ñi chem pifel Pedro tañi rupan, femngechi doi cüme quimaiñ Jehová ñi chumngechi pefiel tati pu che. Taiñ cüme amuldungucheal duamfali Jehová reque taiñ peafiel pu che. Feimu cüme inaduamafiyiñ chumngechi ñi rupan tüfachi afmatun dungu.

“Rumel llellipuquefi ta Chau Dios” (Hechos 10:1-8)

4, 5. ¿Inei am ta Cornelio? ¿Chem rupai llellipumequelu?

4 Cesarea huaria 50 kilometro camapulefui Jope mu. Üyeu mülefui quiñe huentru Cornelio pingelu. Tüfa loncolechi soltaungefui, b huelu cüme huentrungefui, “tañi pu che engün püramyequefi ta Chau Ngünechen”. Cornelio judiongelafui ca inaquelafui pu judio ñi feyentun, circuncidangelafui rume. Huelu cutranpiuqueyefi pu judio duamnielu quellu, eluquefui plata ca itrofillem ñi mongeluhuam. Cafei “rumel llellipuquefi ta Chau Dios” (Hech. 10:2).

5 Conlu cüla hora nagantü mu, Cornelio llellipumequefui. Fei quiñe cüme püllü feipieyu: ‘Chau Ngünechen ngüneduami ca raquiduamtucuniefi tami llellipun ca tami quelluquefiel pu pofre’ (Hech. 10:4). Cornelio ca feipingei ñi quintuafiel ta Pedro, feimu huercüfi quiñeque huentru ñi yemeafiel. Pichiñma mu, quiñe falin dungu rupai: Cornelio cristianongerpui. Tüfa afmatufali, feichi mu cai com pu cristiano mülefui ñi circuncidaleal, feimu Cornelio fei tati hunen cristiano circuncidalenolu.

6, 7. 1) Chau Dios allcütuquefi tañi pu llellipuqueteu, feipinge quiñe rupan dungu. 2) Femngechi dungu ñi rupan, ¿chem pengelqueiñmu?

6 Quiñeque che llellipufile ta Chau Dios ñi quimafiel, ¿allcütupeaeyu mai Chau Dios? Femquei llemai. Peafiyiñ ñi rupan quiñe domo Albania mapu meu. Elungei quiñe revista quimeltuquelu chumngechi tremümafiel pu pichiqueche. c Ti domo feipifi tati amuldungupelu: “¡Ahuem! Feula müten llellipufiñ Chau Dios ñi quelluaeteu chumngechi tremümafiel tañi pu püñeñ, ¡afmatulehuen! Chau Dios mu cüpaimi. ¡Fei tüfa lle duamniefui ñi piuque!”. Tüfachi domo ca tañi pu püñeñ eluhuingün ñi quimeltulelngeal Biblia, fei hula ca femi tañi füta.

7 Femngechi dungu ruparupangei huall mapu püle. ¿Chem epu dungu pengelqueiñmu tüfa? Quiñe: Chau Jehová huiñoldunguquei tañi pu llellipuqueteu com piuque mu (1 Rey. 8:41-43; Sal. 65:2). Epu: pu cümeque püllü adniequeiñmu taiñ amuldungucheal (Apoc. 14:6, 7).

“Pedro fill raquiduamcülehuei” (Hechos 10:9-23)

8, 9. Chau Dios, ¿chem quimelfi ta Pedro? Ca, ¿chem chumi Pedro?

8 “Pedro fill raquiduamcülehuei” ñi chem pifel feichi afmatun dungu ñi pengelelngeel. Fei pu huentru ñi huercüfiel Cornelio puhuingün cheu ñi mülen ta Pedro (Hech. 10:17). Pedro feipingei ñi iyafiel quiñeque culliñ ünufalngelu pu judio mu, huelu ayülafui ñi femal. Feula yengepai ñi pemeafiel ta Cornelio catripanchengelu ca circuncidangenolu. Fei, ¿chumafui Pedro? Chau Dios quimelfi ta Pedro chem tañi chumal, feipifi: “¡Tüfei nga! Cüla huentru ramtumequeimu. Iñche huercüfiñ engün. Feimu huitrapürange, nagnge, fei amunge müten quiñentrür feichi pu huentru engün” (Hech. 10:19, 20). Ti afmatun dungu ñi pefiel Pedro pepicaeyu, feimu eluhui ñi adnieaeteu Chau Dios tañi nehuen.

9 Pedro quimürpui feichi pu huentru acuingün tañi huercüeteu quiñe cüme püllü, feimu mangelfi engün “ñi conpual ca umayal ruca mu” (Hech. 10:23). Pedro eluhui ñi cüme elcünutual tañi raquiduam chumngechi ñi adnieteu Chau Dios.

10. Chau Jehová, ¿chumngechi adniequeiñmu? Ca, ¿chem cümeafui taiñ ramtuhual?

10 Chau Jehová ñochiquechi quimeltuniequeiñmu taiñ doi cüme adümafiel ñi ayünieel (Prov. 4:18). Tañi cüme nehuen mu adniefi ti “quim manelfal cüdaufe” (Mat. 24:45). Cuifi cüme quimlafuiñ quiñeque dungu, huelu fantepu meu doi cüme adümürpufiyiñ. Ca femngechi doi cüme elcünungetuquei chumngechi ñi femngequen quiñeque dungu Chau Dios tañi troquiñche mu. Cümeafui taiñ ramtuhual: “Rupan mu femngechi dungu, ¿chumquen iñche? ¿Ayühunquechi eluucülepen mai ñi adniengeal?”.

“Pedro feipi ñi fautizangeal engün” (Hechos 10:23-48)

11, 12. Aculu Cesarea mu, ¿chumi Pedro? Ca, ¿chem quimürpui?

11 Quiñe antü rupalu Pedro ñi pefiel ti afmatun dungu, amui Cesarea. Compañeyu “cayu peñi” judiongelu ca ti cüla huentru Cornelio ñi huercüel (Hech. 11:12). Petu ñi acunon Pedro, Cornelio trahulfi “tañi pu pariente ca tañi pu cümeque hueni”, com engün judiongelafui peno (Hech. 10:24). Cornelio circuncidangelafui rume, huelu Pedro puhui Cesarea mu ca conpui tañi ruca mu. ¡Turpu femquelafui femngechi dungu! Pedro feipi: “Eimün cüme quimnieimün, cümelai quiñe judio che ñi trahuluhual cam fülmahual catripanche engün, pi tati ley. Huelu Chau Ngünechen pengeleneu tüfachi dungu: podcülelu ca ünufalngelu ñi troquinoafiel inei no rume” (Hech. 10:28). Pedro quimtucui chem pifel ti afmatun dungu. Re feipilai müten chem iyael ünufalhuelai, doi mai feipi “ünufalngelu ñi troquinoafiel inei no rume”, judiongenolu ca circuncidangenolu rume.

‘Cornelio üngümniefi ta Pedro. Fei trahuli tañi pu pariente ca tañi pu cümeque hueni’ (Hechos 10:24).

12 Com pu che mülelu Cornelio tañi ruca mu ayühunquechi üngümcülefuigün ñi acual ta Pedro. Puulu, Cornelio feipifi: “Mülepaiñ fau Chau Ngünechen ñi adquiñ mu. Femngechi allcütuaiñ com tami feipieteu Jehová” (Hech. 10:33). Pefiel mu iñchiñ femngechi che, fente ayünielu ñi quimafiel ta Chau Jehová, ¿chum duamafuiñ? Rume ayüucüleaiñ tati. Pedro fente ñi ayühun mu feipi: “Feula mai ta loncontucun, Chau Ngünechen dullintuchequelai. Doi mai llouquefi inei tañi yamnieteu ca femlu cümeque dungu, chuchi tuhun-ngele rume” (Hech. 10:34, 35). Pedro quimürpui Chau Dios ñi dullintuchequenon. Doyümquelafi inei no rume tañi tuhun mu, tañi mollfüñ mu ca caquelu dungu mu. Deu feipilu tüfa Pedro, eluhui ñi amuldunguafiel engün Jesús tañi quimeltuel, tañi lan ca tañi huiñomongetun.

13, 14. 1) ¿Chumngelu ngüneduamfali chem ñi rupan 36 tripantu mu? 2) Amuldungun mu iñchiñ, ¿chumngelu ngelai taiñ dullintucheal?

13 “Petu nütramcamequelu” Pedro, ca afmatun dungu rupai, ¡Chau Dios elufi ñi nehuen “pu catripanche”! (Hech. 10:44, 45). Feichi antü, petu fautizaulafui rume feichi pu che, huelu llohui Chau Dios tañi nehuen. Tüfa tati quiñe rupa Biblia feipilu ñi rupan tüfa. Pedro ngüneduami Chau Jehová ñi lloufiel feichi pu che ñi conal tañi troquiñche mu, fei feipi “ñi fautizangeal engün” (Hech. 10:48). Femngechi Pedro tañi inan “llafe” mu nülalelfi reque quiñe puerta pu catripanche circuncidalenolu, feimu dullingeafuingün ñi coneltual Chau Dios tañi Reino mu (Mat. 16:19). Cuifi, Chau Jehová dulli pu judio ñi troquiñchengeal. Huelu feichi antü, 36 tripantu mu, ca fürenefi pu catripanche circuncidalenolu (Dan. 9:24-27).

14 Com iñchiñ, amuldunguquelu tati cümeque dungu, quimtucunieiñ “Chau Ngünechen dullintuchequelai” ca “ayüniei itrofill che ñi montual” (Rom. 2:11; 1 Tim. 2:4). Fei iñchiñ dullintuquelaiñ pu che tañi ad mu, tañi tuhun mu ca tañi religion mu. Femngechi cüme huldunguqueiñ itrofill pu che.

‘Chem pilai rume engün, fei püramyefingün ta Chau Dios’ (Hechos 11:1-18)

15, 16. 1) Quiñeque cristiano, ¿chumngelu chaftudungufingün ta Pedro? 2) Fei, ¿chem feipieyu Pedro engün?

15 Pedro rume ayüniefui ñi feipilelafiel pu peñi chem ñi rupan, feimu amui Jerusalén. Huelu pu peñi deu quimürqueingün pu catripanche ñi ‘lloufiel Chau Ngünechen ñi dungu’. Aculu Pedro, “pu che ayülu ñi circuncidangeal pu catripanche chaftudungufingün”, nüngaitufingün ñi femün Pedro, feimu feipifingün: “Pu huentru circuncidangenolu ñi ruca meu conpuimi, fei quiñentrür engün ipuimi” (Hech. 11:1-3). Lladcütulafuingün tañi cristianongerpun engün, doi mai pu cristiano judiongelu feipiquefuingün pu catripanche mülefui ñi inayal Moisés tañi ley, feimu mülefui ñi circuncidangeal. ‘Femngechi müten Chau Jehová llohuafui feichi pu che’ piquefuingün. Quimfali, quiñeque judio cristianongelu rume, petu ayüniefuingün ñi inayafiel Moisés tañi ley.

16 Pedro feipi ñi fautizahual pu catripanche, ¿chumngelu femi? Mülei meli dungu. Quiñe: Ti afmatun dungu ñi pengeleteu Chau Dios (Hech. 11:4-10). Epu: Chau Dios tañi nehuen feipieyu chem tañi femal (Hech. 11:11, 12). Cüla: Cornelio pefi quiñe cüme püllü (Hech. 11:13, 14). Meli: Chau Dios elufi ñi nehuen pu catripanche (Hech. 11:15, 16). Aflu tañi hueupin, Pedro cüme feipi: “Feimu llemai, Chau Ngünechen ca elueyu engün chem taiñ elueteu iñchiñ cofranon mu, taiñ feyentulen Ñidol Jesucristo meu. Feimu, ¿catrütuafun cai iñche Chau Ngünechen ñi ayünieel?” (Hech. 11:17).

17, 18. 1) Aflu ñi hueupin Pedro, ¿chem mülefui ñi femal pu cristiano judio tuhun-ngelu? 2) ¿Chumngelu cüdautuafuiñ taiñ quiñeucüleal trahunche mu? 3) ¿Chumngechi ngüneduamuhuafuiñ?

17 Pu cristiano allcütufilu ñi feipin Pedro mülefui ñi dullintuhuenoal pu catripanche, doi mai mülefui ñi cüme llohuafiel engün trahunche mu. ¿Fempeafuingün mai? Felei, femngechi femingün. Biblia feipi: “Allcülu tüfachi dungu, chem pilai rume engün. Fei püramyefingün ta Chau Ngünechen. Feipi engün: ‘Chau Ngünechen ca ayüniei pu catripanche ñi nor raquiduamtual, fei ñi llohual mongen engün’” (Hech. 11:18). Eluhuingün ñi cüme elcünutual tañi raquiduam, femngechi quiñeutui ti trahunche.

18 Famülque mu, Chau Dios tañi troquiñche cafei “itrofill tuhun niei, itrofill mollfüñ niei ca fillque quehun dunguquei”, feimu cüdaungeafui taiñ quiñeucüleal (Apoc. 7:9). Cümeafui taiñ ngüneduamuhual: “Tañi raquiduam ca tañi piuque mu, ¿dullintuquepefiñ mai tati pu che? Epe com che doicülelu troquiuquei, ¿iñche cai, ca femngechi femquen? ¿Eluucülepen mai ñi dullintunoafiel chem peñi, lamngen no rume?”. Rupalu quiñeque tripantu, Pedro, Cefas ca pingequelu, inayentufi caquelu cristiano illamcaquefilu pu judiongenolu. Fei “püntühui pu catripanche mu”, feimu Pablo cüme norümdungueyu (Gál. 2:11-14). Cuñiutucuucüleaiñ taiñ doicülelu troquiunoal, ¡turpu dullintuchelayaiñ!

“Fentren che feyentui” (Hechos 11:19-26)

19. Antioquía mu, ¿inei engün am amuldungungei? Feimu, ¿chem rupai?

19 Jesús ñi pu inanieteu eluhuingün ñi amuldunguafiel pu catripanche circuncidalenolu. Inaduamaiñ ñi rupan Antioquía huaria mu, Siria mapu meu mülelu. d Üye mu fentren judio cüme llouquefuingün pu judiongenolu, feimu allmalltuingün ñi amuldunguafiel “pu che griegodunguquelu” circuncidalelu cam felenolu no rume (Hech. 11:20). Chau Jehová ñi quellun mu, “fentren che feyentui” (Hech. 11:21).

20, 21. Bernabé, ¿chumngechi pengeli ñi ñom chengen? Fei, ¿chumngechi inayentuafuiñ?

20 ¿Inei am huercüngei ñi amuldungual Antioquía mu? Ti trahunche Jerusalén mu huercüfi ta Bernabé. Huelu mülefui fentren che ayülu ñi allcütual tati cümeque dungu, fei quisu pepi femlayafui. Feimu quintufi ta Saulo ñi quelluaeteu, tüfa cai apostolngealu ñi amuldunguafiel pu catripanche (Hech. 9:15; Rom. 1:5). Bernabé ñom chengei, feimu llicalai Saulo ñi doi cüme quimeltucheal. Doi mai eluhui ñi quellungeal, fei amui Tarso mu ñi quintumeafiel. Quiñe tripantu quiñentrür engu yafültucufingu tati trahunche Antioquía mu (Hech. 11:22-26).

21 ¿Iñchiñ cai amuldungun mu? ¿Chumngechi pengelafuiñ taiñ ñom chengen? Ngüneduamuhuaiñ chem dungu mu duamnieiñ taiñ quellungeal. Caquerumei chem adümuhun taiñ nieel. Quiñeque peñi ca lamngen rume cüme adümuuqueingün chumngechi ñi amuldungucheal, huelu cüdautuqueingün ñi huiñopemetuafiel pu che ca quimeltulelafiel Biblia. Femngechi dungu mu rupalmi, feipiafuimi caquelu peñi cam lamngen tami quelluaeteu. Femngechi doi cüme femaimi tami cüdau ca doi ayüucüleaimi (1 Cor. 9:26).

“Adcünuingün ñi quellual pu peñi ca pu lamngen” (Hechos 11:26-30)

22, 23. 1) ¿Chumngelu quimfali ñi piuqueyeuquen pu cristiano Antioquía mu? 2) ¿Iñchiñ chumngechi inayentuquefiyiñ?

22 Biblia feipi, ‘Antioquía huaria mu, Chau Ngünechen ñi duam mu cristiano pingetui tati pu inaniefilu ta Jesús’ (Hech. 11:26). Chau Jehová tuculeleyu feichi üi, femngechi quimfali ñi inayentuafiel engün ta Cristo. Fei pu judio ca judiongenolu hueluconque piuqueyehuingün, lamngenhuen ca peñihuen-ngetuingün. ¿Chumngelu quimiyiñ tüfa? Inaduamaiñ ñi rupan 46 tripantu püle. Feichi mu rupai fütra filla. e Pu pofre pepi guardaquelafui plata ca iyael ñi nieal acule filla dungu, feimu doi cutrancauquefuingün. Feichi mu, fentren cristiano judiongelu fillalefuingün, Judea mapu mu. Feimu com pu cristiano Antioquía huaria mu mülelu “adcünuingün ñi quellual pu peñi ca pu lamngen” (Hech. 11:29). Quimfali tañi hueluconque piuqueyehun engün pu catripanche ca pu judio.

23 Ca femngechi iñchiñ, camapulefule rume taiñ pu peñi ca pu lamngen, quelluquefiyiñ rupan mu huesaque dungu. Rupale fütraque cürüf, nüyün ca caquelu femngechi dungu, ti Comité de Sucursal adcünuquei quiñeque troquiñche ñi quellucheal. Femngechi pengelqueiñ taiñ hueluconque piuqueyeuquen (Juan 13:34, 35; 1 Juan 3:17).

24. Piuquentucuquefiyiñ ti afmatun dungu ñi pengelelngeel ta Pedro. Feimu, ¿chumqueiñ?

24 Ti afmatun dungu Chau Dios ñi pengelelfiel ta Pedro quimeltueiñmu ñi dullintuchequenon ca ayüniei taiñ cüme huldungual tati cümeque dungu. Piuquentucuquefiyiñ tüfa, feimu com taiñ nehuen mu quimeltuquefiyiñ com tuhun che ñi hueniyeafiel ta Chau Jehová (Rom. 10:11-13).

Com piuque mu quelluquefiyiñ taiñ pu peñi ca pu lamngen duamnielu quellu.

a Pu che cüdauquefulu trülque culliñ meu nüquefui la culliñ ca pünequefuingün fillque dungu huesa ünufalngelu, feimu pu judio illamcaquefuingün feichi pu che. Ayüquelafuingün ñi conpual engün Chau Dios tañi ruca mu ca mülefui ñi camapuleal doi 20 metro chem huaria mu rume ñi cüdahual. Feimu peno Simón tañi ruca mülefui “inaltu lafquen püle” (Hech. 10:6).

b Inaduamnge ti huichulechi dungu: “ Cornelio ca tati pu soltau Roma mu”.

c La Atalaya tripalu 1 noviembre, 2006 tripantu. Troquiñ mülelu pagina 4 puulu 7, feipilu: “Consejos infalibles para la crianza de los hijos”.

d Inaduamnge ti huichulechi dungu: “ Antioquía, Siria mu mülelu”.

e Feichi “fütra filla” rupai petu ngünenielu Claudio, 41 puulu 54 tripantu mu. Femngechi feipi ti adümuhun huentru Josefo.