Amual ti dungu

Amual tati troquiñ dungu mu

CAPITULO 14

“Quiñehuiyiñ”

“Quiñehuiyiñ”

Ti Troquiñ Adniechequelu hunen siglo mu quiñehun entui ñi feipin, fei doi quiñeucületui ti trahunche

Hechos 15:13-35 mu entungei

1, 2. 1) ¿Chem ramtuuquefuingün pu hunenque cristiano? 2) Tati Troquiñ Adniechequelu, ¿chumngechi quimi chem tañi femal?

 TRAHULUULU pu apostol ca pu loncolelu quimniefuingün fente ñi falin-ngen cüme dullial chem ñi femal pu cristiano. Fei, rume ayüniefuingün quimal chem dungu doi cümefui. Ngüneduamngelu tati circuncision dungu, pu cristiano ramtuuquefuingün: “¿Mülepei mai taiñ inayal Moisés tañi ley? ¿Trürcülepeingün mai pu cristiano judio ca pu judiongenolu?”.

2 Com feichi cümeque peñi ngüneduamingün fentren dungu. Por ejemplo, nütramcaingün chem ñi feipicünuel Chau Dios ñi pu huerquen, profecia ca pingequelu. Cafei cüme allcütuingün quiñeque rupan pengelquelu Chau Jehová ñi lloufiel pu judiongenolu. Ca com pu peñi cüme entuingün ñi raquiduam. Com tüfa ca Chau Dios tañi nehuen adniefi feichi pu cristiano ñi cüme quimal chem ayüniefui Chau Jehová ñi femal engün. Huelu, ¿inapefingün mai? Peafiyiñ.

3. ¿Chem dungu mu quelluafeiñmu Hechos capitulo 15?

3 Pu apostol ca pu loncolelu femle Chau Dios tañi ayüqueel, pu loncolechi religioso doi üdeafeyu engün ca trahunche mu mülefui quiñeque huentru petu ayünielu ñi inayal Moisés tañi ley. Feimu pu apostol ca pu loncolelu duamniefui nehuen piuquengeal ca rume maneluhual Chau Jehová mu. Ngüneduamaiñ chem chumingün ca chumngechi famülque mu inayentuqueyu tati Troquiñ Adniechequelu. Com tüfa quelluaiñmu taiñ cüme dullial chem taiñ femal rupan mu huesaque dungu.

‘Rupai chumngechi ñi huirintucuel pu huerquen’ (Hechos 15:13-21)

4, 5. ¿Chem feipi Santiago ñi doi cüme adümfalngeal Chau Dios tañi ayüqueel?

4 Trahuluulu pu apostol ca pu loncolelu, ¿inei adcünuquefui ti trahun? ¿Jesús tañi peñi Santiago peno? a Tañi feipin raquiduamelqueiñmu chem dungu mu quiñehui feichi troquiñ huentru. Santiago feipi: “Symeón deu nütramcaeiñmeu, Chau Ngünechen feula ta lloufi pu catripanche. Femngechi tati pu catripanche meu dulliai che ñi yenieal tañi üi. Tüfachi dungu rupai chumngechi ñi huirintucuel Chau Ngünechen ñi pu huerquen” (Hech. 15:14, 15).

5 Santiago allcütufi ñi feipin Symeón, Simón Pedro ca pingelu. Ca femngechi allcütufi ñi feipin Bernabé ca Pablo, fei raquiduampelai quiñeque texto mu. Femngechi doi adümfalngerpui Chau Jehová tañi ayüqueel (Juan 14:26). Santiago pengeli com feichi dungu ñi quiñeucülen tañi ‘huirintucuel Chau Dios ñi pu huerquen’, tüfa tati pu profeta. Fei feipi ñi huirintucuel Amós 9, 11 ca 12. Biblia mu, ti lifru Amós hebreo huirintucungei ca coneltulei ti troquiñ lifru ñi huirintucuel pu profeta, Chau Dios ñi pu huerquen ca pingequei (Hech. 15:16-18). Santiago feipilu ñi feipin Amós, ¿papeltupelai tati Septuaginta? Tüfa quiñe rulpadunguelchi Biblia griegodungun mu, feimu feipilu ñi feipin Amós caquerumei quiñeque palabra.

6. Chau Dios ñi huirintucuel, ¿chem raquiduamelfi tati pu cristiano?

6 Amós pingechi lifru mu, Chau Jehová feipicünui David tañi pu che mu ñi tripayal tati Mesías, fei ñi lonco ülmen-ngerpual tañi Reino mu (Ezeq. 21:26, 27). Tüfa mu ramtuhuafuiñ: “Chau Jehová, ¿ca huiño dullipefi mai pu Israel che müten ñi troquiñchengeal?”. Femlai, Chau Jehová feipicünui: pu judio “quiñentrür tati pu catripanche engün” ñi yenieal “tañi üi”. Cafei, Pedro cüme quimeltui Chau Jehová ñi chumngechi troquiquefiel pu judio, “ca femngechi troquiquefi pu catripanche. Tañi feyentun mu engün, liftuñmafi tañi piuque” (Hech. 15:9). Chau Jehová ayüniei pu judio ca caquelu che ca tuhun-ngelu ñi coneltual tañi Reino mu (Rom. 8:17; Efes. 2:17-19). Chau Dios ñi pu huerquen turpu feipilafingün pu judiongenolu ñi circuncidangeal ca inayal pu judio ñi huimtun ñi coneltual Chau Dios tañi Reino mu.

7, 8. 1) ¿Chem feipi Santiago ñi femngeal? 2) ¿Chemu quimfali ñi allmalltunon ñi autoridad?

7 Ñi feipiel Chau Dios ñi pu huerquen ca Pedro, Bernabé ca Pablo cüme quimfalcünui Chau Dios tañi raquiduam. Feimu Santiago feipi: “Feimu llemai, ngelai taiñ catrütuafiel tati pu catripanche ayüle ñi serfiafiel ta Chau Ngünechen, pin iñche. Mülei taiñ huirintuculelafiel engün tüfachi dungu: famentupe engün chem ñi chalintuculelngen pu coilaque dios ñi adentun, ti pod cudumuhun, ti mollfüñ ca tati pu culliñ entumollfüñngenolu. Fütra cuifi ñi mülen che huldunguquelu Moisés tañi huirintucun fillque huaria mu. Nehuentu dungun meu papeltungequei ngillatuhue ruca mu fillque ürcütun antü” (Hech. 15:19-21).

8 Santiago, ¿allmalltupei mai tañi autoridadcülen fei ñi feipial chem ñi femal pu cristiano? Femlai. Feipilu tañi raquiduam, Santiago feipi: “Pin iñche”. Feipilai, “femngepe iñche tañi feipin”. Santiago cüme allcütufi ñi feipin caquelu peñi ca Chau Dios tañi huirintucuel. Fei feipi chem dungu cümelu troquifi.

9. ¿Chem dungu cümei ñi feipin Santiago?

9 Pu apostol ca pu loncolelu cüme llohuingün Santiago ñi feipin. ¿Chumngelu cümei ñi feipin? Mülei meli dungu: quiñe, feipi ñi duamfalngenon pu judiongenolu ñi inayal Moisés tañi ley, femngechi ‘catrütulayafuingün ñi serfiafiel ta Chau Dios’ (Hech. 15:19). Epu, respetafi pu judio ñi raquiduam. Fei engün fentren tripantu ‘papeltungequei Moisés tañi ley ngillatuhue ruca mu fillque ürcütun antü’ (Hech. 15:21). b Cüla dungu, ñi feipin Santiago quellufi pu judio ca pu judiongenolu ñi quiñeucüleal. Doyelchi mai, tati meli dungu: quelluntucui ñi amuleal Chau Jehová tañi ayünieel, femngechi ayühuelfi. ¡Rume cümei ñi femün pu apostol ca pu loncolelu ñi cüme elcünutual tüfachi dungu! Femngechi tati circuncision dungu hudamlafi Chau Dios tañi troquiñche. Tañi femün engün inayentufali fillque trahunche mu.

Taiñ peñi Albert Schroeder hueupimequei quiñe fütra trahun mu, 1998 tripantu mu.

10. Tati Troquiñ Adniechequelu, ¿chumngechi inayentuquefi ñi femün cuifi pu apostol ca pu loncolelu?

10 Rupachi capitulo ngüneduamiyiñ tati pu apostol ca pu loncolelu ñi eluucülen tañi adnieaeteu Chau Jehová ca Jesucristo (1 Cor. 11:3). c Famülque mu, tati Troquiñ Adniechequelu ca femngechi femqueingün, ¿chumngechi? Inaduamafiyiñ ñi feipin taiñ peñi Albert Schroeder, fei coneltulefui tati Troquiñ Adniechequelu 1974 puulu hula tañi lan marzo 2006 tripantu mu. Feipi: “Tati Troquiñ Adniechequelu trahuquei fill miercoles antü. Hune llellipuqueingün ñi adnieaeteu Chau Jehová tañi nehuen mu. Pu peñi cüme inaduamqueingün Biblia ñi feipin, femngechi ñi cüme femal com dungu”. Ca femngechi feipi taiñ peñi Milton Henschel, fei ca coneltui tati Troquiñ Adniechequelu fentren tripantu puulu hula tañi lan marzo 2003. Taiñ peñi Milton ramtufi tati clase 101, Galaad pingechi escuela mu: “¿Mülepei mai cangelu troquiñche fente inaduamquefilu tati Biblia tañi quimal chem tañi dullial?”. Quiñe no rume ngelai.

“Dullingün quiñeque huentru” (Hechos 15:22-29)

11. Ti Troquiñ Adniechequelu cuifi, ¿chumngechi quimelfingün pu trahunche chem tañi femafel?

11 Pu apostol ca pu loncolelu quiñehuingün ñi chem feipiafiel tati pu cristiano. Mülefui ñi cüme feipilelafiel tüfa, femngechi ñi cüme quimal engün chumngelu cümefui tañi inayafiel ca ayühunquechi femal. Feimu “pu apostol, pu loncolelu ca com tati trahunche dullingün quiñeque huentru ñi compañafiel ta Pablo ca Bernabé engu, Antioquía huaria mu. Fei huercüngei ta Judas, Barsabás pingelu, ca Silas. Fei engu loncolerquei tati pu peñi meu”. Ca huirintucuingün quiñe carta ñi papeltungeal fillque trahunche Antioquía, Siria ca Cilicia mu (Hech. 15:22-26).

12, 13. 1) Ñi huercüngen mu Judas ca Silas, ¿chumngechi cümelcafi ti trahunche? 2) Tati carta ñi huercüfiel ti Troquiñ Adniechequelu, ¿chumngechi quellufi pu trahunche?

12 Judas ca Silas “loncolerquei tati pu peñi meu”, feimu pepicaucülefuingu ñi quimeltual ñi chem pin tati Troquiñ Adniechequelu feichi antü meu. Re huiñoldungulaingün müten pu cristiano ñi ramtuuquefel tati circuncision dungu mu. Doi mai, huercüfingün meli peñi ñi quimfalcünual chem tañi femafel pu cristiano, ¡huercün dungu tati! Judas ca Silas rume quellufi pu cristiano judio tuhun-ngelu ñi quiñeucületual tati pu cristiano judiongenolu. Tati Troquiñ Adniechequelu feichi antü meu pengeli tañi quim femquen ca fente ñi piuqueyeniefiel pu trahunche huercüfiel mu feichi cümeque peñi. Tüfa quellufi Chau Jehová tañi troquiñche ñi tüngcüleal ca quiñeucüleal.

13 Tati carta re feipilafui müten ñi circuncidangehuenoal pu cristiano. Cafei feipifui chem ñi femal engün ñi ayühuelafiel ta Chau Jehová, fei tañi cüme llohuaeteu. Tati doi falin dungu ñi feipin fei ta tüfa: “Chau Ngünechen ñi nehuen ca iñchiñ cüpa feipiulayiñ tamün yeal fanechi dungu, tüfachi duamfalchi dungu müten: famentuafimün chem ñi chalintuculelngen pu coilaque dios ñi adentun, tati mollfüñ, tati pu culliñ entumollfüñngenolu ca ti pod cudumuhun. Famentufilmün com tüfachi dungu, cüme feleaimün. ¡Peucayal! ¡Cüme rupaleaimün!” (Hech. 15:28, 29).

14. ¿Chumngechi fel ñi quiñeucülen Chau Jehová tañi troquiñche?

14 Famülque mu, doi pura millon che dunguqueiñ ñi ineingen Jehová. Fei coneltuleiñ doi cien mil trahunche mu huall mapu püle. Fentren-ngeiñ, huelu quiñeucüleiñ. Huesalcalei ti dungu mapu meu, pu che tüngcülelai ca quiñeucülelai. Fei, ¿chumngechi fel taiñ quiñeucülen? Jesucristo loncolei ti trahunche meu, fei adniequeiñmu. Elfalcünufi tati “quim manelfal cüdaufe”, tüfa tati Troquiñ Adniechequelu ca pingelu (Mat. 24:45-47). Cafei com iñchiñ ayühunquechi inaniequefiyiñ tañi feipin engün. Feimu quiñeucülequeiñ llemai.

“Müna ayühuingün ti yafüluhun dungu meu” (Hechos 15:30-35)

15, 16. 1) Papeltungelu ñi feipin ti Troquiñ Adniechequelu, ¿chum duami ti trahunche? 2) ¿Chumngelu fente cümelcai ti Troquiñ Adniechequelu cuifi?

15 Feichi meli peñi tripalu Jerusalén mu puhuingün ta Antioquía. Üye mu “trahulfingün ti troquiñche, fei elufingün tati carta” ñi huercüel tati Troquiñ Adniechequelu. Fei, tati trahunche “papeltufilu ti carta, müna ayühuingün ti yafüluhun dungu meu” (Hech. 15:30, 31). Cafei Judas engu Silas, “fentren hueupin mu quellufingu ca yafültucufingu tati trahunche”. Tüfachi epu peñi huldunguingün Chau Dios tañi feipiel, feimu Biblia feipi tüfa engu “Chau Ngünechen ñi huerquen ürque”. Ca femngechi feipingequei ta Bernabé, Pablo ca caquelu che poyequefilu ta Chau Jehová (Hech. 13:1; 15:32; Éx. 7:1, 2).

16 Rume cümelcai tati Troquiñ Adniechequelu cuifi mu, yochi cüme quimeltufingün tati pu trahunche chem tañi femal ca cüme quimeltufingün. Com tañi feipin Biblia mu tuhui ca adnieyu engün Chau Ngünechen tañi nehuen. Cafei huercüfingün quiñeque peñi ñi cüme quimeltulelafiel pu trahunche com feichi dungu, femngechi pengelelfingün tañi piuqueyeniefiel ca duamtufiel engün. Feimu llemai, Chau Jehová cümelcaeyu engün, fei com tati pu trahunche rume ayühuingün.

17. Pu huitran-ngepaquechi loncolelu, ¿chemu trürümngeafui ta Pablo, Bernabé, Judas ca Silas?

17 Famülque mu, tati Troquiñ Adniechequelu ca femngechi yochi cüme quimeltuquefi Chau Jehová tañi troquiñche huall mapu püle. Cüme quimeltuqueingün chem dungu rume ñi femafel pu trahunche. Quiñeque mu, huercüngequei pu huitran-ngepaquechi loncolelu ñi quimeltuafiel ca piuqueyenquechi yafültucuafiel pu peñi ca pu lamngen. Tüfachi pu huentru rume cüdauqueingün ca alüntu miyauqueingün ñi huitranmayafiel fillque trahunche. Inayentuquefingün ñi femün Pablo engu Bernabé. Fentren hora quimeltuchequeingün ca amuldunguqueingün Chau Jehová ñi cümeque dungu (Hech. 15:35). Ca femngechi, inayentuquefingün ñi femün Judas ca Silas. Fei engu “fentren hueupin mu quellufingu ca yafültucufingu tati trahunche”.

18. Chau Jehová tañi troquiñche, ¿chem mülei ñi femal tañi cümelcangeal?

18 ¿Pu trahunche cai famülque mu? ¿Chumngechi fel tañi quiñeucülen ca tüngcülen? Ti discipulo Santiago feipi: “Tati nielu huenu mu cüpachi quimün, femngechi chengei: hunelu mu lif piuquengei, cafei tüng chengei, ñom piuquengei, eluucülequei ñi femal tañi feipingeel”. Ca feipi: “Tuchi cüme yeucülequelu caquelu che engün, quelluquei ñi müleal tüngün. Fei, ¿chum tripaquei? Norngei tañi femquen engün” (Sant. 3:17, 18). Huirintuculu tüfa Santiago, ¿raquiduamcülepelai feichi trahun Jerusalén mu? Quimlaiñ. Huelu Hechos capitulo 15 cüme quimfalcünuqueiñmu: iñchiñ mülei taiñ quelluntucual ñi tüngcüleal ca quiñeucüleal ti trahunche. Mülei taiñ cüme inanieafiel ñi feipin taiñ pu adnieteu, femngechi müten Chau Jehová cümelcayaiñmu.

19, 20. 1) ¿Chumngechi quimiyiñ ñi tüngcületun ca quiñeucületun ti Antioquía trahunche? 2) ¿Chem amuleingu ñi femün Pablo engu Bernabé?

19 Pu peñi ca pu lamngen Antioquía mu mülelu allcütufingün ñi feipin tati Troquiñ Adniechequelu feichi antü mu, fei tüngcületuingün ca quiñeucületuingün. Chaftudungulafingün pu peñi Jerusalén mu cüpalu, doi mai mañumtufingün ñi cüpan Judas ca Silas. Biblia feipi, “pichiñma mülenagi engu Antioquía huaria mu”, fei hula “pehuaiñ” pihuingün ca huiñotuingu Jerusalén mu (Hech. 15:33). d ¿Ti trahunche rume ayüucülepelai tañi feipieteu mu Judas ca Silas? ¡Com cüme tripai Chau Jehová tañi duam mu!

20 Pablo engu Bernabé mülenagingu Antioquía mu, femngechi quelluntucuingu ñi amuleal ti amuldungun cüdau üye mu (Hech. 13:2, 3). Taiñ antü meu, ca femngechi femquei pu huitran-ngepaquechi loncolelu acun mu fillque trahunche mu. Rume cümelcaquefingün com pu trahunche. Cuifi mu, Chau Jehová amulei ñi adniefiel ca cümelcaniefiel ta Pablo engu Bernabé. Cüpalechi capitulo mu, inaduamafiyiñ chumngechi femi.

Tati Troquiñ Adniechequelu ca tañi huercüelchi pu peñi rume cümelcaqueiñmu iñchiñ.

a Inaduamnge ti huichulechi dungu: “ Santiago, ‘Ñidol tañi peñi’”.

b Santiago quim dungui, re üitulafi Moisés tañi ley. Doi mai, tañi huirintucuel. Tüfa pengelquefui ñi rupan Chau Dios ca tañi pu poyequeteu petu ñi elungenon Moisés tañi ley. Femngechi quimfali chem ñi ayünieel Chau Dios ngenolu rume feichi ley. Por ejemplo ti lifru Génesis cüme feipi chem ñi raquiduamquen Chau Dios tati mollfüñ dungu mu, tati ñihualuhun dungu mu ca ñi poyengequen coilaque dios (Gén. 9:3, 4; 20:2-9; 35:2, 4). Femngechi Chau Jehová quimeltui chem ayüniei ñi femal com tuhun-ngechi pu che.

c Inaduamnge ti huichulechi dungu: “ ¿Chumngechi adcünungequei tati Troquiñ Adniechequelu?”.

d Deu huirintucungelu ti lifru Hechos, quiñeque rulpadunguelchi Biblia tucuingün Hechos 15 versiculo 34. Feipiqueingün, Silas ñi mületun Antioquía mu. Quiñe tüfa, fei tati rulpadunguelchi nuevo testamento Ngünechen ñi Küme Dungu pingelu.