ˈEBƐNWƐN 43
ˈE ˈyi Biblëɛ ˈla -a dzhu -tsënmën dzhi bɛn -ye nɛn
ˈˈMan ˈkɛ ˈkpakpa fɛn, ˈkun tsabiɛ ˈba -ba -le -tsën bɛɛn -hën, -e -le ˈe -yemi -yemi. ˈBatën, ˈba e ˈba kɛ ˈba ˈama -ba sɛ -ya, ˈetënnɛn -ba -tsën mën. ˈBatën -yeɛ, -ba ˈˈman ˈe mii mën ˈbɔbɔ. ˈBatën -ye ˈpɛ, -ba ˈe mën titi -yɛ ˈba kuö. Nɛn, ˈˈɲan -kɛ ˈˈman Biblëɛ ˈla -a dzhu -tsën bɛɛn ˈe dzhi bɛn -ye nɛn?
1. -Tsënmën ˈmii, -e -le ˈe ˈpuɛn e?
Biblëɛ ˈla, -a ˈˈdzhue ˈkun -tsënmëɛn e -le ˈe ˈpuɛn. ˈE -kɛnɛnku -ye nɛn, ˈe ˈla, -kɛ gbɛgbɛ ˈkɛ ˈyi ayo -Zö kɛ -han tsa, ˈekö maan ˈe -le “divɛn ˈyi ˈe -le -kɛ ˈyi ˈyɛ -le ˈze dzhi -yɛ tsabi lë.” (Psaume 104:14, 15) Tsabiɛ ˈba ˈwɛn ˈba -sɔn -Zöɔ gbɛgbɛ ˈnun ɲɔn -a -bo ˈmɛn Biblëɛ ˈla, ˈbatën -ba -mën -tsën.—1 Timote 5:23.
2. ˈBa ˈwɛn ˈba sɛ dzhu ˈkun ˈba mën -tsën, -zën ˈɲɔn maan -a -bo ˈba Biblëɛ ˈla?
Joova ˈwoayo a ˈˈmaan -tsën -kpe ˈnun mën, nanmɛ a ˈˈman -le ˈze -tsën e ˈˈman tsa kuö. (Galat 5:21) ˈO ˈMɛn Bɛɛn ˈla, -a dzhu bɛn ˈˈyi: “ˈBa ˈwɛn ˈˈba divɛn mën sɛsɛ, -bu ˈˈman ˈba ya -kpë.” (Proverbes 23:20) ˈEyɛ fɛn, -a sɛ dzhu ˈkun ˈa mën -tsën, -kɛsɛ -a -le tsa mikö ˈbɔbɔ, -e bie ˈkun ˈa ko tsakö hɛndzhi ɲɔn -e ˈˈman nɔn tsa hian ˈbi, -e ˈˈman nɔn -le ˈze -a ˈˈman -kɛ ˈyi ˈe ˈˈle -le -ye -le, -a ˈˈman bɛn ˈyi ˈe ˈˈle ˈdzhu -ye ˈdzhu, nanmɛ -e ˈˈman nɔn -le ˈze -a ˈˈman tsakö -kɛ -le. ˈE ˈyi -a sɛ -le tsabi ˈwɛn ˈo ˈˈman sɛ -tsën ˈtshɔ ˈnun mën, -e ˈˈbie ˈkun ˈa pa mën ˈe mii.
3. Tsabi ˈwɛn ˈo sɛ dzhu ˈkun ˈo mën -tsën -aniin ˈo ˈˈmën -tsën, kë maan -e bie ˈkun ˈa -le -hën ˈo?
-Tsënmëɛn, bu ˈwɔ bu -shɔ ˈlö maan -e -ba. Tsabi ˈwɛn ˈo sɛ dzhu ˈkun ˈo -yeɛ ˈo mën -tsën ˈtshɔke, -aniin ˈo -yeɛ ˈwɔ ˈˈmën -tsën mii, -e ˈˈbie ˈkun ˈa ˈdzhu ˈe nɛn bɛn. (Romɛ 14:10) ˈE maan a sɛ dzhu ˈkun ˈa mën -tsën ɲɔn -a sɛ ˈe -hën ˈkun, ˈba ˈwɛn ˈba hɔn ˈe nɛn, ˈe sɛ ˈze ˈba -akunda fë, -e ˈˈbie ˈkun ˈa mën ˈe. (-Kë Romɛ 14:21.) -E ˈˈle ˈkun ˈa ‘-kan tsa kpankö -ka ˈa ˈpɔn tshuntshun -nunmën, maan tsabiɛ fë -ye maan ˈa -shi dzhi -akunda.’—-Kë 1 Korɛntë 10:23, 24.
ˈA ˈKUÖ ˈE DZHI BƐƐN ˈLA
ˈKun Biblëɛ ˈelabɛn ˈkɛ ˈe -le bokan bu -tsënmën nɛn, ˈa -hɛɛn. Bɔ sɛ -tsën mën -kpe ˈnun ɲɔn -bu ˈsɛ ˈˈman sɛ ˈe -hunlɔ fan, ˈa -hën ˈkun ˈe -le bokan bu ˈe nɛn ˈpɛ.
4. -Hɛɛn ˈyɛ ˈbu sɛ mën -tsën -o
Kë maan Jesu -o -le -hën -tsënmëɛn e? ˈA nɔn lɔɛ, ˈa -hën ˈo kiekie kunman ˈyi -o -bo. ˈA kë Jan 2:1-11, ˈakö ˈa nɔn ˈkosa ˈkɛ ˈˈyi ˈdzhu ˈe dzhi bɛn:
-
A sɛ Jesu ˈo kunman ˈyi -o -bo ˈe -bɔ -hën, kë maan -wɔ -le -tsëɛn e ˈba ˈwɛn ˈˈba ˈe mën ˈama -hën?
-
ˈKun Jesu -o ˈˈdzhue ˈkun -tsënmëɛn e -le ˈe ˈpuɛn, tsabi ˈwɛn ˈo -le Jesu kɔasɛ, kë maan -e bie ˈkun ˈo -le -hën ˈba ˈwɛn ˈˈba ˈe mën?
Dubɛ, tsabi ˈwɛn ˈo -le Jesu kɔasɛ ˈo sɛ mën -tsën. ˈE maan ˈeyɛ -e ˈˈman ˈe kë ˈkun ˈo mën ˈe -dɔ ˈkpakpa ˈla, nanmɛ -kɛ ˈkpakpa nɛn. ˈA kë Proverbes 22:3, ˈakö ˈa -hɛɛn ˈyɛ -kɛ ˈkɛ ˈyi ˈnun nɛn, ˈbu sɛ mën -tsën -o:
-
-Bɔ bë -da -tobi -aniin moto ˈnun, -bɔ bë nɔn manshinën -le -giman.
-
-Pi hɔn bu dzhi.
-
Dɔtë -o -she bu -nda ˈkun bu ˈˈman -tsën mën.
-
Bɔ sɛ -tsën mën, -bu ˈˈman sɛ ˈe ˈtshɔ mën.
-
ˈMun ˈˈmaan fɛn kue ˈyi -a -she, -e ˈˈman bu -tsënmën -bɔsɔ ˈze.
-
Tsabi ˈwɛn -tsën -e -kɔfɛn -fɛ -kpe ˈnun ɲɔn ˈeyɛ fɛn ˈo ˈˈman pa ˈe mën, ˈmun ˈkɛmuan -mun hɔn -bishikö.
Bu mariajë ˈnun nɛn -aniin ˈmun vö ˈnun nɛn, ˈbu sɛ -le ˈze ˈa mën -tsën e? ˈBu nɔn -hën -kɛ ˈyi ˈe bokan bu ˈe nɛn, ˈa -hën VIDOO ˈkö.
ˈA kë Romɛ 13:13 nanmɛ 1 Korɛntë 10:31, 32. ˈE ˈyi a sɛ -kë, ˈa nɔn ˈkosa ˈˈyi ˈdzhu ˈe dzhi bɛn:
-
Bɔ sɛ Biblëɛ ˈelabɛn ˈˈyɛ ˈho, kë maan ˈe -le bokan bu ˈze -kɛ ˈyi ˈbu -le, ˈe -le ˈze dzhi ˈe ˈlë Joova?
5. -Lɔ ˈe ˈyi bu -yeɛ ˈbu sɛ mën
ˈE ˈyi -bu sɛ dzhu ˈkun ˈbu mën -tsën, -le ˈze bɛn ˈˈyi -e -kpë bu hɛn: Dubɛ Joova -o ˈˈdzhue ˈkun a ˈˈman -tsën mën. ˈE maan -o ˈˈyɛ ˈla ˈkun ˈa mën ˈe -kpe ˈnun. ˈˈƝan fɛn? ˈA kë Osée 4:11, 18, ˈakö ˈa nɔn ˈkosa ˈˈyi ˈdzhu ˈe dzhi bɛn:
-
Tsabi ˈwɛn ˈˈwɔ -tsën -kpe ˈnun mën, ˈˈɲan -kɛ maan ˈe sɛ -le ˈo?
Kë maan ˈa -le -le ˈe ɲɔn a ˈnɔn ˈˈmën -tsën -kpe ˈnun? -E bie ˈkun ˈa ko tsakö hɛndzhi, nanmɛ ˈa lɔ ˈe ˈyi tsa -yeɛ ˈa sɛ mën. ˈA kë Proverbes 11:2, ˈakö ˈa nɔn ˈkosa ˈˈyi ˈdzhu ˈe dzhi bɛn:
-
-Tsën ˈyi ˈbu mën ɲɔn yɛ ˈnɔn ˈˈle bu -kɛke, ˈˈɲan -kɛ fɛn maan -e -lëdzhën -ze ˈkun ˈbu lɔɛ ˈhɔn lɔ?
6. Tsabi ˈwɛn ˈˈwɔ -tsën -kpe ˈnun mën, -kɛ ˈyi ˈe sɛ bokan ˈo
Sɛnbi ˈkö ˈo -kɔfɛn -mën -tsën -kpe ˈnun, ˈa -hën -kɛ ˈyi ˈe bokan ˈo. ˈA -hën VIDOO ˈkö, ˈakö ˈa nɔn ˈkosa ˈkɛ ˈyi ˈyɛ -bë ˈdzhu ˈe dzhi bɛn.
-
Vidooe ˈla, Dimitri o sɛ mën -tsën, ˈˈɲan -kɛ maan -yɛ -le ze -wɔ -le?
-
ˈEmɛnköe nɛn maan -o -fan -tsënmëɛn -hunlɔ?
-
ˈˈƝan -kɛ maan ˈe bokan ˈo -ze -o ˈˈman pa -tsën -kpe ˈnun mën?
ˈA kë 1 Korɛntë 6:10, 11, ˈakö ˈa nɔn ˈkosa ˈkɛ ˈˈyi ˈdzhu ˈe dzhi bɛn:
-
Kë maan -tsënkuöe -e -le -le ˈe ˈpuɛn -ba?
-
ˈˈƝan -kɛ maan ˈyɛ ˈe ˈkë ˈkun tsabi ˈwɛn ˈˈwɔ -tsën mën -kpe ˈnun, ˈo sɛ ˈpiɛn?
ˈA kë Matie 5:30, ˈakö ˈa nɔn ˈkosa ˈˈyi ˈdzhu ˈe dzhi bɛn:
-
Sa bɔ ˈyi Jesu ˈwoayo a -kɔ lɔ ˈɲɛn, -o -kɔ ˈe nɛn ˈe kë ˈe ˈkun, a sɛ dzhu ˈkun ˈa -le ˈze Joova ˈkɛ -yɛ tsa ˈla, -e bie ˈkun ˈa -le ˈe -kɛkɛ ˈla fan -kɛ tën -hunlɔ. ˈE ˈyi bɔ sɛ -tsën -kpe ˈnun mën ɲɔn -bu ˈsɛ ˈˈman sɛ ˈe -hunlɔ fan, ˈˈɲan -kɛ maan ˈbu sɛ -le? a
ˈA kë 1 Korɛntë 15:33, ˈakö ˈa nɔn ˈkosa ˈˈyi ˈdzhu ˈe dzhi bɛn:
-
Kë maan bu kɛɛ ˈba, ˈba sɛ -le -le ˈze ˈbu mën -tsën -kpe ˈnun?
TSABI -O SƐ -BIE BU BƐN ˈˈYI ˈNUN: “-Tsënmën ˈmii, ˈe ˈpuɛn -le ˈe e?”
-
Kë maan ˈbu sɛ -le ˈshu ˈo ˈmɛɛn?
ˈˈƝAN -KƐ MAAN -A -HËN?
Joova -o -le -ze -a -tsën mën ɲɔn ˈe nɔn -le ˈze dzhi ˈe ˈlë tsa. ˈE maan ˈwoayo a ˈˈman ˈe -kpe ˈnun mën, nanmɛ a ˈˈman -le ˈze e ˈˈman tsa kuö.
-Yɛ bu hɛn ˈsɔn?
-
ˈˈƝan -kɛ maan Biblëɛ ˈla -a dzhu -tsënmëɛn ˈe dzhi bɛn -ye nɛn?
-
ˈˈƝan -kɛ fɛn maan a sɛ -tsën mën -kpe ˈnun -e ˈˈlëdzhën?
-
ˈO ˈwɛn ˈo sɛ dzhu ˈkun ˈo -yeɛ ˈˈwɔ -tsën mën, -aniin ˈo ˈˈman -tsën mën, kë maan -e bie ˈkun ˈa -le -hën ˈo?
-HËN ˈE DZHI BƐN ˈKƐ ˈˈYI -YE
Kë maan sankɛtɛn ˈba e shɔkɛtɛn ˈba ˈama, ˈba -le -le ˈe ɲɔn ba ˈnɔn ˈˈmën -tsën -kpe ˈnun ˈze yɛ ˈˈle ˈba -kɛ?
-Hën ˈkun ˈbu -le -le ˈe ɲɔn bɔ ˈnɔn ˈpa ˈˈmën -tsën -kpe ˈnun.
“-Bu ˈˈman -le ˈze -tsëɛn -e ˈˈman ˈe ˈpuɛn -le bu ˈze” (La Tour de Garde, 1er janvier 2010)
Tsabi ˈwɛn ˈo -le Jesu kɔasɛ, ˈo sɛ -le ˈze ˈˈba tsa fë -man ˈba nɔn ˈba -tsën vɛ ˈkɛ tshu ˈekö nɛn e?
“Sa -kɛ ˈkɛ ˈekësɔ ˈba ˈba ˈkosa” (La Tour de Garde, 15 février 2007)
-Kë bɛnwɛn ˈˈyi -hën ˈkun, sɛnbi ˈkö -o -le fan -tsën -kpe ˈyi -o -kɔfɛn -mën -hunlɔ: “-Mɛn -kɔfɛn -le barigë ˈyi ˈe ˈˈman -mën lëke.”
a ˈBa ˈwɛn ˈˈba -tsën mën -kpe ˈnun ɲɔn ˈba ˈˈman sɛ ˈe -hunlɔ fan, ˈba sɛ ze -hën dɔtë ˈze kɛ bokan ˈba ˈe nɛn. Dɔtë -kpe ˈnun -ba ˈdzhui ˈkun mmiɛ ˈba ˈwɛn mmiɛ -tsën -kpe ˈnun mën ɲɔn mmiɛ ˈˈman sɛ ˈe -hunlɔ fan, e ˈˈbie ˈkun mmiɛ pa mën -tsën mii.