Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

6 YATICHÄWI

Diosan markapakiw yatiyi: Diosan servirinakapajj chuymapat amtasaw yatiyapjje

Diosan markapakiw yatiyi: Diosan servirinakapajj chuymapat amtasaw yatiyapjje

¿KUNSA YATEQAÑÄNI?

Jesucristo Reyejj Diosan arunakap yatiyirinakaruw wakichtʼi

1, 2. ¿Kunsa Jesusajj arsüna, ukat kunsa jisktʼassna?

 MARKA apnaqerinakajja, janiw kuntï arsupki uk phoqapkiti. Jaqenakar yanaptʼañ munapki uka apnaqerinakasa, janiw taqpach arsutanakap phoqerjamäpkiti. Ukampis Diosan Reinopan apnaqeri Jesucristojja, kuntï arski uk phoqapuniwa, uk yatiñaw wal chuymachtʼistu.

2 Jesusajj 1914 maran Reyjam uttʼayatäjjäna ukhajj kuntï mä profecian arskäna uk phoqañatak wakichtʼatäjjänwa. Jupajj 1.900 maranak nayraw janïr jiwkasajj akham säna: “Diosan reinopat aka suma yatiyäwisti aka oraqpachanwa yatiyatäni” sasa (Mat. 24:14). Uka arunakan phoqasitapaw Jesusan Reyjam apnaqañ qalltatap uñachtʼayañapäna. Ukampis qhepa urunakanjja, jaqenakajj jupanakatakik taqe kuns muniri, jan munasiri ukat Diosat jan kuns yatiñ muniri ukhamäpjjañapänwa. Ukatwa akham jisktʼassna: “¿Kunjamsa Diosan Reinopat taqe chuym yatiyañ muniri walja jaqenakar Reyejj tantachthapisapäna?” sasa (Mat. 24:12; 2 Tim. 3:1-5). Cheqansa, jiwasaw cheqpach cristianonakjamajj Diosan arunakap yatiyañasa, ukatwa ukham jisktʼastanjja.

3. ¿Kun utjañapatsa Jesusajj jan pächaskäna, ukat kunatsa?

3 Jesusan arunakapat amuytʼaskakiñäni. Jupajj jan pächasisaw akham säna: “Oraqpachanwa yatiyatäni” sasa. Ukhamajj ‘taqe chuyma arkirinakajaw qhepa urunakan utjani’ sasaw jupajj amuypachäna. ¿Kunatsa? Awkipatwa yateqasïna (Juan 12:45; 14:9). Jehová Diosajj janiw servirinakapat pächaskiti, jan ukasti, ‘taqe chuymaw jupanakajj servipjjetu’ sasaw nayratpach amuyäna, ukwa Jesusajj aka Oraqer janïr jutkasajj uñjpachäna. Kunjamsa Jehová Diosajj servirinakapat jan pächasitap uñachtʼayäna ukwa jichhajj yatjjatañäni.

‘Markamajj taqe chuymaw jumar loqtañatakejj sartani’

4. ¿Kunsa Jehová Diosajj Moisés toqejj israelitanakar säna, ukat kunsa jupanakajj lurapjjäna?

4 ‘Mä tabernáculo luram’ sasin Diosajj Moisesar siskäna ukhajj kunas pasäna uk amtañäni. Ukanwa israelitanakajj Diosar yupaychapjjañapäna. Uka uta lurasiñapatakiw Jehová Diosajj Moisés toqe israelitanakar akham säna: “Taqe khitinakatejj Tatituru chuymapat ofrenda churañ munapki ukanakajja taqe chuymaw churapjjañapa” sasa. Uk istʼasajj ‘sapüruw israelitanakajj ofrendanak apapjjäna’. Kuntï churapkäna ukajj waljapunïnwa, ukatwa ‘ofrendanak jan apanjjapjjamti’ sasin jupanakar yatiyasïna (Éxo. 35:5; 36:3, 6). Kunjamtï uñjtanjja, israelitanakajj kuntï Diosajj maykäna ukarjamaw sum phoqapjjäna.

5, 6. Salmo 110:1-3 qellqatarjamajja, ¿kunjam chuymanïpjjañapsa Jehová Diosasa ukat Jesusasa cheqpach servirinakat suyapjjäna?

5 Aka qhepa urunakanjja, ¿kunjam chuymanïpjjañapsa Jehová Diosajj servirinakapat suyi? Mesiasajj apnaqañ qalltañapäkäna uka tiempot qellqañapatakiw Diosajj Davitar amuytʼayäna. Jesusan aka Oraqen nasiñapatak waranq jila maranak faltkäna ukhaw uka arunakajj qellqasïna (Salmo 110:1, 2 liytʼañataki). Ukarjamajja, Jesús contra saytʼir jaqenakaw utjañapäna. Ukampis jupar taqe chuyma servir walja jaqenakaw utjañaparakïna. Wayn tawaqonakas taqe chuymaw Jesusar servipjjañapäna. Taqe jupanakajja, alwa sullar uñtataw waljanir tukupjjañapäna (Salmo 110:3 liytʼañataki). a b

Diosan Reinopat yatiyirinakajj alwa sullar uñtasitjam waljanïpjjewa (5 tʼaqa uñjjattʼäta)

6 Salmo 110 qellqatan parlki uka arunakajj Jesusatwa parlaskäna, uk sumwa jupajj yatïna (Mat. 22:42-45). Ukatwa jan pächasis akham sispachäna: ‘Taqe chuyma arkirinakajaw utjani, jupanakaw Oraqpachan suma yatiyäwinak yatiyapjjani’ sasa. ¿Kunas tiempompejj uñjasiwayi? ¿Cheqapunit aka qhepa urunakan Diosan arunakap yatiyirinakar Reyejj tantachthapiwayi?

“Taqe jaqenakar yatiyañajapuniwa”

7. Jesusajj Reyjam uttʼayatäkäna ukhajja, ¿kunsa arkirinakapar wakichtʼañatak luräna?

7 Jesusajj Reyjam uttʼayatäkäna uka qhepatjja, kuntï arkirinakapajj lurapjjañapäkäna uk phoqapjjañapatakiw jupanakar wakichtʼañ qalltäna. Kunjamtï aka libron payïr jaljan yatjjataniwayktanjja, 1914 marata 1919 marakamaw Cristojj Diosan uttʼayat templop uñjiri ukat qʼomachir jutäna (Mal. 3:1-4). Ukatsti, 1919 maranwa Amuyasiri Cheqapa Uywatarojj arkirinakapar uñjañapatak uttʼayarakïna (Mat. 24:45, MT). Uka marat aksaruw uka uywatajj Diosan cheqa yatichäwinakap jachʼa tantachäwinak toqe, ukat Bibliat apstʼat qellqatanak toqejj yatichaski. Uka qellqatanakasa ukat tantachäwinakasa, taqpach cristianonakan yatiyir sarapjjañapajj kunja wakiskirisa ukwa sum qhanañchapjjäna.

8-10. ¿Kunjamsa jachʼa tantachäwinakajj yatiyapjjañapatak jilat kullakanakar chʼamañchtʼäna? Mä uñachtʼäwimp uk qhanañchtʼam. (“ Jachʼa tantachäwinakaw yatiyasiñapatak chʼamañchtʼäna” siski uka recuadro uñjjattʼäta.)

8 Jachʼa tantachäwinaka. Jesusan yanaptʼap katoqañ wal munasaw Bibliat Yatjjatirinakajja, 1919 maran septiembre phajjsin 1 uruta 8 urukam Cedar Point (Ohio, Estados Unidos) sat markan tantachasipjjäna. Ukhapuniw jupanakajj Nayrïr Jachʼa Chʼajjwäwi qhepat ukham jachʼa tantachäw apapjjäna. Payïr urunjja, Rutherford sat jilatajj akham sasaw qhan säna: “Mä cristianojja [...], Diosan Reinopatwa yatiyañapa” sasa.

9 Phesqër urunsti, “Yanapirinakatak arstʼäwi” sat pʼeqeñchäwini mä arstʼäwiw arstʼasirakïna. Qhepatjja, uka arstʼäwejj “Diosan Reinopat yatiyapjjañäni” sat pʼeqeñchäwimpiw Yatiyañataki revistan qellqtʼasïna. Uka arstʼäwinjja, Rutherford sat jilatajj akham sänwa: “Kunapachatï mä cristianojj jakäwipat lupʼki ukhajja, akham sasaw jisktʼasi: ‘¿Kunatakis aka Oraqer jutpachäta?’ sasa. Ukat jan pächasisaw akham saraki: ‘Jupamp sumankthapiyir yatiyäwinaka aka Oraqpachankir jaqenakar yatiyañajatakiw Tatitojj khitatapjam uttʼayitu. Ukhamasti, uka yatiyäwi taqe jaqenakar yatiyañajapuniwa’” sasa.

10 ‘Diosan Reinopakiw jaqenakar yanaptʼaspa, sasin yatiyasiñapatakiw mä machaq revistajj utjani’ sasaw Rutherford jilatajj arstʼäwipan yatiyarakïna. Uka revistajj La edad de oro satänwa (jichhajj ¡Despertad! satäjjewa). Ukat akham sasaw jilatajj tantachasirinakar jisktʼäna: ‘¿Qawqhanis aka revista lakirañan yanaptʼañ munapjjasma?’ sasa. Uka tantachäwit mä yatiyäwejj akham sänwa: “Taqe chuyma yanaptʼañ munirinakar uñjañajj wali kusiskañapunïnwa. 6.000 tantachasirinakaw mayak saytʼasipjjäna” sasa. c Cheqansa, Diosan Reinopat taqe chuyma yatiyirinakaw Jesucristo Reyin utjäna.

11, 12. Khä 1920 maran mistkäna uka Yatiyañataki revistajj kuna tiemponsa yatiyasiñapäna uka toqetjja, ¿kunsa qhanañchäna?

11 Bibliat apstʼat qellqatanaka. Diosan Reinopat suma yatiyäwinakaw yatiyasini sasaw Jesusajj arsüna, uk lurañajj kunja wakiskirisa ukjja, Yatiyañataki revistaw jukʼamp sum qhanañchäna. Ukhamajj kunas 1920 maranak qalltajj pasäna uk yatjjatañäni.

12 Mateo 24:14 qellqatarjamajja, ¿kuna toqetsa ukat kuna tiemponsa yatiyasiñapäna? “Reinot yatiyaña” sat pʼeqeñchäwin mä yatichäwiw Yatiyañataki revistan julio 1, 1920 maran mistüna. Kuna toqetsa yatiyasiñapäna uk akham sasaw uka revistajj qhanañchäna: “Cristojj Diosan Reinopan Reyjam uttʼasitapa ukat aka jan wali pachan tukjasïwipaw uka ‘suma yatiyäwinakajja’” sasa. Ukat kuna tiemponsa yatiyasiñapäna ukjja, akham sasaw revistajj qhanañcharakïna: “Nayrïr Jachʼa Chʼajjwäwi tiempota, jachʼa tʼaqhesïwi tiempokamaw yatiyasini” sasa. Ukatwa uka qellqatajj akham säna: “Cristianöpjjtwa sapki taqe ukanakar suma yatiyäwinak yatiyañatakejja [...], jichhaw tiempöski” sasa.

13. Yatiyañataki 1921 maran mistkäna uka revistanjja, ¿kun lurapjjañapatakis ajllit cristianonakar invittʼasïna?

13 ¿Jehová Diosan markapajj jariyatakit Jesusan arunakap phoqapjjañapäna? ¡Janiwa! Yatiyañataki marzo 15, 1921 maran mistkäna uka revistanjja, “Chʼaman saytʼasim” sat pʼeqeñchäwin mä yatichäwiw utjäna, ukanjja ajllit cristianonakaruw yatiyapjjañapatak invittʼasïna ukat akham jisktʼasipjjañapatakiw chʼamañchtʼasirakïna: “Yatiyir sarañajja, ¿janit nayatakejj wali askïki? Ukat ¿janit uk lurañajajj wakiskaraki?” sasa. Revistajj akham saskakïnwa: “Yatiyañajj wali askïtap amuyapjjäta ukhaw Jeremías profetjam jikjjatasipjjäta. Uka profetan chuymapanjja, Tatitun arupajj ninjamaw nakhäna, ukatwa Diosan arunakap parlañ jan jaytirjamäkänti” sasa (Jer. 20:9). Jehová Diosasa ukat Jesusasa, arkirinakapan taqe chuyma servipjjatapat janiw pächasipkiti, ukwa uka arunakajj uñachtʼayistu.

14, 15. Khä 1922 maran mistkäna uka Yatiyañataki revistajja, ¿kunjamsa yatiyir sarapjjañapatak ajllit cristianonakar chʼamañchtʼäna?

14 ¿Kunjamsa cheqpach cristianonakajj Diosan Reinopat yaqhanakar yatiyapjjañapäna? Yatiyañataki agosto 15, 1922 maran mistkäna uka revistanjja, “Yatiyañaw wali wakiskirejja” sat pʼeqeñchäwini mä yatichäwiw utjäna, uka yatichäwejj janiw jachʼäkänti ukampis jan armkañ arunakanïnwa. Ukanjja, ajllitanakaruw akham sasin ewjjtʼasïna: “Bibliat apstʼat qellqatanakampi Diosan arunakap jan inaktʼas yatiyapjjam ukat Reinojj jakʼachasinjjewa sasin uta punkun qhanañchtʼapjjam” sasa.

15 Diosan Reinopat yatiyañajj kunja askisa ukat wakiskirisa ukwa Jesusajj 1919 marat aksarojja, Amuyasiri Cheqapa Uywata toqejj amuytʼayäna. Ukampis ¿Bibliat Yatjjatirinakajj uka arunakar istʼapjjpachänti?

Taqe chuymaw Diosar servipjjañapäna

16. Irpir chuymanjam uttʼayatäpkäna ukanakat yaqhepajja, ¿yatiyir sarañatak chʼamañchtʼaskäna ukhajj kunsa lurapjjäna?

16 Khä 1920 ukat 1930 maranakanjja, taqe ajllit cristianonakaw yatiyapjjañapa sasin chʼamañchtʼaskäna ukjja janiw yaqhepajj phoqañ munapkänti. Yatiyañataki marzo-abril, 1928 maran mistkäna uka revistaw kunas uka tiempon pasäna uk akham qhanañchäna: “Jichhürunakanjja, iglesianakan [jan ukajj tamanakan] irpir chuymanjam irnaqtʼasipki ukanakat yaqhepajja [...], janiw jilat kullakanakarojj yatiyir sarapjjañapatak chʼamañchtʼañ munapkiti, jupanakas janirakiw yatiyir sarañ munapkiti [...]. Diosata, Reyita ukat Reinopat utat uta yatiyir sarañ janiw askit uñjapkiti, larusipjjewa” sasa. “Ukham lurapjjatapajj jan walïtapwa Diosar taqe chuyma servirinakajj jupanakar qhan sapjjañapa. Ukatjja, ‘janiw irpir chuymanjam irnaqjjasmati’ sasaw sapjjañaparaki” sasaw uka revistajj sarakïna. d

17, 18. Amuyasiri Cheqapa Uywatan ewjjtʼaparjamajja, ¿kunsa pasïr patak maranakan walja jilat kullakanakajj lurapjjäna?

17 Ukampis tamankirinakat waljaniw Amuyasiri Cheqapa Uywatan ewjjtʼaparjam lurapjjäna ukat Diosan Reinopat yatiyañjja wali askitwa uñjapjjarakïna. Yatiyañataki marzo 15, 1926 maran mistkäna uka revistajj akham sänwa: “Diosan servirinakapajj chuymapat amtasaw [...] suma yatiyäwinak yatiyapjjani” sasa. Uka jilat kullakanakajja, Salmo 110:3, (NM) qellqatarjam sarnaqapjjatapa ukat Criston Reinopar taqe chuyma yanaptʼapjjatapwa uñachtʼayapjjäna.

18 Aka qhepa patak maranakanjja, walja jilat kullakanakaw Diosan Reinopat yatiyasiñapatak yanaptʼañ amtawayapjje. Jutïr yatichäwinakanwa kunjamsa yatiyapjjäna, kunanakampis yatiyapjjäna ukat kunanakas jikjjatasiwayi uk yatjjataskañäni. Ukampis jupanakatakik taqe kuns muniri jaqenak taypin jakkasajja, kunatsa millón millón jaqenakajj Diosan Reinopat taqe chuyma yatiyapjjäna ukwa nayraqat yatjjatañäni. Uka toqet yatjjatkasajja, sapa mayniw akham jisktʼasiñasa: “¿Kunatsa suma yatiyäwinak jaqenakar yatiytjja?” sasa.

‘Diosan Reinop nayraqat thaqhapjjam’

19. ¿Kunatsa Jesusan ewjjtʼapar istʼasajj ‘Diosan Reinop nayraqat thaqtanjja’?

19 Jesusajj akham sasaw arkirinakapar ewjjtʼäna: “Nayraqatajj Diosan reinopa munapjjam [jan ukajj thaqhapjjam]” sasa (Mat. 6:33). ¿Kunatsa uka ewjjtʼarjam sarnaqañatak chʼamachastan? Uka Reino toqew Diosan munañapajj phoqasini, ukwa jiwasajj sum amuytanjja. Kunjamtï 5 yatichäwin yatjjatktanjja, jukʼat jukʼatwa qollan ajayojj Diosan Reinopat parlir cheqa yatichäwinak qhanstayäna. Kunapachatï uka yatichäwinakajj chuymar purtʼistu ukhajja, Diosan Reinop nayraqat thaqhañatakiw chʼamachastanjja.

Kunjamtï mä chachajj qori jikjjatasajj kusiskejja, ukhamarakiw cristianonakajj Diosan Reinopat cheqa yatichäwinak yatjjatasajj wal kusistanjja (20 tʼaqa uñjjattʼäta)

20. Oraqen imantat qori jikjjatir jaqet parlki uka uñachtʼäwirjamajja, ¿kunjamsa Jesusan arkirinakapajj Diosan Reinop nayraqat thaqhapjjañapäna?

20 Jesusan arkirinakapajj jupar istʼasaw Diosan Reinop nayraqat thaqhapjjañapäna, ukwa oraqen imantat qori jikjjatir mä chachat parlkäna uka uñachtʼäwejj amuytʼayistu (Mateo 13:44 liytʼañataki). Uka uñachtʼäwirjamajja, uka chachajj trabajkasaw imantat qori mä akatjamat jikjjatäna ukat wali valoranïtap amuyasajja, wali “kusisitaw taqe kunatejj jupan utj[käna] ukanak aljantasin uka oraqjja alas[jjäna]”. ¿Kunsa uka uñachtʼäwit yateqsna? Kunapachatï Biblian cheqa yatichäwinakap jikjjattan ukat wali askïtap amuytan ukhajja, jan pächasisaw Diosan Reinop nayrar uchañatak chʼamachastanjja. e

21, 22. Diosan Reinopat yatiyirinakajja, ¿kunjamsa uka Reino nayrar uskupjjatap uñachtʼayapjje? Mä uñachtʼäwimp uk qhanañchtʼam.

21 Diosan Reinopar yanaptʼapki ukanakajja, luratanakapampiw uka Reino nayraqat thaqhapjjatap uñachtʼayapjje. Qollqepampi ukat kuntï sum lurañ yatipki ukanakampiw jupanakajj jukʼamp yatiyasiñapatak yanaptʼapjje. Ukat waljanirakiw Jehová Diosar sapür serviñatakejj munañanakap maysar apanukupjje. Reinop nayrar uchapki ukanakarojja, kunjamsa Jehová Diosajj yanaptʼi uk sumwa uka jilat kullakanakajj uñjawayapjje.

22 Avery Bristow jilatampi ukat Lovenia esposapampejja, Estados Unidos markan aynach toqenwa 1920 marat Diosatak sapür irnaqtʼapjjäna. Mä qawqha maranak qhepatjja, Lovenia kullakajj akham sänwa: “Precursorjam serviñ qalltapkayäta ukürut jichhakamajja, kusisitaw jikjjatasipjjta. Gasolina ukat manqʼa alañatakejj kawkitsa qollq jikjjatañäni sasaw sapa kut jisktʼasipjjerïta. Ukampis Jehová Diosaw yanaptʼawayapjjetu. Janipuniw aynachtʼapkayätti ukat kunanakatï jakañatak wakiskäna ukanakasa, utjapjjapunitänwa” sasa. Kullakajj akham saskakïnwa: “Pensacola (Florida) markan servisipkayäta ukhajja, jukʼa qollqenikïpjjayätwa ukat manqʼañas jukʼakiw utjapjjetäna. Mä urojja, utar purisaw pä jachʼa bolsanak jikjjatapjjta. Ukamp chikajj mä tarjetaw utjäna, ukanjj akham sänwa: ‘Pensacola tamankir jilat kullakanakaw munasiñamp jaytapjjsma’” sasa. Kunjamsa walja maranak precursorjam irnaqtʼapjjäna uk amtasajja, Lovenia kullakajj akham sänwa: “Jehová Diosajj janipuniw jaytapkituti. Cheqansa, Jupar confiyasipki ukanakarojj janipuniw Diosajj jaytanukkiti” sasa.

23. Reino toqet cheqa yatichäwinak yateqasajja, ¿kunjamsa jikjjatasta, ukat kun lurañsa amtta?

23 Lurañanakasasa ukat sarnaqäwinakasasa mayj mayjawa, ukhamajj janiw taqenejj kunjamtï yaqha jilat kullakanakajj Diosatak irnaqtʼapki ukham irnaqtʼirjamäktanti. Ukampis taqeniw suma yatiyäwinak yatiyir sarañ wali askit uñjsna (Col. 3:23). Reinot cheqa yatichäwinak yateqawayktan ukajj wali askiw jiwasatakejja, ukatwa Diosar jukʼamp serviñatak chʼamachastanjja. Cheqas uk lurañwa wal muntanjja.

24. ¿Kun lurasiñapatakis Diosan Reinopajj aka qhepa urunakan yanaptʼaski?

24 Pasïr patak maranakanjja, kuntï Mateo 24:14 qellqatajj siski uka arunak phoqasiñapatakiw Jesucristo Reyejj wal yanaptʼawayi. Ukampis janiw servirinakapamp munkir jan munkir yanaptʼayaskänti. Jan ukasti, servirinakapaw munañanakap apanukusajj taqe chuyma suma yatiyäwinak yatiyañatak chʼamachasipjjäna. Cheqas aka Oraqpachan suma yatiyäwinak yatiyasitapaw Criston Reyjam apnaqjjatap uñachtʼayistu ukat ukham yatiyasiñapatakiw Diosan Reinopajj aka qhepa urunakan yanaptʼaskaraki.

a Salmo 110:3, (NM): “Atiptʼañ urumanjja markamajj taqe chuymaw serviñatakejj sartani [...]. Sullar uñtataw waynanakajj jumamp chik sarantapjjani”.

b Waljat parlañatakiw ‘sulla’ siski uka arojj Biblian apnaqasi (Gén. 27:28; Miq. 5:7).

c A quiénes se les confía la obra sat folletojja akham sänwa: “Diosan Reinopat utat uta yatiyañatakiw La edad de oro sat revistajj lakirasiñapa [...]. Sapa utaruw La edad de oro ukat Yatiyañataki sat revistanakajj jaytasiñapa, utanejj janis sapa phajjsi uka revistanak katoqañatak qellqtʼayaskchejja, jaytasiñapapuniwa” sasa. Febrero 1, 1940 maratwa, uka revistanak lakirapjjañapataki ukat qawqsa lakirasipki uk qellqtʼasipjjañapatakejj Diosan servirinakapar chʼamañchtʼasïna.

d Uka tiemponjja, tamankirinakaw irpir chuymaninakarojj ajllipjjerïna. Ukhamajja, yatiyir sarañ jan munapkäna ukanakarojj jupanakaw jan ajlliñ amtapjjasapäna. Kunjamsa jichhajj Biblian mayitanakaparjam irpir chuymaninakar uttʼayasi ukjja, 12 yatichäwinwa jukʼamp qhanañchasini.

e Mä alakip jaqejj jila alani suma perla thaqher sarkäna uka uñachtʼäwitwa Jesusajj parlarakïna. Uka alakip jaqejj suma perla jikjjatasajja, taqe yänakapa jan ukajj cosasanakap aljantasaw uka perla alasïna (Mat. 13:45, 46). Diosan Reinopat parlir yatichäwinakjja janiw taqenejj mä kikpak yateqktanti, ukwa uka pä uñachtʼäwejj amuytʼayistu. Yaqhepajja, akatjamatwa jikjjatapjje, yaqhepasti thaqhapjjarakiwa. Ukhamäkchisa, taqeniw Diosan Reinop nayrar uchañatak chʼamachasiñasa.