Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

18 YATICHÄWI

‘Nayajj walpun colerasëjja’

‘Nayajj walpun colerasëjja’

EZEQUIEL 38:18

KUNSA YATEQAÑÄNI: Diosan servirinakapar Gog sasin uñtʼatäki ukajj atackani ukhajj Jehová Diosajj wal colerasini; Armagedonanjja Diosaw markapar jarkʼaqani

1-3. 1) ¿Jehová Diosan colerasitapat kunas pasani? 2) ¿Kuna toqetsa aka yatichäwin yatjjataskañäni?

 CHACHANAKA, warminaka, wawanaka ukhamaw Jehová Diosar adorañatak cantapjje, ukatsti mä ancianow ‘jan walinakat jarkʼaqtʼasipjjeta’ sasin Diosarojj taqe chuyma ruwtʼasi. Taqenis Jehová Diosaw congregacionar jan walinakat jarkʼaqani sasin confiyapkchejja, taqeniw chuymachtʼatäñsa yanaptʼatäñsa munapjje. Uta manqhankapkchisa anqan guerra qalltjjatapwa istʼapjje. ¡Armagedón guerraw qalltjje! (Apoc. 16:14, 16).

2 Jehová Diosajj Armagedón guerran jan wali jaqenakar jiwaraykani ukhajj ‘wali coleratäkchinisa’, janiw colerampi atipayasisajj ukham lurkaniti (Ezequiel 38:18 liytʼañataki). Diosajj janiw mä ejercitoruki jan ukajj mä markaruk castigkaniti, jan ukasti oraqpachankir jan wali jaqenakaruw jiwarayani. Biblian akham siwa: ‘Uka urun naya Jehová Diosamp jiwayatäpkani ukanakajj oraqen mä thiyapat mä thiyapkamaw jaqortapjjani’ sasa (Jer. 25:29, 33).

3 Bibliarjamajja Jehová Diosajj wali munasiri, khuyaptʼayasiri, sinttʼasiri, pacienciani ukham Diosawa, ukhamajj ¿kunatsa wal colerasini, jaqenakarus jiwarayarakini? (Éx. 34:6; 1 Juan 4:16). Uka jisktʼaruw aka yatichäwin qhanañchañäni, uk yatiñajj wal chuymachtʼistani, jan ajjsarañatakiw chʼamañchtʼarakistani, predicaskakiñatakis yanaptʼarakistaniwa.

¿Kunatsa Jehová Diosajj ‘walpun coleraspachäni’?

4, 5. ¿Jehová Diosajj jaqenakjamarakit coleraspacha?

4 Jehová Diosajj janiw jaqenakjam colerasirïkiti. Mä jaqejj colerampi atipayaski ukhajj janiw sum amuytʼasjjeti, jan walinakwa luraraki. Uk amuytʼañatakejj Adanan Caín sat nayrïr wawapat parltʼañäni, Diosajj Abel jilapan ofrendap katoqkäna ukampis jupan ofrendap jan katoqkäna ukhajja Cainajj walpun colertʼasïna. ¿Ukham colerasisajj kunsa luräna? Caín chachajj ‘cheqap sarnaqeri’ Abel jilaparuw jiwayäna (Gén. 4:3-8; Heb. 11:4). Jichhajj Davidat parltʼarakiñäni, jupajj Diosan chuymapar purtʼir chachänwa (Hech. 13:22). Davidajj suma chuymani jaqëkchïnsa, niyapuniw jaqenak jiwarayañar purtʼasïna. Walja oraqenakani Nabal sat chachajj jupatsa soldadonakapatsa jan walinakwa parläna, uk yatisaw Davidajj ukham jan walir niy purtʼasïna. Davidasa soldadonakapasa walpun colerasipjjäna, ukatsti Nabal chachampiru utapankiri taqpach chachanakampir jiwarayañatakiw ‘espadanakap chinkatasipjjäna’. Ukampis Nabalan Abigaíl esposapaw Davidarusa soldadonakaparusa jan vengasipjjañapatak yanaptʼäna (1 Sam. 25:9-14, 32, 33). Ukatwa Diosajj Santiagor akham qellqañapatak amuytʼaypachäna: ‘Colerasir jaqejja janiw kunatï Dios nayraqatan cheqapäki ukarjamajj lurkiti’ (Sant. 1:20).

Jehová Diosajj janipuniw colerampi atipayasirïkiti, jupajj coleraski ukhajj kunatsa colerasi ukajj qhanawa

5 Jehová Diosajj janiw jaqenakjam colerampi atipayasirïkiti. Coleraski ukhajj kunatsa colerasi ukajj qhanawa, wali coleratäki ukhas cheqaparjamapuniw kuns luri. Enemigonakapampi nuwaski ukhasa janiw ‘cheqapar sarnaqer jaqenakarojj jan wali jaqenakamp chikajj tʼunjkiti’ (Gén. 18:22-25). Jehová Diosajj razonaniw colerasiñ yati. Kunanakatsa Diosajj colerasi ukanakat pay uñjañäni, kunsa ukanakat yateqsna uk yatjjatarakiñäni.

6. ¿Jehová sutip qʼañuchapkäna ukhajj kunjamsa Diosajj markapar castiguirïna?

6 Kunatsa Jehová Diosajj colerasi: Sutip qʼañuchapki ukhaw colerasi. Khitinakatï Diosaruw sirvta sapki ukampis jan walinak lurapkaraki ukanakajja, jan wali Diosatwa uñjayapjje wal colerayapjjaraki (Ezeq. 36:23). Kunjamtï pasïr yatichäwinakan yatjjataniwaytanjja, Israel markajj jan wali Diosatpunwa Jehová Diosar uñjayapjjäna. Markapan jan walinak luratap uñjasajj Diosajj wal colerasïna, ukampis janipuniw coleramp atipayasirïkänti. ‘Kawkikamatï wakiski ukhakamakiw’ Israel markaparojj castiguirïna (Jer. 30:11). Jehová Diosajj markapar cheqañchjjasajja, janiw wiñayatak chuyma ustʼat quedasirïkänti (Sal. 103:9).

7, 8. ¿Kunjamtï Jehová Diosajj israelitanakar uñjkäna ukat kunanaksa yateqsna?

7 ¿Kunanaksa yateqsna? Kunjamtï Jehová Diosajj Israel markar cheqañchkäna ukajj wal jiwasar yaticharakistu. Jiwasajj nayra Israel markjamarakiw Diosan sutip apir markätanjja, ukatwa Jehová Diosan Testigonakapa satätanjja (Is. 43:10). Kuntï lurktan ukasa kuntï parlktan ukasa, Jehová Diosarojj jan wali Diosata jan ukajj suma Diosatwa uñjayaspa. Yatkasin jan walinak lursna, Diosarus jan wali Diosat uñjayaraksna ukhajj janipuniw walïkaspati. Ukham lursna ukhajj kʼari chuyman jaqësnawa, uk uñjasajj Diosajj wal colerasispa. Jichhasa jan ukajj jutïrinsa, Jehová Diosajj sutip qʼomachapuniniwa (Heb. 3:13, 15; 2 Ped. 2:1, 2).

8 ¿Jehová Diosan ukham wal colerasirïtap yatisajj jupat jitheqtjjañäniti? Janiwa. Diosajj wali paciencianiwa wali perdonasirirakiwa (Is. 55:7; Rom. 2:4). Ukham suma chuymanïkchisa cheqañchañajj wakiski ukhajj cheqañchapuniwa. Jehová Diosajj jan walinak uñjasin wal colerasirïtap yatisajj jukʼampiw jupar respettanjja. Jan walinak lurapki ukanakar cheqañchaniwa, janirakiw markapankañap permitkaniti (1 Cor. 5:11-13). Jehová Diosajj kunanaksa uñisi uk qhanwa sistu, ukhamajj ukanak jan lurañatakiw chʼamachasiñasa (Juan 3:36; Rom. 1:26-32; Sant. 4:8).

9, 10. Jehová Diosajj servirinakapar jarkʼaqapuniwa, ¿kuna sarnaqäwinakas ukhamätap uñachtʼayistu?

9 Kunapachas Jehová Diosajj servirinakapar jarkʼaqe: Jan walinakan uñjasipki ukhaw jarkʼaqe. Kunapachatï Jupan taqe chuyma confiyiri servirinakapar jan waltʼayañatak atacaski ukhajja, Jehová Diosajj wal colerasi. Uk amuytʼañatakejj israelitanakat parltʼañäni. Israelitanakajj Egiptot mistjjapjjäna ukhajja, Faraonampi ejercitopampejj Mar Rojo qota jakʼanwa muyuntapjjäna, israelitanakar tukjañajj facilakïkaspas ukhamwa amuyapjjarakïna. Ukampis kunapachatï Faraonan ejercitopajj israelitanakar atacañatak lamar qotar mantapjjäna ukhajja, Jehová Diosajj guerrataki carronakapan ruedanakapwa jalstayäna, ukatsti taqpachaniruw umampi chhaqtayäna, ‘taqpach egipcionakaw jiwarapjjarakïna’ (Éx. 14:25-28). Diosajj ‘munasirïtapata, jan jaytjasirïtapatwa’ Israel markar salväna, egipcionakarus qʼal jiwarayarakïna (Éxodo 15:9-13 liytʼañataki).

Ezequías reyin urunakapanjja, Diosan mä angelapaw markapar asirionakat jarkʼaqäna. Jutïrinjja ukhamarakiw angelanakajj jarkʼaqestani. (Párrafos 10, 23 uñjjattʼäta).

10 Uka pachpa munasiñapatwa, Jehová Diosajj Ezequías reyin tiempopan servirinakapar salvarakïna. Asirionakan jan sinttʼasiri wali chʼamani ejercitopaw Jerusalenar muyuntapjjäna, atacañatakis listokïpjjarakïnwa. Ukham jarkʼantatäsajja, Diosan servirinakapajj jukʼat jukʼatwa wali tʼaqesis jiwarapjjaspäna (2 Rey. 18:27). Ukatwa Jehová Diosajj markapar salvañatakejj mä angelapar khitanïna. Uka angelajj 185.000 asirio soldadonakaruw mä arumanak qʼal jiwarayäna (2 Rey. 19:34, 35). Ak amuytʼañäni, qhepärmanthi alwajj asirionakan campamentopanjja lanzanakasa, escudonakasa, espadanakasa, taqe kunas lugarapankaskänwa, janiw trompetanakasa ni kunas istʼaskänti. Taqe asirionakaw jiwaratäpjjäna, ukajj wali ajjsarkañapunïpachänwa.

11. ¿Kuntï yateqawayktan ukajj kunatsa chʼamañchistu jan ajjsarañatakis yanaptʼarakistu?

11 ¿Kunanaksa yateqsna? Kunjamtï yatjjataniwayktanjja, markapajj jan walin uñjaski ukhajj Jehová Diosajj jupanakar salvapuniwa, ukampis enemigonakasatakejj ‘jakkir Diosan amparapar jaltʼañajj wali ajjsarkañawa’ (Heb. 10:31). Kunjamsa Diosajj markapar salvi uk yatiñajj wal chʼamañchtʼistu, jan ajjsarañatakiw yanaptʼarakistu. Supayajj qʼala tukjataw uñjasini, ‘jukʼa tiempopas’ niyaw tukusirakini (Apoc. 12:12). Ukañkamajja Jehová Diosar jan ajjsaras serviskakiñäniwa, janipuniw khitisa, ni kuna organizacionasa, ni gobiernonakas Diosan munañap phoqañ jarkʼapkistaspati (Salmo 118:6-9 liytʼañataki). Apóstol Pablojja Diosan amuytʼayatäsajj niya uka pachpwa akham sasin qellqarakïna: “Diosatejj jiwasampïskchejja, ¿khitirak jiwas conträspasti?” sasa (Rom. 8:31).

12. Jachʼa tʼaqesiñ tiemponjja, ¿kunatsa Jehová Diosajj wal colerasini?

12 Kunjamtï Jehová Diosajj israelitanakar egipcionakat salvkäna, Jerusalenankir judionakarus asirionakat salvkarakïnjja, ukhamarakiw jiwasarojj jachʼa tʼaqesiñ tiempon salvistani. Jehová Diosajj wal munasistu, ukatwa enemigonakasajj tukjañ munapkistani ukhajj wal colerasini. Atacapkistani ukanakajj Jehová Diosan nayrapsa llamktʼapkaspa ukhamäniwa, ukatwa Diosajj jupanakar jan mayampitak tukjani (Zac. 2:8, 9). Uka tiemponjja waljanipuniw jiwarapjjani, janipuniw kunapachas ukhamajj uñjasiwaykiti. Jehová Diosajj enemigonakapar atackani ukhajja, mä akatjamatwa Diosajj atacapjjetu sañatakejj janiw razonajj utjkaniti. Kunatsa ukham sistan uk uñjañäni.

Janïr castigkasajja Jehová Diosajj yatiyapuniwa

13. ¿Jehová Diosajj kunanaksa yatiyawayi?

13 Jehová Diosajj wali paciencianiwa, ukatwa khitinakatï jupa contra saytʼapki, markapar jan waltʼayañatak sartapkaraki ukanakar tukjäwa sasin walja kuti arsuwayi (Éx. 34:6, 7). Jeremías, Ezequiel, Daniel profetanak toqe, Jesucristo toqe ukhamarak Pedro, Pablo, Juan apostolonak toqew Jehová Diosajj mä jachʼa guerran jakʼachasisinkatap yatiyawayi (“¿Armagedonat kunanaksa Diosajj yatiyawayi?” sat recuadro uñjjattʼäta).

14, 15. ¿Kunanaksa Jehová Diosajj luraski, kunatsa taqe ukanak luri?

14 Kunanak lurañtï Jehová Diosajj amtki ukajj Biblian qellqatawa. Juparakiw Bibliajj walja arunakar traducitäñapatakisa, jaqenakan Biblianïpjjañapatakisa wal chʼamachasiwayi. Jehová Diosajja jaqenakan jupar kutʼjjapjjañapatak yanaptʼapjjañapatakisa ‘jachʼa urupat’ yatiyapjjañapatakisa, walja servirinakaparuw oraqpachan tantachthapiwayi (Sof. 1:14; Sal. 2:10-12; 110:3). Bibliat yatjjatañ yanaptʼañatakejja, qellqatanak walja arunakar traducipjjañapatakiw servirinakapar yanaptʼawayi. Arupan qellqatäki uka promesanakat parlapjjañapatakisa juchañchäwi arunak yatiyapjjañapatakisa, walja millón horanak yatiyapjjañapatakiw Diosajj servirinakapar yanaptʼawayaraki.

15 Diosajj ‘janiw khitin jiwañapsa munkiti, jan ukasti taqenin arrepentisipjjañapwa muni’, ukatwa taqe ukanak luräna (2 Ped. 3:9). Wali munasiri, wali pacienciani Diosan sutipjjar yatiyañajj wali kusiskañawa. Ukham lurasajj jupan arunakap taqe cheqan yatiyasiñapatakiw yanaptʼasktanjja. Ukampis jaqenakan arrepentisipjjañapatakejj niyaw tiempojj tukusjjani.

¿Kunapachas Jehová Diosajj ‘wal colerasitap’ uñachtʼayani?

16, 17. ¿Kunapachas enemigonakapajj markapar atacapjjani uk kunjamatsa Jehová Diosajj yati?

16 Kunürus Armagedonajj qalltani uk Diosaw amtawayjje, enemigonakapajj kunapachas markapar atacapjjani uksa yatjjarakiwa (Mat. 24:36). ¿Kunjamatsa Diosajj uk yatpacha?

17 Kunjamtï 17 yatichäwin yatjjataniwayktanjja, Diosajj Gog satäki ukarojj ‘quijadaparojj jachʼa ganchonakampiw uchani’, mä arunjja Diosaw markanakarojj jupa contra nuwasipjjañapatak wiytani (Ezeq. 38:4). Uka arunakajja, Jehová Diosas uka guerra amanut qalltaykaspa, jupas servirinakapar atacapjjañapatakejj markanakar pʼeqtʼkaspa ukham janiw sañ munkiti. Jan ukasti, enemigonakapan chuymapajj kunjamasa, mä kunan uñjasisajj kunsa jupanakajj lurapjje uk sum yatitap sañ muni (Sal. 94:11; Is. 46:9, 10; Jer. 17:10).

18. ¿Kuna razonatsa jaqenakajj Taqe Chʼamani Jehová Dios contrajj saytʼapjjani?

18 Niyakejjay Jehová Diosajj Armagedón guerra jan qalltkchinitejja, ni enemigonakaparus jupamp nuwasipjjañapatak obligkchinitejja, ¿kuna razonatsa jaqenakajj Taqe Chʼamani Dios contra saytʼapjjpachäni? Amuyatajja enemigonakapajj Diosajj janiw utjkiti, janiw jaqenakarus yanaptʼkiti sasaw sapjjpachäni, jupanakajj taqpach falso religionanakar chhaqtayapjjatap laykuw ukham amuyapjjpachäni. Inas jupanakajj akham sapjjarakchini: ‘Diosatï utjaspajja, taqe uka religionanakarojj arjjataspänwa’ sasa. Jan wali Diosat uñjayapkäna uka religionanakarojj Diosan amtaparjamaw tukjapjjani, ukhamätapjja janiw jupanakajj amuyasipkaniti (Apoc. 17:16, 17).

19. ¿Falso religionanakajj tukjatäjjapjjani uka qhepat kunas paspachäni?

19 Falso religionanakajj tukjatäjjapjjani uka qhepatjja, inas Diosajj markapar juchañchir arunak yatiyañap maychini. Apocalipsis librorjamajja, uka yatiyäwejj 20 kilonakani chhijchhinakar uñtasitäkaspas ukhamäniwa (Apoc. 16:21, nota). Uka urunakanjja, inas ‘oraqpachankir gobiernonakasa jachʼa negocionak lurañanakas chhaqtayatäjjaniwa’ sasin yatiychiñäni. Uka yatiyäwinak istʼasajj jaqenakajj wal colerasipjjani, ukatwa Dios contrajj jan walinak parlapjjani. Inas gobiernonakajj uka yatiyäwinak istʼasajj Diosan markap contra saytʼapjjchini, ukhamat chhaqtayañataki. ‘Jupanakar chhaqtayañajj janiw kunäkanisa’ sasaw amuyapjjarakpachäni, ukampis khitirus qallasisipki uk janiw amuyasipkaniti.

¿Diosajj servirinakapar jarkʼaqañatakejj kunsa lurani?

20, 21. ¿Gog satäki ukajj khitisa, kunas juparojj pasani?

20 Kunjamtï 17 yatichäwin yatjjataniwayktanjja, kawkïr markanakatï Diosan markapar chhaqtayañatak mayachtʼasipkani ukanakat parlañatakejja, Ezequielajj ‘Magog oraqenkiri Gog satäki’ ukatwa profeciapan parli (Ezeq. 38:2). Uka markanakajj mayachtʼatäpkaspas ukhamwa amuyasipjjani, ukampis janiw cheqpach mayachtʼatäpkaniti. Chuymanakapanjja markapat saytʼasiñanakasa, purapat chʼajjwañanakasa, jachʼa jachʼa tukuñas utjaskakiniwa. Jehová Diosatakejj ‘jupanakkam nuwarayasiñajj’ facilakïniwa (Ezeq. 38:21). Ukhamasti, markanakajj janiw jaqenakan amtapat tukjatäpkaniti.

21 Enemigonakasan janïr tukjatäpkipanjja, ‘jaqen Yoqapan señalapwa alajjpachan’ uñjapjjani, uka señalajj inas Jehová Diosasa Jesusas qhawqha chʼamanïpjjesa uk uñachtʼaychini (Mat. 24:30). Uk uñjasajja Dios contra saytʼirinakajj wal llakisipjjani, janiw kamachtʼañsa puedipkarakiniti. Kunjamtï Jesusajj siskänjja, ‘jaqenakajj ajjsarañatsa, kunanakatï aka oraqjjar jutañampïski ukanak amuyasas desmayasipjjaniwa’ (Luc. 21:25-27). Diosan markapar atacañajj jan walipunïtap amuyasipjjani ukhajja, Jehová Dios contra saytʼirinakajj wal sustjasipjjani, ejercitonakan Diosapätapwa yatipjjarakini (Sal. 46:6-11; Ezeq. 38:23). Ukharakiw Jehová Diosajj alajjpachankir ejercitonakaparojj servirinakapar jarkʼaqapjjañapataki, enemigonakapar tukjapjjañapatak permiso churani. Ukatsti kunanakatï aka oraqen utjki (fuerzas naturales) ukanakampiw servirinakaparojj jarkʼaqani, ukanakampiw enemigonakapar tukjarakini (2 Pedro 2:9 liytʼañataki).

Markapajj jan walinakan uñjaskani ukhajja, Jehová Diosajj alajjpachankir ejercitonakapampiw enemigonakapar castigani. (Párrafo 21 uñjjattʼäta).

22, 23. 1) ¿Khitinakas Diosan servirinakapar jarkʼaqapjjani? 2) ¿Ukham lurasajj kunjamas jupanakajj jikjjatasipjjani?

¿Kuntï Jehová Diosan urupat yatktan ukajj kun lurañatakis yanaptʼistu?

22 Jesusajja Diosan enemigonakapar tukjañatak pʼeqtʼañsa, Jehová Dios awkipar taqe chuym servipki ukanakar jarkʼaqañsa wal munpacha. Uka urunakanjja alajjpachar sarañatak ajllitäpki ukanakas wali kusisitäpjjarakiniwa. Armagedón guerra janïr qalltkipanwa aka oraqenkasipki uka ajllitanakajj alajjpachar aptatäjjapjjani, ukhamatwa 144.000 ajllitanakajj Jesusamp chika nuwasipjjani (Apoc. 17:12-14). Aka qhepa urunakanjja, ajllitanakat waljanejj yaqha ovejanakjam uñtʼatäpki ukanakampiw trabajiwayapjje, ukhamatwa wali suma amigonakar tukuwayapjjaraki. Armagedonanjja ajllitanakajj khitinakatï jan wali tiemponakan jupanakar yanaptʼawayapki ukanakar jarkʼaqañatakejj autoridadanïpjjaniwa, wali chʼamanïpjjarakiniwa (Mat. 25:31-40).

23 Angelanakajj Jesusamp chikaw nuwasipjjarakini (2 Tes. 1:7; Apoc. 19:14). Cheqas Supayaru demonionakar alajjpachat jaqoqaniñjja angelanakaw Jesusar yanaptʼapjjäna (Apoc. 12:7-9). Aka oraqensti, Jehová Diosar adorañ munapki uka jaqenakar tantachthapiñatakiw yanaptʼasipkaraki (Apoc. 14:6, 7). Ukatwa Diosajj taqe chuyma servirinakapar jarkʼaqapjjañapatak angelanakar autoridad churani. Khitinakatï Diosan enemigonakapar tukjapkani ukanakajja, Diosan Jehová sutipwa qʼomachapjjani, Jupan suma Diosätapwa uñachtʼayapjjarakini, ukaw taqe kunat sipansa jukʼamp wakiskirïni (Mat. 6:9, 10).

24. ¿Walja jaqenaka sasin uñtʼatäpki ukanakajj kunjamakis jikjjatasipjjani?

24 Niyakejjay walja jaqenaka sasin uñtʼatäpki ukanakarojj wali chʼamani ejercitojj munasiñat jarkʼaqchinejja, janiw kunat ajjsarapjjañapas utjkaniti. ‘Salvasipjjañapajj jakʼankjjatap’ uñjasajja, jupanakajj ‘cheqakiw saytʼasipjjani, pʼeqsa waytapjjarakiniwa’ (Luc. 21:28). Ukhamasti Jehová Diosan colerasiñ urup janïr purinkipanjja, jukʼamp jaqenakar yanaptʼaskakiñäni, ukhamatwa jupanakajj wali khuyaptʼayasiri servirinakapar arjjatiri Dios Awkisarojj uñtʼapjjani, munasipjjarakini (Sofonías 2:2, 3 liytʼañataki).

Armagedón guerranjja janiw Diosan servirinakapajj nuwasipkaniti. Diosan enemigonakapajj jupanakkam nuwasipkani ukhajja, angelanakaw Diosan markapar jarkʼaqani (Ezeq. 38:21). (Párrafos 22-24 uñjjattʼäta).

25. ¿Kunsa jutïr yatichäwin yatjjataskañäni?

25 Jaqenakajj guerran nuwasipki ukhajja jachaña, llakisiña, tʼaqesiñanakaw utji. Ukampis Armagedón qhepatjja, jan kunat llakisisa kusisit jakasiñaw utjani. Jehová Diosajj colerasiñap apjtayasjjani ukhasa, alajjpachankir ejercitonakapas espadanakap imjjapjjani ukhasa, Armagedón guerrajj tukuyjjani ukhasa ¿kunas paspachäni? Diosan guerrap qhepat kunja sumas jakasjjañäni ukwa jutïr yatichäwin yatjjataskañäni.