Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

5 YATICHÄWI

Janiw akapachankirïktanti

Janiw akapachankirïktanti

“Jumanakajj janiw akapachankirïpktati” (JUAN 15:19).

1. Janïr jiwayatäkäna uka arumajja, ¿kunas Jesusar llakisiyäna?

JANÏR jiwayatäkäna uka arumajja, discipulonakajajj kunjamakïpjjanisa sasaw Jesusajj llakisïna. Jupajj janiw discipulonakapamp chikäjjañapäkänti. Uka arumajj akham sänwa: “Jumanakajj janiw akapachankirïpktati” sasa (Juan 15:19). Qhepatjja, akham sasaw Awkipar mayisïna: “Jupanakajj janiw akapachankirïpkiti, kunjamtï nayajj jan akapachankirïkta ukhama” sasa (Juan 17:15, 16). Ukampejj ¿kamsañsa munäna?

2. ‘Akapacha’ sasinjja, ¿khitinakatsa Jesusajj parlaskäna?

2 ‘Akapacha’ sasinjja, Diosar jan uñtʼapki, Supayan munañaparjam sarnaqapki uka jaqenakatwa Jesusajj parlaskäna (Juan 14:30; Efesios 2:2; Santiago 4:4; 1 Juan 5:19). Aka yatichäwinjja, ‘akapachar’ jan mitisiñatakejj kunanaksa lurañasa uka toqetwa yatjjatañäni. 1) Diosan Reinopatwa saytʼasiñasa, janiw politicar mitisiñasäkiti, ni politiconakarus apoyañasäkiti. 2) Akapachan amuyunakapampi jan apnaqayasiñatakiw chʼamachasiñasa. 3) Isisitasasa kʼachachasitasas sumäñapawa. 4) Janiw qollqe sinti munañasäkiti. 5) Diosajj churkistu uka taqpach armadurampiw uchantasiñasa (16 qhanañchäwi uñjjattʼäta).

DIOSAN REINOPAT SAYTʼASIÑÄNI

3. ¿Kunjamsa Jesusajj politicar uñjirïna?

3 Jesusajj aka oraqenkkäna ukhajja, kunjamsa jaqenakajj jakasipjjäna, kunjamsa tʼaqesipjjäna ukwa uñjäna. Ukatwa jupanakat wal llakisïna, yanaptʼañwa munarakïna. Ukampis janiw mä politicor tukkänti. Diosan Reinopakiw jan walinak chhaqtayaspa sasaw säna, ukatwa uka Reinot yatiyäna. Juparakiw uka Reinon reyipat apnaqañapäna (Daniel 7:13, 14; Lucas 4:43; 17:20, 21). Jesusajj janipuniw politicar mitiskänti. Poncio Pilato sat gobernador nayraqatanjja, akham sänwa: “Reinojajj janiw akapachankirïkiti” sasa (Juan 18:36). Discipulonakapajj janirakiw politicar mitisipjjerïkänti. Nayrïr cristianonakatjja, akham sasaw mä librojj qhanañchi: “Cristianonakajj janiw politicarojj mitisiñ munapkänti” sasa (On the Road to Civilization). Jichhürunakanjja, cheqpach cristianonakajj ukhamarakiw Diosan Reinopat saytʼastanjja, janiw politicar mitisktanti (Mateo 24:14).

Diosan Reinopar kunatsa taqe chuyma creyta, ¿uk qhanañchtʼasmati?

4. ¿Kunjamsa cheqa cristianonakajj Diosan Reinopat saytʼastanjja?

4 Pablojj ajllit cristianonakar akham sänwa: “Cristo lanti saytʼiri embajadoranakäpjjtanwa” sasa (2 Corintios 5:20). ¿Kunatsa ukham säna? Mä embajadorajj gobiernopatwa yaqha markan saytʼasi. Kawki markantï trabajki ukanjja janiw politicar mitiskiti. Ajllit cristianonakajj niya ukhamäpjjarakiwa. Jupanakajj Cristomp chika alajjpachan apnaqañwa suyasipki, aka oraqenjja Diosan gobiernopatwa saytʼasipjjaraki. Ukatwa akapachankir gobiernonakan luräwinakaparus politicarus jan mitisipkiti (Filipenses 3:20). Antisas Diosan Reinopatwa walja jaqenakar yatichapjje. Maysa toqetjja, ‘yaqha ovejanakjam’ uñtʼatäpki, aka oraqen wiñay jakañ suyapki uka cristianonakajja, uka ajllitanakaruw yanaptʼapjje. Janiw politicarus mitisipkiti (Juan 10:16; Mateo 25:31-40). Ukhamasti cheqa cristianonakajj janiw akapach gobiernonakan luräwinakapar mitisktanti (Isaías 2:2-4 liytʼañataki).

5. ¿Kunatsa cristianonakajj guerrar jan sarktanjja?

5 Cheqa cristianonakajja, jiwasjam Jehová Diosar servirinakarojj familiasarjamaw uñjtanjja. Kunayman markatäkstansa kunayman jañchinïkstansa mayachtʼataw sarnaqtanjja (1 Corintios 1:10). Guerrar sarsna ukhajja, familiasampis nuwasksna ukhamäspawa. Ukampis Jesusajj maynit maynikam munasipjjañamawa sasaw ewjjawayistu (Juan 13:34, 35; 1 Juan 3:10-12). Enemigonakamarus munasipjjañamawa sasaw discipulonakapar sarakïna (Mateo 5:44; 26:52).

6. ¿Kunjamsa cristianonakajj gobiernonakar uñjtanjja?

6 Cristianonakajj janis politicar mitiskstanjja, markasan sum sarnaqañatakiw chʼamachastanjja. Gobiernonakar respetatas laykojja, markasan leyinakapar phoqtanwa, impuestonaksa pagaraktanwa. Ukampis ‘Diosankkis ukjja Diosarupuniw churtanjja’ (Marcos 12:17; Romanos 13:1-7; 1 Corintios 6:19, 20). ¿Kunjamsa? Diosarojj wal munastanjja, taqe kunanwa istʼaraktanjja, jupa saparukiw adortanjja. Jakañ vidas churañ wakischispa ukhasa, jupa laykojj chursnawa (Lucas 4:8; 10:27; Hechos 5:29; Romanos 14:8 liytʼañataki).

AKAPACHAN AMUYUNAKAPAMPEJJ JAN APAYASIÑÄNITI

7, 8. 1) ¿Kunas ‘akapachan espiritupajja’? 2) ¿Kunjamsa akapachan espiritupajj jaqenakar apnaqe?

7 Supayan apnaqat akapachar jan mitisiñ munkstan ukhajja, ‘akapachan espiritupampejj’ janiw apayasiñasäkiti. ¿Kunas akapachan espiritupajja? Supayajj jaqenakan kunjam sarnaqañaptï munki, kunjam amuyañaptï munki ukawa. Jiwasajj janiw uka amuyunakampi apayasiñasäkiti. Pablojj akham sänwa: “Jiwasajj janiw akapachan espiritup katoqktanti, jan ukasti Diosan espiritup katoqtanjja” sasa (1 Corintios 2:12; Efesios 2:2, 3; 17 qhanañchäwi uñjjattʼäta).

8 Akapachan amuyunakapaw jupatakik kuns munirinakaru, jachʼa jachʼa tukurinakaru, jan istʼasirinakar tukuyi. Diosar istʼañajj janis wakiskaspa ukhamwa amuyayi. Jaqenakajj jan amuytʼasis munañap lurasipkakispa ukwa Supayajj muni. Jakañ vidanjja chuyman munañaparjam sarnaqañas wali importantëkaspa ukham amuyapjjañapwa munaraki (1 Juan 2:16; 1 Timoteo 6:9, 10). Cristianonakajj jupjam amuysna ukwa Supayajj muni, ukatwa engañjañatakejj wal chʼamachasi (Juan 8:44; Hechos 13:10; 1 Juan 3:8).

9. ¿Kunjamatsa akapachan amuyunakapajj jan walir apistaspa?

9 Kunjamtï airejj taqe cheqankkejja, ukhamarakiw akapachan amuyunakapajj taqe cheqanki. Ukanakat jan jarkʼaqasksna ukhajja, jan amuykañakwa apistaspa (Proverbios 4:23 liytʼañataki). Sañäni, Diosar jan servir jaqenakajj kunjamtï amuyapki ukhamwa amuyjjsna, kunanaktï lurapki ukanakwa lurjjaraksna (Proverbios 13:20; 1 Corintios 15:33). Maysa toqetjja, pornografía uñchʼukiñasa, apóstata jaqenakar istʼañasa, jan wali anatañanakasa mayjtʼayistaspawa, ukhamatwa akapachan amuyunakapajj apistaspa (18 qhanañchäwi uñjjattʼäta).

10. ¿Kunjamatsa akapachan amuyunakapampi jan apayasksna?

10 Akapachan amuyunakapampi jan apayasiñatakejj ¿kunsa lurañasa? Jehová Diosan jakʼapankañasawa, suma ewjjanakaparjam sarnaqañasarakiwa. Diosarojj espíritu santop mayisiñasapuniwa, jan jaytasaw serviñasaraki. Jupajj wali chʼamaniwa, jupaw akapachan amuyunakapampi jan apayasiñatakejj yanaptʼistani (1 Juan 4:4).

ISISITASAJJ DIOSARUW JACHʼAÑCHAÑAPA

11. Isisiñ toqetsa kʼachachasiñ toqetsa, ¿kunjamsa akapachan amuyunakapajj jaqenakar mayjtʼayi?

11 Jan akapachankirïtasajja, isisitasansa kʼachachasitasansa qhanäñapawa. Akapachanjja waljaniw jaqenakamp uñtayasiñataki, qollqepat jachʼa jachʼa tukuñataki isisipjje. Yaqhepajj jaqenakarus qʼañu amuyunak apantirjama jan ukajj jan istʼasiri jaqenakjamaw isisipjje. Yaqhepasti janiw sum isthapisipkiti, qʼañpach sarnaqañwa munapjjaraki. Jiwasajj janiw uka jaqenakan amuyunakapampejj apayasiñasäkiti, jan ukasti sumwa isthaptʼasiñasa askichtʼasiñasaraki.

Isthaptʼasitasajj Jehová Diosaruw jachʼañchañapa.

12, 13. Kunjamsa isthaptʼasiñäni uk amtañatakejj ¿Biblian kawkïr wiñay yatichäwinakapas yanaptʼistaspa?

12 Jehová Diosan servirinakapajja, qʼoma, suma askichtʼata, kuntï lurkañäni ukarjam suma isthaptʼata sarnaqañatakiw chʼamachastanjja. ‘Humilde chuymampi, wali amuyumpiw’ isthaptʼastanjja, ukaw Diosar taqe chuyma servitas uñachtʼayi (1 Timoteo 2:9, 10; Judas 21).

13 Kunjamtï isiskañäni ukarjamaw jaqenakajj Jehová Diosatsa markapatsa, walsa jan walsa amuyapjjani. Ukhamasti isisitasajj ‘Diosaruw jachʼañchañapa’ (1 Corintios 10:31). Humildëstanjja, kuntï mayninakajj isisiñ toqet amuyapki uk respetañäniwa. Ukhamasti kunjamsa isthaptʼasiñäni uk janïr amtkasajja, mayninakajj kuns amuyapjjani ukwa nayraqat amuytʼañasa (1 Corintios 4:9; 2 Corintios 6:3, 4; 7:1).

14. ¿Kunjamsa tantachäwitakis predicacionatakis isthaptʼasiñasa?

14 Tantachäwirusa predicacionarusa kunjam isthaptʼatas sartan uka toqet amuytʼañäni. ¿Jaqenakajj walti uñchʼukipjjestu? ¿Isisitasajj phenqʼasiñjamati, mayninakarus mayjtʼayiti? ¿Kunjam isisiñas nayatäjjew sistanti? (Filipenses 4:5; 1 Pedro 5:6). Taqeniw suma isthaptʼatäñ muntanjja. Ukampis kunjam cristianötansa ukaw Diosatakejj jukʼamp wakiskirejja. Kunjam chuymanïtansa kunjam jaqëtansa ukaw Jehová Diosatakejj ‘wali valoranejja’ (1 Pedro 3:3, 4).

15. ¿Kunatsa Jehová Diosajj isthaptʼasiñ toqet leyinak jan churkistu?

15 Kunjamsa isthaptʼasiñasa uka toqet janiw Diosajj leyinak churkistuti. Jan ukasti Biblian wiñay yatichäwinakapwa churistu, ukanakaw suma amtanakar puriñatak yanaptʼistu (Hebreos 5:14). Diosajj jupar munasitasata jaqe masisar munasitasata taqe kunan suma amtanakar pursna uk muni (Marcos 12:30, 31 liytʼañataki). Jehová Diosan servirinakapajj kawki markatätansa ukarjamaw isthaptʼastanjja. Jilat kullakanakar ukham kunayman isthaptʼat uñjañajj wali kusiskañawa, sumaw uñtasiraki.

JANIW QOLLQE SINTI MUNAÑASÄKITI

16. 1) Kunjamtï jaqenakajj qollqe toqet amuyapki ukajj Jesusan yatichäwip contrawa sasin ¿kunatsa sissna? 2) ¿Kunanaksa jisktʼasiñasa?

16 Kusisit jakasiñatakejj qollqepunisa utjirinïñapunisa wakiskaspa ukham amuyañaswa Supayajj muni. Ukampis ukajj janiw cheqäkiti, uk cristianonakajj sum yattanjja. Jesusajj akham sänwa: “Maynejj walja utjirinïkchisa, janiw ukanakajj jupar jakañ churkaspati” sasa (Lucas 12:15). Qollqejj janiw cheqpach kusisiñ churkistaspati. Janirakiw suma amigonaksa, sumankañsa, wiñay jakañsa churkistaspati. Cheqas mä qhawqha yänakajj wakisiwa, sum jakasiñwa munaraktanjja. Ukampis Jesusajja, Diosan amigopäpjjäta, jupar serviñ wali wakiskirit uñjapjjäta ukhakiw cheqpachapun kusisit jakasipjjäta sasaw yatichäna (Mateo 5:3; 6:22). Ukatwa akham sasin jisktʼasiñasa: “¿Akapachankir jaqenakjamat qollqer uñjtjja? ¿Qollqetakti lupʼisktjja, qollqetakti parlasktjja?” sasa (Lucas 6:45; 21:34-36; 2 Juan 6).

17. Kunjamtï jaqenakajj qollqe toqet amuyapki ukanakamp jan apayaskañäni ukhajj ¿kunjamas jakasiñäni?

17 Jiwasatï Jehová Diosar serviñatak nayraqat chʼamachasiñäni, janirak akapachankir jaqenakjam qollqe sint munkañäni ukhajja, cheqapuniw kusisit jakasiñäni (Mateo 11:29, 30). Kunatï utjkistu ukampejj kusisitakiw jakasiñäni, chuymasansa sumankañaw utjani (Mateo 6:31, 32; Romanos 15:13). Janirakiw wali utjirinïñatsa sinti llakiskañäniti (1 Timoteo 6:9, 10 liytʼañataki). Ukatjja mayninakar yanaptʼasas kusisitarakiñäniwa (Hechos 20:35). Familiasampi amigonakasamp tantachtʼasiñatakis tiempojj utjistaniwa. Sumwa iktʼasirakiñäni (Eclesiastés 5:12).

‘TAQPACH ARMADURAMPI UCHASIPJJAÑÄNI’

18. ¿Kunsa Supayajj cristianonakar lurañ muni?

18 Supayajj Jehová Diosat jitheqtayañ munistu. Ukatwa wal chʼamachasiñasa. Jiwasajj “aka chʼamak mundon apnaqerinakapampiw nuwastanjja” (Efesios 6:12). Supayampi demonionakampejj janiw kusisit jakañassa ni wiñay jakañassa munapkiti (1 Pedro 5:8). Uka enemigonakasajj wali chʼamanïpkchisa, Diosan yanaptʼapampejj atipjsnawa.

19. Efesios 6:14-18 qellqatan parlki uka armadurat qhanañchtʼma.

19 Nayra tiemponjja, guerran jarkʼaqasiñatakejj armadurampiw soldadonakajj uchasipjjerïna. Jiwasajj ukhamarakiw Jehová Diosajj churkistu uka “taqpach armadurampi” uchasiñasa (Efesios 6:13). Biblian uka armadurat akham siwa: “Ukhamajj sum saytʼasipjjam, kunatï cheqäki ukampejj mä wakʼampjam wakʼantasipjjam, cheqapar sarnaqañampejj pecho jarkʼaqasiñ chalecompjam uchantasipjjarakim, kayunakamarus wiskhumpi uskuntasis wakichtʼasipjjam, sumankañ apaniri suma yatiyäwinak yatiyañataki. Taqe horasansa, Diosar confiyapjjatamajj mä jachʼa escudor uñtasitäpan, ukampiw Supayan aqkir flechanakap jiwarayapjjäta. Diosajj salvasipktam uka toqet lupʼipjjam, ukaw mä cascor uñtasit jarkʼaqapjjätamjja. Espíritu santojj churkistu uka espada katjjarupjjam, ukajj Diosan arunakapawa. Taqe horasansa, Diosarojj kunayman oracionanakampi kunayman toqet ruwtʼasiñanakampi mayisisipkakim, espíritu santomp irpayasisa” (Efesios 6:14-18).

20. ¿Kunjamatsa Diosajj churkistu uka armadurampi suma jarkʼaqatäsna?

20 Mä soldadotï guerrar sarañatak armadurap jan phoqatpach uchaskaspa ukhajja, enemigopajj kawkjantï armadurapajj faltki uka cheqat jiwayañatakiw chʼamachasispa. Jiwasatï suma jarkʼaqatäñ munstanjja, ukhamarakiw cristiano armaduras phoqatpach uchasiñasa. Ukatjja armadurasajj suma cuidatäñapawa, janirakiw kunapachas apsusiñasäkiti. Supayan mundopajj tukjatäkani ukhamarak Supayasa demonionakapas aka oraqet chhaqtayatäpkani ukhakamaw nuwasiskakiñasa (Apocalipsis 12:17; 20:1-3). Ukhamasti jumatï jan wali munañanaka jan ukajj yaqha ukham jan walinak apanukuñatak chʼamachasiskstajja, jan qarjtamti (1 Corintios 9:27).

21. ¿Kunjamatsa Supayar atipjsna?

21 Supayajj jiwasat sipansa wali chʼamaniwa, ukampis Jehová Diosan yanaptʼapampejj atipjsnawa. Diosat jan jitheqtañatakejj orasiñasawa, Bibliatsa yatjjatañasawa, jilat kullakanakampis tantachasiñasarakiwa (Hebreos 10:24, 25). Ukanakaw Jehová Diosat janipun jitheqtañatakisa kuntï creyktan ukanak arjjatañatakisa yanaptʼistani.

KUNTÏ CREYKTAN UKANAK ARJJATAÑATAKEJJ WAKICHTʼATÄÑASAWA

22, 23. 1) Kuntï creyktan ukanak arjjatañatak wakichtʼatäñatakejj ¿kunas yanaptʼistani? 2) ¿Kunsa jutïr yatichäwin yatjjataskañäni?

22 Kuntï creyktan ukanak arjjatañatakejj taqe horasanwa wakichtʼatäñasa (Juan 15:19). Jehová Diosan Testigonakapajja, janiw mayni jaqenakjam amuyktanti, ni jupanakjamas lurktanti. Ukatwa akham sasin jisktʼasiñasa: “¿Kunatsa amuyunakajasa luratanakajasa jan mayni jaqenakanjamäki uk sumti amuytjja? ¿Bibliasa suma phoqeri amuyasir esclavos cheqap yatichapjje sasajj taqe chuymat creytjja?” (Mateo 24:45; Juan 17:17). “¿Jehová Diosan Testigopäsajj wali kusisitätti?” (Salmo 34:2; Mateo 10:32, 33). “¿Kuntï nayajj creykta ukanakat qhanañchañatakejj wakichtʼatätti?” (1 Pedro 3:15 liytʼañataki).

23 Akapachat jitheqtañatakejj kunsa lurañasa ukajja, awisajj qhanäskiwa, ukampis janiw ukhamapunïkiti. Supayajj kunayman yantʼanakampiw Diosat jitheqtayañ munistu. Ukanakat mayajj kusistʼañanakawa. Ukhamajj ¿kunjamsa kusistʼañanak sum ajllsna? Ukjja jutïr yatichäwinwa yatjjataskañäni.