Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

11 YATICHÄWI

¿Kunjamatsa casadonakajj kusisit jakasipjjaspa?

¿Kunjamatsa casadonakajj kusisit jakasipjjaspa?

“Munasiñajj janipuniw tukuskiti” (1 CORINTIOS 13:8).

1, 2. Jan waltʼañanak utjipanjja, ¿ukarukit chacha warmi jakañajj tukusjjañapa?

CHACHA WARMI jakañajj Jehová Diosan regalopawa, paninejj jukʼamp kusisitaw jakasipjjaspa. Ukampis awisajj kunayman jan walinakanwa casadonakajj uñjasipjjarakispa. Awisajj uka jan walinakajj inas jan askichañjamäkchispa, inas chacha warmejj jan nayrjam mayachtʼat jakasjjapjjchispa.

2 Casado vidanjja awisajj jan waltʼäwinakajj utjakipunispawa, janiw sint llakisipjjañapäkiti. Janirakiw chacha warmi jakañajj ukarukis tukuskaspa ukham amuyapjjañapäkiti. Yaqhep casadonakajj sinti jan walin uñjaskasas janiw aynachtʼapkiti, antisas sum jakasiñatakiw chʼamachasipjje. ¿Kunas jupanakar yanaptʼi?

CHACHA WARMEJJ SUM APASIPJJAM, JEHOVÁ DIOSARUS JAKʼACHASIPJJAM

3, 4. ¿Kunas yaqhep casadonakarojj pasaspa?

3 Casarat chacha warminakajja, janiw pachpa gustonïpkiti, mayj mayjwa amuyapjjaraki, janirakiw mä pachpak kunsa lurapkiti. Ukatjja janiw mä pachpa familiansa, ni mä pachpa markansa jilsupkiti. Ukatwa sum uñtʼasiñatakejj tiempos chʼamachasiñas wakisi.

4 Tiempompejj luräwinakapar chuym uchasaw yaqhepajj chachapatsa warmipatsa jayarstʼapjjaspa. Awisajj jaljtatäpkaspas ukhamaw sarnaqapjjaspa. ¿Kunas jupanakarojj mayachtʼatäñatak yanaptʼaspa?

Chacha warmi kusisit jakasiñatakejj Biblian ewjjanakapaw wal yanaptʼistaspa.

5. 1) ¿Kunas chacha warmi mayachtʼat sum jakasiñatakejj cristianonakar yanaptʼaspa? 2) Hebreos 13:4 textorjamajja, ¿kunjamsa matrimonior uñjañasa?

5 Jehová Diosajj suma ewjjanak casadonakar churi, ukaw jupar jakʼachasipjjañapatakisa chacha warmi sum jakasipjjañapatakis yanaptʼi (Salmo 25:4; Isaías 48:17, 18). Diosajj akham siwa: “Casarasiñajj taqeninsa respetomp uñjatäpan” sasa (Hebreos 13:4). Diosajj matrimonior respetsna, wali valoranit uñjsna ukwa muni. Ukatwa matrimoniosarojj jan walinakat jarkʼaqañasa, wali valoranitsa uñjañasaraki.

DIOSAR MUNASIÑAW CASADONAKAR YANAPTʼASPA

6. Mateo 19:4-6 textorjamajj ¿kunjamsa Diosajj matrimonior uñji?

6 Jehová Diosaw nayrïr matrimonio uttʼayäna. Jesucristo Yoqapajj akham sänwa: “¿Janit liytʼapkta? Khititejj qalltatpach jupanakar lurki ukajja, chacha warmi luräna. Jupajj akham sänwa: ‘Ukatwa chachajj awkiparus taykaparus jaytjjani, ukatsti warmipampiw mayachasjjarakini, panipasti mä jañchikëjjapjjaniwa’ sasa. Ukhamasti janiw paninëjjapjjeti, jan ukasti mä jañchikëjjapjjewa. Ukhamajj kuntï Diosajj mä yukur mayachki ukjja, jan khiti jaqes jaljtaypanti” sasa (Mateo 19:4-6). Diosajj chacha warmi jakañajj wiñayatakïspa ukwa nayratpach munäna. Jupajja, familianakajj mayachtʼata kusisita jakasipjjaspa ukwa munäna.

7. ¿Kunas casadonakarojj mayachtʼatäpjjañapatak yanaptʼaspa?

7 Jichhürunakanjja, casadonakajj nayrat sipansa jukʼamp jan walinakan uñjasipjje. Awisajj sinti jan walinakan uñjasisajja, chacha warmi sum jakasiñatakejj janiw chʼamachasjjapjjeti, jaljtañakwa amtjjapjje. Ukampis Jehová Diosajj kunjamsa chacha warmi jakañar uñji uk yatiñaw casadonakarojj jukʼamp mayachtʼatäñatak yanaptʼaspa (1 Juan 5:3).

8, 9. 1) ¿Kunapachanakas chacha warminakajj Diosan mayitanakap istʼapjjañapa? 2) ¿Kunjamsa chacha warmi jakasiñar respetatas uñachtʼaysna?

8 Kunjamtï yateqktanjja, ‘casarasiñajj taqeninsa respetomp uñjatäspa’ ukwa Jehová Diosajj muni (Hebreos 13:4; Eclesiastés 5:4). Diosan arunakapajj taqe horasanwa yanaptʼistu. Jupar istʼañajj chʼamäkani ukhasa, istʼañasawa ukaw sum jakasiñatak yanaptʼistani (1 Tesalonicenses 1:3; Hebreos 6:10).

9 Niyakejjay chacha warmi jakasiñarojj wali respetompi uñjstanjja, chacha warmejj sum apasiñatakiw chʼamachastanjja, janiw luratanakasampis arunakasampis chuym ustʼayasiñ munktanti. Ukhamajj ¿kunsa chacha warmi sum apasiñatakejj lursna?

CHACHA WARMI JAKAÑAROJJ RESPETAÑÄNI

10, 11. 1) ¿Kuna jan walinakansa yaqhep chacha warminakajj uñjasipjje? 2) Chacha warmejj kunjamsa parlasisktan uka toqet amuytʼasiñajj ¿kunatsa wali wakiskirejja?

10 Casadonakajj kunaymanitwa jan walinak lurasipjje. Cristiano chacha warminakajj janis nuwasipkchejja, ni jan walinaksa lurasipkchejja, arunakampiw usuchjasipjjaspa. Arunakajj mä cuchillor uñtataw maynir usuchjaspa. Mä warmejj akham sänwa: “Esposojajj arunakapampiw chuym wal usuchjitu. ‘¡Inamayakïtawa!’ ‘¡Janiw kunatakis sirvktati!’ sasaw sapa kuti toqetu. Janis cuerpojajj chʼojjñanoqatäkchejja, chuymajajj wali usuchnoqatawa” sasa. Mä chacharojj ukhamarakiw jiskʼachiri, chuym usuchjiri arunakampi sapa kuti warmipajj toqerïna. Jupasti akham siwa: “Esposajajj kuna arunakampitï toqkitu ukanak janiw arskiristti. Janiw jupamp parlasiñjamäkiti, ukatwa trabajojan wali jaypʼukam quedasta. Utankañat sipansa trabajonkañaw jukʼamp sumajja” sasa. Cheqas jichhürunakanjja jilapart jaqenakajj jan wali arunaka chuym ustʼayiri arunakwa parlapjje.

11 Casadonakajj chuym usuchjir arunakampi toqesipjje ukhajja, uka arunak armañajj chʼamäspawa. Jehová Diosajj janiw ukham toqesipjjañap munkiti. Ukampis awisajj jan amuyasisaw chuym ustʼayasipjjaspa. Inas jumajj “suma arunakampipuniw jupar parlaskta” sasin amuysta, ukampis, ¿jupajj ukhamarakit amuyi? Jumatï chuymap ustʼaysta ukhajja, ¿jan ukham lurjjañatak chʼamachasismati? (Gálatas 5:15; Efesios 4:31 liytʼañataki).

12. ¿Kunas mä casadorojj Jehová Diosan amigopäñ aptʼasiyaspa?

12 Jaqenak nayraqatansa utansa kunjamsa esposomarusa esposamarusa parlaskta ukjja Jehová Diosajj uñjasktamwa (1 Pedro 3:7 liytʼañataki). Santiago 1:26 textojj akham sistuwa: “Maynitejj Diosan adoriripjam amuyaschi, ukatjja janirak lajjrapsa apnaqañ yatkchi ukhajja, pachpa chuymaparuw jupajj engañjaski, Diosar adoratapas inamayakirakiwa” sasa.

13. ¿Kunas esposomaru jan ukajj esposamaru chuym ustʼayaspa?

13 Yaqha toqenakatwa casadonakajj esposopata jan ukajj esposapata llakisitap uñachtʼayapjjaspa. Amuytʼañataki, jumatï maynimpi sapa kuti parlasma ukhajja, ¿esposamasa jan ukajj esposomasa kamsaspasa? Waljamäskchisa, maynimpi sapa kuti predicasma, problemapan yanaptʼañatak sapa kuti parlasma ukhajj ¿janit chuym ustʼayaskaspa? Mä kullakajj akham siwa: “Esposojajj mä kullakamp walja tiempo parli, jupar walrak yanapi ukhajj wal chuymajj usutu. Janis jupatak kunäkirista ukham amuyasta” sasa.

14. 1) ¿Kunsa Génesis 2:24 textot yateqsna? 2) ¿Kunsa jisktʼasiñasa?

14 Cristianonakajj awk taykasaru jilat kullakanakaru yanaptʼañasawa. Ukampis casadonakajj panipatwa jukʼamp llakisipjjañapa. Chachajj ‘warmipampiw mayachasjjañapa’ sasaw Jehová Diosajj säna (Génesis 2:24). Ukhamasti chachasas jan ukajj warmisas kunjamäskisa, ukaw jiwasatakejj jukʼamp wakiskirïñapa. Ukatwa akham jisktʼasiñasa: “¿Jupamp parltʼasiñatak tiempo apstʼasisktti, munasiñampit uñjasktjja?” sasa.

15. ¿Kunatsa casadonakajj yaqhampi jan sinti amigöpjjañapäki?

15 Yaqha chachampi jan ukajj yaqha warmimpi suma amigösna ukhajja, chacha warmi jan waltʼayasiñaw utjaspa. Khitimpitï wal parlktan ukaruw munasjjsna, jupampïñwa munjjaraksna (Mateo 5:28). Ukham pasaspa ukhajja, juchar purtʼasisaw matrimoniosar respet faltsna.

“CASARATANAKAN IKIÑAPAS JAN QʼAÑUCHATÄPANTI”

16. ¿Bibliajj kuna ewjjtʼsa casadonakar churi?

16 “Casarasiñajj taqeninsa respetomp uñjatäpan, casaratanakan ikiñapas jan qʼañuchatäpanti, qʼañu jucha luririnakarusa adulterio juchan sarnaqerinakarusa Diosaw juchañchani” siw Biblianjja (Hebreos 13:4). ‘Casadonakan ikiñapa’ sasinjja, chacha warmi ikthapiñatwa parlaski (Proverbios 5:18). ¿Kunjamsa ukar respetatassa jan qʼañuchatassa uñachtʼaysna?

17. 1) ¿Kunsa yaqhep jaqenakajj adulterio juchat amuyapjje? 2) ¿Kunjamsa cristianonakajj adulterio juchar uñjañasa?

17 Casaratäkasin yaqhanakampi sarnaqañajj walikïskaspas ukhamwa yaqhepajj amuyapjje. Ukampis jiwasajj janiw ukham amuyañasäkiti. Jehová Diosajja qʼañu jucha lurañarusa adulterio jucharusa walpun uñisi (Romanos 12:9 liytʼañataki; Hebreos 10:31; 12:29). Yaqhampi ikintassna ukhajja, matrimoniosaruw qʼañuchsna. Diosan leyiparus jan respetataswa uñachtʼaysna, Diosan amigopäñsa aptʼasiraksnawa. Ukhamasti kunanakatï adulterio juchar puriykistaspa ukanakat amuyasiñasawa, janiw yaqha chachatsa jan ukajj yaqha warmitsa piensañasäkiti (Job 31:1).

18. 1) Adulterio juchampi falso diosanakar adorañampejja, ¿kunansa niya pachpakïnjja? 2) ¿Kunjamsa Diosajj adulterio juchar uñji?

18 Moisesan Leyiparjamajja, adulterio juchajj jachʼa juchänwa, kunjamtï falso diosanakar adorañajj jachʼa juchäki ukhamarakïnwa. Uka juchanak luririnakajj jiwapjjañapänwa (Levítico 20:2, 10). Adulterio juchampi falso diosanakar adorañampejja, ¿kunansa niya pachpakïnjja? Mä jaqetejj falso diosanakar adoräna ukhajja, jumarukiw servïma sasin Jehová Diosar mä promesa lurkäna ukwa pʼakintäna. Maysa toqetjja, mä jaqetejj adulterio juchan sarnaqäna ukhajja, jumarukiw munasïma sasin esposaparu mä promesa lurkäna ukwa pʼakintarakïna (Éxodo 19:5, 6; Deuteronomio 5:9; Malaquías 2:14 liytʼañataki). Ukhamasti Jehová Diosatakejj adulterio juchan sarnaqañajj wali jachʼa juchapunïnwa.

19. ¿Kunas janipun adulterio juchan sarnaqañatakejj yanaptʼistani?

19 Jichhürunakanjja, ¿kunjamsa Jehová Diosajj adulterio juchar uñji? Janis Moisesan Leyip phoqañas mayjjchistojja, Diosajj adulterio juchat pachpak amuyaski. Kunjamtï janipun falso diosanakar adorksnajja, ukhamarakiw janipun yaqha chachampis ni yaqha warmimpis sarnaqañasäkiti (Salmo 51:1, 4; Colosenses 3:5). Adulterio juchan sarnaqsnajja, matrimoniosarusa, Jehová Diosarusa jan respetataswa uñachtʼaysna (26 qhanañchäwi uñjjattʼäta).

CHACHA WARMI SUM JAKAÑATAK CHʼAMACHASIM

20. ¿Kunjamsa yatiñanïñajj casado vidan yanaptʼaspa?

20 ¿Kunjamsa chacha warmi sum jakasiñatak chʼamachasisma? Diosan Arupajj akham siwa: “Yatiñ kankañampiwa utajj lurata, cimientonakapasa chʼikhi kankañampiwa uchantataraki” sasa (Proverbios 24:3). Mä utajj wali thaya, chʼusa ukhamäspawa. Jan ukajj suma juntʼu, jakasiñatakis suma askichtʼata, jan ajjsarayasiñjam suma uttʼayata ukhamarakïspawa. Casado vidajj ukhamarakiwa. Yatiñan mä jaqejja, chacha warmi kusisita, jan ajjsarasisa, sum jakasiñatakiw chʼamachasi.

21. ¿Kunjamsa Bibliat yatjjatañajj chacha warmi sum jakasiñatak yanaptʼiristam?

21 Biblian akham saskakiwa: ‘Uta manqharojja yatiñampiw phoqantasi, jila alani munkañanakampi’ sasa (Proverbios 24:4). Bibliat yateqkäta uka yatiñaw chacha warmi sum jakasiñataki yanaptʼätam (Romanos 12:2; Filipenses 1:9). Biblia ukhamarak Bibliat apstʼata qellqatanak panini liytʼapkäta ukhajja, kunjamsa uka ewjjtʼanakarjam sarnaqapjjasma uka toqetwa parltʼasipjjañama. Kunjamatsa munasiñampi, respetompi uñjasipjjasma ukwa amuytʼasipjjañama. Ukatjja Jehová Diosaruw suma esposöñataki, jan ukajj suma esposäñataki yanaptʼa sapa mayni mayisipjjañama. Ukhamatwa chacha warmejj sum jakasipjjäta, purapatsa jukʼampi munasipjjarakïta (Proverbios 15:16, 17; 1 Pedro 1:7).

Bibliat yatjjatañatakejj Jehová Diosaruw yanaptʼa mayisiñasa.

22. ¿Kunatsa casadonakajj respetompi munasiñampi uñjasiñasa?

22 Casadonakajj respetompi munasiñampi uñjasiñatakiw wal chʼamachasiñasa. Ukhamatwa mayachtʼata munasisa sum jakasiñäni, Jehová Diosarus kusisiyañäni, ukaw taqe kunat sipansa jukʼamp wakiskirejja (Salmo 147:11; Romanos 12:10).