Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

14 YATICHÄWI

Taqe kunanwa honradöñasa

Taqe kunanwa honradöñasa

“Taqe kunansa honrado chuymampiw sarnaqañ munapjjarakta” (HEBREOS 13:18).

1, 2. Honradöñatak chʼamachasktan ukhajja, ¿kunjamas Jehová Diosajj jikjjatasi?

MÄ JISKʼA waynitojj escuelat utapar kuttʼaskäna ukhajja, walja qollqeni mä billetera aptasïna. Ukampis katusiñat sipansa dueñoparuw kuttʼayjjäna. Mamapajj wawapan honradötap yatisajj wal kusisïna.

2 Awk taykanakat jilapartejja, wawanakapajj ukham honradöpki ukhajj wal kusisipjje. Alajjpachankir Jehová Dios Awkisajj ukhamarakiw honradöktan ukhajj wal kusisi, jupajj ‘cheqa Diosawa’ (Salmo 31:5). Jiwasasti jupatakjam sarnaqañwa muntanjja, “taqe kunansa honrado chuymampiw sarnaqañ” munaraktanjja (Hebreos 13:18). Kunanakansa honradöñajj chʼamäspa ukwa jichhajj pusi toqet yatjjataskañäni. Ukjjarusti, kunjamsa honradöñajj yanaptʼistu ukwa uñjarakiñäni.

JANIW JIWAS PACHPA ENGAÑJASIÑASÄKITI

3-5. 1) ¿Kunjamatsa jiwas pachpa engañjassna? 2) Jiwas pachpa jan engañjasiñatakejj ¿kunas yanaptʼistaspa?

3 Mayninakampi honradöñatakejja, nayraqatajj jiwas pachpampiw honradöñasa, janiw jiwas pachpa engañjasiñasäkiti. Cheqas ukajj chʼamakïspawa. Laodicea congregacionankir nayrïr cristianonakajj Diosan munañapsa lurasipkaspa ukham amuyasipjjäna, ukampis ukham amuyasajj engañjasisipkänwa (Apocalipsis 3:17). Jiwasajj ukhamarakiw engañjassna, kunjam jaqëtansa uksa janiw sum amuyasksnati.

4 Yaqhepajja, nayajj Diosatak mä qhawqhanak sum lurä ukhajja, jan wali arunaksa, chuyma ustʼayir arunaksa, kʼarinaksa parlaskiristwa, Diosajj janiw kamskitanisa sasaw engañjasipjje. Ukampis Santiago discipulojj akham sänwa: “Maynitejj Diosan adoriripjam amuyaschi, ukatjja janirak lajjrapsa apnaqañ yatkchi ukhajja, pachpa chuymaparuw jupajj engañjaski, Diosar adoratapas inamayakirakiwa” sasa (Santiago 1:26). Ukhamajj ¿kunas jiwas pachpa jan engañjasiñatak yanaptʼistaspa?

5 Espejot uñkatasktan ukhajja, patjjat kunjamäsktansa ukwa uñjastanjja. Ukampis Bibliat yatjjatktan ukhajja, chuymasan kunjam jaqëtansa ukwa amuyastanjja. Bibliaw kunanaksa sum lurañ yattan, kunanakan chʼamachasiñasas wakisi ukanak amuyasiñatak yanaptʼistu. Amuyusasa, luratanakasasa, parlatasasa sumäñapatakejj kunanakan cambiañasas wakisi uk amuyasiñatakis Bibliaw yanaptʼarakistu (Santiago 1:23-25 liytʼañataki). Jiwasatï taqe kunansa walikïsktwa sissnajja, janiw nayrar sartksnati. Ukhamasti kunjam jaqëtansa ukjja Bibliarjamaw sum amuytʼasiñasa (Lamentaciones 3:40; Hageo 1:5). Ukatsti oracionaw kunjam jaqëtansa uk amuyasiñatak yanaptʼarakistaspa. Jehová Diosarojj ‘uñakiptʼasita, kuna jan walinak apanukuñajas wakisi uk amuyasiñatak yanaptʼita’ sasaw mayisiñasa (Salmo 139:23, 24). Kunjamtï yatktanjja, Diosajj kʼari jaqenakar uñisiwa, cheqapar sarnaqeri jaqenakarusti munasiwa (Proverbios 3:32).

FAMILIANJJA CHEQA CHUYMANÏÑASAWA

6. ¿Kunatsa chacha warminakajj cheqa chuymanïpjjañapa?

6 Familia taypin honradöñajja jan ukajj cheqa chuymanïñajj wali wakiskiriwa. Chacha warmejj jan kun imtʼas cheq parlasipjje ukhajja, janiw pächasiñajj utjkiti, maynit mayniruw confiyasipjjaraki. ¿Kunjamanakatsa jan cheqa chuymanïtap maynejj uñachtʼayaspa? Inas mä casado jaqejj pornografía uñchʼukchispa, jan ukajj inas jan warmipäki uka warmir jan wali amtampi sawkjjaychispa, jan ukajj inas uka warmimpi jamasat parlapjjchispa. Ukampis Biblian akham siwa: “Janiw kʼari jaqenakampejj qontʼaskti, janirakiw [hipócrita] jaqenakampis chikachaskti” sasa (Salmo 26:4). Jumajj yaqha warmita jan ukajj yaqha chachata jan wali amtampi lupʼiskasma ukhajja, janirakiw cheqa chuyman jaqëjjasmati, chacha warmis janiw sum jakasjjapjjasmati.

Kunanakatï chacha warmi sum jakasiñ aptʼasiykistaspa ukanak jankʼakiw apanukuñasa.

7, 8. ¿Kunjamsa awk taykanakajj wawanakapar honradöñ Bibliampi yatichapjjaspa?

7 Awk taykanakajja, honradöñajj kunja wakiskirisa ukwa wawanakapar yatichapjjañapa, ukatakisti Bibliampiw yanaptʼayasipjjañapa. Ukanjja jan honradöpkäna uka jaqenakatwa parli. Sañäni, Acán sat chachajj lunthatasïnwa, Guehazí (Giezi) chachasti qollqe katoqañatakiw kʼarisïna, Judas chachasti qollqe lunthatasïna, qhepatjja Jesusaruw 30 qollqer aljantäna (Josué 6:17-19; 7:11-25; 2 Reyes 5:14-16, 20-27; Mateo 26:14, 15; Juan 12:6).

8 Biblianjja ukhamarakiw honrado jaqenakat parli. Sañäni, Jacob chachajja bolsanakapan qollqe jikjjatapkäna uk kuttʼayanipjjañapatakiw wawanakapar khitäna, Jefté chachasa phuchapasa mä promesa phoqapjjäna, Jesusajj ukhamarakiw jan walin uñjaskasas cheqpun parläna (Génesis 43:12; Jueces 11:30-40; * Juan 18:3-11). Jupanakat yatjjatañajja, honradöñajj kunja wakiskirisa uk amuyañatakiw wawanakamar yanaptʼani.

9. ¿Kunatsa awk taykanakajj honradöpjjañapa?

9 Awk taykanakajja, Bibliankir aka yatichäwi amtapjjañaparaki: “Jumajj yaqhanakar yatichirïtawa, ukhamajj ¿kunataraki juma pachpajj jan yatichasktasti? ‘Janiw lunthatasïtati’ sasaw yatiytajja, ukhamajj ¿kunataraki lunthatasisktasti?” sasa (Romanos 2:21). Awk taykanakajj kuntï sapki uk jan phoqapkani ukhajja, wawanakapajj amuyapjjaniwa. Honradöpjjañamawa sasin wawanakapar yatichapjjani, ukat jupanakajj janirak honradöpkani ukhajja, wawanakaparojj pantjasiyapjjaspawa. Mä jukʼa kʼarikïpansa, awk taykapar kʼarisir istʼasajja, jupanakajj kʼarisipjjarakispawa (Lucas 16:10 liytʼañataki). Ukampis awk taykar honradöpjjatap uñjapjjani ukhajja, jupanakajj wawanakanïpjjani ukhasa ukhamarakiw honradöpjjaspa (Proverbios 22:6; Efesios 6:4).

CONGREGACIONAN HONRADÖÑASAWA

10. Jilat kullakanakampi parltʼasisajj ¿kunanakatsa amuyasiñasa?

10 Jilat kullakanakampejj kunatï cheqäki ukwa parlañasa. Awisajja parltʼaskasajj yaqhanakat parlasiñaru, jan ukajj yaqhanakjjat kʼarinak parlañaruw pursna. Cheqati janicha uk jan yatkasin maynit parlassna ukhajja, kʼarinakwa parljjsna. Ukatwa kuntï siskañäni ukanakat sum amuytʼasiñasa (Proverbios 10:19). Ukampis cheqwa parlaskta sasakejj janiw kuntï piensktan, kuntï yatktan jan ukajj kuntï istʼktan ukanak taqpach parlañasäkiti. Kuntï siskañäni ukajj cheqäkchisa, janiw jiwasan ukham parlañasajj wakiskaspati, janirakiw juparojj munasiñampi uñj-jjsnati (1 Tesalonicenses 4:11). Yaqhep jaqenakajja, chuyma ustʼayir arunak parlasajj “kunatï cheqäki ukakwa saskta” sasaw sapjje. Ukampis Jehová Diosan servirinakapajj munasiñampi suma arunakampipuniw parlañasa (Colosenses 4:6 liytʼañataki).

11, 12. 1) ¿Kunatsa jachʼa jucha lurirejj cheqpun arsuñapa? 2) Amigosajj jachʼa juchar purtʼasispa ukhajja, ¿kuna amuysa apanukuñasa, kunatsa? 3) ¿Kunanakansa congregacionan honradöñasa?

11 Jehová Diosajj jilïr irpirinakaruw congregacionar yanaptʼapjjañapatak jayti, jiwasatï jupanakar cheqpun parlañäni ukhajja, wal jupanakar yanaptʼañäni. Usutäkasmas ukham amuytʼañäni, ¿doctorar sarasajj kunatï usktam ukanak imtʼasmati? Imtʼasma ukhajj ¿sumti qolliristamjja? Janiwa. Jiwasatï jachʼa juchar purtʼassna ukhajja, jilïr irpirinakar yanaptʼa mayisajj jan kun imtʼasaw cheq parlañasa, janipuniw kʼarisiñasäkiti (Salmo 12:2; Hechos 5:1-11). Jichhajj yaqha toqet amuytʼañäni, ¿mä amigomajj jachʼa juchar purtʼasitap yatisma ukhajj kuns lurasma? (Levítico 5:1). ¿“Amigojawa janiw khitirus yatiyañajäkiti” sasmati? ¿Jan ukajj “jilïr irpirinakaw yanaptʼapjjaspa, jupanakarakiw Jehová Diosampi sumankthapiñatakis yanaptʼapjjaspa” sasmacha? (Hebreos 13:17; Santiago 5:14, 15).

12 Jehová Diosan markapampis honradöñasarakiwa, informenak churasajj janiw yaptʼañasäkiti, ni apaqañasäkisa, precursoräñataki jan ukajj yaqha formularionak phoqantasajj kunatï cheqäki ukakwa qellqantañasa (Proverbios 6:16-19 liytʼañataki).

13. Jilat kullakanakampi trabajisajj ¿kunjamatsa honradorakïsma?

13 Cristianonakajj janiw negociompi Diosar serviñampi kittañasäkiti. Tantachasiñ utansa predicacionansa janiw negocionak lurañasäkiti. Janirakiw kuna negocionakansa trabajonakansa jilat kullakanakasat aprovechasiñasäkiti. Testigonakatï jumatak trabajipjjchi ukhajja, qhawqtï amtapkta ukarjamaw horasapar pagañama, leyirjamajj kunanakantï jupar yanapañamäki ukanaksa churañamarakiwa. Inas seguro médico, vacación churañajj wakischini (1 Timoteo 5:18; Santiago 5:1-4). Jumatï mä jilatatak trabajsta ukhajja, janiw jukʼamp suma uñjatäñ suyañamäkiti (Efesios 6:5-8). Qhawqha horanaktï trabajiñamäki uk phoqañamawa, kunanaktï lurañamäki uksa sumwa phoqañamaraki (2 Tesalonicenses 3:10).

14. Mä cristianompi negocio janïr lurkasajj ¿kunsa lurañasa?

14 Mä jilatampi jan ukajj mä kullakampi negocio lurasinsa, jan ukajj qollqe maytʼasisasa, ¿kunjamsa honradösna? Bibliajj yatichki ukarjamaw mä documento lurañasa. Kunapachatï Jeremías profetajj mä oraqe aläna ukhajja, pä documento luräna, mayarojj walja testigonakampiw firmayäna, ukatsti qhepat uñjjattʼañatakiw paypach imasjjäna (Jeremías 32:9-14; uñjjattʼarakismawa Génesis 23:16-20). Documento lurktan ukhajja, janis jilat kullakanakar confiyksna ukhamwa yaqhepajj amuyapjjaspa. Ukampis mä documento lurastan ukhajja, janiw armtʼasiñasa jachjayasiñasa, toqesiñasa utjkiti. Ukatjja amtañasarakiwa, mä documentot sipansa, congregacionan sumankañ utjañapaw jukʼamp wakiskirejja (1 Corintios 6:1-8; 30 qhanañchäwi uñjjattʼäta).

SAPÜRUW HONRADÖÑASA

15. ¿Engañompi aljirinakat kunsa Jehová Diosajj amuyi?

15 Taqenimpiw honradöñasa, jan Testigöpki ukanakampis honradöñasarakiwa. Jehová Diosatakejja honradöñajj wali wakiskiriwa. Arupan akham sistuwa: “Tatiturojj kʼari pesanakajj ajjtasiyiwa, ukampis phoqhat pesanakajj juparojj kusisiyiwa” sasa (Proverbios 11:1; 20:10, 23). Biblia qellqaskäna uka tiemponjja, pesanakampi balanzar apjjatasaw aljapjjerïna. Aljasirinakat yaqhepajj menosak churapjjerïna, jan ukajj jilwa cobrapjjerïna. Jichhürunakanjja ukhamarakiw yaqhep aljirinakajj engañapjje. Ukampis Jehová Diosajj ukham lurañarojj nayratpachwa uñisïna.

16, 17. ¿Kuna jan walinaksa apanukuñasa?

16 Awisajj taqeniw jan honradöñataki yantʼat uñjassna. Mä trabajo churañatak jisktʼapkistu ukhasa, formularionak phoqantkasasa, examen churkasasa honradöñajj chʼamakïspawa. Kʼarisiñasa, kunatï cheqäki ukar mä jukʼampi yaptʼañasa walikïkaspas ukhamwa yaqhepajj amuyapjje. Kunjamtï Biblian siskejja, jichhürunakanjja kunatï walïki uk munirinakat sipansa, jupa pachpa munasirinaka, qollqe sinti munirinakaw utj-jje (2 Timoteo 3:1-5).

17 Awisajja jan honradöpki uka jaqenakajj jukʼamp sumas jakasipkaspa ukhamwa amuysna (Salmo 73:1-8). Awisasti honradötas laykuw trabajo aptʼassna, qollqet pistʼat sarnaqsna, jan ukajj trabajon jiskʼachat uñjassna. Ukampis kunjamtï uñjkañänejja, honradöñatak chʼamachasitasajj janiw inamayäkaniti.

¿KUNJAMSA HONRADÖÑAJJ YANAPTʼISTU?

18. ¿Kunatsa honrado jaqet uñtʼatäñajj wali wakiskirejja?

18 Confiykaña honrado jaqet uñtʼatäñajj wali wakiskiriwa. Ukham jaqenakajj janiw jichha tiempon utj-jjeti (Miqueas 7:2). Taqeniw honrado jaqëñatak chʼamachassna. Inas yaqhepajj honradötasat larusipjjchini, jan ukajj jan amuytʼasirit uñjapjjchistani. Ukampis yaqhepajj honradötasat wal confiyapjjestani. Oraqpachanwa Testigonakarojj honrado jaqet uñtʼapjjestu. Yaqhepajja, trabajirinak munasajj Testigonakaruw honradöpjjatap laykojj thaqapjje. Jan honradöpjjatap layku trabajadoranak jaqsupki ukhajja, jilapartejj janiw Testigonakajj jaqsut uñjasipkiti.

Sum trabajiñäni ukhajj Jehová Diosaruw jachʼañchañäni.

19. Honradöñäni ukhajj ¿kunjamas Jehová Diosajj jikjjatasini?

19 Taqe horasan honrado jaqëñäni ukhajja, concienciasajj janiw juchañchkistaniti, chuymasansa sumankañaw utjani. Apóstol Pabljamarakiw akham sañäni: “Nanakajj qʼoma conciencianïpjjatajat janiw pächasipkti” sasa (Hebreos 13:18). Taqe kunan honradöñatak chʼamachasitas uñjasajja, Jehová Dios Awkisajj wal kusisini, ukaw jukʼampi wakiskirejja (Salmo 15:1, 2; Proverbios 22:1 liytʼañataki).

^ Párrafo 8 Jueces 11:30-40 textonjja, Hebreo arut nayra qellqatanakarjamajj Jefté chachan phuchapajj tabernaculonwa jiwañkam jakäna, janirakiw casaraskänsa.