Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

CAPÍTULO 28

Taqe aka oraqpachanwa yatiyasini

Taqe aka oraqpachanwa yatiyasini

Nayrïr patak maranakan cristianonakajj predicañ qalltawayapki uka luräwimpiw Testigonakajj phoqaskaraktanjja

1. Nayrïr patak maranakan jakir cristianonakajj ¿kuna lurañampis phoqapjjäna, ukat jichha tiempon jakir cristianonakajj kunsa lurapjjaraki?

 NAYRA tiemponjja, Jesusan discipulonakapajj taqe chuymaw Diosan arunakap yatiyapjjäna, espíritu santon yanaptʼapsa taqe chuymaw katoqasipjjarakïna. Arknaqat uñjaskasas Diosan arunakap yatiyasipkakïnwa, Diosasti jupanakarojj bendisirakïnwa. Nayrïr patak maranakan jakir cristianonakajj kuntï lurapkäna uka pachpa luräwimpiw jichha tiempon Testigonakajj phoqaskaraktanjja.

2, 3. ¿Kunatsa Hechos librojj wali suma lurtʼatawa sasin sistanjja?

2 Apostolonakan luratanakapat parlir Hechos librojja, Diosar jukʼamp confiyañatakiw yanaptʼawayistu. Cheqansa uka librojj wali suma lurtʼatawa, kuna laykutejj Diosan amuytʼayatawa, kuntï nayrïr cristianonakajj lurapkäna ukanakatwa parlaraki.

3 Hechos librojj 95 jaqenakata, 32 markanakata (países), 54 jiskʼa markanakata, ukat 9 islanakatwa parli. Aleq jaqenakatsa, falso religionankir jachʼa jachʼa tukur jaqenakatsa, jachʼa jachʼa tukuri ukat chʼajjwayir politiconakatsa, jan sinttʼasis arknaqer jaqenakatsa parlarakiwa. Ukampis jukʼampejja, nayrïr patak maranakan jakir cristianonakatwa parli, jupanakajj kunayman jan walinakanwa uñjasipjjäna, ukham jan walinakan uñjaskasas Reinon suma yatiyäwinakap taqe chuymaw yatiyasipkakïna.

4. Nayrïr patak maranakan jakiri Diosat jan jitheqtir cristianonakjamajja, ¿kun lurañatakis jiwasajj chʼamachastanjja?

4 Pedrosa, Pablosa, Lucas munat doctorasa, taqe chuym wajjtʼasiri Bernabé chachasa, jan ajjsartʼir Esteban chachasa, khuyaptʼayasiri Dorcas warmisa, wali katoqtʼasir Lidia warmisa ukat yaqha ukham Diosat jan jitheqtir cristianonakas jakapkäna ukhat jichhakamajj niya 2.000 maranakaw pasawayjje, ukampis jupanakjamaw Jehová Diosar serviñatak chʼamachasisktanjja. Jesusajj taqe cristianonakaruw mä mandato churawayistu, jupajj akham sänwa: “Taqe markanakankir jaqenakar nayan discipulojar tukuyapjjam” sasa (Mat. 28:19, 20). Uka luräwimp phoqañajj ¡mä jachʼa privilegiopuniwa!

‘Taqe aka oraqpachanwa yatiyasini’ (Hechos 1:8).

5. ¿Kawkïr markanakansa nayrïr cristianonakajj predicañ qalltapjjäna?

5 Kuna luräwtï Jesusajj discipulonakapar churkäna uka toqet amuytʼapjjañäni. Jupajj akham sänwa: “Espíritu santojj jumanakjjar jutkani ukhaw chʼam katoqapjjäta, Jerusalén markanwa nayat qhanañchapjjarakïta, taqe Judeana, Samariana ukhamarak taqe aka oraqpachana” sasa (Hech. 1:8). Nayraqatajja, espíritu santon yanaptʼapampejj “Jerusalén” markanwa discipulonakajj yatiyapjjäna (Hech. 1:1–8:3). Ukjjarusti ‘taqe Judeana, Samarianwa’ predicapjjäna (Hech. 8:4–13:3). Ukatjja espíritu santon yanaptʼatajj “taqe aka oraqpachan” predicañatakiw chʼamachasipjjarakïna (Hech. 13:4–28:31).

6, 7. ¿Kunanakas predicañatakejj jichha tiempon utjistu?

6 Nayrïr cristianonakajja, predicañatakejj janiw phoqatpach Biblianïpkänti, Mateo libro qellqañajj niya 41 maranwa tukuyasiskäna. Maysa toqetjja, Pablon qellqat yaqhep cartanakajja, Hechos librojj janïr qellqañajj tukuyaskäna uka nayraw qellqasjjäna (Hechos librojj niya 61 maranwa tukuyasiskäna). Ukampis nayrïr cristianonakajj predikir sarañatakejj janiw phoqatpach Qellqatanakanïpkänti, ni Bibliat apstʼat qellqatanakapas jaqenakar jaytañatak utjkänti. Janïr Jesusan discipulopar tukkasajja, judío cristianonakajj sinagoganakanwa Hebreo Arut Qellqatanak liytʼir istʼapjjerïna (2 Cor. 3:14-16). Ukhamäkchïnsa jupanakajj Bibliat yatjjatasipkakiñapänwa, kuna laykutejj pʼeqetwa textonak aytapjjañapäna.

7 Jichhürunakanjja niya taqeniw Biblianïtanjja, Bibliat apstʼat walja qellqatanakas utjarakistuwa. 240 markanakanwa kunayman arunakat Reinon suma yatiyäwinakap predicasktanjja, ukhamatwa jaqenakar Jesusan discipulonakapar tukuyasktanjja.

Espíritu santow yanaptʼistu

8, 9. 1) Espíritu santon yanaptʼapampejja, ¿kunsa Jesusan discipulonakapajj lurapjjäna? 2) Diosan espíritu santopan yanaptʼapampejja, ¿kunanaksa suma phoqeri esclavojj luraski?

8 Jesusajj testigopäpjjañapatak discipulonakapar maykäna ukhajja, akham sasaw jupanakar säna: “Espíritu santojj jumanakjjar jutkani ukhaw chʼam katoqapjjäta” sasa. Espíritu santon irpatajja, mä arunjja Diosan chʼamapampejja, taqe oraqpachanwa predicapjjañapäna. Uka espíritu santon yanaptʼapampiw Pedrosa Pablosa usutanakar qollapjjäna, demonionaksa alissupjjäna, jiwatanakarus jaktayapjjarakïna. Ukatjja espíritu santon yanaptʼapampejja, nayrïr cristianonakajj mä wakiskir luräwimpiw phoqapjjäna. Apostolonakasa mayni discipulonakasa uka espíritu santon yanaptʼapampiw Diosat kunatï cheqäki uk yatichapjjäna, ukhamat jaqenakajj wiñay jakañ katoqapjjañapataki (Juan 17:3).

9 Khä 33 maran Pentecostés urunjja, Jesusan discipulonakapajj “kunayman arunakat parlañwa qalltapjjäna, kunjamtï espíritu santojj parlaykäna ukarjama”. Ukhamatwa “jupanakajj Diosan musparkañ” luräwinakapat parlapjjäna (Hech. 2:1-4, 11). Jichhürunakanjja, jiwasajj janiw mä milagro toqejj kunayman arunak parlktanti. Ukampis Jehová Diosan espíritu santopan yanaptʼapampejja, suma phoqeri esclavojj walja arunakatwa Bibliat apstʼat qellqatanak wakichtʼi. Amuytʼañataki, Yatiyañataki ukat ¡Sartapjjañäni! sat revistanakajj walja millonanakaw sapa phajjsejj imprimisi, Internetankir jw.org cheqansa Bibliat apstʼat walja qellqatanaka ukhamarak videonakaw 1.000 jila arunakan utji. Taqe ukanakajja, “Diosan musparkañ” luräwinakapat kunayman kasta jaqenakaru, tribunkirinakaru, kunayman aru parlirinakar yatiyañatakiw yanaptʼistu (Apoc. 7:9).

10. 1989 marat aksarojja, ¿kun lurañatakis suma phoqeri esclavojj chʼamachasiwayi?

10 1989 marat aksarojja, suma phoqeri esclavojj Machaq Mundon Jakirinakataki sat Bibliajj kunayman arunakat utjañapatakiw wal chʼamachasiwayi. Uka Bibliajj 200 jila arunakaruw traducisiwayjje, 240 millón jila Biblianakaw imprimisiwayjjaraki, jichhürunakansa jukʼamp Biblianakaw imprimisiskaraki. Cheqansa Jehová Diosana ukhamarak espíritu santopan yanaptʼapampikiw ukanakajj lurasispa.

11. ¿Kunjamsa Diosan markapan qellqatanakajj traducisi?

11 Walja waranqa voluntario cristianonakaw 150 jila markanakan traduccionan yanaptʼasipki. Ukajj wali musparkañawa, kuna laykutejj espíritu santow Diosan markaparojj Jehová Diosata, Jesús Yoqapata, alajjpachan uttʼayatäjje uka Reinot “phoqatpach” yatiyasiñapatak yanaptʼaski (Hech. 28:23).

12. ¿Kunan yanaptʼapampis Pablosa mayni cristianonakas predicasipkakïna?

12 Pablojj judionakampiru jan judionakampir Pisidiankir Antioquía markan Diosan arunakap yatiyäna ukhajja, “taqe khitinakatï wiñay jakañatak suma chuymanïpkäna ukanakajj creyentëjjapjjänwa” (Hech. 13:48). Hechos libro tukuyarojja, Lucasajj akham sasaw Pablot qellqäna: “Diosan Reinopat yatiyäna, jan ajjsartʼasaw Tatit Jesucristots yaticharakïna, jan khitins jarkʼata” sasa (Hech. 28:31). ¿Kawkinsa Pablojj predicaskpachäna? Jupajj wali munañanïkäna uka Roma markanwa predicaskäna. Uka tiemponjja Jesusan discipulonakapajj espíritu santon yanaptʼapampiw predicapjjäna, ukhamatwa discursonak toqesa jan ukajj yaqha ukhamanak toqes jaqenakan chuymanakapar purtʼapjjäna.

Arknaqat uñjaskasas aguantañasawa

13. Arknaqat uñjasktan ukhajj ¿kunatsa orasiñajj wali wakiskirejja?

13 Jesusan discipulonakapajj arknaqat uñjasipkäna ukhajja, jan ajjsarirïñatakejj Jehová Diosaruw yanaptʼa mayipjjäna. Ukham lurapjjatapatjja, espíritu santomp phoqtʼatäpjjänwa, jan ajjsartʼasaw Diosan arupat yatiyapjjarakïna (Hech. 4:18-31). Jiwasajj arknaqat uñjasktan ukhajja, ukhamarakiw Diosan yanaptʼap muntanjja, ukatwa yatiñanïñatakisa jan ajjsarirïñatakis Diosar orastanjja (Sant. 1:2-8). Diosan espíritu santopan yanaptʼapampejja, jan qarjtasaw predicaskaktanjja. Uñisipkistu ukanakajj jiwas contra saytʼapki ukhasa jan ukajj jan waltʼayañatak arknaqapkistu ukhas Diosan arunakap yatiyaskaktanwa. Ukampis arknaqat uñjaskañäni ukhajja, suma yatiyäwinak yatiyaskakiñatakejj Diosaruw espíritu santo mayiñasa, yatiñanïñatakisa, jan ajjsarirïñatakis yanaptʼa mayiñasarakiwa (Luc. 11:13).

14, 15. 1) ¿Cristianonakajj arknaqat uñjasipkäna ukhajj kunas pasäna? 2) Siberia markanjja, ¿kunjamatsa walja jaqenakajj Bibliat kunatï cheqäki uk yateqawayapjje?

14 Esteban chachajja, janïr enemigonakapamp jiwayat uñjaskäna ukhajj jan ajjsartʼasaw Diosan arunakap yatiyäna (Hech. 6:5; 7:54-60). Niyakejjay uka tiempon jakir cristianonakajj ‘wali arknaqat’ uñjasipjjchïnjja, Jesusan taqe discipulonakapaw Judea ukhamarak Samaria markanakar escapjjapjjäna, apostolonakakiw quedasipjjäna. Ukhamäkchïnsa Jesusan discipulonakapajj predicasipkakïnwa. Felipejj Samaria markaruw ‘Cristot yatiyir’ saräna, waljaniw jupar istʼasajj Jesusan discipulopar tukupjjarakïna (Hech. 8:1-8, 14, 15, 25). Kunjamsa yaqha cheqanakan yatiyasirakïna uka toqet Bibliajj akham siwa: “Anatatat uñjasipkäna ukanakajj Fenicia, Chipre, Antioquía uksanaka[ruw] sarjjapjjäna, ukampis judío jaqenakarukiw Diosan arunakapat parlapjjäna. Ukampirus jupanak taypit mä qhawqha chachanakaw Chipre ukhamarak Cirene markanakat Antioquía markar sarapjjäna, griego aru parlir jaqenakaruw yatiyapjjarakïna, Tatit Jesusan suma yatiyäwinakap qhanañchasa” sasa (Hech. 11:19, 20). Uka tiempon cristianonakar arknaqasitap laykojja, jupanakajj yaqha cheqanakaruw jakir sarjjapjjäna, ukhamatwa Jehová Diosan arunakapajj yaqha markanakan yatiyasïna.

15 Unión Soviética sasin uñtʼatäkäna ukanjja ukaw pasäna. Jukʼampis 1951 marat uksarojja, walja Testigonakaw Siberia markar apat uñjasipjjäna. Uka markanjja kunayman lugaranakar apataw Testigonakajj uñjasipjjäna, ukhamatwa suma yatiyäwinakajj Siberia markpachan yatiyasïna. Cheqansa Testigonakajj janiw suma yatiyäwinak yatiyirejj 10.000 kilometronak jayar sarañ puedipkaspänti, janirakiw uka cheqanakar sarañatakejj qollqe jikjjatañsa puedipkaspänti. Ukampis uka markpacharojj pachpa gobiernopaw Testigonakarojj apäna. Uka toqet parlkasajj mä jilatajj akham siwa: “Siberia markan walja suma chuyman jaqenakaw utjäna, Bibliat kunatï cheqäki uk jupanakan yatipjjañapatakejj autoridadanak pachpaw yanaptʼapjjäna” sasa.

Jehová Diosaw bendisiwayistu

16, 17. Hechos librorjamajja, ¿kunjamsa Jehová Diosajj predicacionar bendisïna?

16 Nayrïr cristianonakarojja, Jehová Diosaw bendisiwayi. Kunapachatï Pablompi mayni cristianonakampejj ‘Diosan arunakap satantapjjäna, umampis warjjatapjjarakïna’ ukhajja, “Diosaw jiltayaskakïna” (1 Cor. 3:5, 6). Hechos libronjja, kunjamsa walja jaqenakajj Diosan serviripar tukupjjäna ukaw qhanañchasi, kuna laykutejj Jehová Diosaw predicacionar bendisiskäna. Amuytʼañataki, Jerusalén markanjja “Diosan arunakapajj yatiyasiskakïnwa, discipulonakas walipuniw” jiljjattaskarakïna (Hech. 6:7). Jukʼat jukʼat suma yatiyäwinakajj taqe cheqanakan yatiyasitapatjja, “taqe Judeankiri, Galileankiri, Samariankiri discipulonakajj sumankañ tiemporuw mantapjjäna, wali chʼamañchtʼatäpjjarakïnwa. Niyakejjay jupanakajj Jehová Diosar ajjsarasa, espíritu santon chuymachtʼat sarnaqapchïnjja, walirakiw jiljjattasipkäna” (Hech. 9:31).

17 Siriankir Antioquía markanjja judionakasa griegonakasa, jan ajjsartʼir cristianonakatwa Biblian cheqa yatichäwinakap istʼapjjäna. Uka toqet Bibliajj akham siwa: “Ukhamarus Jehová Diosan amparapaw jupanakampïskäna, ukatjja walja jaqenakaw creyipjjäna, Tatitun arkiripäjjapjjarakïnwa” sasa (Hech. 11:21). Kunjamsa Siriankir Antioquía markan creyentenakajj jiljjattapjjäna uka toqet Bibliajj akham siwa: “Jehová Diosan arunakapajj taqe cheqanwa yatiyasïna, waljaniw creyentëjjapjjäna” sasa (Hech. 12:24). Apóstol Pablompi mayni cristianonakampiw jan judiöpkäna ukanakarojj taqe chuyma yatiyapjjäna, ukhamatwa “Jehová Diosan arunakapajj jiltaskakïna, wali chʼamaniw tukuskarakïna” (Hech. 19:20).

18, 19. 1) ¿“Jehová Diosan amparapaw” jiwasampïski sasajj kunatsa sistanjja? 2) Kunjamsa Jehová Diosajj servirinakapar yanaptʼi uk mä experienciamp qhanañchtʼam.

18 Jichha tiemponjja, “Jehová Diosan amparapaw” jiwasampïskaraki. Ukatwa walja jaqenakajj creyenter tukusipki, Diosar jakañ vidap katuyasas bautisasisipkaraki. Ukhamarusa Jehová Diosan yanaptʼapampikiw arknaqat uñjaskasas aguantsna, predicaraksna. Apóstol Pablosa mayni cristianonakas ukhamwa lurapjjarakïna (Hech. 14:19-21). Jehová Diosajj yanaptʼapunistaniwa, jan walinakan uñjaskañäni ukhas ‘wiñay amparanakapampiw’ wayjjasistani (Deut. 33:27). Maysa toqetjja Jehová Diosajj sutip laykojj janipuniw apanukkistaniti (1 Sam. 12:22; Sal. 94:14).

19 Kunjamsa Jehová Diosajj servirinakapar jan jaytanukki uk amuyañatakejja, Harald Abt jilatat parltʼañäni. Jupajj Reinon suma yatiyäwinakap yatiyaskakïnwa, ukatwa Segunda Guerra Mundialan nazi partidonkirinakajj Sachsenhausen sat campos de concentración ukar apapjjäna. Mayo de 1942 maranjja, Gestaponkirinakajj Harald jilatan Elsa esposapan utaparuw sarapjjäna. Jupanakajj jiskʼa imill wawaparuw apasipjjäna, Elsa esposapar arrestasajj walja campos de concentración cheqanakaruw apapjjarakïna. Kullakajj akham siwa: “Alemania markankir campos de concentración cheqanakanjja, akwa yateqawayta: ¡Jehová Diosan espíritu santopajja, sinti jan walin uñjasktan ukhajj walpun chʼamañchtʼasi! Janïr arrestatäkasajj mä kullakan cartapwa liytʼayäta, ukan akham sänwa: ‘Yantʼanakan uñjaskasajja, Jehová Diosan espíritu santopaw sumak jikjjatasiñatak yanaptʼasi’ sasa. Uka arunak jiljasas kullakajj parlkaspa ukhamwa amuyayäta, ukampis kunapachatï yantʼanakan uñjaskayäta ukhajja, kuntï uka kullakajj siskäna ukajj cheqätapwa amuyjjayäta. Kunjamarak maynejj jan walin uñjasisajj sumak jikjjatasispasti sañjamäspawa, ukampis maynejj jan walin uñjaski ukhakiw uk sum amuyaspa” sasa.

¡Suma yatiyäwinak phoqatpach yatiyasipkakiñäni!

20. Alquilat utapan arrestat uñjasisajj ¿kunsa Pablojj luräna, ukat kunjamsa ukajj walja jilat kullakanakar yanaptʼi?

20 Hechos librojja, kunjamsa Pablojj “Diosan Reinopat” taqe chuyma yatiyaskakïna uka toqet parlasaw tuktʼayi (Hech. 28:31). Jupajj alquilat utapan arrestat uñjasisajja, janiw Roma markan utat uta predicañ puedkänti. Ukampis jupan ukar sarapkäna ukanakarojj predicaskakïnwa. Jichhürunakanjja, yaqhep jilat kullakanakajj janiw utapat misturjamäpkiti, kuna laykutejj jupanakat yaqhepajj wali usutäpjjewa, yaqhepasti asilonakan jistʼantataw uñjasipjjaraki. Ukhamäkchisa Diosar munasipjjatapat jupanakajj predicasipkakiwa. Ukatwa jupanakar yanaptʼañapatakejj Jehová Diosar orañasapuni, ukhamat Jehová Diosampita, Jupan amtapampit yatiñ muniri jaqenakar jikjjatapjjañapataki.

21. ¿Kunatsa jaqenakar jankʼaki predicañasa?

21 Jiwasanakat jilapartejja, utat uta ukhamarak yaqha ukham toqenakatwa prediksna. Ukhamasti taqe jiwasanakaw ‘oraqpachan’ yatiyañatak chʼamachasiñasa. Uka luräwejj jakañ vidasan wali importantëñapawa, kuna laykutejj qhep qhepa urunakanwa jakasktanjja (Mat. 24:3-14). Janiw tiempos ina chʼusar aptʼasiñasäkiti, antisas ‘Tatitur serviñan walja lurañanakamp ocupatäñasawa’ (1 Cor. 15:58).

22. ¿Kunsa Jehová Diosan jachʼa urup janïr purinkipan lurañasa?

22 “Jehová Diosan wali musparkañ jachʼa urupajj” janïr purinkipanjja, jan jaytjasa ukhamarak jan ajjsartʼas yatiyasipkakiñäni (Joel 2:31). Berea markankir jaqenakajja, “taqe chuymaw Diosan arunakap katoqasipjjäna”, jichhürunakanjja jupanakjam suma chuymani jaqenakarojj jikjjataraksnawa (Hech. 17:10, 11). Ukhamasti jan qarjtasa taqe chuyma predicasipkakiñäni, ukhamatwa aka arunak jiwas pachpa istʼañäni: “Suma phoqeri esclavo, ¡walik ukham lurtajja!” (Mat. 25:23). Jiwasatï Jesusan discipulonakapar tukupjjañapatak jaqenakar yanaptʼaskakiñäni, Jehová Diosat janirak jitheqtkañäni ukhajja, “Diosan Reinopat phoqatpach” yatiyatasat ¡wiñayatakiw kusisiñäni!