Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Kunjamatsa matrimoniomax ‘kimsat kʼanat wiskjamäspa’

Kunjamatsa matrimoniomax ‘kimsat kʼanat wiskjamäspa’

Kunjamatsa matrimoniomax ‘kimsat kʼanat wiskjamäspa’

“Kimsat kʼanat wiskhax janiw mäki tʼaqaskaspati.” (ECL. 4:12.)

1. ¿Khitisa Adanampi Evampirux chacha warmjam jakasipxañapatakix mayachthapïna?

 QUQANAKA ukat animalanak lurxasaxa, Jehová Diosax Adán sat chacharuw luräna. Tiempompixa jaqirux mä jachʼa iki puriyäna ikiñkamasti mä jaraphip apsüna jupatak mä suma yanaptʼir lurañataki. Adanax warmir uñjasinxa, sarakïnwa: “Akapï chiqppachansa janchixat janchinixa, ukhamarak chʼakhaxat chʼakhanixa” sasa (Gén. 1:27; 2:18, 21-23). Warmir lurasinxa Jehová Diosax wal kusisïna, ukatwa chacha warmjam jakasipxani sasax säna ukat bendicirakïnwa (Gén. 1:28; 2:24).

2. ¿Kunsa Supayax Adanamp Evampi jan waltʼayasipxañapatakix luräna?

2 Mä qhawqha tiempotxa Diosan uttʼayat matrimonioxa jan waltʼäwin uñjasïna ukax wali llakkañänwa. Mä ñanqha ajayuwa, Evarux sallqjäna, qhipatxa uka ajayux Satanás sasin uñtʼatäxaraki, jupaw kawkïr quqattï jan llamktʼañapäna uka quqan achupat manqʼañapataki amtayäna, ukxarusti Adanax manqʼantarakïnwa. Jan istʼasisaxa, Diosaruw apnaqirjam jan istʼapkänti (Gén. 3:1-7). Jehová Diosax jupanakar kuns lurapta sasin jisktʼäna ukhaxa, Adanampi Evampi jan waltʼayasipxatapwa qhan amuyasïna. Adanasti warmiparuw juchañchäna akham sasa: “Nayar compañeritaki churkista uka warmiwa uka quqan achup churitu, ukatwa nayax manqʼantta” sasa (Gén. 3:11-13).

3. ¿Kuna pantjat amuyunïpxänsa yaqhip judionakaxa?

3 Ukkhat jichhürkamaxa, Supayax kunaymanitwa matrimonion jan waltʼayasiñanaka utjañapatakix wiyti. Amuytʼañataki, yupaychäwi irpirinakax Supayampi apnaqatäsax matrimoniorux janiw respetapkänti. Nayra tiemponakanxa, judionakan yaqhip irpirinakapaxa Diosan mayitanakaparux jiskʼachapxänwa. Ukat chachanakaruxa, warminakamat kunats jaljtapxakismaw sapxirïnwa, manqʼa jayukʼaranchjatapataksa divorciacipxasmaw sasa. Ukampisa, Jesusax akham sänwa: “Khititix warmiparu jan wachuqa juch lurkipana apanukuxa, ukat yaqhampi casarasirakixa, uka jaqix wachuqa juchwa luri” sasa (Mat. 19:9).

4. ¿Jichhürunakanxa kuna jan waltʼäwinakansa matrimoniox uñjasi?

4 Supayaxa matrimoniorux tukjañpun muni. Jichhürunakanxa chachapurax jaqichatäpkaspas ukham sarnaqapxi, chacha warminakas jan casarasisaw sarnaqapxi ukat ratukiw divorciasipxaraki, taqi ukanakaw uñachtʼayistu Supayax matriomonior jan waltʼayatapa (Hebreos 13:4 liytʼasiñapawa). ¿Ukham jan wali amuyunakampi jan apayasiñatakixa kuns lursna? Kunjamatsa matrimonionakax kusisit sarnaqasipxi uk yatxatañaw yanapistaspa.

Matrimoniomanxa Jehová Diosat janipun armasimti

5. ¿Matrimoniot parlkasax “kimsat kʼanat wiskha” siski uka aruxa kun sañs muni?

5 Jaqichasitanakax sum sarnaqapxañapatakixa Jehová Diosat janiw armasipxañapäkiti. Bibliax akham siwa: “Kimsat kʼanat wiskhax janiw mäki tʼaqaskaspati” sasa (Ecl. 4:12). “Kimsat kʼanat wiskha” siski uka amuytʼayäwixa matrimoniot parlaski, warmimpi chachampi ukat Jehová Diosampixa kimsat kʼanat mä wiskjamäpkaspas ukhamawa, ukanxa Jehová Diosaw nayrankixa. Jehová Diosar jakʼachasiñaw chacha warmirux yupaychäw tuqit jan aynachtʼapxañapatakix chʼam churi, ukhamat jan waltʼäwinakarus atipapxañapataki ukat matrimoniopansa kusisit jakasipxañapataki.

6, 7. 1) ¿Matrimoniopan Jehová Diosan yanaptʼap katuqañatakix kunsa cristianonakax lurapxaspa? 2) ¿Chachapatxa kunas mä kullakarux kusisiyi?

6 ¿Kunsa mä chacha warmix luraspa matrimoniopax kimsat kʼanat wiskhjamäñapatakixa? Salmo qillqtʼirix akham qʼuchüna: “Dios Tatituxay, munañam lurañaw kusisiyitu; yatichäwinakamax chuymaxankiwa” sasa (Sal. 40:8). Davitax Jehová Diosar wal munasïna ukatwa taqi chuym luqtäna, jichhürunakanxa uka kipkarakiw Diosan luqtirinakapax luqtasipki. Ukatwa chacha warmix Jehová Diosampi sum apasipxañapatakix chʼamachasipxañapa ukhamat Diosan munañap kusisit lurapxarakispa. Chiqansa sapa mayniwa, Diosar jukʼamp munasipxañapatakix maynir yanaptʼaspa ukxa janiw armasipxañapäkiti (Pro. 27:17).

7 Diosan leyinakapatï chacha warmin chuymanakapankanixa, iyawsäwisa, suytʼäwisa ukat munasiñasa matrimoniopan uñjasirakiniwa ukat chʼamañchtʼarakiniwa (1 Cor. 13:13). Sandra sat mä kullakaxa, 50 maranakaw jaqichatäxi, jupax akham siwa: “Chachajax amuytʼayitu, iwxtʼitu ukat nayar munasiñat sipansa Jehová Diosaruw wal munasi, ukanakaw jupat wal kusisiyitu” sasa. Chachanaka, ¿jumanakatxa warminakamax ukham sapxarakispati?

8. ¿Matrimonionakax kuna ‘luratsa’ jikxatañ munapxi?

8 ¿Chacha warmjamaxa Jehová Diosampi sum apasiña ukat cristianjam kuna lurañanakti utjkistu ukanakat jakäwinakaman nayranki? ¿Jehová Diosar luqtäwimanxa chachamarusa warmimarusa yanapirimjamti uñjta? (Gén. 2:24.) Yatiñan Salomón reyix akham sänwa: “Mayni sapat sipansa paniniw jukʼamp askixa, ukhamatwa jukʼamp luratas utjaraki” sasa (Ecl. 4:9.) Chacha warmix wal chʼamachtʼasipxañapa luratanaka jan ukax kuns jikxatañ munapxi uk uñjañatakixa. ¿Kuns jikxatañ muntanxa? Chacha warmjam munasisa kusisita Jehová Diosan bendicionap katuqañwa muntanxa.

9. 1) ¿Kuna lurañanakanisa chachaxa? 2) Colosenses 3: 19, qillqatarjamaxa, ¿kunjamsa chachax warmipar uñjañapa?

9 Jaqichasitanakax Diosan mayitanakaparjam sarnaqapxañapawa ukhamatwa Diosax yanaparakispa. Chachawa janchi tuqitsa ukat Diosar yupaychañansa familiapar yanapañapa (1 Tim. 5:8). Ukhamaraki, warmipan amuyunakapatsa llakisiñapa. Colosenses 3:19 siwa: “Chachanakasti warminakamarux munapxarakim, janiraki jupanakatakix qhurüpxamti” sasa. Biblia tuqit mä yatxattʼat jaqixa ‘jan qhurüpxamti’ siski uka aruxa warmiru jan wali arunakamp chuym ustʼayaña, nuwjaña, jan yanaptʼaña, jan munasiña, jan walinakat jan jarkʼaqaña, janirak qullqs churxaña ukanak sañ muni sasaw qhanañcharaki. Ukham lurañaxa Diosar luqtir familianxa janipuniw akchʼas walïkaspati. Ukampisa, chachatï wali munasiñampi warmipar uñjanixa, warmipatakix janiw chachapar istʼañax chʼamäkaniti.

10. ¿Kunjam chuymanïpxañapas Diosar luqtir warminakaxa?

10 Mä warmitix matrimoniopan Jehová Diosan yanaptʼap katuqañ munchixa Diosan mayitanakaparuw phuqañapa. Apóstol Pablox akham qillqäna: “Warminaka, chachanakamarux istʼapxam Tatiturjama. Chachax warmin pʼiqipawa, kunjämatix Cristox [taman] pʼiqipäki ukhama” (Efe. 5:22, 23). Satanasax Evarux sallqjänwa, Diosat jithiqtxasax jukʼampi kusisitaw jakasïta sasin amuyayäna. Jichhürkamas ukham amuyunakax matrimonionakan utjaskakiwa. Ukampisa, Diosar axsartʼir warmitakixa munasir chachapar istʼañax janiw chʼamäkiti, kunattix Evaxa Adanar phuqachkaspas ukham mä luräwi katuqäna, uka luräwixa Diosan nayraqatapanxa wali sum uñjatänwa ukwa Diosar axsartʼir warmix amtañapa (Gén. 2:18). Mä warmitix taqi chuyma uka luräwi phuqanixa chachaparux ‘jachʼarurakiw aptani’ (Pro. 12:4).

11. ¿Matrimoniopan kusisita jakasiñatakix kunas mä jilatarux yanaptʼäna?

11 Jaqichasitanakaxa panpachani Bibliat yatxatasaw Jehová Diosan yanaptʼap katuqapxarakispa. Gerald sat mä jilataxa 55 maranakaw warmipampi kusisit jakasïna, jupax akham siwa: “Chacha warmjam sum sarnaqañatakixa panpachani Biblia liyiña ukat yatxatañaw wakisi”. Ukat saskakiwa: “Panipa kuns lurañaxa, yamas Diosar yupaychäwisan irnaqasaxa, chacha warminakax jukʼamp munasipxaspa ukat Jehová Diosar jakʼachasipxañapatakis yanaparakispawa” sasa. Paninpach Bibliat yatxatasaxa janiw Diosan kamachinakap armapkaniti; ukhamarus Diosampi sum apasipxañapatakisa, nayrar sartasipkakiñapatakisa yanaptʼarakiniwa.

12, 13. 1) ¿Kunatsa jaqichasitanakaxa Diosat paninpach mayisipxañapax wakisi? 2) Diosar yupaychäwisanxa yaqha luräwinakarakiw jaqichasitanakar yanaptʼaspa, ¿kawkïrinakäspasa?

12 Chacha warmjam sum jakasirinakaxa panpachaniw Diosat mayisipxi. Chachatix taqi chuymampi Jehová Diosat mayisinixa ukat matrimoniopan kunanakxay wakischi uk mayinixa, matrimoniopax chʼamañchtʼataw uñjasini (Sal. 62:8). Sañäni, chacha warmjam jan waltʼayasipksta ukhaxa, ¿janit Taqi Chʼamani Diosan iwxanakapax uka jan waltʼäwinak askichapxañamatakix yanaptʼapkiristamxa? (Mat. 6:14, 15.) Ukhamaraki panpachaniw mayisitanakaparjam lurapxañapa, maynit maynir yanaptʼasisa ‘llampʼu chuymampi sarnaqasa, maynit maynirus perdonasisa’ (Col. 3:13). Diosat mayisisaxa jupar atinisitas uñachtʼaytanxa uk amtapuniñäni. David reyix akham sänwa: “Taqinin nayranakapaw jumarux uñchʼukisipktam” sasa (Sal. 145:15). Diosat mayisisa ukat Jupar atinisisaxa, janiw sinti llakitäxtanti, kunattix Jupaw jiwasanakar uñjaskistu (1 Ped. 5:7).

13 Jaqichasitanakaxa tantachäwir sarapxañapa ukat yatiykasax panipaw irnaqtʼapxañapa ukhamatwa Jehová Diosan yanaptʼap katuqapxarakispa. Supayaxa kunjamsa ‘kʼari arunakampi’ familianakar jaljtayañ muni, ukanakar atipjañwa jaqichasitanakax tantachäwinakan yatiqapxi (Efe. 6:11). Ukat paninpach Diosat yatiyasaxa suma ‘saytʼatapxañapataki jan saraqapxañapatakiw’ yanaptʼani (1 Cor. 15:58).

Jan waltʼäwinakax utjki ukhaxa kunas lurañäspa

14. ¿Kunanakasa jaqichasitanakarux jan walin uñjasiyaspa?

14 Chiqasa aka iwxtʼanakax uñtʼatawa, ukampisa, ¿chachamampi jan ukax warmimampi uka tuqit parltʼasmati? Inas uka iwxtʼanakarjam matrimonioman kunanakatï wakiski uk askichapxañamächi. Chiqpachansa, Diosan iwxanakaparjam sarnaqapki ukanakas ‘llakitaw sarnaqapxani’ sasaw Bibliax qhanañchi (1 Cor. 7:28). Ukhamawa, juchararätas layku, aka nañqha pachan jakirïtas layku ukat Supayan sipitanakapasa Diosar luqtir jaqichasitanakarusa jan walin uñjasiyaspa (2 Cor. 2:11). Ukampisa, Jehová Diosan yanaptʼapampixa uka jan walinakarux saykatsnawa. Chiqpachansa, ukanakarux atipjsnawa. Job chachat amtasiñäni, uka suma jaqixa jan kunaniw uñjasïna, uywanakap lunthatsupxäna, luqtirinakapasa ukat wawanakapasa jiwarapxäna; ukampisa “Job chachaxa janiw kuna juchsa lurkänti, janirakiw kuna jan walinaksa Dios tuqix arskarakïnsa” siw Biblianxa (Job 1:13-22).

15. ¿Jan walin jikxatasisax kuns jaqinakax lurapxi, ukat chachasatï jan ukax warmisatï ukham luraspaxa kun lurañasäspasa?

15 Warmipaxa Job chacharuxa akham sänwa: “Jumax ukhampachasa suma askïñxa munaskaktawa, ¡ñanqhacham Diosaru, ukatsti jiwxam!” sasa (Job 2:9). Llakinakan jikxatasisaxa chuym ustʼayassnawa, ukhaman uñjasisax mä jaqix jan amuytʼasis kuns lurakispawa. Salomonax akham sänwa: “Jan wali lurañanakax [jan waltʼäwinakax, NM] yatiñan jaqirux pisi amuytʼaniruw puriyi” sasa (Ecl. 7:7). ‘Jan waltʼäwinak’ utjipana chachamas jan ukax warmimas jan wali arunakampi chuym ustʼayiristam ukhax janiw jankʼaki colerasiñamäkiti. Ukhamat ukhamat kuttʼayañaxa jukʼamp jan waltʼäwinakaruw apaspa (Salmo 37:8 liytʼasiñapawa). Llakinakan jan ukax jan waltʼäwinakan uñjasisax ‘jan arsuñ arunak parlsnaxa’ janiw uka kasta arunakaruxa yäqañasäkiti (Sal. 106:33).

16. 1) Jaqichasitanakat parlkasaxa, ¿Jesusan Mateo 7:1-5 qillqatäki uka arunakapax kunjamsa yanapistaspa? 2) ¿Chacha warmjamax kunatsa suma amuytʼasirïñax wali wakiskirixa?

16 Jaqichasitanakax kunxay lurirjamäpchi ukakwa chachapatsa warmipatsa suyapxañapa. Inasa chachaman jan ukax warmiman jan wali luratanakap amuyasaxa jumax akham sischïsma: “Uka jan wali luratanakap armayapuniw” sasa. Ukat munasiñampi ukhamarak paciencia chuymampixa inas yanapchisma. Ukampisa, kunsa Jesusax säna mayninakan pantjasitanakapak uñjir jaqitxa uk amtañamawa: khitinakatï jilat kullakanakapan nayrapan ‘jiskʼa qʼañu’ uñchukipxi, ukampisa nayranakapan utjki uka ‘thuru lawatxa’ jan amuyasipki ukanakata. Ukatwa akham iwxtʼäna: “Jaqi masimarux jan juchañchapxamti, Diosax jan jumanakar juchañchañapataki” sasa (Mateo 7:1-5 liytʼasiñapawa). Ukampisa, ukax janiw jan wali luratanakap ukhamak uñchʼukiñ sañ munkiti. Robert sat mä jilataxa niya 40 maraw jaqichatäxi, jupax akham siwa: “Chacha warmixa qhan parltʼasipxañapa ukat maynin arstʼatapar istʼasaxa, jan wali amuyunak apanukuñ wakischi ukhaxa lurañasawa” sasa. Chiqansa, suma amuytʼasirïñaw wakisiraki. Chachajax jan ukax warmijax ukhamäñap muniristxa sañat sipansa kuna suma luräwinakanïxisa ukwa wali askit uñjañama (Ecl. 9:9).

17, 18. ¿Jan waltʼäwinakampi qʼala aynachtʼat uñjassna ukhaxa kawkhansa yanaptʼa jikxatsna?

17 Jakäwisax mayjtʼaspawa ukaw jaqichasitanakarux jan waltʼaykarakispati. Sañäni, wawanakar uywañaxa wali chʼamawa. Jan ukax inas mä wawasa, chachasa jan ukax warmisa wal usuntxchispa. Chuymankisptat awk taykasa uñjañarakïchispa. Jan ukasti inas wawanakax yaqha chiqar jakir sarxapxchispa. Ukhamaraki kuna lurañanakatï tamax churkistu uk phuqañax chʼamäxchispa. Taqi ukanakaw jaqichasitanakarux jan walin uñjasiyaspa.

18 ¿Matrimonioman jan waltʼäwinakax jan aguantañjamäxaspa ukhaxa kuns lurasma? (Pro. 24:10.) ¡Jan atipjayasimti! Diosan mä luqtiripa chiqa yupaychäwit jithiqtxi ukhaxa Satanasax kusisiwa, ¡mä chacha warmitï Diosat jithiqtxapxaspaxa jukʼampwa kusisispa! Ukatwa, kimsat kʼanat wiskhax jan tʼaqasiñapataki, mä arunxa matrimoniomax jan aynachtʼañapatakixa wal chʼamachasiñama. Diosan taqi chuyma luqtirinakapax kunayman jan waltʼäwinakan jikxatasisaxa, kunjamsa atipapxäna ukanakwa Bibliax qhanañchi. Mä kutixa, Davitax taqi chuymaw Jehová Diosar akham säna: “Diosaxay, nayat khuyaptʼayasita, nayar arknaqir jaqinakaw utji, uruw arumaw tʼaqhisiyapxitu” sasa (Sal. 56:1). ¿Davitjamax jikxatasirïtati? Familiaman jan waltʼäwinakan utjatapatti jan ukax yaqha llakinakan utjatapatcha ukham uñjasta, kunjamtï Davitax Diosan chʼamapampix ukanakar atipjänxa, ukhamarakiw jumax ukanakar atipjasma. Jupax sänwa: “[Jehová] Tatituruw nayax artʼasta, jupasti taqi llakinakat irpsutu” sasa (Sal. 34:4).

Walja bendicionanaka

19. ¿Kunjamsa Supayan yantʼanakapat jarkʼaqassna?

19 Aka jan wali tiemponakanxa chacha warminakax maynit maynikamaw chuymachtʼasipxañapa, chʼamañchtʼasipxañapa (1 Tes. 5:11). Janiw ak armañamäkiti, jaqinakax kun jikxatañ laykukiw Diosar yupaychapxi sasaw Supayax sixa. Diosat jithiqtayañatakixa, kunayman tuqitwa yantʼani, chacha warmjam sum sarnaqañsa tʼunjañ munarakini. Ukampisa, Jehová Diosarutï taqi chuyma alkatañänixa, Supayan yantʼanakapatxa jarkʼaqasiñäniwa (Pro. 3:5, 6). Pablox akham qillqäna: “[Diosan] chʼamapampix taqi kunaruw saykatirista” sasa (Fili. 4:13).

20. ¿Khitinakatï matrimoniopan Diosat jan armasipki ukanakax kuna bendicionanaksa katuqapxi?

20 Diosat amtasir jaqichasitanakaxa walja bendicionanak katuqapxi. Joel sat mä jilatampi ukat warmipampixa 51 maranakaw jaqichasitäxapxi, jupanakax walja bendicionanak katuqapxaraki. Uka jilatax akham siwa: “Wali suma warminïtwa, wali sumwa jupamp apasipxaraktxa, ukatwa Jehová Diosarux wal yuspärta. Jupax nayatakix wali suma yanaptʼiripuniwa” sasa. ¿Kunjamatsa chacha warmjam sum sarnaqapxpacha? “Munasiñampi ukat paciencia chuymampipuniw maynit mayniru uñjasipxta” sänwa. Chiqasa, aka ñanqha pachankkasaxa, janiw khitisa matrimoniopan sumpun sarnaqkaspati. Ukampisa, matrimoniosan Jehová Diosat jan armasiñatakix chʼamachassnawa ukat Biblian iwxanakaparjamax sarnaqaraksnawa. Ukhamtï lurañänixa, matrimoniosax ‘kimsat kʼanat wiskjamäspawa janiw mäki tʼaqaskaniti’ (Ecl. 4:12).

¿Jumax amttati?

• ¿Matrimoniosan Jehová Diosat jan armasiñax kamsañs muni?

• ¿Jan waltʼäwinak uñstaspa ukhaxa kunsa jaqichasitanakax lurapxañapa?

• ¿Kunjamatsa Diosax matrimoniosar yanaptʼatap yatsna?

[Jisktʼanaka]

[18 janan fotonakapa]

Chacha warmjam paninpach Diosat mayisiñaxa jan waltʼäwinakar saykatañatakiw yanaptʼi