Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Jehová Diosan “nayranakapax” taqiniruw uñchʼukiski

Jehová Diosan “nayranakapax” taqiniruw uñchʼukiski

Jehová Diosan “nayranakapax” taqiniruw uñchʼukiski

“[Jehová Diosan] nayranakapax uñchʼukiskiwa, jaqinakan luratanakap wali amuyump uñjaski.” (SAL. 11:4.)

1. ¿Kuna kasta jaqinakarus munastanxa?

 KUNAPACHATÏ maynix jiwasat taqi chuyma llakisi, jisktʼatax kunjam jaqïtansa uk sistu, taqi chuyma yanaptʼistu ukat wali munasiñampi iwxtʼistu ukhaxa, ¿kunjamas chuymasax jikxatasi? (Sal. 141:5; Gál. 6:1.) Chiqpachansa, jupanakarux wal munastanxa. Jehová Diosampi ukat Yuqapampixa ukhamäpxarakiwa. Jupanakasti jaqinakat sipansa wal jiwasanakat llakisipxi, ukat taqi chuymaw yanaptʼapxistu ukhamata luqtirinakapan “wiñay jakaña katuqapxañapataki” (1 Tim. 6:19; Apo. 3:19).

2. ¿Qhawqsa Jehová Diosax luqtirinakapat llakisi?

2 Jehová Diosax jiwasanakat wal llakisitapxa Davitax akham arunakampiw uñachtʼayäna: “Nayranakapax uñchʼukiskiwa, jaqinakan luratanakap wali amuyump uñjaski” sasa (Sal. 11:4). Kunjamtï uñjtanxa, Diosax janiw aliqaki uñchʼukkistuti; jan ukasti wali amuyumpiw uñjistu. Davitax akham sasaw qillqarakïna: “Jumaw taqpach amuyunaksa yattaxa, arumanakaw chuymax uñaqir jutista [...], janirakiw kuna ñanqhsa jikxatkistati” sasa (Sal. 17:3). Ukhamasti, Davitax Jehová Diosan uñjatäskatapxa sum yatïna, ukhamarakiw jan walinak lupʼiñasa, jan walinak amtañasa Diosar chuym ustʼayiritapxa yatirakïnwa. Jumasti, ¿David chachjamarakiti Jehová Diosar uñjta?

Kunjam chuymanïtansa ukwa Jehová Diosax uñji

3. Jehová Diosax janiw jan sinttʼasis juchañchkistuti, ¿kunatsa ukham sistanxa?

3 Kunjam chuymanïtansa ukaw Jehová Diosatakix jukʼamp wakiskirixa, mä arunxa kunjam jaqïtansa uk uñji (Sal. 19:14; 26:2). Ukhamasti, wali munasirïtap laykux janiw pantjasitanakasak uñchʼukkiti. Amuytʼañatakix Sara warmit parltʼañäni, jupasti Abrahaman warmipänwa, kunapachatï mä jaqir tukuta angelampi parlkäna ukhaxa kʼarisïnwa; Sara warmin sustjata, phinqʼasitapa amuyasinxa angelax ukham kʼarisitapatxa mä jukʼak chiqañchawayäna (Gén. 18:12-15). Ukhamarakiwa, kunapachatï Job chachax “jan juchanïtapa [arsusïna], ukhamaraki Diosaru juchañcha[tapatsa]”, Jehová Diosax bendiciskakïnwa, kunattix Job chachax Supayan wali tʼaqhisiyatätapxa yatïnwa (Job 32:2; 42:12). Ukat Sarepta markankir mä viuda warmix Elías profetar tuqinuqkäna ukhaxa, Jehová Diosax janirakiw coleraskänti, kunattix uka warmin sapa wawapax jiwatätap layku wali llaktʼatäskatapwa yatïna (1 Rey. 17:8-24).

4, 5. ¿Kunjamsa Jehová Diosax Abimelec reyirux khuyaptʼayäna?

4 Kunjam chuymanïtansa ukwa Jehová Diosax yati, ukatwa jupar jan yupaychirinakarus sum uñjaraki. Guerar sat markan Abimelec sat filisteonakan reyipat parltʼañäni. Jupasti janiw yatkänti Sarax Abrahaman warmipätapxa, ukatwa jupan warmipäñapatak irptayanïna. Ukampisa janïr juchachaskipanwa Jehová Diosax mä samkan akham säna: “Nayax yattwa taqi kunsa mä suma chuymampi luraskatama. Ukatwa jani uka warmir llamktʼayksmatixa, ukhamat jan naya contra jucha luraskañamataki. Ukampisa jichhax uka warmxa chachapar irpxaruyxam, jupasti profetawa, juman jakañam laykusa rogtʼarakispawa” sasa (Gén. 20:1-7).

5 Jehová Diosatï munasapänxa kʼari diosanakar yupaychiri Abimelec sat reyirux castigasapänwa. Ukampisa, jan kuna ñanqha amtampi luratap yatisinxa janiw juchañchkänti. Ukatwa, jakaskakiñapatakisa perdonatäñapatakisa kun lurañapasa ukwa jupat khuyaptʼayasisax iwxtʼarakïna. ¡Wali askipuniwa ukham munasir Diosar yupaychañaxa!

6. ¿Kuna luräwinakapampis Jesusax Awkipjamätap uñachtʼayäna?

6 Taqi kunsa Awkip kikparakiw Jesusax lurirïna. Ukatwa arkirinakapan suma luräwinakapak uñjirïnxa, ukat juchanakap perdonañatakis jankʼakirakïnxa (Mar. 10:35-45; 14:66-72; Luc. 22:31, 32; Juan 15:15). Jesusax akham säna: “Diosax janiw Yuqapxa akapachar juchañchañataki khitankiti, jan ukasti akapachax jupa tuqi qhispitäñapatakiw khitani” sasa, Jesusasti sarnaqäwipampiw aka arunakapax chiqätap uñachtʼayäna (Juan 3:17). Chiqpachansa, Jehová Diosampi Jesusampix walpun munasipxistu, ukat wiñayatak jakapxañassa munapxarakiwa (Job 14:15). Kunapachatï Jehová Diosan wali munasirïtap jan armasktan ukhaxa, janiw kunatsa chuymas uñakipi ukak yatktanti, jan ukasti kunjamsa uñjistu ukat kunjamsa yanaptʼistu ukxa amuyaraktanwa (1 Juan 4:8, 19 liytʼasiñapawa).

Munasiñampiw uñjistu

7. ¿Kuna amtampis Jehová Diosax uñjistu?

7 Jehová Diosax mä policiar uñtata jan walinak luraskir katjañatakis alaxpachat uñchʼukiniskistaspa ukham amuyañax janipuniw walïkaspati. Supayakiw juchañchañatak uñchʼukiskistu (Apo. 12:10). Chiqasa, suma amtampi kun lurir jaqinakarusa jan wali amtanïpkaspasa ukham uñji (Job 1:9-11; 2:4, 5). Ukampis Jehová Diosax janiw ukhamäkiti. Ukatwa Salmo qillqirix akham säna: “[Jehová] Dios Tatay, jumatix taqpach juchanak amxäsiskakismaxa, ¿khitirak nayraqataman saytʼaspasti?” sasa (Sal. 130:3). Qhanäskiwa, janiw khitisa Dios nayraqatan suma saytʼatäkaspati (Ecl. 7:20). Jehová Diosax janiw juchanakasak uñchʼukkiti, jan ukasti kunjamtï mä munasir awkix wawanakapar wali munasiñampi khuyaptʼayasiñampi uñjki ukat jan walinakatsa jarkʼaqixa ukhamarakiw Diosax uñjistu. Janirakiw tʼaqhisiñassa munkiti, ukatwa kunanakansa pantjasirjamätan ukanak amuytʼayistu (Sal. 103:10-14; Mat. 26:41).

8. ¿Kunjamsa Jehová Diosax luqtirinakaparux yatichi ukat chiqañcharaki?

8 Qullan Qillqatanak tuqi, ukat ‘amuyasiri, chiqap uywatax’ Bibliat apstʼat qillqatanak apayankistu ukanakampiw Diosax chiqañchistu, yatichirakistu, ukhamatwa munasiñap uñachtʼayistu (Mat. 24:45, MT; Heb. 12:5, 6). Tamaruxa “churäwinakrakwa [jaqinakjam] churi”, ukat jilat kullakanak tuqiw Diosax yanaptʼarakistu (Efe. 4:8). Mä awkjamaw Diosax yatichistu, ukat uka yatichäwiparux istʼasktanti janicha ukxa sum uñjaraki, ukat kunjamatsa yanaptʼañ munapunistuwa. Ukatwa Salmo 32:8 qillqatax akham sixa: “Nayranakaxax jumaruw uñchʼukisktam, nayaw yatichaskäma, nayaw amuytʼayaskäma, nayaw sarañamäki uka thak uñachayaskäma” sasa. ¡Kunja askis Jehová Diosan iwxanakapar istʼañasaxa! Diosax wali munasiri Yatichirisätapa, Awkisätapa yatisinxa, Jupan nayraqatapanxa altʼat chuymanïñasawa (Mateo 18:4 liytʼasiñapawa). *

9. ¿Kuns jan lurañasäki, ukat kunatsa?

9 Janipuniw jan istʼasiriñasäkiti ukhamat jachʼa jachʼa tukuñampi jan iyawsäwinïñampi, mä arunxa, jan ‘juchamp atipjayasiñasataki’ (Heb. 3:13; Sant. 4:6). Chiqpachansa, khititï ukham pantjat amuyunïki ukaxa jan walinak lurañwa amtxaspa ukat uk lurañwa munxarakispa. Ukat inas Biblian jikxataski uka suma iwxanakarux jan istʼañ munxarakchispati, ukat jukʼampisa jan wali luräwipat janiw jithiqtañ munxaspati, ukhamatwa Diosan enemigopar tukuspa. Ukasti, ¡wali llakkañapuniwa! (Pro. 1:22-31.) Ukhamarakiw Eva warmin Caín sat nayrïr yuqaparux pasatayna.

Jehová Diosax taqi kun uñji ukat ukarjamaw kuns luraraki

10. ¿Jehová Diosax kunatsa Cainan ofrendap jan katuqkäna, ukat Cainax kamachänsa?

10 Mä kutixa Cainax mä ofrenda Diosar luqtäna, Abel jilapasti uka kikparaki. Jichhasti, Diosax janiw ofrendanakapak uñjkänti jan ukasti amtanakapsa yatirakïnwa. Abelan ofrendaparux sumwa uñjäna, ukampisa Cainan ofrendapsti janiw katuqkänti, kunattixa janiw Jehová Diosar taqi chuyma atiniskänti (Gén. 4:4, 5; Heb. 11:4). Ukampisa Cainax janiw arrepentiskänti, ukax wali llakkañapuniwa. Kunatï askïki uk lurañat sipansa, jilap contrax jukʼampi colerasïna (Gén. 4:6).

11. ¿Kunjamsa Cainax chuymapan qalarayasitap uñachtʼayäna, ukat kunsa yatiqtanxa?

11 Jehová Diosax Cainan jan walir saraskatapwa amuyäna. Ukatwa wali munasiñampi parlxayänxa, ukat sum sarnaqäta ukhaxa jachʼar aptatarakiyätawa sasaw sarakïna. Wali llakkañawa, Cainax janiw Luriripan iwxaparux istʼkänti, ukatxa jilaparuw jiwayänxa. Chuymapasti sintipuniw qalarxatayna, kunapachatï Jehová Diosax “¿kawkinkis Abel jilamaxa?” sas jisktʼäna ukhaxa, jan respetompiw akham säna: “Janiw yatkti. ¿Nayasti jilaxan uñjiripätti?” sasa (Gén. 4:7-9). ¡Chuymax wali ñanqhapuniwa! ¡Jehová Diosan iwxanakapar janiw sañapunistï! (Jer. 17:9.) Kuntï Cainan sarnaqäwipata ukat yaqhanakan sarnaqäwinakampita yatiqktan ukanakxa janiw armañasäkiti. Jan wali lupʼïwinaksa jan wali amtanaksa mäkiw apanukuñasa (Santiago 1:14, 15 liytʼasiñapawa). Qullan Qillqatanakarjam iwxanak katuqañäni ukhaxa, taqi chuymaw katuqasiñasa kunattix Jehová Diosaw munasiñapat iwxtʼistu.

Juchanakax qhanstakipuniwa

12. ¿Jehová Diosax kunjamsa juchanakar uñji?

12 Juchachasitaj jan khitis uñjkitanixa janiw juchañchatäkäti sasaw yaqhipanakax amuyapxi (Sal. 19:12). Ukampisa, juchanakax yatisipuniwa, kunattixa “taqi kunaw qhanstayata, ukhamarak jistʼarata khitirutix jakhuta churkañäni ukan nayraqatapanxa” (Heb. 4:13). Jehová Diosaxa Taripiriwa Jupax taqi amtanakas uñji, ukat juchanakas uñjasaxa chiqaparuw taripistu. Juchasattï arrepentisiñänixa Jupax perdonistaniwa, kunattix Diosax “khuyapayasiri[wa]. Janiw jankʼaki colerasirïkiti, jan ukasti jachʼa munasiriwa, ukhamarak chiqaraki”. Ukampisa jiwasatï, “kunatix chiqäki uka aru yatkasina juchachasiskakiñäni” jan ukax ñanqha jan wali amtanak amtañänixa, Diosax “juchanirux janiw jan castigasaki jaytk[an]iti” (Éxo. 34:6, 7; Heb. 10:26). Ukax ukhamäskapuniwa kunjamtï Jehová Diosax Acán, Ananías ukat Safira sat jaqinakar uñjkatayna ukawa uk amuytʼayistu.

13. ¿Kunatsa Acán sat chachax juchar purtʼasïna?

13 Diosan iwxanakapar jan istʼasaxa, Acán sat chachax Jericó markan yänakapwa tiendapar imantäna, familiapax yanaptʼarakpachänwa. Dios nayraqatan jachʼa juchätapxa yatïnwa, kunapachatï juchapax qhanstxäna ukhaxa akham sänwa: “Nayaw Israelan [Jehová] Diosap nayraqatan jachʼa juch lurta” sasa (Jos. 7:20). Cainan chuymapjamarakiw Acanan chuymapax jan walïxäna. Qullqi chuymätap laykuwa ukham luräna. Jericó markan jikxataskän uka yänakax Jehová Diosankänwa, Diosarus lunthatkaspa ukhamänwa, ukasti wali jachʼa juchänwa, ukatwa jupasa familiapasa juchañchatäsin jiwayatäpxäna (Jos. 7:25).

14, 15. Ananías ukat Safira chacha warmixa, ¿kunatsa Diosampi juchañchatäpxäna, ukat kunsa ukax yatichistu?

14 Ananías ukat Safira sat chacha warmixa Jerusalenankir tamankapxänwa. 33 maranxa Pentecostés sat fiesta pasatatxa, Jerusalén markar qhiparir jilat kullakanakar yanaptʼañatakiw taqini qullq apthapipxäna. Ananías sat chachax uraqip aljäna, ukat aljat qullqi taqpachsa churkaspa ukham amuyayäna, uksti warmipax yatirakïnwa, ukampisa janiw taqpach qullqi churkänti. Chiqpachansa, Ananías chachampi Safira warmipampixa jilat kullakanakampi jachʼar aptatäñwa munapxäna. Ukham lurañaxa janipuniw walïkänti. Uka sallqa luräwipxa Jehová Diosax mä milagro tuqiwa apóstol Pedrorux uñachtʼayäna, Pedrosti Ananías nayraqatanwa kʼarip qhanstayäna. Ukxarusti Ananías chachax liwitattasaw jiwxäna ukat mä jukʼaruxa uka kikparakiw warmipax jiwxäna (Hech. 5:1-11).

15 Ananías ukat Safira chacha warmixa janiw mä ratunaki ukhamar purtʼasipkänti. Jan ukasti apostolanakar sallqjañ amtasaw kʼarisipxäna. Ukat jukʼampisa, ‘qullan ajayumpiru Diosampiru kʼarinak’ parlapxäna. Qhanäskiwa Jehová Diosax jankʼakiw sallqa jaqinakatxa markapar jarkʼaqi, ukhamat yatipxañapataki “¡wali axsarkañ[ätapa] jakkir Diosan amparaparu jaltʼañaxa!” (Heb. 10:31.)

Janipun Jehová Diosat jithiqtapxañäniti

16. 1) ¿Diosan luqtirinakaparu jan walir purtʼayañatakix kunanakampis Supayax yantʼi? 2) ¿Markamanxa kunanakampis Supayax jaqinakar pantjasiyi?

16 Supayaxa kunaymanitwa juchar puriyasin Jehová Diosat jithiqtayañ munistu (Apo. 12:12, 17). Supayan jan wali amtanïtapaxa, akapachan qʼañu luräwinakana, nuwasiñanakana qhan amuyasiraki. Amuytʼañataki, jichürunakanxa facilakiw computadoransa jan ukax yaqhanakansa pornografía uñchʼukiñaxa. Ukampisa, janipun Supayan sipitanakaparux jalantañäniti. Jan ukasti, Davitjamaw akham sañasa: “Chiqap jakañpun munta. [...] Utaxansa, sarnaqäwixax jan kamskayäniwa” sasa (Sal. 101:2).

17. 1) ¿Kunatsa Jehová Diosax taqi juchanak qhanstayapunixa? 2) ¿Kun lurañsa taqi chuyma amtañasa?

17 Nayra tiemponakanxa, awisax Jehová Diosax mä milagro tuqiw juchachasitanaksa jan ukax sallqa amtanaksa luqtirinakapar yatiyirïnxa, jichhürunakansti janiw ukham lurkiti. Ukampisa nayra tiemponjamarakiw taqi kuns uñjaski, ukat tiempoparjamaw juchanaksa qhanstayaraki. Ukatwa Pablox akham säna: “Mayninakan juchanakapaxa qhanakiw uñjasiski janïra juchañchäwiru sarkasina, ukampis mayninakan juchanakapaxa janiw uñjaskiti jan ukasti qhipatwa uñjasiski” sasa (1 Tim. 5:24). ¿Kunatsa Jehová Diosax juchanak qhanstayi? Wali munasir Diosätapata. Tamaparux wal munasi ukatwa jan qʼañuchasiñapatakix juchanak qhanstayi. Ukat kunapachatï maynix juchachasisin juchapat taqi chuyma arrepentisisa Diosat perdón mayisi ukhaxa, Jupax khuyaptʼayasirakiwa (Pro. 28:13). ¡Kunja wakiskirisa Diosar taqi chuyma luqtañataki chʼamachasiñasaxa, ukhamaraki jan walir purtʼayir luräwinakar janiw sañasa!

Taqi chuyma Diosar luqtapxañäni

18. ¿Kunsa rey Davitax Salomón yuqaparux yatichäna?

18 Rey Davitaxa Salomón yuqaparux akham sänwa: “Uñtʼätawa awkimana Diosaparu, ukatsti taqi chuymarakiwa jupar servïta, ukhamarak suma amtampiraki, [Jehová] Tatitusti taqi chuymanakxa sumwa uñji, ukhamarak yatiraki kuna amtäwinaksa, lupʼïwinaksa” sasa (1 Cró. 28:9). Davitax janiw Diosar iyawsañaki wawapar yatichkänti, jan ukasti Jehová Diosax luqtirinakaparu wal munasitapxa sum uñjañapatakiw iwxtʼarakïna. Chiqpachansa, jiwasax Diosan luqtirinakaparux ukhamarakiw uñjañasa.

19, 20. Salmo 19:7-11 qillqatarjamaxa, ¿kunas Davitar Diosar jakʼachasiñapatakix yanapäna, ukat kunsa jiwasax yatiqasiraksna?

19 Suma chuyman jaqinakaxa Juparux jakʼachasipxaniwa ukat kunjam Diosasa uk sum uñtʼasaxa kusisipxarakiniwa ukwa Jehová Diosax sum yati. Ukatwa uñtʼayasiñ wal munixa, ukhamarak kunjam Diosasa uk sum yatiñassa munaraki. Ukhamaxa, ¿kunjamsa Diosar sum uñtʼsna? Arupat yatxatasa, ukat jakäwisan bendicionanakap katuqasaw uñtʼaraksna (Pro. 10:22; Juan 14:9).

20 ¿Sapürunjam oracionampi Diosan Arupat liytʼañxa wali askirjamati uñjasktanxa? ¿Biblian yatichäwinakaparjam sarnaqañarux wali askirjamati uñjtanxa? (Salmo 19:7-11 liytʼasiñapawa.) Ukhamächixa, sapürutjamaw iyawsäwisasa, Jehová Diosar munasiñasasa jukʼampi jilxattanixa. Diosasti jiwasarux jakʼachasirakiniwa, ukat amparatsa irpkistaspa ukhamäniwa (Isa. 42:6; Sant. 4:8). Chiqpachansa, bendicionap churasa, ukat wiñay jakañaru apki uka kʼullkʼu thakinjam sarkasax Jupat jan jithiqtañasataki yanapasarakiw munasiñap uñachtʼayarakistani (Sal. 91:1, 2; Mat. 7:13, 14).

[Qhanañchäwi]

^ Mateo 18:4, (MT): “Ukhämasti, kawkïritix aka jiskʼa yuqalljama altʼat chuymani tukunixa, ukawa jilïrix alaxpach qhapak markanxa”.

¿Kamssnasa?

• ¿Kunatsa Jehová Diosax suma amuyumpi uñjpachïstu?

• ¿Yaqhipanakarux kunas Diosan enemigopar tukuyäna?

• Jehová Diosan chiqpachapuni utjatapxa, ¿kunjamsa uñachtʼaytanxa?

• ¿Kunjamsa Diosarux taqi chuyma luqtaskaksna?

[Jisktʼanaka]

[4 janan fotopa]

¿Jehová Diosax kunjamsa mä wali munasir awkjamax uñjistu?

[5 janan fotopa]

¿Ananías chachan sarnaqäwipat kunsa yatiqtanxa?

[6 janan fotopa]

¿Kunasa Jehová Diosar taqi chuyma luqtaskakiñatakix yanapistani?