¿Taqi kunsa munañasarupunit lurañäspa?

PÄ JISKʼA yuqall wawaw anattʼasipki. Ukat akatjamatwa maynix wali munat anatañap maynit apari ukat akham sasaw artʼi: “¡Nayankiwa!” sasa. Chiqpachansa, jaqix jiskʼatpachaw taqi kun muniri ukham jilsupxi ukat taqiniw ukham chuymanirakïtanxa (Gén. 8:21; Rom. 3:23). Jaqix “jupatakikiw kuns munaski”. Ukanak uñjasaxa, uñisiñampi jan atipjayasiñatakix cristianonakjamax walpun chʼamachastanxa. Janitï chʼamachasksna ukhaxa, mayninakarux pantjasiysnawa ukat Jehová Diosatsa jithiqtaraksnawa (Rom. 7:21-23).

Kunanaktï lurktan ukarjamaxa, kunjamsa jaqinakax jiwasat amuyapxani uka tuqitwa apóstol Pablox amuytʼayistu. Akham sasaw qillqatayna: ‘Chiqpachansa maynix kuntix munki ukxa luraskakispawa, ukampis janiw taqpachax maynitakixa askïkaspati. Maynix kuntï munki uk luraspawa, ukampis janiw taqi kunas jupatak askïkiti ajayu tuqin jiltañatakixa’ sasa. Ukat akham sarakïnwa: “Jan khitirus lanktayapxamti” sasa (1 Cor. 10:23, 32). Ukhamaxa, kunanaktï munktan uka tuqinakatxa akham jisktʼasiñaw wakisispa: “¿Taman sumankañ utjañapatakix kuntï munkta uk apanukurjamätti? ¿Biblian iwxanakap phuqañax chʼamäkchisa, ukarjam sarnaqañatakit chʼamachastxa?” sasa.

Kawkins irnaqäta

Yaqhipax mä irnaqäwi jikxatapki ukhaxa, jupanakakis yatipkaspa ukhamwa amuyapxi ukat janiw mayninakax kamsapxanis ukxa yäqapkiti. Jichhaxa, mä jiskʼa markan jakasiri mä alakipat parltʼañäni. Uka chachax anatirita ukat wali machirit uñtʼatänwa, ukampis Jehová Diosan Qhanañchirinakapampiw Bibliat yatiqañ qalltäna, ukat kunjamtï yatiqkäna ukarjamaw sarnaqarakïna (2 Cor. 7:1).  Kunapachatï tamamp chika Diosan arunakapat yatiyiri sarañ munkäna ukhaxa, wali amuyumpiw mä irpir chuyman jilatax irnaqäwip tuqit amuytʼayäna. Uka chachax niya jaypach tiempow cañat lurat alcohol puro uka markan wal aljiritayna. Uka alcoholax kunaymanitakis apnqaskchixa, uka markanxa refresconakampi wakichtʼasaw machañ yatipxi.

Ukat akham sasaw jupax amuytʼäna: “Diosan arunakapat yatiyir sarä ukat alcohol aljaskarakï ukhaxa, janiw Diosarux kusisiykäti ukat tamarus jan walitwa uñjayiristxa” sasa. Chiqpachansa, jupax walja familianïkchïnsa janiw alcohol aljxiti, jan ukasti familiapar sum uywañatakix jichhax yaqhanak aljasxi. ¿Uk lurasax kuns jikxati? Jupasa warmipasa ukat phisqa wawanakapatxa paniniw bautisasiwayapxi ukat qʼuma chuymawa Diosan arunakapatxa suma yatiyäwinak yatiyapxaraki.

Khitinakampis sarnaqäta

Diosar jan luqtirinakampi sarnaqañax sapa maynitäxaspas ukhamwa yaqhipax amuyapxi. ¿Ukax chiqäpachati? ¿Bibliax uka tuqinakat kamspachasa? Uka tuqit amuytʼañatakix mä kullakat parltʼañäni. Jupax Jehová Diosar jan yupaychir mä waynampiw mä fiestar sarañ munäna. Ukax janiw walïkit satpachasa, ukax nayatäxiw siskaspas ukhamwa uka fiestarux saräna. Uka fiestar purxäna ukhaxa, ikjayir mä qullwa umantayapxatayna. Ukat ikjayasaw uka “amigopax” jupamp ikintasxatayna, ukat ikit sartxäna ukhakiw uka kullakax uka jan walit amuyasïna (Génesis 34:2, NM uñxattʼarakismawa).

Diosar jan yupaychirimpi sarnaqasax janiw ukham jan walinpun uñjasksnati. Ukampis Bibliax akham sasaw iwxtʼistu: “Suma jaqinakamp chika sarnaqañaxa, suma yatiñanirakïniwa; jan amuytʼan jaqinakamp chika sarnaqiristi, jan waltʼañaruwa puriraki” sasa (Pro. 13:20). Uka arunakax chiqawa, jan wali jaqinakampi sarnaqañaxa jan walir puriñawa. Proverbios 22:3 qillqatax akham sasaw amtayarakistu: “Chʼikhi jaqix jan waltʼaña uñjasinxa jaltxiwa, ukampis jan amuytʼasir jaqixa mantaskakiwa, ukatsti ñanqha luräwinak jikxati” sasa. Ukhamaxa, jan wali jaqinakamp sarnaqañaxa Jehová Diosatwa jithiqtayistaspa (1 Cor. 15:33; Sant. 4:4).

Kunjamsa isisïta

Sapa kutiw may may isinak uñstayapxi. Ukampis kuntï Bibliax isisiñ tuqit siski ukaxa, janiw mayjtʼkiti. Pablox kullakanakarux “kunatix isisiñäki ukak isisip[xam]” sasaw säna, uka iwxasti chachanakampachatakiwa (1 Tim. 2:9). Uka arunakampix janiw Pablox isit jalstata sarnaqapxam siskänti, janiw mä kasta isinikïpxam sasax siskarakïnti. Jan ukasti kunatï isisiñäki ukarjam isisipxam sasaw iwxtʼaskäna. Ukat “kunatï isisiñäki” siski uka  arunakaxa, “llampʼu chuymanïña, jan jachʼa jachʼa tukuña ukat jan jachʼañchayasiña” sañ muni, sasaw diccionarionakax qhanañcharaki.

Ukatwa akham jisktʼasiñax wakisispa: “Mayninakan uñchʼukitäñatakik munañajarjam isisirista ukhaxa, ¿altʼat chuymanïtwa siristti? ¿Isthaptʼasitajax suma jaqitti uñtʼayitu jan ukax jan wal sarnaqir jaqitcha uñtʼayitu?” sasa. Jan khitirus ‘lanktayañatakixa’, aka iwxanakarjam sarnaqañaw wakisispa: “jan khitis thaqpati jupatakiki askïki ukxa, jan ukasti kunatix mayninakataki askïki uka tha[qañapawa]” sasaw Pablox säna (2 Cor. 6:3, MT; Fili. 2:4).

Kunjamsa qullq apnaqäta

Kunapachatï Corinto taman qullqi tuqit jan waltʼäwinakax utjkäna ukhaxa, Pablox akham sasaw qillqäna: “¿Kunatsa jan tʼaqhisipkta jan chʼaxwasakixa? Mayninakatix aparañ munapxtam ukhaxa: ‘Apasipxpan’ sapxamaya” sasa. Ukhamaxa, jilat kullakanakapar taripañ utanakar apayañat sipansa, yänakapxa aptʼasipxäñapänwa (1 Cor. 6:1-7). Estados Unidos markan jakasiri mä jilatax taqi chuymaw uka arunakxa katuqtʼasïna. Uka jilatax yaqha jilatatakiw irnaqäna ukat qullqi tuqit jan waltʼayasxapxänti. Biblian iwxanakaparjam askichañ munasax sapa kutiw paninix parlapxäna, ukampis janiw askichapkänti. Ukhamax uka jan waltʼäwi jan askichasaxa taman irpir chuymaninakaruw yatiyapxäna (Mat. 18:15-17).

Ukhampachas uka jan waltʼäwix janiw askichaskänti. Jehová Diosar wal mayisitap laykuxa, uka jilatax ukhamarukiw uka jan waltʼäw jaytawayxäna, janiw phuqatpach qullq mayisxänti. ¿Kunatsa? Jupa pachpaw akham säna: “Uka jan waltʼäwix walpun llakisiyitänxa ukat Diosan arunakap yatiyir sarañatakis janiw tiemponixayätti” sasa. Ukham lurasaxa, uka jilatax janiw uka tuqit llakisxänti ukat Jehová Diosan bendicionapsa katuqarakïnwa.

Yaqha tuqinakampita

Kuna jiskʼa luräwinakansa, janiw kunatï jiwasatak askïki ukak thaqhañasäkiti. Uk amuytʼañatakix mä chacha warmit parltʼañäni: kimsa uru mä jachʼa tantachäwinwa qunuñanak katurix wali alwat nayrïr uru jupanakax sarapxatayna, jupanakax precursoräpxänwa. Kunapachatï qalltxäna ukhaxa, janiw qunuñanakax utjxänti ukat mä familiaw walja wawanakan mantanïna. Ukat uka familiaru kawkhansa quntʼasïni uk thaqir uñjasaxa, uka precursoranakax kawkhantï jupanakax quntʼasipkäna ukharuw jawsapxäna. Ukham lurapxatapatxa, uka familiax taqpachaniw mä chiqanak quntʼasipxäna. Ukat mä qhawqha urunak pasatatsti, uka familiax mä cartwa uka precursoranakarux apayapxäna. Uka cartanxa akham sänwa: “Jachʼa tantachäwir qhiptʼat purisaxa wali llakitaw jikxatasipxayäta. Ukampis jumanakax ukham qunuñanakam churapxatamatxa walpun kusisiptxa” sasa.

Ukhamax wakiskani ukhaxa, janiw kunatï jiwasatak askïki ukanakak thaqhañasäkiti, jan ukasti mayninakar yanaptʼañasawa. Jïsa, kunapachatï ‘jan jiwasatakiki kuns munirïtas’ uñachtʼayañäni ukhaxa, tama taypinsa jaqi masisampisa sumakiw apasiñäni (1 Cor. 13:5). Ukat Jehová Diosax amigosakïskaniwa, ukaw taqi kunat sipansa wali askixa.

[20 janan fotopa]

¿Munañamarjamapunit isisïta jan ukax jaytanukusmacha?

[20, 21 jananakan fotopa]

¿Qunuñam yaqhanakar churasmati?