Aka revista liytʼirinakan jisktʼäwinakapa

Qullan Qillqatanakaxa, “Juston [jan ukax Jasar] libropa[ta]” ukat “[Jehová] Tatitun Nuwasiña Libropa[twa]” parli (Jos. 10:13; Núm. 21:14). Ukampis janiw uka pä librox Biblian uñstkiti, ¿uka libronakax Diosan amuytʼayatäpachati, ukat chhaqayapxpachati?

Uka pä libronakax Diosan amuytʼayatawa, ukat chhaqxiw sasin janiw amuyañasäkiti. Biblia qillqirinakaxa, Diosan amuytʼayatax walja ukham qillqatanak uñxatapxatayna. Uka qillqatanakatxa yaqhipanakax inas Bibliankapunchi, ukampis mayja sutinakampiw aytasi, ukatwa jichhax jan uñtʼatäxiti. Amuytʼañataki, 1 Crónicas 29:29 qillqatanxa akham siwa: “Samuel profetan crónicas sat libropana” qillqata, “Natán profetan crónicas libropana” qillqata ukat “Gad profetanaraki” sasa. Uka kimsa qillqatanakaxa, kuntï jichhürunakan 1 Samuel ukat 2 Samuel libronakjam uñtʼktan inas uka libronakächi, jan ukax Jueces librüchi.

Maysa tuqitsti, awisax Biblian utjki uka libronakan sutinakapar uñtasit sutini libronakwa aytasiraki, ukampisa janiw Biblian libronakapäkiti. Ukwa aka nayra pusi librot sasispa, uka libronakan sutinakapax akanakawa: ‘Judá ukankir reyinakan crónicas sat libropa’, ‘Judá, ukhamarak Israelan reyinakapan libropa’, ‘Israelan reyinakapan libropa’ ukat ‘Israel, ukhamarak Judá ukankir reyinakan libropa’. Uka pusi libronakax Biblian utjki, 1 Reyes ukat 2 Reyes niya ukham sutinjamäkchisa, janiw Diosan amuytʼayatäpkänti, ukat janirakiw Qullan Qillqatanakamp chik jakhutäpkaspati (1 Rey. 14:29; 2 Cró. 16:11; 20:34; 27:7). Ukanakaxa, nayra sarnaqäwinakat qillqat aliq libronakakïpachänwa, ukanak uñxatasawa Esdras ukat Jeremías profetax kuntï Biblian liyktan uk qillqapxpachäna.

Ukhamawa, yaqhip Biblia qillqirinakaxa, uka tiempon utjkäna uka qillqatanakwa jan ukax libronakwa Biblia qillqañatakix uñxatapxpachäna, ukampis uka qillqatanakax janiw Diosan amuytʼayatäkänti. “Kunanakatix luraski Media, Persia uka markanakan taqi ukanakaxa [libropan] uchatawa”, sasaw Ester 10:2 qillqatax saraki. Ukat Lucasax Jesusan nayra awkinakapat qillqañatakixa, uka tiempon uka tuqit qillqatanakax utjkäna uka qillqatanakwa uñxatpachäna, ukatwa akham säna: “Nayasa ukhamarakiw wali amuyumpi taqi ukanakatxa qalltatpacha suma yatxatta” sasa (Luc. 1:3; 3:23-38). Lucasax Jesusat qillqañatakix yaqha qillqatanaksay uñxatkchïnxa, ukampis Diosan amuytʼayatapunïskiwa, ukhamasti, janiw Diosan amuytʼayatäkit sasinxa pantjassnawa.

Ukat jisktʼan uñstki uka libronakaxa, mä arunxa, ‘Juston libropa’ ukat ‘Tatitun Nuwasiña Libropaxa’ janiw Diosan amuytʼayatäkpachänti. Diosan amuytʼayatasapäna ukhaxa, jichhakamaw uka libronakax Biblian imatäsapäna. Uka pä libroxa, Israel markan uñisirinakapamp nuwasiñanakax utjkäna uka tuqinakatwa poesianaka jan ukax qʼuchunak qillqapxäna, ukanakat qillqaqatawa sasaw Biblia tuqit yatxatat jaqinakax sapxi (2 Sam. 1:17-27). “Uka pachanakanxa, wali suma cantirinakaw utjäna, ukat Israel markax kunjamänsa, kunanaksa lurapxirïna uka tuqinakatwa jupanakax walja poesianaka ukat qʼuchunak qillqapxirïna”, ukanakäpachaw uka qillqatanakaxa, sasaw Biblia tuqit mä qillqatax qhanañcharaki. Ukat khitinakarutï Diosax profecianaka jan ukax unañchäwinak qillqayañatakix ajllkäna uka jaqinakax awisax Diosan jan amuytʼayat qillqatanakwa qillqapxäna, ukampis ukxa Jehová Diosax janiw Qullan Qillqatanakar uchaykiti, kunattix “taqi Qillqatasti Diosan amuytʼayatawa, askirakiw yatichañataki, chiqachañataki, ukhamarak qʼuma jakañan sarnaqañ yatichañatakisa” (2 Tim. 3:16; 2 Cró. 9:29; 12:15; 13:22).

Chiqansa, ukham yaqha libronakan sutinakapax Bibliansay uñstkchixa ukat Biblia qillqirinakax uka qillqatanak uñxatapxchïnsa, janiw Diosan amuytʼayatäpkänti. Ukampis Jehová Diosaw Jupan ‘arunakapjam’ jan ukax Qullan Qillqatanakjam uñtʼatäki uka libronakxa imayatayna, ukax “wiñayatakiw jakarakini” (Isa. 40:8). Ukhamawa, kuntï Biblian jikxattan uka wakiskir iwxtʼanakxa, Jehová Diosaw 66 libronakan jiwasan askisatak uchayatayna, ukhamata “taqi casta suma luräwinakatak suma wakichatäpxaña[s]ataki” (2 Tim. 3:16, 17).