Wiñay jakañ jikxatañataki chʼamachasipxañäni

“Kawkharutix puriñasäki, ukar [puriñatakiw chʼamachasta] [...] chürawi katuqañataki.” (FILI. 3:14.)

1. ¿Kun jikxatañatakis Pablox wal chʼamachasïna?

 APÓSTOL Pablox Criston janïr arkiripäkasax wali aytat mä familianwa qamasïna, Tarsonkir Saulo satarakïnwa. Gamaliel sat wali uñtʼat yatichiriw awkinakapan yupaychäwiparjamax jupar yatichatayna (Hech. 22:3). Taqi kun jikxatani sañjamänwa, ukampis mä akatjamatwa uka yupaychäwi jaytjasin cristianoptäna. Ukat aksaruxa, wiñay jakañ jikxatañatakiw wal chʼamachasïna. Mä arunxa, Jesusamp chika alaxpachan sacerdotjama apnaqañatakiw wal chʼamachasïna. Uka Apnaqäwiw aka Uraqxa mä suma paraisor tukuyani (Mat. 6:10; Apo. 7:4; 20:6).

2, 3. ¿Pablotakix alaxpachan wiñay jakañax kunja askïnsa?

² “Taqi akanakaxa, nayatakix wali askïnwa nayraxa, jichhax janiw kunatakis askïkxiti Cristo layku. Ukat jukʼampis, taqi kunatix nayan utjkitu ukanaksti chhaqatäkaspas ukhamwa amuyta, Cristo Tatituxar uñtʼañax mä jachʼa askïtap layku. Cristo laykuw taqi kunsa apanukta. Taqi kunsa mä jan kunatak servir tʼunäkaspas ukhamwa uñjta” sasaw Pablox säna (Fili. 3:7, 8). Ukhamasti, kuntï Diosat katuqkäna ukaxa, jupatakix wali askïnwa. Inas yaqhanakatakix qamirïñasa aytatäñasa jan ukax wali uñtʼatäñas wali askïchïna, ukampis Pablotakix taqi ukanakax janiw kunäkänsa. Kunatï Dios tuqit chiqäki ukwa yatxatatayna ukat Diosax kunsa jaqinakataki amti uksa yatxatarakitaynawa, ukanakaw jupatakix taqi kunat sipans wali askïnxa.

³ Ukhamasti, Pablox Jehová Diosampir Cristompir uñtʼañatakiw wal chʼamachasïna. Amtañäni, akham sasaw Jesusax Awkipat mayisïna: “Wiñay jakañax juma sapa chiqpach Diosar uñtʼañanwa utji, ukhamarak Jesucristoru kawkïrirutix jumax khitankta ukaru” sasa (Juan 17:3). Chiqpachapuniw Pablox wiñay jakañ jikxatañ munäna, ukatwa Filipenses 3:14 qillqatan akham säna: “Kawkharutix puriñasäki, ukar puriñataki, alaxpachan churäwi katuqañataki, kunatakitix Diosax Cristo Jesús tuqix jawskistu uk katuqañataki [chʼamachasiñäni]” sasa. Ukhamaw Pablox Diosan Apnaqäwipan apnaqañatakisa wiñay jakaña jikxatañatakis wal chʼamachasïna.

Aka Uraqin wiñay jakaña

4, 5. ¿Kunsa Diosan munañap luririnakax katuqapxani?

⁴ Chiqas Diosan munañap luririnakatxa, niya taqinjamaw paraisoptayata mä suma Uraqin jakasipxani, ukhamasti uk jikxatañatakix wal chʼamachasiñasawa (Sal. 37:11, 29). Ukampis ¿chiqapunit aka Uraqin wiñay jakañax utjani? Uka tuqitxa akham sasaw Jesusax säna: “Kusisiñanïpxiw llampʼu chuymaninakaxa, jupanakarakiw Diosan arsutaparjama uraqi katuqapxani” sasa (Mat. 5:5). Ukatxa Jesusaw aka Uraqi apnaqani, kunjamtï Salmo 2:8 jiskʼa tʼaqax siski ukhama, ukat 144.000 ajllit cristianonakaw Jesusamp chika alaxpachan apnaqapxarakini (Dan. 7:13, 14, 22, 27). Ukat yaqha uwijanakax aka Uraqinwa jakapxarakini, mä arunxa, jupanakataki qalltatpach wakichatäki uka wiñay jakañwa katuqapxani (Mat. 25:34, 46). Taqi ukanakax chiqapuniw phuqasini, kuna laykutix Diosax ‘janipuniw kʼariskaspati’ (Tito 1:2). Ukhamasti, kunjamtï Josué tatax Diosan arsutanakapar atiniskänxa, ukham atinisiñasarakiwa. Jupax akham sasaw israelitanakar säna: “Diosasti taqi suma arunakapwa jumanakampi phuqhi, kunjamtï jupax arsüna ukhama. Janiw kuna arunakapas jan phuqhasisax pasawaykiti” sasa (Jos. 23:14).

 ⁵ Aka urunakanxa jan walinakakiw kawkins utjaski, ukampis Diosax aka Uraqitaki amtanakap phuqxani ukhaxa, janiw ukhamäxaniti. Janiw jiwayasiñasa chʼaxwañasa tʼaqhisiñas utjxaniti. Ukat machʼanakasa usunakasa jiwañas tukusxarakiniwa. Janiw khitis usuntxaniti, ukat Uraqix mä suma paraisor tukuyatäxaniwa. Chiqansa, kunja sumänis ukxa janiw sum amuyksnati. Sapürus wali kʼuchikiw jaqix qamasxani. ¡Diosaw uka suma jakasiñxa churistani!

6, 7. 1) Kuntï Jesusax Diosan Apnaqäwipan lurkani ukxa, ¿kunjamsa Jesusax uñachtʼayäna? 2) ¿Jiwatanakatakix kuna suytʼäwis utji?

⁶ Kunapachatï Jesusax aka Uraqinkkäna ukhaxa, Diosan qullan ajayupaw jupxankäna, ukhamatwa kunsa Diosan Apnaqäwipan lurani ukxa sum uñachtʼayäna. Mä kutixa, kimsa tunka kimsaqallquni maranak usuntat mä suchu jaqiruw Jesusax qullatayna. Ukat uka jaqix sarnaqxänwa sasaw Bibliax qhanañchi (Juan 5:5-9 liytʼasiñapawa). Ukat yaqha chiqanxa “nacïwipatpacha mä juykhu jaqiruw” qullarakitayna. Ukampis khitis ukham qulltam sasaw uka jaqir jisktʼapxatayna, ukat jupax akham sänwa: “Janiw kunapachas akham ni khititsa istʼasirïkiti: ‘Nacïwipatpach juykhu jaqiruw qullatayna’ siri. Aka jaqitix jan Diosat jutkaspaxa, janiw kuns lurkaspati” sasa (Juan 9:1, 6, 7, 32, 33). Chiqansa, Jesusax Diosan chʼamapampiw taqi ukanak luräna. Kawkir sarasas ‘usutanakxa kʼumaraptayapunirïnwa’ (Luc. 9:11).

⁷ Ukat Jesusax janiw usutanakaruki qullkänti, jan ukasti jiwatanaksa jaktayänwa. Mä kutix 12 marani mä imill wawaw jiwxatayna. Ukat awk taykapax wal jachapxäna. Ukampis Jesusax akham sänwa: “Imill wawa, jumaruw sisma, sartxam” sasa. ¡Ukat uka wawax sarthapxänwa! ¿Kunjamakis awk taykapas yaqhanakas uk uñjasax jikxatasipxpachäna uk amuyasmati? (Marcos 5:38-42 liytʼasiñapawa.) Kunapachatï Jesusax aka Uraqi apnaqxani ukhaxa, ukhamaw jiwatanakax ‘wali muspharkañ’ jaktanipxani, kuna laykutix jiwatanakatxa aski jaqinakas jan aski jaqinakas jaktanipxaniwa (Hech. 24:15, MT; Juan 5:28, 29). Mayampis jakañ qalltapkaspa ukhamwa wiñayataki jaktanipxani.

8, 9. 1) Cristox Waranq Maranaka apnaqxani ukhaxa, ¿Adanat katuqat juchampix kunas kamachasini? 2) ¿Jaktanitanakax kunjam taripatäpxanisa?

⁸ Ukatxa, janiw jiwatanakarux juchañchañataki jaktayaskaniti. Mä arunxa, khitinakatix jaktanipkani ukanakaxa, janiw nayra juchanakaparjam taripatäpkaniti (Rom. 6:7). Cristox Waranq Maranaka apnaqkani ukhaxa, kuntï jiwatapampix jikxatawayki ukarjamaw istʼasir jaqinakarux yanaptʼasini, ukhamasti Adanat katuqat juchaxa, jukʼat jukʼatwa chhaqtxani (Rom. 8:21). Ukat Jehová Diosax “wiñayatakiw jiwañarux tʼunjani, taqi jaqinakana nayranakapatsti jachanakapsa pichararakiniwa” (Isa. 25:8). Ukatxa, yaqha ‘librow’ jistʼarasini sasaw Bibliax qhanañcharaki, ukhamasti uka tiemponxa, kunjam sarnaqañas wakisini ukaw jaktirinakar yatichasini (Apo. 20:12). Niyakixay Uraqix mä paraisor tukuyatächinixa, “kunatix chiqapäki” ukwa jaqinakax yatiqapxani (Isa. 26:9).

⁹ Ukhamasti, janiw Adanat katuqat jucharjamax taripatäpkaniti. Apocalipsis 20:12 jiskʼa tʼaqax akham siwa: “Jiwatanakasti luräwinakaparjam uñjatäpxänwa, kunjämtï uka libronakan qillqatäkänsa ukhamaru” sasa. Mä arunxa, kuntï jiwatat jaktxasax lurapxani ukarjam taripatäpxaniwa. ¡Ukhamaw Diosax munasiñat jan ukax khuyapayasiñat chiqapar uñjani! Ukat kuna jan walinakantï janïr jiwkasax tʼaqhisipkäna ukanakaxa qʼala ‘armatäxaniwa’, janiw khitis ukanakat ‘amtasxaniti’ (Isa. 65:17). Chiqansa, machaq suma yatichäwinakaw utjani, ukhamasti janiw kuna jan walinakat amtasiñas utjkaniti, taqi kunas wali sumäxaniwa (Apo. 21:4). Ukat Armagedón pasiri ‘walja jaqinakax’ wali sumaw jakasipxarakini (Apo. 7:9, 10, 14).

10. 1) ¿Paraison jakasiñax kunjamänisa? 2) ¿Kunjamatsa uka suma winay jakañ jikxatañatakix chʼamachasisma?

¹⁰ Paraisonxa janiw usuntañasa jiwañas utjxaniti. Janiw khitis “usutätwa” sisxaniti (Isa. 33:24). Uka tiemponxa, sapa mayniw sapa  alwatjama wali sum sartxani, sapürus wali kʼuchiki qamasiñataki. Ukat irnaqäwinakas chuymar purtʼkirirakïniwa, janiw jan wali jaqinakan muyuntatax jakxapxaniti. Chiqasa, ukham sum jakasiñaswa Diosax muni. Ukampis ¿janit Isaías 33:24 ukat 35:5-7 jiskʼa tʼaqanak liytʼañax wakiskaspa? Uk liytʼasax ukankkasmas ukham amuyasiñamawa. Ukhamatwa uka suma wiñay jakañ jikxatañatakix jukʼamp chʼamachasisma.

Wiñay jakañ aptʼasiwayapxi

11. Salomón chachax kunjamsa apnaqañ qalltäna uk qhanañchtʼma.

¹¹ Niyakixay jiwasax wiñay jakañan utjatap yatxstanxa, uk jikxatañatakix wal chʼamachasiñasawa, jan chʼamachasksna ukhax aptʼassnawa. Amuytʼañataki, nayra Israel markanx mä apnaqiriw utjäna, Salomón satänwa, qalltkasax Diosaruw yatiñkankaña ukat chʼikhikankaña markap sum apnaqañatakix mayisitayna (1 Reyes 3:6-12 liytʼasiñapawa). “Diosasti Salomonaruxa wali yatiñ kankañwa churäna, ukhamarak chʼikhi kankaña” sasaw Bibliax qhanañchi. “Salomonan yatiñ kankañapasti jiltʼatänwa Egiptonkïrinakata sipana, ukhamarak inti jalsu tuqinkïrinakata sipansa.” (1 Rey. 4:29-32.)

12. ¿Israel marka apnaqirinakarux kuna jan walinakatsa Jehová Diosax janïräkipan amuytʼayäna?

¹² Jehová Diosax janïräkipanwa markap apnaqirinakarux jan walinakat amuytʼayatayna. “Reyix janiw walja caballonakanïñapäkiti” ukat “janirakiwa uka reyix walja warminakanïñapäkiti, jan jupan Tatitu Diosat jithiqtañapataki” sasaw sum amuytʼayäna (Deut. 17:14-17). Amuytʼañäni, walja caballonakanïsax janis Jehová Diosar atiniskaspa, pachpa markan utjiri ejercitorukis atinisxaspa ukhamäspänwa. Ukat walja warminïñax janiw walïkarakïnti, inas yaqhipax kʼari diosanakar yupaychir markanakat jutapxchispäna, ukhamatwa apnaqirin chuymapsa Jehová Diosar yupaychañatxa maysar uñtayapxaspäna.

13. ¿Kunjamsa Salomonax Diosan mä churäwip aptʼasïna?

 ¹³ Ukampis Salomonax janiw istʼkänti. Jan ukasti, kuntï Jehová Diosax jan lurapxamti siskäna ukwa luräna. Waranq waranqa caballonak althapïna ukat caballot saririnakapas waljarakïnwa (1 Rey. 4:26). Ukatxa, 700 warminakampi casaratänwa, ukat 300 warminakampiw ukhamaki jakarakïna, chiqas waljaniw uka warminakatxa Diosar jan yupaychir markanakatäpxäna. Ukatsti “warminakapax [Salomonan] chuymapxa yaqha diosanak tuqiruw uñtayapxäna, Salomonasti janiw taqi chuyma Tatit Diosapar” luqtxänti. Salomonax ukhamaw warminakapan wiytatax kʼari diosanakar yupaychir sarxäna. Ukatwa Jehová Diosax jupar akham säna: “Jichhasti reyïñamxa apaqxämawa” sasa (1 Rey. 11:1-6, 11).

14. ¿Jan istʼasirïtap laykux Salomonas ukat Israel markas kunarus purtʼasipxäna?

¹⁴ Diosan markap apnaqañax wali askipunïnwa, ukampis Salomonax janiw ukham uñjxänti. Kʼari diosanakarukiw yupaychxäna. Ukat tiempompix markpachaw saranukxäna, ukhamatwa 607 maranxa jan walir purtʼasipxäna, tʼunjataw uñjasipxäna. Ukat inas qhipatxa mayampi chiqa yupaychäwi uttʼayasipxchïna, ukampis Jesusax jupanakat akham saskakïnwa: “Jumanakatxa Diosan reinopax apaqatäniwa, churasirakiniw khitinakatix horasapar achunak churkis ukanakaru” sasa. Uka qhipatxa akham sarakïnwa: “Uñjapxamaya, kunjämatix jumanakan utanakamax ina chʼusar tukuni uka” sasa (Mat. 21:43; 23:37, 38). Jïsa, Diosar jan istʼasax ukhamaw jan walir purtʼasipxäna, janiw Diosan markapjam uñtʼatäxapxänti. Khä 70 maranwa Jerusalén markas Diosar yupaychañ utas qʼala allinukut uñjasïna ukat jiwañat qhispirinakas katuntataw uñjasipxäna.

15. Kunatix chiqpachapun wakisirïki ukanakxa, ¿khitinakas maysar apanukupxatayna?

¹⁵ Jichhax Judas Iscariotet parltʼarakiñäni, jupax Jesusan mä apostolapänwa. Kunjamsa Jesusax yatichäna uk sum yatïna ukat Diosan qullan ajayupampix kunjamsa milagronak luräna uksa sum uñjarakïna. Ukampis Judasax jan wali amtanakapampiw atipayasïna. Jesusampi apostolanakampix qullq imasipxäna, ukat ukxa Judasaw katüna. Ukampis “jupax lunthatänwa, [...] uka bolsatsti lunthatasirïnwa” (Juan 12:6). Kunapachatï Jesusar kimsa tunka qullqir aljantkäna ukhaw wali jachʼa juchar purtʼasitayna, Diosan Yuqaparuw jan wali jaqinakar katuntayäna (Mat. 26:14-16). Ukat yaqha jan wali jaqix Demas satarakïnwa, jupax apóstol Pablomp chik sarnaqirïnwa. Jupax ukhamarakiw jan wali amtanakapampix atipayasitayna. Ukatwa Pablox 2 Timoteo 4:10 qillqatan jupat akham säna: “Demas satax jaytanukuwayxituwa, jupasti aka uraqin yänakaparuw jukʼampi munäna” sasa (Proverbios 4:23 liytʼasiñapawa).

Sapa maynin yatiqasiñasataki

16, 17. 1) ¿Kunjamsa Supayax aynachtʼayañ munistu? 2) ¿Kunas Supayan yantʼanakapar jan ukax sipitanakapar atipañ yanaptʼistani?

¹⁶ Chiqansa, sapa mayniw kunatï Biblian qillqatäki uka sarnaqäwinakat amuytʼasiñasa, Diosan Arupax akham siwa: “Ukanakasti qillqatawa jiwasanakan amuytʼasipxañasataki, ukatsti jan ukham lurañasataki” sasa (1 Cor. 10:11). Ukat aka qhipa jan wali urunakanxa, jukʼamp amuytʼasiñasawa (2 Tim. 3:1, 13).

¹⁷ ‘Akapach diosaxa’, mä arunxa, Supayax “tiempopan jukʼakïtapa” sum yati (2 Cor. 4:4; Apo. 12:12). Ukatwa Jehová Diosan taqi luqtirinakapar wal aynachtʼayañ munistu. Niyakixay akapachax munañapankchixa, kunayman tuqitwa sallqjañ munistu. Ukampis jiwasax ‘Diosan jachʼa chʼamapwa’ katuqtanxa, ukaw Supayan sipitanakapat amuyasiñ yanaptʼistu (2 Cor. 4:7). Kunsay Supayax luraskpan uka chʼamaw yantʼanakapar jan ukax sipitanakapar atipañ  yanaptʼistani. Ukhamasti, jan qarjtasa Jehová Diosan ‘qullan ajayup’ mayiskakiñäni (Luc. 11:13).

18. ¿Kunjamsa aka ñanqha pachar uñjañasa?

¹⁸ Maysa tuqitxa, niyaw Supayan munañaparjam apnaqat akapachat qhispiñäni, uk yatiñaw wal chʼamañcharakistu. “Akapachax tukusirikiwa jan wali luräwinakapamppacha, ukampis kawkïritix Diosan munañap lurki ukax wiñayatakiw jaki.” (1 Juan 2:17.) Ukhamasti, maynitix Jehová Diosamp sum apasiñat sipansa akapachan yänakapa munaskaspa, jan ukax ukanakataki lupʼiskaspa ukhaxa, janipuniw walïkaspati, janipuniw pisi amuyunïñ munktanti. Ukampis aka jan wali pachat qhispiñasatakiw Jehová Diosax cristiano tama churistu. Ukat uka Uraqin wiñay jakañ katuqañ munasaxa, aka arunakar taqi chuym atinisiñasawa, Diosan Arupax akham siwa: “Ñanqha luririnakax uraqit jaqunukutäpxaniwa, Tatitur suytʼirinakasti uraqin jakasipxani” sasa (Sal. 37:9). Ukhamasti, kuntï Diosax churapxämaw siski uk katuqañatak wal chʼamachasiñäni.

¿Amttati?

• Kuntï Diosax churapxämaw siski ukxa, ¿kunjamsa Pablox uñjäna?

• Jiwatat jaktanirinakaxa, ¿kunjam taripatäpxanisa?

• ¿Kunjam sarnaqañas jumatakix wali askïspa?

[Jisktʼanaka]

[12, 13 jananakan fotopa]

Biblian paraíso tuqit liytʼasaxa, ¿ukankkasmas ukhamti amuyasta?