Jesusat yatiqasisa familjam sarnaqapxañäni
Jesusat yatiqasisa familjam sarnaqapxañäni
“Cristox [...] mä uñachtʼäwi [jumanakarux churapxtam], ukhamat kayup arkapxañamataki.” (1 PED. 2:21.)
1. 1) ¿Kunanak lurañsa Jesusax Awkipar yanaptʼatayna? 2) ¿Kunjamsa Jesusax jaqinak uñjasax jikxatasïna?
KUNAPACHATÏ Diosax alaxpacha ukat akapacha lurkäna ukhaxa, Jilïr Yuqapax Jupampïskänwa. Chiqas jupaw Awkiparux kunayman animalanaka ukat quqanak lurañ yanaptʼatayna, ukhamat jaqix mä suma paraison jakasipxañapataki. Ukat aka Uraqir jutkäna ukhaxa, Jesús sutimpi uñtʼatänwa. Jupasti jaqinak uñjasax wal kusisïna (Gén. 1:26, 27).
2. 1) ¿Kunsa Jehová Diosax jucharar jaqinakar yanaptʼañataki churawayistu? 2) Kuna kasta iwxanaksa Bibliax churistu uk may qhanañchtʼma.
2 Adanamp Evampi juchachasipkäna ukhat aksaruxa, jaqinakar juchat kutsuyañwa Jehová Diosax amtawayi. Ukatwa Yuqapar jiwas layku jakäwip luqtasiñapatakix khitanitayna (Rom. 5:8). Ukat juchararäkstansa, kunjamsa sum jakassna ukatakiw Jehová Diosax Arup churistu (Sal. 119:105). Arupan utjki uka suma iwxtʼanakaw familian kusisita ukat mayachtʼat jakasiñs yanaptʼarakistu. Amtañäni, familia tuqit parlkasinxa akham sasaw Génesis librox qhanañchi: “Chachax awkipsa, taykapsa jaytxanixa, warmipampi mayachasxañataki, panpachanisti mä sapa jaqikïpkaspasa ukhamäpxaniwa” sasa (Gén. 2:24).
3. 1) ¿Chacha warmi sarnaqañ tuqitxa Jesusax kuns yatichäna? 2) ¿Kunsa aka yatichäwin uñjañäni?
3 Chacha warmix jan jaljtasaw jakasipxañapa sasaw Jesusax aka Uraqinkkasax yatichäna. Ukat familian sum jakasiñatakisa chacha warmjam sum apasipxañapatakis kunanakas yanaptʼaspa ukat kunanakas jan waltʼaykaspa ukanaksa sum qhanañchäna (Mat. 5:27-37; 7:12). Ukhamasti kunjamsa Jesusan yatichäwinakapasa sarnaqäwipas chachanakaru, warminakaru, awk taykanakaru ukat wawanakarus familian kusisit jakasiñ yanaptʼaspa uk jichhax uñjañäni.
Chachax warmipar sum uñjañapawa
4. ¿Kuna tuqinsa cristiano chachanakax Jesusjamäpxaraki?
4 Kunjamtï Diosax Jesusar taman pʼiqtʼañapatak uttʼaykixa, ukhamarakiw chacharux familiapan pʼiqtʼañapatak uttʼayi. Ukat apóstol Pablox akham sänwa: “Chachax warmin pʼiqipawa, kunjämatix Cristox [taman] pʼiqipäki ukhama. Cristox [taman] qhispiyiriparakiwa; [tamasti] jupan cuerpoparakiwa. Chachanaka, munasipxam warminakamaru, kunjämtix Cristox [tamaru] munasi, ukhamarak jakañapsa jupa layku aptʼasiwayi ukhama” sasa (Efe. 5:23, 25). Kunjamtï Jesusax arkirinakapar munaskänxa, ukhamarakiw cristiano chachax warmipar munasiñapa. Ukhamasti, kunjamsa Jesusax Diosan uttʼayat pʼiqtʼirjamax mayninakar uñjäna uk jichhax yatxatañäni.
5. ¿Kunjamsa Jesusax arkirinakapar uñjäna?
5 Jesusax ‘llampʼu chuymani, altʼat chuymani’ ukham jaqïnwa (Mat. 11:29). Kunsa wali sum phuqirïna, janiw ukhamak jaytjkänti (Mar. 6:34; Juan 2:14-17). Wakiskäna ukhax munasiñampiw arkirinakaparux chiqañchäna (Mat. 20:21-28; Mar. 9:33-37; Luc. 22:24-27). Janipuniw tuqirïkänti ni jiskʼachirïkarakïnsa. Ukatxa janirakiw inamayas jupanakar yatichkaspa ukham amuyasax arkirinakapar jiskʼachirïkänti. Jan ukasti, jupanakarux wal munasïna ukat kuna askinaktï lurapkäna ukanak uñjasax walik ukham lurapxtaxa, sasaw chʼamañchtʼäna (Luc. 10:17-21). Ukham munasir ukat khuyapayasir jaqïtap uñjasaw arkirinakapax jupar respetapxarakpachäna.
6. 1) Kunjamtï Jesusax arkirinakapar uñjkäna ukatxa, ¿kunsa chachanakax yatiqasipxaspa? 2) ¿Kamsasas Pedrox chachanakar iwxtʼäna?
6 Cristiano chachanakax Jesusat yatiqasipxañapawa, janiw qhurüpxañapäkiti ni munañanakaparus taqi kun apnaqapxañapäkiti. Jan ukasti warmiparux wali munasiñampi ukat respetompiw uñjapxañapa, janiw jupanakan askipak thaqhapxañapäkiti. Jesusat yatiqasis warminakamaru jachʼar aptapxam sasaw apóstol Pedrox chachanakar iwxtʼäna (1 Pedro 3:7 liytʼasiñapawa). Ukhamasti, kunjamsa mä cristianox warmipar jachʼar aptaspa ukat munasiñampi pʼiqtʼaspa uk jichhax uñjañäni.
7. ¿Kunjamsa mä cristianox warmipar jachʼar aptaspa? Mä uñachtʼäwimp qhanañchtʼma.
7 ¿Kunjamsa mä cristianox warmipar jachʼar aptaspa? Familiataki janïr kuna amtar purisasa, kunjamsa warmipax jikxatasi, kunsa jupax muni ukanak yatxatasin ukarjam amtañapaw wakisispa. Amuytʼañataki, inas chachax yaqha irnaqäw thaqhä jan ukax yaqha chiqaruw jakasir sarañäni sasin familiatak amtchispa. Ukhamasti ukanakatakix warmir jisktʼañapawa, ukhamatwa jachʼar aptatap uñachtʼayani. Ukat yaqha chiqanakar uñatattʼasir sarañ tuqitsa jan ukax qullqi tuqitsa jupar jisktʼañaparakiwa. Chiqas ukham lurañax wali askiwa, ukhamatwa chachax warmipampi arustʼasisax suma amtanakar purispa ukat warmis chachar yanaptʼarakispa. Ukham lurani ukhaxa, familiatakix wali askïniwa (Pro. 15:22). Kawkïr cristianotï warmipar sum uñjani ukhaxa, warmipax respetaniwa ukat wal munasirakini, ukampis janiw ukakïkiti, Diosan nayraqatapanxa wali suma uñjatarakïniwa (Efe. 5:28, 29).
Warmix chachapar respetañapawa
8. ¿Kunatsa Eva warmit yatiqasiñax jan walïki?
8 Jesusax Awkiparux respetapunirïnwa, jupat yatiqasisaw warminakax chachanakapar respetapxañaparaki. ¡Jesusax janiw Eva warmjamäkänti! Warminakax janiw Evat yatiqasipxañapäkiti jupax jan wal luräna. Adanaw chachjamax familiapan pʼiqtʼani ukat jupa tuqirakwa yatichäxa, sasaw Jehová Diosax säna. Ukampis kuntï Diosax Adanar siskatayna uk jan istʼasaw jan wal luräna (Gén. 2:16, 17; 3:3; 1 Cor. 11:3). Chiqas Evax sallqjataw uñjasïna, ukampis kunapachatï mä asirux “Diosax yatiwa” sasin säna ukhaxa, jupax chachaparuw jisktʼäñapäna. Ukampis janiw uk lurkänti, jan ukasti aka achu manqʼantam sasaw Adanar säna (Gén. 3:5, 6; 1 Tim. 2:14).
9. Istʼasirïñxa Jesusat yatiqasiñasawa, ¿kunatsa ukham sistanxa?
9 Ukampis Jesusax janiw akchʼas Eva warmjamäkänti, Pʼiqtʼiriparux istʼapunirïnwa. Maysa tuqitxa, janirakiw “Diosjam uñjatäñ munkänti”, mä arunxa janiw jupas Diosäkaspa ukham amuyaskänti. Jan ukasti, “maysaruw Diosa kankañapxa apanuku, [ukat] mä uywataruw tuku” (Fili. 2:5-7). Jichhax alaxpachan Apnaqirjam uttʼayatäkchisa, pachpa amuyunikïskiwa. Altʼat chuymampiw Awkiparux istʼi ukat atinisiraki (Mat. 20:23; Juan 5:30; 1 Cor. 15:28).
10. ¿Kunjamsa mä cristiano warmix chachapar istʼasin respeto uñachtʼayäspa?
10 Kunapachatï mä cristiano warmix Cristot yatiqasisa chachapar istʼi ukhaxa, wali askiwa (1 Pedro 2:21; 3:1, 2 liytʼasiñapawa). Amuytʼañataki. Mä waynitux kuntï munki uk lurañatakiw mamapar arxayi, ukampis tatapamppachar sañaw wakisispa. Ukat mamapatï uka tuqit chachapamp jan parlkchi ukhaxa, akham sasaw wawapar jisktʼañapa: “¿Tatamar sistati?” sasa. Janitï ukhamäkchi ukhaxa, jupaw chachapampix parlañapa, ukhamata mä amtar puriñataki. Ukat awkitï jan munirjamäkani ukhaxa, panipakiw arustʼasipxañapa. Ukampis warmix “¿kunatsa jan munkta?” sasin wawap jakʼat chachapar kutkataspa ukhaxa, janipuniw walïkaspati (Efe. 6:4).
Awk taykax Jesusat yatiqasipxañapawa
11. ¿Kunsa awk taykax Jesusat yatiqasipxaspa?
11 Jesusax janiw warminïkänsa ni wawanïkansa, ukampis awk taykanakax jupat yatiqasipxaspawa. ¿Kunatsa? Kunattix arunakapampisa luratanakapampisa wali munasiñampi ukat llampʼu chuymampiw arkirinakapar yatichäna. Ukat kuna luräwtix jupanakar churkäna ukanak sum phuqañsa yaticharakïnwa (Luc. 8:1). Ukat arkirinakapax Jesusar uñjasaw maynit maynikam sum uñjasiñ yatiqapxañapäna (Juan 13:14-17 liytʼasiñapawa).
12, 13. Diosan kamachinakap wawanakapar sum yatichañatakixa, ¿kunsa awk taykanakax lurapxañapa?
12 Wawanakax awk taykar uñjasaw kunsa lurañ yatipxi. Ukhamax awk taykax akham jisktʼasipxañapawa: “¿Kunsa wawanakar yatichasktanxa? ¿Televisión uñchʼukisas jan ukax kusistʼañanakar sarasas qhawqha tiempsa aptʼasktanxa? ¿Yatiyir sarañataki ukat Bibliat yatiqañatakix qhawqha tiempsa apstʼasisktanxa? ¿Familiasanx kunas nayranki? ¿Diosar yupaychañat nayranki? ¿Ukarjamat kun lurañsa amttanxa?” sasa. Chiqansa, wawanakar sum yatichañatakixa awk taykaw nayraqat Diosan Arupat taqi chuym yatxatapxañapa (Deu. 6:6).
13 Awk taykatix Biblian kamachinakaparjam taqi kunan sarnaqapxani ukhaxa, wawanakax jankʼakiw uk amuyapxani, ukat awk taykan kun satas taqi chuymaw katuqasipxani. Ukampis awk taykax jan uka kamachinakarjam sarnaqapkani ukhaxa, Biblian yatichäwinakapax janis askïkaspa ukhamwa amuyapxani ukat janiw ukarjam sarnaqañ munapkaniti. Ukatxa, akapachan munañaparjamakiw sarnaqañ munapxani.
14, 15. ¿Awk taykax kuna askinaksa wawanakapar yatichapxaspa, ukat kunjamsa lurapxaspa?
14 Wawanakar sum uywañatakixa, janiw kunayman yänak churañakix wakiskiti, ukwa cristiano awk taykanakax sum yatipxi. Ukat kunjamsa jakasïta, kawkins irnaqäta sasin qullqi thaqañaruk wiytapxaspa ukhax janiw walïkaspati (Ecl. 7:12). Diosamp sum apasiñaw ukat ukarjam sarnaqañaw nayrankañapa sasaw Jesusax arkirinakapar yatichäna (Mat. 6:33). Ukhamax awk taykax Jesusat yatiqasipxañapawa ukat wawanakaparux Diosar jukʼamp luqtapxañapatakiw yanaptʼapxañapa.
15 Kawkir jilat kullakanakatï Diosatak sapür irnaqtʼasipki, ukanakar uñtʼayañaw wakisirakispa, jupanakat yatiqasisaw wawanakax nayrar sum sarxarupxaspa. Precursoranakampi tamanak tumptʼir jilatampi ukat uka jilatan warmipampi parlapxaspa ukhax wali askïspawa. Ukat misioneronaka, Betelan irnaqir ukhamarak tantachasiñ utanaka lurañataki yaqha markanakat jutapki uka jilat kullakanakasa kunja kusisitas Jehová Diosar luqtasax jikxatasipxi, ukwa wayn tawaqunakarux parltʼapxani. Chiqas jupanakax wali suma experiencianakanïpxiwa. Ukat kunjamsa Diosar luqtäwipan chʼamachasipxi uk uñjasaxa, kun lurañas wali askïspa ukat sapüru Diosar luqtaskakiñatakixa, yatiqañ utan kunanak yatiqañas wakisispa ukanak sum amuytʼasiñwa yanaptʼani.
Wawanakax Jesusat yatiqasipxañapawa
16. ¿Kunjamsa Jesusax José ukat María awk taykapar ukhamarak alaxpachankir Awkipar respeto uñachtʼayäna?
16 Wayn tawaqu, jumax Jesusat yatiqasiñamarakiwa. Jupax José ukat María sat awk taykaparux istʼapunirïnwa (Lucas 2:51 liytʼasiñapawa). Awk taykapax juchararäpkchïnsa, wali respetompiw jupanakar uñjäna, kunattix Jehová Diosaw jupar uywañatakix Joseyampir Mariampir ajllitayna (Deu. 5:16; Mat. 15:4). Ukat kunapachatï Jesusax jilïrïxän ukhaxa, alaxpachankir Awkiparux istʼapunïnwa, janipuniw yantʼatas Jupat jithiqtkänti (Mat. 4:1-10). Jichhax awk taykamar jan istʼañataki yantʼata uñjasïta ukhaxa, ¿kamachasmasa? ¿Kunjamsa Jesusat yatiqasisma?
17, 18. 1) ¿Kuna yantʼanakansa wayn tawaqunakax uñjasipxi? 2) ¿Wayn tawaqunakax kun amtasas jan waltʼäwinakar saykatapxaspa?
17 Chiqas yatiqir masinakamax Biblian iwxanakaparjam sarnaqañxa janiw munapkaniti. Inas kunatï jan walïki ukanak lurayañ munapxchïtam ukat janiw satax larusipxchini. Ukampis ukham jiskʼachataxa, ¿kamachätasa? Ak amtañamawa, jumatï jupanakar axsaräta ukat kuntï mayipktam uk luräta ukhaxa, awk taykamaru ukat Jehová Diosaruw chuym ustʼayäta. ¿Ukat masinakaman munañaparjam sarnaqasax kunarus purtʼasisma ukanak amuyastati? Inas precursorjama, irpir chuymanin yanapiripjam ukat kawkhantï yatichirinakax wal munaski ukar sarañ amtasksta jan ukax Betel utan irnaqir sarañ munasksta. Ukampis ¿masinakamar yatkattasax uka amtanakam phuqasmati?
18 Ukhamax wayn tawaqu, kunapachatï yantʼanakan jikxatasïta ukhaxa, Jesusat amtasiñamawa. Jupax janipuniw yantʼanakamp atipayaskänti, jan ukasti jan axsartʼasaw Diosan yatichäwinakapxa arxatäna. Kunapachatï masinakamax jan walinak lurayañ munapxätam ukhaxa, Jesusat amtasiñamawa, jupan sarnaqäwipaw uka jan walinakar “janiw” sañatakix chʼamachtʼätamxa. Ukatxa kunjamsa Diosar wali kusisita wiñayatak luqtasma uk amtañamarakiwa, kunjamtï Jesusax lurkäna ukhama (Heb. 12:2).
Kunjamsa familian wali kusisit jakassna
19. ¿Kunjamsa familian wali kusisit jakassna?
19 Jehová Diosampi, Jesusampix kunatï askïki ukwa jaqinakatakix munapxi. Ukhamax pantjasirïkasas kusisit jakassnawa (Isa. 48:17, 18; Mat. 5:3). Jesusax janiw kusisit jakasiñ tuqitxa aliqakix arkirinakapar yatichkänti, jan ukasti sarnaqatapampiw mä suma uñachtʼäwi jaytawayäna. Kunjamsa sarnaqañasa ukat kunanakatsa amuyasiñasa ukanakxa, wali sum sarnaqatapampix uñachtʼayäna. Chiqas familianxa taqiniw Jesusat yatiqassna. Ukhamax chachanaka, warminaka, awk taykanaka, wawanaka, ¡Jesusat yatiqasipxañäni! Jiwasatï yatichäwipar iyaw sañäni ukat ukarjam sarnaqañäni ukhaxa, wali kusisitaw familian jakasiñäni.
¿Amttati?
• Diosaw chacharux warmin pʼiqtʼiripjam uttʼayi, ¿kunjamsa chachanakax uk uñjapxañapa?
• ¿Warminakax kunsa Jesusat yatiqasipxaspa?
• Jesusax arkirinakapar wali sum uñjäna, ¿jupat yatiqasisax kunjamsa awk taykanakax wawanakapar uñjapxañapa?
• ¿Wayn tawaqunakax kunanaksa Jesusat yatiqasipxaspa?
[Jisktʼanaka]
[8 janan fotopa]
Familiataki mä amtar puriñatakixa, ¿kunsa mä cristianox lurañapa?
[9 janan fotopa]
Mä cristiano warmix kunaymanitwa chachapar respetatap uñachtʼayaspa
[10 janan fotopa]
Wawanakax awk taykapatwa askinak yatiqasipxi