Jesusat yatiqasisa jan axsaras yatiyapxañäni

“Diosaw nanakaru yanapapxitu jupan qhispiyasiñ arunakap taqi iyawsañampi jumanakar yatiyañataki.” (1 TES. 2:2.)

1. ¿Diosan Apnaqäwipat suma yatiyäwinakax kunatsa wal kusisiyistu?

 ¡SUMA yatiyäwinak istʼañax wali askipuniwa! Chiqansa, Jesusax Diosan Apnaqäwipat yatiykäna ukax wali suma yatiyäwinakapuniwa, janiw yaqha ukham suma yatiyäwix utjkaspati. Uka yatiyäwinxa, janiw tʼaqhisiñasa, usuntañasa, usuyasiñasa ni jiwañas utjxaniti siwa. Ukat mä suytʼäwi churistu, Diosan amtäwinakap amuytʼañwa yanaptʼistu ukat Jehová Diosampi sum apasiñwa yaticharakistu. Ukanak istʼasax taqiniw kusisipxaspa sasaw maynix amuyaspa. Ukampis janiw taqinix kusisipkiti.

2. “Janiw sumankañxa apankti” sasaxa, ¿kuns Jesusax sañ munäna?

² Jesusax akham sasaw arkirinakapar säna: “Janiy amuyapxamti nayax akapachar sumankañ churiris jutkirista ukhamxa. Chiqpachansa janiw sumankañxa apankti, jan ukasti jan waltʼayasiñanakakwa apantxa. Jaqiru awkipampi pitthapiriw jutta, phucharusti taykapampi, yuxchʼarusti taykchʼimpi. [‘Jaqin uñisirinakapasti kikpa utapankirinakatäniwa’, MT]” sasa (Mat. 10:34-36). Chiqans ukhamäskapuniwa, Diosan Apnaqäwipat istʼañat sipansa niya taqiniw jan istʼañ munapkiti. Ukat yaqhipax familiarapäkchisa jupa contraw saytʼapxi.

3. ¿Kunas jan qarjtas yatiyaskakiñatakix yanaptʼistani?

³ Kuntï Jesusax yatiykäna, uka pachpa yatiyäwinakwa jichhürunakan yatiytanxa, ukat kunjamtï nayrapachax jan istʼapkänxa, ukhamarakiw jichhürunakan jan istʼañ munapkiti. Ukatwa Jesusax arkirinakapar akham säna: “Janiw khiti uywatas uywiripat sipanxa jukʼampïkiti [...]. Nayarux uñisipxituwa, jumanakarux  uñisipxarakïtamwa” sasa (Juan 15:20). Chiqas Uraqpachanxa, janiw taqinis arknaqat uñjasktanti, ukampisa uñisita ukat jiskʼachata ukhamaw uñjastanxa. Ukatwa iyawsäwinïñasa jan axsarirïñas wali wakiskirixa, ukaw jan qarjtas yatiyaskakiñatakix yanaptʼistani (2 Pedro 1:5-8 liytʼasiñapawa).

4. ¿Kunatsa Pablox jan axsaras yatiyaskakiñatak chʼamachasiñapäna?

⁴ Awisax inas yatiyir sarañatakis jan ukax yatichir sarañatakis axsarayasirïsta, ukampis janiw juma sapakix ukham jikxatasktati, jan ukasti Diosan nayra luqtirinakapax ukhamarakwa jikxatasipxirïna. Amuytʼañatakix apóstol Pablot parltʼañäni, chiqa yatichäwinak sums amuykchïnxa ukat jan axsartʼas yatiyirïkchïnsa, awisax jupatakix yatiyañax chʼamänwa. Ukat akham sasaw Tesalónica markankir jilat kullakanakar qillqäna: “Nayrax Filipos markanx jiskʼachatäpxchïyätsa, ukhamarak chhuxriñchjatäpxchïyätsa, jumanakax ukx yatxapxtawa, Diosaw nanakaru yanapapxitu jupan qhispiyasiñ arunakap taqi iyawsañampi jumanakar yatiyañataki, jachʼa tʼaqhisïw taypina” sasa (1 Tes. 2:2). Ukhamawa, uka markanxa, marka apnaqirinakax Pablompir Silasampirux lawampiw wal jawqʼjapxäna ukat carcelaruw llawintapxäna, ukatsti “mä maderat lurata cepo sata achthapiyañaruw kayunakapx achunta[yapxäna]”, ukhamwa tʼaqhisiyapxäna (Hech. 16:16-24). Ukampisa, yatiyaskakiñatakix wal chʼamachasipxäna. ¿Kunjamsa jiwasax jupanakat yatiqassna? Uka jisktʼar qhanañchtʼañatakixa, Diosan yaqha luqtirinakapat yatxatañäni, jupanakax Biblia qillqaskäna uka tiemponakan jakapxäna, ukat kunas Jehová Diosan chiqa yatichäwinakap jan axsaras yatiyaskakiñatak yanaptʼäna uk yatxatañäni.

Jan waltʼäwinakar saykatañatakix jan axsarirïñasawa

5. Nayratpachaw Jehová Diosan luqtirinakapax jan axsarañataki wal chʼamachasipxirïna, ¿kunatsa ukham sistanxa?

⁵ Jesucristox jan axsartʼasaw Diosar luqtirïna, ukhamasti jiwasax jupat yatiqasiñasawa. Chiqas nayratpachaw Jehová Diosan luqtirinakapax jan axsarañataki wal chʼamachasipxirïna. ¿Kunatsa? Supayan arkirinakapaw luqtirinakajar uñisipxani, sasaw Jehová Diosax Edenan kutkatasipkäna uka qhipat säna (Gén. 3:15). Nayraqataxa, Abel sat aski jaqiw ukham uñisit uñjasïna, juparux Caín jilapaw jiwayäna. Ukat Diosax jan wali lurir jaqinakarux waranq waranqa angelanakapampiw taripañataki jutani sasin Enoc chachax yatiykäna ukhaxa, ukhamarakiw jaqinakax jupar wal uñisipxäna, jupasti janïr Uma Juiciox jutkäna uka tiemponwa jakasïna (Jud. 14, 15). Chiqpachansa, kuntï Enocax yatiykäna uk istʼasaw jaqinakax jupar wal uñisipxäna. Janitï ‘Diosax jupar irpasxaspänxa’, jiwayapxaspänwa. ¡Jan axsartʼir jaqipunïnwa! Jupatwa yatiqasiraksna (Gén. 5:21-24).

6. Faraonamp parlañatakixa, ¿kunatsa Moisesax jan axsrañapäkäna?

⁶ Kunjamsa Moisesax Faraonar jan axsaras parläna uk jichhax amuytʼañäni. Uka apnaqirix janiw diosanakan khitapäkaspas ukhamaki uñjatäkänti, jan ukasti Ra sat diosan wawapjam uñtʼatänwa, mä arunxa, mä diosarjamaw uñjapxäna. Ukat inas jupar uñtasit lluchʼitanakar yupaychirïchïna, kunjamtï yaqha faraonanakax lurapxirïkäna ukhama. Kuntï uka Faraonax arskäna ukax phuqasiñapapunïnwa. Ukat munañapar luriri jan wali jaqïnwa, jan khitin kamskayänwa. Uwij awatir Moisesax uka jan wali jaqimp parliriw walja kuti sarañapäna ukat janiw suma katuqatäkänti. Ukampis ¿Moisesax Faraonar kamspachänsa? Israelitanakar aka markat khitxam ukat janitï uk lurkäta ukhaxa, Diosax jan waltʼäwinakampiw Egipto markar tʼaqhisiyani sasaw säna. Ukanak sañatakixa, Moisesax janiw axsarañapäkänti (Núm. 12:3; Heb. 11:27).

7, 8. 1) ¿Kuna jan waltʼäwinakarus Diosan nayra luqtirinakapax saykatapxañapäna? 2) ¿Kunas chiqa yatichäwinak yatiyaskakiñatakix jupanakar yanaptʼäna?

⁷ Ukat walja maranak qhipatsti, profetanakasa ukat Diosan yaqha luqtirinakapas ukhamarakiw Supayan apnaqat aka jan wali pachanxa chiqa yupaychäwi jan axsartʼayasis arxatapxarakïna. Jupanakatxa akham sasaw Pablox  säna: “Qalamp kʼupjata jiwayatäpxarakïnwa, payar khuchjata kunayman yantʼata, espadamp jiwayata. Jupanakasti ovejanakan cabritonakan lipʼichinakapampi isthapitakiw taqi chiqan sarnaqapxäna, llaktʼata, ukhamarak chhuxriñchjata, jan kunaniraki” sasa (Heb. 11:37). ¿Kunas Diosar luqtaskakiñatakix jupanakar yanaptʼpachäna? Kunatï Abelaru, Abrahamaru ukat Sararux chʼamañchkäna uka pachparakiw jupanakar chʼamañcharakïna. Jupanakatxa Hebreos 11:13 qillqatan akham siwa: “Kuntix Diosax churañatak arsuwaykäna uk jan katuqasaw jiwarapxi, ukampis iyawsañanïpxatap laykux jayatak uñtapxäna [ukat ‘chiqaw sapxarakïnwa’, MT]” sasa. Kuntï Jehová Diosax churapxämaw sasin arsuwaykäna ukanakaw Eliasarusa Jeremiasarusa ukat Diosan yaqha luqtirinakaparus chʼamañchäna, jupanakax Jesusax janïr aka Uraqir jutkäna uka tiemponwa jakapxäna (Tito 1:2).

⁸ Jupanakaxa, kunja sumas mä qhipürun jakasipxani uk uñjapkaspas ukhamaw amuyapxäna. Ukanwa Jesucristompi ukat 144.000 alaxpachar sarir ajllitanakamp yanaptʼataxa, wali sum qamasipxani ukat “esclavoñat[sa]”, mä arunxa, juchatsa qhispiyatäpxaniwa (Rom. 8:21). Janiw ukakix jupanakar chʼamañchkänti, jan ukasti kuntï Jeremías 1:19 qillqatan siski ukaw yanaptʼarakïna, ukan akham siwa: “Jupanakax walpun juma tuqix saytʼasipxani, ukampis janiw atipjapkätamti. Nayaw jumampïskäxa jumar imañatakixa. Uksti naya Tatituw arsta” sasa. Uka arunakax Jeremiasarux wal chʼamañchäna. Chiqans kuntï churapxämaw siskistu ukat jichhürunakan kunjamsa Jupampi sum apasiñasatakix jan walinakat jarkʼaqistu ukanakat lupʼiñawa chʼamañchtʼarakistani (Pro. 2:7; 2 Corintios 4:17, 18 liytʼasiñapawa).

Munasiñaw Jesusar jan axsartʼas yatiyaskakiñatakix chʼamañchäna

9, 10. ¿Kunjamsa Jesusax jan axsarirïtap uñachtʼayäna 1) yupaychäw pʼiqtʼirinaka nayraqatana 2) soldadonak nayraqatana 3) jilïr sacerdote nayraqatana ukat 4) Pilato nayraqatana?

⁹ Jesusax jan axsartʼayasisaw kunayman jan waltʼäwinakar saykatäna, jiwasax jupatwa yatiqassna. Amtañäni, kʼari yupaychäwin pʼiqtʼirinakapax jupar walsa uñisipkchïnxa, janiw jupanakan munañanakaparjam chiqa yatichäwinak chʼamaktʼaykänti. Jan ukasti, jan wali luratanakapsa kʼari yatichäwinakapsa jan axsarasaw qhanstayäna. Jehová Diosax jupanakan luratanakapxa jan walit uñjäna, ukwa Jesusax qhanstayarakïna. Ukat mä kutix akhamwa jupanakarux säna: “¡Ay, kamachapkakït jumanakax ley yatichirinaka, fariseonaka, kʼari chuymaninaka! Jumanakaxa anqäxatxa suma janqʼu pintat amaya imäwjamäpxtawa, ukampis manqhaxa kunayman qʼañu jiwat chʼakhanakampi phuqhantatäpxtawa. Ukhamarakiw jumanakaxa anqäxatxa wali qʼuma tukupxta jaqinak nayraqatanxa, ukampis chuymanakamanxa jan wali luräwinakampi ñanqha amtañanakampi phuqhantatäpxtawa” sasa (Mat. 23:27, 28).

¹⁰ Getsemaní sat huerton Jesusar katuntañatak soldadonakax sarapxäna ukhaxa, jan axsartʼasaw “Nayätwa” sasin jupax säna (Juan 18:3-8). Ukatxa, jilïr sacerdotenak nayraqataruw juchañchañatak apapxäna. Jupanakax jupar jiwayañatakiw kʼarinak thaqhasipkäna, Jesusax uk yatiskchïnsa jan axsartʼasaw Mesiasätwa ukat Diosan Yuqapätwa sasin qhanañchäna. Ukatxa “jachʼa chʼaman Diosan kupïxapan quntʼata, ukatsti alaxpach qinay taypin jutaskiri”  ukhamwa nayarux uñjapxitäta sasaw qhanañcharakïna (Mar. 14:53, 57-65). Ukat Pilaton ukaruw apapxarakïna, jupax Jesusar yanaptʼaspänwa. Ukatxa jupa contra kʼarinak parlapxatap istʼasaxa, janiw Jesusax kamskänti (Mar. 15:1-5). Taqi uka jan waltʼäwinakar saykatañatakix janiw axsarañapäkänti.

11. ¿Munasiñampi jan axsartʼirïñampix kunatsa mayakïkaspas ukhamaxa?

¹¹ Ukampis akham sasaw Jesusax Pilator säna: “Nayax ukatakiw nasta, akapacharusti juttwa kunatix chiqäki uk yatiyiri” sasa (Juan 18:37). Jehová Diosaw suma yatiyäwinak yatiyañapataki aka Uraqir khitanitayna, ukat Jesusax taqi chuymaw uk phuqäna, kunattix alaxpachankir Awkiparuw wal munasïna (Luc. 4:18, 19). Jesusax jaqinakarux munasirakïnwa ukat kuna jan waltʼäwinakansa jikxatasipxi uksa yatirakïnwa. Jiwasax ukhamarakiw Diosar ukat jaqi masisar munasitas laykux jan axsartʼas yatiyasktanxa (Mat. 22:36-40).

Qullan ajayuw jan axsaras yatiyaskakiñatakix chʼamañchistu

12. ¿Kunas nayrïr cristianonakar wal kusisiyäna?

¹² Jesusan jiwatap qhipatxa, walja jaqinakaruw Jehová Diosax markapar irpanïna, uk uñjasaw arkirinakapax wal kusisipxäna. Mä urunakwa 3.000 judionaka ukat judionakan yupaychäwipar mantirinakas bautisasipxäna, jupanakax yaqha markanakatwa Pentecostés fiestatak Jerusalenar sarapxäna. Ukat uka markanxa, kunjamas walja jaqinakax Diosan markapar mantapxäna, uka tuqitakwa taqinis parlasipkpachäna. Bibliax akham siwa: “Taqi jaqinakaw wali sustjasipxäna muspharasipxarakïna. Apostolunakasti walja jachʼa milagronaka uñachtʼäwinakampi lurapxäna” sasa (Hech. 2:41, 43).

13. ¿Kunatsa nayrïr cristianonakax jan axsarañatak Diosat chʼam mayisipxpachäna, ukat kunas pasäna?

¹³ Kʼari yupaychäwin pʼiqtʼirinakapax wal colerapxäna ukatwa Pedrompir Juanampir katuntayapxäna; paqaraw llawintatäpxäna ukat janiw Jesusxat parlapxätati sasaw sapxarakïna. Ukat mistxapxäna ukhaxa, jilat kullakanakaruw kuntï paskatayna uk yatiyapxäna. Ukham arknaqat jikxatasisax wali llakitaw taqinix jikxatasipxäna, ukatwa mayachtʼasisin akham sas Jehová Diosat mayisipxäna: “Arkirinakamarusti chʼamamay churapxita, juman arunakam jan axsaras parlapxañaxataki” sasa. ¿Ukat kunas pasäna? “Taqiniw Qullan Ajayumpi phuqtʼatäpxäna, Diosan arupsti jan axsarasarakiw parlapxäna.” (Hech. 4:24-31.)

14. ¿Kunjamsa Jehová Diosax qullan ajayupampi yatiyaskakiñatak yanaptʼistu?

¹⁴ Chiqpachansa, qullan ajayump chʼamachtʼataw jan axsaras Diosan arunakap yatiyasipkakpachäna. Jichhürunakanxa, janiw jiwasan chʼamasar atinisisak yatiyktanti, jan ukasti Diosan qullan ajayupamp chʼamañchtʼataw jan axsartʼas yatiyasktanxa, ukhamasti uka chʼamxa Diosat mayisiñasawa. Jupan yanaptʼataw kunayman jan waltʼäwinakar saykatañäni (Salmo 138:3 liytʼasiñapawa).

Jan axsarasaw yatiytanxa

15. ¿Jichhürunakan kunjamäpxis jaqinakaxa?

¹⁵ Jichhürunakanxa, ukhamarakiw jaqinakax jan istʼañ munapkiti, kuntï yatichktan ukat kunjamsa Diosar yupaychktan uksa janirakiw respetapkiti, mä qhawqhanikiw istʼapxi. Kunjamatï Jesusax siskänxa, ukhamaw uñisipxistu, jan walinaka ukat kʼarinak jiwasat parlapxaraki (Mat. 10:22). Ukat awisaxa, radionsa televisionansa periodiconsa jan wali amtanakampiw kʼarinak jiwasxat parlapxi ukat jan walit uñtʼayapxistu (Sal. 109:1-3). Ukhampachasa, Uraqpachanwa Diosan luqtirinakapax jan axsaras suma yatiyäwinak yatiyasktanxa.

16. Jan axsaras yatiyatas uñjasaxa, ¿kunjamsa jan istʼañ munirinakas iyaw sapxaspa? Uk mä uñachtʼäwimp qhanañchtʼma.

¹⁶ Chiqansa, jan axsaras yatiyatas laykuxa, yaqhipax Diosan arunakap istʼañ munapxaspawa. Kirguistán sat markan jakasiri mä kullakax akham sasaw säna: “Yatiyaskayäta ukhaxa, mä chachax akham sasaw situ: ‘Diosan utjatap yattwa, ukampis cristianonakan Diosapat janiw yatiñ munkti. ¡Jumatï utajar wasitat kuttʼanïta ukhaxa, anumpiw thatjayäma!’ sasa. Uka uta manqhanxa mä jachʼa anuruw cadenamp chinkatat  uñjta. Ukampis mä qhawqha uru qhipatxa, ¡Kʼari yupaychäwin tukusiñapax jakʼankxiwa!, siski uka qillqat lakiraskäna ukhaw uka utaru wasitat kutʼta, inas familiaranakapampi parltʼirista sasa, ukampis pachpa jaqiw uka utat mistunïna. Ukjpachaw Diosat yanap maytʼasta, ukat akham sistwa: ‘Kamisaki, kuntï pasïrin parlktan ukx amtasisktwa ukat anumatsa amtasiraktwa, ukampis janiw utam ukhamak pasañ munkayäti, kunattix jumjamarakiw nayax chiqa Diosar iyawsta. Uka Diosax niyaw kʼari yupaychäwinakaru tukjani, ¿uk jumax yatiyätati? Aka qillqataw uka tuqit qhanañchtʼi’ sasaw sistxa, ukat iyaw sasaw uka qillqat katuqtʼitu. Ukatxa yaqha utar liqtʼiriw sarxta. Ukat mä qhawqha minutonakatxa uka qillqat iqtʼasit tʼijunirwa uñjta. Jikxatitu ukhaxa, akham sitänwa: ‘Liytʼañ tukuyxtwa. Diosampi jan tukjatäñatakixa, ¿kun lurañajasa?’ sasa”. Uka jaqixa, Bibliatwa yatiqañ qalltxäna ukat tantachäwinakarus sarxarakïnwa.

17. ¿Bibliat yatiqir mä warmix kunjamsa jan axsartʼir mä kullakar uñjasax chʼamachasïna?

¹⁷ Maysa tuqitxa, jan axsarirïtas uñjasaw yaqhanakax jiwasat jan axsarañ yatiqapxarakispa. Rusia markanxa, mä kullakax autot sarkasin mä warmiruw revista uñachtʼayaskäna ukat mä chachax sartanisin revista aparasaw chiyanuqas jaqtäna. Ukat jan wali arunakampiw uka kullakar tuqjäna, ukat akham sänwa: ‘Kawkhansa jakta uk sita ukat janiw aka markan yatiyir uñjañ munksmati’ sasa. Kullakax ukjpachaw Jehová Diosar maytʼasïna ukat Jesusan aka arunakap amtasïna: “Jan jumanakax janchir jiwayirirux axsarapxamti” (Mat. 10:28). Jupax jan axsartʼasaw respetompi akham säna: “Kawkhantï jakta ukxa, janiw siskämati ukat aka markanxa yatiyaskakïwa” sasa, uk sasaw autot saraqxäna. Ukampisa, Bibliat mä yatiqiripaw uka autonkaskäna, jupax uk janiw yatkänti. Uka yatiqiripax axsarayasiñatwa tantachäwinakar jan sarkänti, ukampis uka kullakan jan axsaratap uñjasaxa, tantachäwinakarux sarxänwa.

18. Jesusjam jan axsaras yatiyañatakixa, ¿kunanakas yanaptʼistaspa?

¹⁸ Diosat jithiqtat aka jan wali pachanxa, Jesusat yatiqasis Diosan Apnaqäwipat yatiyañatakixa, janiw axsarañasäkiti. ¿Ukatakix kunas yanaptʼistaspa? Kunjamsa jutïrin jakasiñäni ukar atinisiñasawa. Ukatxa, Diosaru ukat jaqi masisar jukʼamp munasiñasawa. Ukat jan axsarañatakix Jehová Diosaruw chʼam mayiñasaraki. Ukampis janiw sapakïktanti Jesusaw jiwasampiskani, uk janipun armañäniti (Mat. 28:20). Jehová Diosaw bendicistani ukat yanaptʼistani, ukatx qullan ajayupampiw chʼamañchtʼistani. Chiqpachansa, taqiniw jan axsarayasiñatak chʼamachassna ukat akham saraksna: “[Jehová Diosaw] yanapirijaxa, janiw axsarkäti, kuns jaqix kamachitani” sasa (Heb. 13:6, MT).

¿Qhanañchtʼasmati?

• Diosan luqtirinakapatakixa, ¿kunatsa jan axsarañax wali wakiskirïpacha?

• ¿Kunsa Diosan nayra luqtirinakapat yatiqassna?

• ¿Kunsa Jesucristot yatiqassna?

• ¿Kunsa nayrïr cristianonakat yatiqassna?

• ¿Kunsa jichha tiempo jilat kullakanakat yatiqassna?

[Jisktʼanaka]

[21 janan fotopa]

Jesusax jan axsarasaw jupanakan jan wali luratanakap qhanstayäna

[23 janan fotopa]

Jehová Diosaw jan axsaras yatiyaskakiñatak chʼam churistu