Kunja sumas jakañax ukwa yatiqta

Gaspar Martínez jilatan arsutaparjama

Sarnaqäwijaxa, pata pampan jakasir mä pobre waynax jachʼa markar sarxasin qamiriptxi ukan sarnaqäwipäkaspas ukhamawa. Ukampis liytʼkäta ukhaxa, janiw nayax kunanakampitï qamiriptañ munkayäta ukanakamp qamiriptkti, ukwa amuyäta.

NAYAX 1930 maranakanwa La Rioja sat pata pampan jilsuwayta, uka markax España markat alay tuqinkiwa. Tunka maranïkayäta ukhas escuelar jan sarxchiyätxa liyiña ukat qillqañ yatiqawaytwa. Sapüruw pä jilïr jilajampi ukat pusi sullkajamp pampan uwijanak awatipxirïta ukat yapuchapxirïta.

Pisin jakasirïpxatas laykux qamiriptañaw taqi kunat sipans wali wakiskirixa sasaw amuyapxayäta. Khitinakatï nänakat sipansa jukʼamp utjirinïpkäna ukanakarux jupanakjamäsna sasaw wal uñchʼukipxirïta. Ukhamäkchïnsa, mä kutix akham sasaw obispox säna: ‘Kawkhanakantï nayax uñjktxa uka chiqanakatxa, aka markanwa Diosar jukʼamp iyawsapxi’ sasa. Ukampis mä jukʼa tiempotxa waljaniw catolic yupaychäwit jithiqtxapxañapäna, uk janipuniw jupax akchʼas amuykänti.

Sum jakasiñ jikxatañ munta

Markajankir mä tawaqumpiw jaqichasta, jupax Mercedes satänwa, ukat mä qhawqha tiempotxa mä asu wawanïxapxayätwa. 1957 maranwa Logroño markar sarxapxta uka qhipatxa taqi familiajaw uka markar jutxarakïna. Nayjam jan suma oficion jaqitakix mä suma irnaqäw jikxatañax wali chʼamätap jankʼakiw amuyasta. Ukat kawkinsa yanap jikxatirista sasaw jisktʼasiyäta. Uka markan utjkän uka bibliotecaruw nayraqatx sarta, ukampis janiw ukan kun thaqhañs yatkayäti.

Ukat qhiparuxa, carta tuqnamaw Bibliat yatichasipki sasaw radion istʼta, nayax yatiqañ muntwa sasaw qillqta, ukat yatiqañ tukuyxayäta ukhaxa, mä qhawqha evangelistanakaw nayamp parlir jutapxäna. Iglesiapar pay kuti sarasakiw kunjamsa pʼiqtʼirinakapax uñchʼukisisipki uk amuyaniwayta. Janiw mayampis sarxäti sasin amtawayta, ukat taqi yupaychäwinakaw ukhamäpxarakpacha sisxayätwa.

Kuntï thaqhaskayäta ukwa jikxatta

1964 maranwa Eugeniox utajar purini, uka waynax Jehová Diosan Qhanañchiripänwa. Janipuniw uka sutin yupaychäwit istʼirikti, ukampis Bibliat wal parltʼañ munayäta. Nayax Bibliat sum yatta sasaw sayäta, ukat jupampi parltʼapkta ukhax kuntï carta tuqnam yatiqkayätta ukanakwa Bibliat walja tʼaqanak aytta. Ukat evangelistanakan yatichäwinakapsay arxatañ munkchïyatxa, chuymajan janiw ukanakar iyaw siskayätti.

Pä kutiw jupampix wali jay parlapxta, Eugeniox wali yatxattʼat jaqjamaw Biblia apnaqi  sasin ukhaw sisxayäta, ukampis jupax nayat sipans jukʼa maranakakiw escuelar saratayna. Kunjams jupax Bibliat jiskʼa tʼaqanakap thaqhas qhanañchtʼäna ukax walpun muspharayitäna. Qhip qhipa urunakanwa jakasktanxa akat mä jukʼaruxa, Diosaw Apnaqxäni ukat aka Uraqix paraisor tukuyatäniwa, sasaw Bibliat yatichitu. Uk istʼasax walpun yatxatañ munayäta (Sal. 37:11, 29; Isa. 9:6, 7; Mat. 6:9, 10).

Ukhamasti iyaw sasaw Bibliat yatiqañ qalltayäta. Taqi kuntï yatiqkayäta uk janiw yatkayätti, ukat ukaxa chuymajarupuniw purtʼitu. Jakäwijax janiw nayrjamäxanti, jichhax mä suma suytʼäwinïxayätwa. Kuntï thaqhaskayäta uk jikxatta. Qamirïña ukat aytat jaqiñax janiw wakisxänti, ukat suma irnaqäw jikxatañas janiw añcha wakiskirïxänti. Kunattix Jehová Diosaw jutïrin taqi jan waltʼäwinak askichxani ukat usuñasa jiwañas janiw utjxaniti (Isa. 33:24; 35:5, 6; Apo. 21:4).

Ukspachaw kuntï yatiqaskayäta uk familiaranakajar yatiyayäta. Diosax Uraqxa paraisoruw tukuyani ukat ukanwa Jupar jan jithiqtas luqtirinakax wiñayatak jakasipxani sasaw taqi chuyma jupanakar qhanañchtʼayäta.

Familiajax Diosaruw luqtxäna

Mä qhawqha tiempotxa, familiaranakajatxa niya tunka payanimpiw sapa domingo jaypʼunakax maynïr tiojan utapan Biblian yatichäwinakapat parlañatak tantachasipxirïta. Uka tantachäwinakanxa paya jan ukax kimsa horaw parltʼapxirïta. Eugeniox familiaranakajar waljaniru, Bibliat jukʼamp yatiqañ munir uñjasaxa, sapa familiar yatichañatakiw amtäna.

Yaqhip familiaranakajax Durango sat markanwa jakasipxäna, uka markax Logroño markat 120 kilometronak sarañankänwa ukan janirakiw Jehová Diosan Qhanañchirinakapax utjkänti. Ukat kimsa phaxsitxa, tiempo apstʼasiwayasax pä uruw jupanakar tumptʼiri ukat kuntï yatiqaskayäta ukanak yatiyir sarawayta. Ukankkasaxa, familiaranakajat niya tunkanimpiw arumanakax tantachasipxirïta ukat chika arum paskamaw parlasipkirïta. Kuntï yatichkayäta uk istʼasax taqiniw kusisipxäna. Ukat jutxayäta ukhaxa, mä qhawqha Biblianaka ukat Bibliat apstʼat qillqatanakwa churaniwayta. Ukat markajar kuttʼasax jupanakamp parlasisipkakïyätwa.

Jehová Diosan Qhanañchirinakapax Durango markar yatiyir sarañ qalltapxäna ukhaxa, wali kusisitapuniw jikxatasipxpachäna, kunattix uka markar purisaxa, tunka kimsaqallquniw jupanakamp Bibliat yatiqañatak suyasipkäna. Ukspachaw jilat kullakanakax sapa familiaru Bibliat yatichañ qalltapxäna.

Ukhakamax warmijax Bibliat janiw yatiqañ munkänti, kunattix axsarayasïnwa. Uka tiemponxa, España markanx Jehová Diosan Qhanañchirinakapan yatiyäwipax jarkʼatänwa, ukatwa jupax axsarayasïna, aka markankirinakax yaqhachistaniwa ukat aka marka apnaqirinakas wawanakarux escuelat jaqsupxaniwa sasa. Ukampis niya taqi familiaranakasaru chiqa yatichäwir iyaw sapxatap uñjasax Bibliat yatiqañ qalltxarakïnwa.

Familiajatxa pä maranx pusi tunkaniw Diosar jakäwip katuyasisin bautisasipxäna. Jichhax taqiniw pachpa amtanïxapxayäta, ukaw taqi kunat sipansa wali aski jikxatataja amuyayitäna. Diosaw ukham bendicipxitu ukhamatwa yupaychañ tuqit qamiripstapxayäta.

Jakäwijax jichhaw sumäxäna

Ukat 20 maranakarakwa pä yuqajar uywañataki ukat uka markan utjkäna uka tamar yanaptʼañatak chʼamachasiwayta, uka tamanwa wali aski luräwinak katuqawayta. Warmijampi Logroño markar puripxayäta ukhaxa, 100.000 jaqinakatxa, pä tunkanikiw Jehová Diosan Qhanañchirinakapäpxäna.

Ukat 56 maranakanïxayäta ukhaw kawkhantï irnaqkayäta uka fabricax jistʼantasiwayi, jan irnaqäwiniw uñjasiyäta. Nayax Diosatak sapür irnaqtʼañ munapuniyätwa, ukham jan irnaqäwin uñjasisaw precursorjam irnaqtʼañ qalltawayta. Fabrican irnaqatajatxa, jukʼakwa renta katuqawayta ukax gastonakatakix pistʼxakïnwa, ukampis Mercedesaw chikürkam irnaqtʼas yanaptʼitäna. Qhawqha qullqtï irstʼasipxirïta ukampix kusisitakiw jakasipxayäta ukat  kunatï jakañatak wakiski ukx janipuniw pistʼapkitänti. Jichhürkamas precursorjam irnaqtʼaskaktwa, ukat warmijax precursor auxilarjam irnaqtʼañatak tiempop utjki ukhax irnaqtʼarakiwa. Jupatakix yatiyir sarañax wali wakiskiripuniwa.

Mä qhawqha maranak nayraxa, Mercedesax Merche sat tawaquruw revistanak churirïna, jupax jiskʼakäna ukhaw Bibliat yatiqatayna. Ukat revistanak liytʼapunirïnwa, chiqa yatichäwinakxa chuymapan wali askirjam uñjatapwa Mercedesax amuyäna. Ukat qhiparuxa, Merchex Bibliat yatiqañ qalltxänwa ukat yatiqataparjamaw sarnaqxarakïna. Ukampisa, Vicente sat chachapax wali machirïnwa ukat sapa kutiw irnaqäwipat jaqsut uñjasirïna, ukatwa familiaparus jan sum uywkänti. Ukham machirïtapatwa warmipampix jan sum apasxänti.

Vicenterux chachajamp parlañapataki iyaw sayam sasaw Mercedesax Mercher satayna. Vicentex iyaw sataynawa, ukat walja kuti jupampi parltʼatajatxa, Bibliat yatiqañwa qalltxäna. Jukʼat jukʼatwa umañ jaytxäna: nayraqatxa mä qhawqha urunakakwa jan umxänti ukat mä semana, ukatxa walja semananaka ukat qhiparux janipuniw umxänti. Ukat suma isthaptʼataw sarnaqxäna, familiapampis wali sumwa jakasxarakïna. Jichhax Islas Canarias uksa tuqinwa jakasipki, ukanwa warmipampi phuchapamp markapan utjki uka jiskʼa taman yanaptʼasipki.

Jakäwijax janiw inamayäkänti

Familiaranakajatxa Jehová Diosan Qhanañchiripapkäna ukanakat yaqhipax jiwxapkchisa, familiajax jiltaskakiwa ukat Jehová Diosax bendiciskakiwa (Pro. 10:22). Bibliat yatiqañ qalltapkäna ukanakax jichhakamaw Jehová Diosar jan jithiqtas luqtasipki wawanakapampi allchhinakapampi chika, ukax wali kusiskañapuniwa, Bibliat yatiqapkäna ukat aksarux 40 maranakäxiwa.

Waljanipuniw familiaranakajatxa, Jehová Diosan Qhanañchirinakapäpxi, ukat jupanakatxa waljaniw irpir chuymanïpxi, irpir chuymaninakan yanapirinakapäpxi jan ukax precursoranakäpxi. Jilïr yuqajaxa, Madrid markan utjki uka sucursalanwa warmipamp chik irnaqtʼaski. Bautisaskayäta ukhaxa, España markanx niya 3.000 yatiyirinakakiw utjäna, ukampis jichhax 100.000 jila yatiyirinakaw utjxi. Jehová Diosar sapür luqtawayasax wali kusisitaw jikxatasta, ukatwa Jupar walpun yuspärta. Janisay colegio tukuwaykstxa, awisax tama tumptʼirjamaw irnaqtʼaskta.

Kawkhantï jilsuwaykta uka markanxa, janiw khitis jakxiti. Ukxa aka qhipa maranakanwa yatiskta. Pisin jakasipxatap laykuw uraqinakapa ukat utanakap jaytawayas suma jakäw jikxatañatak sarxapxatayna. Ukampis ukanakatxa, waljaniw Jehová Diosar luqtasipki, ukaw taqi kunat sipansa wali wakiskirixa ukat kusiskañarakiwa. Kunja sumas jakañax ukwa yatiqawayapxi ukat Jehová Diosar luqtasakiw chiqpach kusisiñ jikxatsna, uksa yatiqawayapxarakiwa.

[32 janan fotopa]

Niya taqiniw Martínez jilatan familiaranakapax Jehová Diosar luqtasipki