Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Kunjam amuyunïkäntix Cristox uka pachpa amuyunïpxarakiñäni

Kunjam amuyunïkäntix Cristox uka pachpa amuyunïpxarakiñäni

Kunjam amuyunïkäntix Cristox uka pachpa amuyunïpxarakiñäni

“Kunjäm amuyunïkäntix Cristox uka pachpa amuyunïpxarakim.” (FILI. 2:5.)

1. ¿Kunatsa Jesusjam amuyunïñatakix chʼamachasiñasa?

 JESUSAX “nayar jutapxam” sasaw säna. Ukatsti saskakïnwa: “Nayat yatiqasipxarakita. Nayasti llampʼu chuymani, altʼat chuymanirakïtwa, ukatwa almaman samarañapxa jikxatapxäta” sasa (Mat. 11:28, 29). Ukham jawstʼasaxa, kunja munasiñampis jaqinakar uñjäna ukwa uñachtʼayistu. Janiw jupjam yatiqaskañ jaqix utjkaspati. Diosan Yuqapjamax wali chʼamani ukat munañanïkchïnsa, khuyaptʼayasiri ukat munasiri ukhamänwa, yämas tʼaqhisipki ukanakarux yanaptʼapunirïnwa.

2. Aka yatichäwinsa ukat jutïr pä yatichäwinsa, ¿kuna tuqinakatsa Jesusat yatxataskañäni?

2 Kunsa Jesusjam amuyunïñatakix lurañasa ukat kunjamtï Bibliax sikixa, kunjamsa ‘Criston amuyupanïsna’ ukwa aka yatichäwina ukat jutïr pä yatichäwin yatxatañäni (1 Cor. 2:16). Jesusax kunjamänsa ukwa phisqa tuqit uñjañäni: llampʼu ukat altʼat chuymanïtapata, istʼasirïtapata, jan axsarirïtapata ukat jan kuns suyasaki taqi chuyma munasirïtapata.

Jesusjam llampʼu chuymanïpxañäni

3. 1) ¿Jesusax kunjamsa arkirinakapar altʼat chuymanïñ yatichäna? 2) ¿Jesusax kunjamsa arkirinakapan pantjasitanakap uñjäna?

3 Jesusax Diosan Yuqapakchïnsa ukat jan juchanïkchïnsa, iyaw sasaw aka Uraqir jutäna, jucharar jaqinak taypin jakañataki, uka jaqinakat yaqhipax jiwayxapxarakïnwa. Ukampis janiw llakimp aynachtʼkänti janirakiw jankʼak coleraskänti (1 Ped. 2:21-23). Jiwasatï jupat yatiqasis ukarjam sarnaqañänixa, mayninakan pantjasitanakapsa juchanakapsa pampachañäniwa (Heb. 12:2). Jesusax arkirinakaparux akham sänwa: “Nayan yugoxa apapxam ukatsti nayat yatiqasipxarakita” sasa (Mat. 11:29). Pantjasipxirïna ukhaxa, Yatichiripax llampʼu chuymampi ukat pacienciampiw jupanakar uñjäna, ukwa arkirinakapax yatiqasipxäna. Janïr jiwayapkäna uka arumax arkirinakapan kayup jariqasaw kunats ‘altʼat chuymanïñax’ wali wakiskirix uk yatichäna. ¡Uka yatichäwipax jan armkayapuniwa! (Juan 13:14-17 liytʼasiñapawa.) Kunapachatï Pedroru Santiagoru ukat Juanar ikiraskir jikxatäna ukhaxa, Jesusax wali amuyumpiw jupanakar uñjäna. Pedrorux akham sänwa: “Simón, ¿ikisktati?” ukat kimspachaniruw akham sarakïna: “Jan ikipxamti Diosat mayisipxam, jan yantʼar manta[pxañamataki]” sasa. Pantjasirïpxatap laykuw ukhamar purtʼasipxi sasaw amuyäna, ukatwa akham säna: “Chiqpachansa ajayux lurañatakix jankʼakiwa, ukampis janchix tʼukhawa” sasa (Mar. 14:32-38).

4, 5. Mayninakan pantjasitanakap wali amuyumpiw Jesusax uñjirïna, ¿kunjamsa ukax jupat yatiqasiñ yanaptʼistaspa?

4 Kunapachatï jilat kullakanakasax taqi kunans jupanakak nayrankañ munapxaspa, kun satas colertʼasipxakispa jan ukax ‘Amuyasiri Chiqapa Uywatana’ ukat irpir chuymaninakan iwxtʼanakaparus jankʼak jan iyaw sapkaspa ukhaxa, ¿kuns lurasma? (Mat. 24:45-47, MT.) Diosar jan uñtʼirinakan pantjasitanakap uñjañax yatitäxtanwa, ukampis jilat kullakanakasatï jan walinak luristaspaxa, pantjasitanakap pampachañax chʼamakïspawa. Pantjasitanakapatti jankʼak colertʼasiñänixa, akham sasaw jisktʼasiñasa: “¿Kunjamatsa ‘Criston amuyupanïristxa’?” sasa. Apostolanakax pantjasipxän ukhaxa, Jesusax janiw jankʼak colertʼaskänti, uk janiw armañasäkiti.

5 Kunas apóstol Pedror pasäna uk amuytʼañäni. Jesusax uma patnam sarnaqäna ukhaxa, botet saraqanisin nä ukar jutam sasaw Pedror säna, ukat uma patnam jupax sarnaqänwa. Ukampis wal thaytʼanitap amuyasinxa, axsarayasisin umaruw chhaqharantxäna. ¿Jesusax jupampi colertʼasinti? ¿Ukat “walik ukhamar purtʼastax jichhax yatim” sasat sispachäna? Janiwa. “Amparat katusinxa Pedrorux ways[ünwa], ukatsti sarak[ïnwa]: ‘¡Pisi iyawsañan jaqi! ¿Kunatsa pächasta?’” sasaw säna siw Bibliaxa (Mat. 14:28-31). Jilat kullakanakasan iyawsäwip aynachtʼatjam amuyañäni ukhaxa, yanaptʼañasawa ukat chʼamañchtʼarakiñasawa. Ukhamatwa Jesusax kunja llampʼu chuymampis Pedror uñjäna uk yatiqasiñäni.

6. Taqinit sipansa nayrankañ munañ tuqitxa, ¿kunsa Jesusax arkirinakapar yatichäna?

6 Apostolanakax khitis jilïrix sasin sapa kuti chʼaxwapkäna ukhaxa, Pedrox uka taypinkarakïnwa. Mä kutix Santiagompi Juanampixa, Apnaqäwiman maynix kupïxamaru maynirusti chʼiqäxamaru quntʼayapxita sasaw Jesusar mayipxäna, uk yatisax Pedrosa mayni apostolanakas colerasipxänwa. Ukham nayrankañ munañaxa, kawkhantï jilsuwayapkäna uka jaqinakat inas yatiqasipxchïna, Jesusax uk sum yatïna. Ukatwa, jupanakar jawsasin akham säna: “Jumanakax yatipxtawa, taqi markanakan jachʼa apnaqirinakax munañampiw jupanakarux apnaqi, ukhamarak jachʼa jilïr jaqinakasti jupanakxaruw taqi chʼamampi apnaqapxi. Ukampis jumanakampix janiw ukhamäkaniti, jan ukasti khititix jumanak taypinxa jachʼäñ munki ukaxa, mayninakarux serviñapawa. Khititix jumanak taypinxa nayrankañ munchi ukaxa, mä esclavjama tukuñapawa” sasa. Ukat jupa pachpat parlasax akham sänwa: “Jaqin Yuqapax janiw serviyasiñatak jutkiti jan ukasti serviriw juti, ukhamarak jakañap churiri walja jaqinakar qhispiyañataki” sasa (Mat. 20:20-28).

7. ¿Kunjamatsa sapa maynix taman mayachtʼatäñasataki yanaptʼsna?

7 Jesusan wali altʼat chuymanïtapat lupʼiñäni ukhaxa, tama taypinx ‘jukʼampi jiskʼar’ tukuñax janiw chʼamäkaniti (Luc. 9:46-48). Ukhamtï lurañänixa mayachtʼatarakïñaniwa. Kamisatï jachʼa familian mä awkix wawanakapan sum apasipxañap munkixa, ukhamarakiw Jehová Diosax luqtirinakapan “mä wawak suman jakasi[pxañap]” muni (Sal. 133:1). Jesusax Awkiparuw taqi arkirinakapatak akham sasin mayïna: “Nayax jupanakampïtwa, jumasti nayampiraki jupanakan suma mayaru tukutäpxañapataki, ukhamat akapachax yatiñapataki jumax nayaru khitanista, ukhamarak kunjämtï nayaru munasista, jupanakarus munasirakta” sasa (Juan 17:23). Ukham mayachtʼatäsatwa jaqinakax Criston chiqa arkirinakäpxatas amuyapxani. Ukampis mayachtʼatäñatakixa, Jesusax kunjamtï mayninakan pantjasitanakap uñjirïkäna ukham uñjañasarakiwa. Jupax pantjasitanak pampachirïnwa ukat mayninakan pantjasitanakap pampachapxäta ukhakiw Jehová Diosax jumanakar pampachapxätam sasaw säna (Mateo 6:14, 15 liytʼasiñapawa).

8. ¿Jehová Diosar walja maranak luqtasipki uka jilat kullakanakatx kunsa yatiqassna?

8 Jesusat yatiqasisin Diosar walja maranak luqtasipki uka jilat kullakanakatwa yatiqasiraksna. Jupanakasti Jesusat yatiqasisaw mayninakan pantjasitanakap jupjam uñjañataki chʼamachasipxi. Mayninakar khuyaptʼayasiñax janiw “pisi iyawsañaninakan” tʼukhachasitapak apañ yanaptʼkiti, jan ukasti mayachtʼatäñasatakiw yanaptʼi, ukat tamankir jilat kullakanakarus Criston pachpa amuyunïpxañapatakiw yanaptʼaraki. Jupanakax kuntï apóstol Pablox Romankir jilat kullakanakatak munkäna ukwa munapxaraki, jupax akham sänwa: “Llampʼu kankañampi chuymachasiñampi churir Diosaxa jumanakan jakäwimana yanappan sumaki mayninakax mayninakampi jakapxañapataki, Tatit Jesusankirinakjama, ukhamata taqinisa mayaki jachʼa Dios Awkisaru yupaychañataki, jupasti Jesucriston Awkiparakiwa” sasa (Rom. 15:1, 5, 6). Ukhamawa, Jehová Diosar mayachtʼat yupaychktan ukhaw Jupar jachʼañchtanxa.

9. ¿Kunatsa Jesusat yatiqasiñatakix Diosan qullan ajayup mayisiñasa?

9 ‘Altʼat chuymanïtwa’ ukat llampʼu chuymanirakïtwa sasaw Jesusax säna, ukat llampʼu chuymanïñax qullan ajayun luräwip taypin jakhutarakiwa. Ukhamasti Jesusat yatiqasiñatakix janiw sarnaqäwipatak yatxatañasäkiti, jan ukasti Diosaruw qullan ajayup mayisiñasa. Ukat uka ajayun luräwiparjam sarnaqañatakiw chʼamachasiñasa. Luräwipax akïrinakawa: ‘munasiña, kusisiña, sumankaña, paciencianïña, suma jaqïña, suma chuymanïña, iyawsäwi, llampʼu chuymanïña ukat munañasampi jan atipjayasiña’ (Gál. 5:22, 23, NM). Jesusat yatiqasis altʼat chuymani ukat llampʼu chuymanïñanixa, alaxpachankir awkisax wali askirjamaw uñjistani.

Jesusax suma chuymampiw jaqinakar uñjäna

10. ¿Kunjamatsa Jesusax suma chuymanïtap uñachtʼayäna?

10 Qullan ajayun mä luräwipaxa suma chuymanïñawa. Jesusax suma chuymampipuniw jaqinakar uñjirïna. Taqi khitinakatï jupar jakʼachtʼasiñ munapxirïna ukanakarux ‘wali munasiñampiw katuqtʼäna’ (Lucas 9:11, NM). ¡Jupatxa sumpun yatiqassnaxa! Suma chuymani jaqixa, munasiri khuyaptʼayasiri ukat waxtʼasiri ukhamawa, Jesusax ukhamänwa. ‘Tʼaqhisitapkäna jan awatirin uwijanakjamäpkäna’ ukanakat khuyaptʼayasirïnwa (Mat. 9:35, 36).

11, 12. 1) Jesusax wali sinttʼasiripunïnwa, kunjamsa uk uñachtʼayäna uka tuqit qhañachtʼam. 2) ¿Kuntï aka tʼaqanakan yatxatawayktan ukanakat kuns yatiqsna?

11 Jesusax jaqinakat sinttʼasisax yanaptʼirïnwa. Tunka payan maraw mä warmix wila apa usump tʼaqhisïna, kunjamsa jupar yanaptʼäna uk amuytʼañäni. Moisesax katuqkäna uka Leyirjamaxa, uka warmix janiw mayni israelitanakamp chika Diosar yupaychañatakix qʼumäkänti, ukat khitirutix llamktʼasapäna ukarux ukhamanrakwa uñjasiyasapäna (Lev. 15:25-27). Ukampis kuntï Jesusat istʼkäna ukat kunja munasiñampis jaqinakar uñjäna uk yatisaw qullitaniw sasax säna. Ukat akham amuyäna: “Isipak llamktʼä, ukat walikïxäwa” sasa. Jan axsartʼayasisinwa jupar jakʼachasïna ukat llamktʼäna, ukspachaw wila apa usupat qullatäxatap amuyasïna.

12 Jesusasti maynin llamktʼatätap amuyasïnwa ukat khititix llamktʼkäna ukar uñjañatakiw taqi tuq uñatatasïna. Ukat uka warmixa, Diosan kamachip pʼakintataj laykux Jesusax inas nayamp coleraschi sasaw khathattʼasis Jesusan nayraqatapar qunqurtʼasïna ukat kunatï jupar paskäna uk yatiyäna. ¿Jesusax tuqinuqänti? Janiwa, jan ukasti akham sasaw chuymachtʼäna: “[Imill] wawa, iyawsatam laykuw kʼumaräxtaxa. Jichhasti sumak sarxam” sasa (Mar. 5:25-34). Uka arunakak istʼasax wali chuymachtʼatapuniw jikxataspachäna.

13. 1) ¿Kunjamsa fariseonakax jaqinakar uñjapxirïna ukat kunjamsa Jesusax unjarakirïna? 2) ¿Kunjamsa Jesusax wawanakar uñjäna?

13 Jesusax munañanïkchïnsa, janiw jan sinttʼasir fariseonakjamax jaqinakar kuntï jan lurirjamäpkän uk maykänti (Mat. 23:4). Jan ukasti, wali munasiñampi ukat pacienciampiw Jehová Diosan kamachinakap yatichäna. Arkirinakapax wali munasiri ukat mä suma amigorjamaw uñjapxäna (Pro. 17:17; Juan 15:11-15). Wawanakas Jesusampïñ wal munapxirïna, jupas ukhamaraki. Wawanakampïñatakix tiempo apstʼasipunirïnwa. Mä kutixa, arkirinakapax kʼari yupaychäwin piqtʼirinakapjamaw jachʼa jachʼa tukupxäna, ukat awk taykanakax wawanakapar Jesusan bendicitäpxañapatak irpanipxäna ukhax janiw jakʼachayañ munapkänti. Ukampis Jesusax uk uñjasinxa colertʼasïnwa, ukatwa jupanakar akham säna: “Wawanakax nayan ukar jutasipkpan sam, jan jarkʼapxamti, jupanakjamankiwa Diosan reinopaxa” sasa. Ukxarux wawanakax kunjam chuymanïpkitix uka tuqit amuytʼayasax arkirinakaparux akham sänwa: “Qhanakwa sapxsma, khititix jan mä wawar uñtata Diosan reinop katuqkan ukaxa, janiw kunapachas ukar mantkaniti” sasa (Mar. 10:13-15).

14. Tamankirinakatï wawanakar munasiñampi uñjapxanixa, ¿kunjamsa wawanakax jikxatasipxani?

14 Uka wawanakax jilirïxapxäna ukhaxa, Jesusax kunjamsa ichxartʼasisin bendicïna uk amtasisinxa, ¿kunjamsa jikxatasipxpachäna uk amuyasmati? (Mar. 10:16). Jichhürunakanxa, Diosan markapankir wawanakax irpir chuymaninakatsa ukat jilat kullakanakatsa ukham suma uñjatäpxarakiwa, ukat jilirïxapxanixa, kunjam munasiñampitï uñjatäpkäna uk amtasipxarakiniwa. Ukat taqi kunat sipansa, uka wawanakax jiskʼatpachwa Jehová Diosan qullan ajayupax luqtʼirinakapampïtap amuyapxani.

Aka ñanqha pachanxa suma chuymanïpxañäni

15. ¿Kunatsa jichhürunakanxa waljanix jan suma chuymanïpki?

15 Jichhürunakanxa, mayninakar suma chuymampi uñjañatakix janiw tiempox utjkituti sasin waljaniw sapxi, ukatwa yatiqañ utansa irnaqäwinsa callenakansa Diosat yatiykasas Diosan markapax uñisit uñjastanxa. Ukanak uñjasax janis sum jikxataskchiñänixa, janiw mayjtʼasiñasäkiti, kunattix “qhipa urunakanxa” chiqpach cristianonakax ‘jupanakaki jaqïñ munirinakampi’, (MT) ukat ‘jan munasiñan’ jaqinak taypinwa jakapxani sasaw Pablox Diosan amuytʼayatäsin säna (2 Tim. 3:1-3).

16. ¿Tama taypinxa kunjamsa suma chuymanïtas uñachtʼaysna?

16 ¡Tama taypinxa janiw ukhamäkiti! Jesusat yatiqasirinakax tama taypin sum sarnaqasiñatakiw yanaptʼtanxa. ¿Kunjamatsa? Nayraqatxa, kawkïr jilat kullakanakatix usursnukstata jan ukax yaqha jan walinakan uñjasipxi ukanakaruw yanaptʼtanxa ukat chʼamañchtʼaraktanxa. Aka “qhipa urunakanxa” jan waltʼäwinakax jilxattaskchisa, janiw jichhakïkiti nayras utjapunirïnwa. Nayrïr cristianonakas ukham jan walinakan uñjasipxarakïnwa. Ukatwa uka tiemponx suma chuymanïñax wali wakiskiripunïnxa. Amuytʼañäni, Pablox akham sasaw jilat kullakanakar iwxtʼäna: “Mayjtʼatanakarux chʼamañchtʼapxam, tʼukhanakarusti yanaptʼapxarakim, taqinimpis llampʼu chuymanïpxarakim” sasa (1 Tes. 5:14). Jichhürunxa, ukwa lurañasaraki: suma chuymanïtasxa luräwinakasampiw uñachtʼayañasa.

17, 18. ¿Kunjamatsa Jesusjam suma chuymanïsna?

17 Kunjamtï Jesusax arkirinakapar ‘wali munasiñampi katuqtʼirïkanxa’, ukhamarakiw jilat kullakanakasarux uñjañasa. Taqinitwa taqi chuyma llakiñasa: khitinakarutix walja maranak uñtʼxtan ukanakata ukat jichhak uñtʼasktan ukanakatsa (3 Juan 5-8). Jesusax jupaw jaqinakar nayraqat yanaptʼirïna ukat khuyaptʼayirïna. Jupat yatiqasisinxa mayninakar chʼamañchtʼarakiñäni (Isa. 32:2; Mat. 11:28-30).

18 Mayninakar kunaymanit yanaptʼasaw suma chuymanïtas uñachtʼaysna. Ukampis ukxa janiw ukhamak uñjañasäkiti: jiwasaw nayraqat yanaptʼañasa. Pablox akham sänwa: “Maynit maynikamaw munasipxañama jila purjam taqi chuymampi, suma aytat sarnaqañansti purapat suma axsartañampi uñjasisa” sasa (Rom. 12:10). ¿Kunjamatsa uk lursna? Cristot yatiqasisina, mayninakar suma ukat ‘chiqpach munasiñampi’ uñjasa (2 Cor. 6:6). Uka kasta munasiñatxa akham sasaw Pablox qhanañchtʼäna: “Khitintix munasiñax utjki ukax llampʼu chuymaniwa, suma jaqiwa, janiw envidiasirïkiti, janiw jachʼa jachʼa tukurïkiti” sasa (1 Cor. 13:4). Jilat kullakanakataki chuyma ustʼataskañat sipansa, aka iwxtʼar istʼañasawa: “Sumankapxam, maynit maynikama khuyaptʼayasirïpxam, perdonasirïpxarakim maynit maynikama, kunjämtix Diosax jumanakaru perdonapxtam Cristo tuqi ukhama” (Efe. 4:32).

19. Mayninakar suma chuymampi uñjañäni ukhaxa, ¿kuna askinaksa jikxatañäni?

19 Jiwasatï suma chuymampi ukat munasiñampi sarnaqañänixa, walja bendicionanakwa katuqañäni. Ukat Diosan qullan ajayupaw luräwiparjam sarnaqañataki tamar yanaptʼani. Jesusat yatiqasisin jilat kullakanakasar uka kikpa lurapxañapatak yanaptʼañänixa, taqiniw taman mayachtʼat ukat kusisit jikxatasiñäni, ukatxa Jehová Diosarus kusisiyarakiñäniwa. Ukhamasti, Jesusat yatiqasisin mayninakaru llampʼu chuymampi ukat suma chuymampi uñjaskakiñäni.

¿Qhanañchtʼasmati?

• ¿Jesusax kunjamsa ‘llampʼu chuymanïtapa ukat altʼat chuymanïtap’ uñachtʼayäna?

• ¿Jesusax kunjamanakatsa suma chuymanïtap uñachtʼäyäna?

• Aka ñanqha pachankkasasa, ¿kunjamsa llampʼu ukat suma chuymanïtas uñachtʼaysna?

[Jisktʼanaka]

[8 janan fotopa]

Jilat kullakasan iyawsäwipati Pedronjam aynachtʼatäni ukhaxa, ¿yanaptʼañäniti?

[10 janan fotopa]

Taman maynit maynikam suma chuymampi uñjasiñatakixa, ¿kunsa jumax lurasma?