Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

“Jumanakax nayan amigonakaxäpxtawa”

“Jumanakax nayan amigonakaxäpxtawa”

“Jumanakax nayan amigonakaxäpxtawa”

“Jumanakax nayan amigonakaxäpxtawa, kuntix nayax jumanakar sapksma uk lurapxäta ukaxa.” (JUAN 15:14)

1, 2. 1) ¿Kunatsa Jesusan amigonakapax kunayman jaqinakäpxänwa sasax sissna? 2) ¿Kunatsa Jesusan amigopäñax wali wakiskirixa?

 JESUSAN arkirinakapax kunayman jaqïpxänwa. Pedrompi Andresumpix chawlla katurïpxänwa. Mateosti empuesto qullqi apthapirirakïnwa, ukatwa judionakan uñisitänxa. Ukat Santiagompi Juanampix wawatpachwa Jesusar uñtʼapxarakpachäna. Ukampis Natanael satäki uka apostolax qhipakiw Jesusar uñtʼaskarakïna (Juan 1:43-50). Ukhamäpkchïnsa, “Jesusax Mesiasawa, jupaw Diosan Yuqapaxa” sasaw sapxäna; ukatwa Jerusalén markanxa mä altus utan Pascua fiesta Jesusamp chika amtapxäna (Juan 6:68, 69). Ukanwa Jesusax jupanakar akham säna: “Amigonak sapxsmawa, kuntix Awkixax siskitu uka jumanakar yatiyatax layku” sasa; uka arunak istʼasaxa ¡kunjaki chuym chʼallxtayasipkänxa! (Juan 15:15.)

2 Jesusax chiqa chuyman apostolanakaparuw ukham saskäna, ukampis uka suma arunakax aka urunakan jakaskir alaxpachar sarañataki ajllit jilat kullakanakatakirakiwa, ukat yaqha uwijanakatakis ‘wali askirakiwa’ (Juan 10:16). Jïsa, cristianonakax kunayman sarnaqäwinïkstansa Jesusan amigopäsnawa. Ukhamatwa Jehová Diosampis sum apasiraksna. Janitix Jesusamp sum apasksna ukhaxa, janirakiw Jehová Diosampix sum apasksnati (Juan 14:6, 21 liytʼasiñapawa). Ukampis ¿kunjamtsa Jesusan amigopäsna? ¿Jupampi sum apasiskakiñatakix kun lurañas wakisispa? Janïr uka jisktʼanakar qhanañchkasaxa, Jesusax kunjam amigünsa ukat arkirinakapax kunsa lurapxäna uka tuqinakat nayraqat amuytʼapxañäni.

Jesusax wali suma amigopunïnwa

3. ¿Jesusax khitinakampis chikachasirïna?

3 ‘Qamirix wali munatawa’ sasaw Salomonax satayna (Pro. 14:20). Kunjamtï yatktanxa, jucharar jaqinakjamax kuntï munktan ukanak jikxatañ laykukiw maynir jakʼachasiñ yattanxa, ukat kuntï churañasäki ukanakax armatakïxiwa. Ukampis Jesusax janiw ukham chuymanïkänti. Janiw qamirinakaruk jakʼachaskänti, pisinkirinakarus wali sum uñjarakïna. Mä kutixa, mä qamir waynarus arkit siskchïnxa, yänakam aljantasin pisinkirinakar churam sasaw satayna (Mar. 10:17-22; Luc. 18:18, 23). Jesusax pisinkir ukat yaqhachat jaqinakampi sarnaqirit uñtʼatänwa; janiw wali aytat qamir jaqinakamp sarnaqirit uñtʼatäkänti (Mat. 11:19).

4. ¿Kunatsa Jesusan amigonakapax pantjasirïpxänwa sasax sissna?

4 Ukat Jesusan amigonakapax jiwasjam pantjasirïpxarakïnwa. Amtañäni, Pedrox jan sum amuytʼasisaw awisax kunsa arsurïna (Mat. 16:21-23). Ukat Santiagompi Juanampix nayrankañ munapxarakïna, ukatwa Jesusarux alaxpach Apnaqäwin askinak churapxitäta sasin mayipxäna. Uk istʼasinsti mayni apostolanakax colerapxänwa. Ukhamaw sapa kutis “khitix jilïrix” sasin jiskhisipxirïna. Ukampis Jesusax wali llampʼu chuymampi ukat munasiñampiw jupanakar chiqañchirïna (Mat. 20:20-28).

5, 6. 1) ¿Kunatsa Jesusax chiqa chuyman apostolanakapan amigopakïskäna? 2) ¿Kunatsa Jesusax Judasar jan amigoparjam uñjxäna?

5 Ukampis ¿kunatsa Jesusax uka pantjasir jaqinakan amigopakïskpachäna? Kunanakansa pantjasiñ yatipxi ukanak sum yatïna, ukampis janiw pantjasitanakap thaqkänti; jan ukasti, kuna askinaksa lurañ yatipxi, kunjam chuymanïpxisa ukaw jupatakix wali askïna. Amuytʼañäni, katuntapkäna uka arumaxa, Jesusar yanaptʼañat sipansa Pedrompi Santiagompi ukat Juanampix ikimpi atipayasisaw iktʼxapxäna. Jesusasti uk uñjasinxa, chuym usuyaspachänwa, ukampis niyakixay jupanakan chuymap yatchïnxa, akham sasaw säna: “Chiqpachansa ajayux [...] jankʼakiwa, ukampis janchix tʼukhawa” sasa (Mat. 26:41).

6 Jichhax maysa tuqit amuytʼarakiñäni, Judas Iscarioterux janiw Jesusax amigoparjam uñjxänti. Wali suma jaqir tukutas sarnaqkchïnxa, jan walinakaw chuymapan utjxäna; uk amuyasaw Jesusax uka jaqir jaytxäna. Judasax akapachampi sumankañ thaqhasaw Diosan amigopäñxa aptʼasitayna (Sant. 4:4). Jupar khitanukxasaw Jesusax tunka mayani chiqa chuyman apostolanakarux jumanakaw amigojäpxtaxa satayna (Juan 13:21-35).

7, 8. ¿Jesusax kunjamatsa amigonakapar munatapxa uñachtʼayäna?

7 Ukat pantjasipxipanxa janiw Jesusax suma amigonakapar aynachtʼayirïkänti; jan ukasti yanaptʼirïnwa. Ukatwa jupanakatakix Awkipar yanap mayïna (Juan 17:11 liytʼasiñapawa). Ukat jañchi tuqitxa kunas jupanakatakix munasi uksa sum amuyarakïna (Mar. 6:30-32). Kunsa amuyapxi kunjamsa jikxatasipxi uk yatiñ laykuw munasiñampi amigonakapar jisktʼirïna; janiw jupakix parlirïkänti (Mat. 16:13-16; 17:24-26).

8 Chiqansa, Jesusax amigonakap laykuw jiwañarus purtʼasiwayi. Kuntï Diosax chiqaparjam maykäna uk yatisaw jakañap luqtasiwayäna (Mat. 26:27, 28; Heb. 9:22, 28). Ukampis janiw phuqañ laykukix jakañap aptʼaskänti; jan ukasti munasiñatwa jiwañkamas tʼaqhisiwayi, ukatwa akham säna: “Janiw jukʼampi jachʼa munasiñanix utjkaspati kawkïritix amigonakap layku jakañap aptʼaskis ukat sipanxa” sasa (Juan 15:13).

¿Jesusan munatax kunsa arkirinakapax lurapxäna?

9, 10. ¿Jesusan suma jaqïtap uñjasax jaqinakax kamachapxänsa?

9 Jesusax wali munasiri, waxtʼasiri ukham suma jaqïnwa, tiempsa mayninakar yanaptʼañatakix apstʼasirakïnwa. Uk uñjasaw jaqinakax jupar jakʼachasipxäna ukat wal munasipxarakïna (Luc. 8:1-3). Ukatwa akham sispachäna: “Yaqhanakarux churapxam, jumanakarusti Diosaw churapxätam. Diosasti bolsanakamarux wali phuqtʼat churapxätam, suma thalanttʼata, liminttʼataraki. Kunjämtï yaqhanakarux lurapkäta uka pachparakwa Diosax jumanakampix lurarakini” sasa (Luc. 6:38).

10 Ukat yaqhipax inach kunsa jikxatä sasakiw Jesusar thaqapxarakïna. Mä kutixa, Jesusan arunakap jan sum amuyasaw jan wal parlapxäna ukat sarxapxäna. Ukampis apostolanakax janiw ukhamapkänti. Kuna jan walinakansa Jesusat janiw jithiqtapkänti; walins jan walinsa jupar yanaptʼañatakiw chʼamachasipxäna (Juan 6:26, 56, 60, 66-68 liytʼasiñapawa). Uka suma amigonakaparux akham sasaw katuntapkäna uka arumax qhan säna: “Jumanakax nayamp chikäsipkapuntawa tʼaqhisiñanakaxanxa” sasa (Luc. 22:28).

11, 12. ¿Sapaki jaytanukupkäna uka qhipatxa kunjamsa Jesusax amigonakapar chuymachäna, ukat kunsa arkirinakapax lurapxäna?

11 Ukampis uka arumpachaw apostolanakax jaqir axsarañat wali munat amigopar sapaki jaytjapxäna. Ukat Jesusax may kutimpiw jupanakar perdonäna. Jiwatat jaktxäna ukhaxa, jupanakar uñstasaw chuymachäna, ukhamatwa suma amigütap uñachtʼayäna. Ukatxa akham sasaw mä aski lurañ jaytäna: “Taqi akapachankir jaqinakar [...] nayar arkir tukuyapxam”. “Nayat qhanañchapxitäta [...] taqi aka uraqpachana” sasa (Mat. 28:19; Hech. 1:8). ¿Uk istʼasax kunsa arkirinakapax lurapxpachäna?

12 Taqi chuymaw Diosan Apnaqäwipat yatiyirix sarapxäna. Qullan ajayun yanaptʼapampix mä qhawqha tiemponakwa Jerusalén markar Jesusan yatichäwinakampi phuqantayapxäna (Hech. 5:27-29). Jiwayämaw satpachas yatichirix sarasipkakïnwa. Kunatï Jesusax siskäna ukanakxa wali sumpun phuqapxäna, ukatwa mä qhawqha maranak qhipatxa Pablox akham sispachäna: “Qhispiyasiñ arunakasti taqi chiqanwa parlasi” sasa (Col. 1:23). Jïsa, uka nayra cristianonakax Jesusan arunakap phuqasaw jupan suma amigopäpxatapxa uñachtʼayapxäna.

13. ¿Nayra cristianonakax Jesusar istʼasax kunsa lurapxäna?

13 Ukat khitinakatix uka qhipat cristianuptapkäna ukanakxa, taqi chuymaw Jesusan arunakapxa istʼapxarakïna. Inas nayrax machirïpxchïna, lunthatäpxchïna, wachuq juchan sarnaqapxchïna jan ukax chacha puras warmi puras sarnaqirïpxchïna; ukampis taqi ukanak apanukusinwa sum sarnaqañataki chʼamachasipxäna (1 Cor. 6:9-11). Yaqha kasta jaqinakar jiskʼachirinakas janiw ukhamäxapxänti (Hech. 10:25-28). Ukhamaw uka cristianonakax Jesusar istʼasin mä thantha isi apanukusinsa machaq isimpi uchasipkaspa ukham sum sarnaqañatak chʼamachasipxäna (Efe. 4:20-24). “Cristo Tatitun amtäwinakapanï[pxänwa]”, mä arunxa, kunsa Jesusax amuyäna, kunsa lurirïna ukanak yatxatasaw sum sarnaqapxäna (1 Cor. 2:16).

¿Jiwasax Jesusamp sum apasiraksnati?

14. ¿Aka qhipa urunakanxa kunaw utjani sasinsa Jesusax säna?

14 Khä nayra cristianonakatxa waljaniw Jesusar uñtʼapxäna. Ukampis janiw jichhax jupar uñjksnati. Ukhamax ¿kunjamatsa Jesusampix sum apassna? Nayraqatxa, khitinakatix jupamp chika alaxpachan apnaqapkani ukanakar istʼañasawa, mä arunxa, Amuyasiri Chiqapa Uywatat aka Uraqin jiltʼapki ukanakar istʼañasawa. Amtañäni, “akapach tukuskan” ukhaxa, uka Uywataw “taqi kunatix [nayan] utjki” ukanakxa uñjapxani sasaw Jesusax säna (Mat. 24:3, 45-47). Chiqas aka urunakanxa, khitinakatix uka Uywat taypir jan jakhutäktan ukanakaw Jesusan amigopäñatakix wal chʼamachasiskaraktanxa. Ukampis kunjamtï Amuyasiri Chiqapa Uywatar istʼktanxa ukarjamaw Jesusax uñjarakistu.

15. ¿Kunjamatsa uwijjamas jan ukax cabritjamas uñtʼayassna?

15 (Mateo 25:31-40 liytʼasiñapawa.) Khitinakatix Amuyasiri Chiqapa Uywatjam uñtʼatäpki ukanakarux ‘jilanakaja’ sasaw Jesusax säna. Kunapachatï uwijanakampit cabritonakampit parlkäna ukhaxa, kunanaktï jupanakar lurapkta ukanakxa nayarus lurapkitasma ukhamaw sasaw qhan uñachtʼayäna. Chiqasa, kunanaktix mä altʼat chuymani jilatajar lurapkta ukarjamaw uwijatsa jan ukax cabritotsa uñtʼatäpxasma sasaw säna. Ukhamasti, khitinakatix aka Uraqin wiñay jakañ suyktan ukanakaxa, Jesusampi sum apasiñatakix uka jilatanakaruw taqi chuym yanaptʼañasa.

16, 17. ¿Kunjamanakatsa Jesusan jilatanakapan amigopätas uñachtʼaysna?

16 Ukhamasti khitinakatix Diosan Apnaqäwipan apnaqata mä suma uraqin jakasiñ suyktan ukanakaxa, ¿kunjamsa Criston jilatanakapan amigopätas uñachtʼaysna? Uk jichhax kimsa tuqit amuytʼarakiñäni. Nayraqatxa, Jesusax kun lurañtï jupanakar aka Uraqpachan jaytawaykäna uk phuqañwa taqi chuym yanaptʼañasa, mä arunxa, Diosan arunakapat yatiyir sarañasawa (Mat. 24:14). Ukat niyakixay jupanakax aka Uraqin jukʼanikïxapxchixa, janiw taqi chiqan yatiyirix sarapkaspati; ukhamasati yanaptʼañasapuniwa. Chiqansa jiwasatakix jupanakar yanaptʼañax wali askiwa. Ukhamatwa Amuyasiri Chiqapa Uywataru ukat Cristor munasitas uñachtʼaytanxa, ukasti jupanakatakix wali askiwa.

17 Ukatsti, Diosan arunakapat yatichasiñapatakiw yänakasampi yanaptʼaraksna. ‘Yänaka’ tuqiw amigonak jikxatapxarakisma sasaw Jesusax säna (Luc. 16:9). Chiqansa, janiw Jehová Diosarus Jesusarus qullqimpikix jakʼachasksnati. Ukampis Diosan Apnaqäwipat yatiyañataki yänakas aptañäni ukhax wali askïniwa, ukhamatwa chiqpach munasiñanïtas uñachtʼayañäni. Uka “munasiñasax janiw lakakïñapäkiti; jan ukasti chiqpach munasiñasax luräwinakasana uñjasiñapawa” (1 Juan 3:16-18). Yatiyir sarasaw uk lurtanxa, ukat Diosan arunakapat aka Uraqpachan yatiyasiñapataki, Tantachasiñ Utanaka lurasiñapataki ukat askichasiñapataki, qullqi irantʼtan ukhaw yänakasampix yanaptʼaraktanxa. Taqi chuym churasax Jehová Diosarus Yuqaparus kusisiytanwa (2 Cor. 9:7).

18. ¿Irpir chuymaninakan Bibliarjam iwxatax kunatsa istʼañasapuni?

18 Maysa tuqitsti, irpir chuymaninakar taqi chuym istʼasarakiw Jesusan amigopätas uñachtʼaytanxa. Uka jilatanakax Criston pʼiqtʼatäsinwa qullan ajayumpi uttʼayatäpxi (Efe. 5:23). Ukatwa Pablox akham säna: “Istʼapxam irpirinakamaruxa, jaysapxarakim” sasa (Heb. 13:17). Jupanakax Diosan Aruparjamaw iwxtʼapxistu, ukampis inas awisax uka iwxanakapar istʼañax chʼamächispa. Niyakixay pantjasirïpchixa, janis wal iwxapkistaspa ukham awisax amuyassna. Ukampis ak amtañasawa, khititix cristian tamxar Pʼiqïki ukaxa, wali sumwa uka irpir chuymaninakar uñji. Ukhamasti, kunjamxay uka jilatanakar istʼstan ukarjamaw Jesusax uñjarakistu. Amtapxapuniñäni, irpir chuymaninakar taqi chuym istʼasaxa Jesusan chiqpach amigopätaswa uñachtʼaytanxa.

¿Kawkinsa suma amigonak jikxatsna?

19, 20. ¿Kunsa tama taypin jikxatsna, ukat kuna tuqitsa jutïr yatichäwin parlaskañäni?

19 Jesusax janiw irpir chuymaninak tuqikix sum uñjkarakistuti. Tama taypinxa Diosar taqi chuym yupaychir ukat wali amuytʼasir yaqha jilat kullakanakaw utjaraki, jupanak tuqiw Jesusax yanaptʼarakistu (Marcos 10:29, 30 liytʼasiñapawa). Kunapachatï jumax Diosan markapar mantkayäta ukhaxa, ¿familiaranakamax jumat kamsapxakïnsa uk amtasktati? Inas walikiw sapxchïna. Ukampis yaqhip familianakanxa janiw ukhamäkiti, ukatwa Jesusax akham säna: “Maynit maynikama familpachan uñisisiñax” utjani sasa (Mat. 10:36). Ukampis tama taypinxa wali suma amigonak jikxattanxa, mä pachpa familiarat sipansa jukʼamp sum apastanxa, ukax wali askipuniw jiwasatakixa (Pro. 18:24).

20 Pablox wali sumwa jilat kullakanakampi apasïna; ukatwa Roma markankir cristianonakar qillqañ tukuykasax waljanir arunta apayäna (Rom. 16:8-16). Ukat apóstol Juanax akham sasarakiw cartanakap tukuyäna: “Aruntanaksti katuyam taqpach jilatanakaru sapa mayniru” sasa (3 Juan 15). Ukhamasti jupax wali suma amigonakanirakïnwa. Jichhax jiwasatï suma amigonakanïñ munstanxa Jesusat uka nayra cristianonakat yatiqasiñasawa. Ukampis ¿kunjamatsa tama taypin suma amigonak jikxatasax jupanakampi sum apassna? Uka tuqitwa jutïr yatichäwin parlaskañäni.

¿Kamsasmasa?

• ¿Kunatsa Jesusax wali suma amigünwa sasax sissna?

• ¿Jesusan munasitax kunsa arkirinakapax lurapxäna?

• ¿Kunjamatsa Cristomp sum apasiñ munatas uñachtʼasyna?

[Jisktʼanaka]

[14 janan fotopa]

Kunjamas amigonakapax jikxatasipxi kunsa amuyapxi ukwa Jesusax yatiñ munäna

[16 janan fotonakapa]

¿Kunjamatsa Criston amigopäñ munatas uñachtʼaysna?