Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

¿Jan walinakansa kunjamatsa kusisit sarnaqassna?

¿Jan walinakansa kunjamatsa kusisit sarnaqassna?

¿Jan walinakansa kunjamatsa kusisit sarnaqassna?

“Jumamp arxatayasiñ thaqirinakax kusisipxpanaya, jupanakar imaskatam laykux, kusisiñat wiñayapun qʼuchupxpan.” (SAL. 5:11)

1, 2. 1) ¿Kuna jan walinakas taqinir tʼaqhisiyistu? 2) ¿Cristianjamax kuna yaqha jan walinsa uñjasiraktanxa?

 AKA urunakanxa chʼaxwañanaka, lunthatasiñanaka, jaqipur jiwayasiñanaka, usunaka, machʼanaka, uraq khathatinaka ukanakakiw utjaski. Ukat yaqhipax jan tʼaqhisiñat tʼaqhisipxi ukat janirakiw khitis jiwañat qhispkaspati. Jehová Diosan Qhanañchirinakapax uka jan walinak taypinwa tʼaqhisiraktanxa. Kunjamtï Pablox siskänxa, taqiniw “wal tʼaqhis[tanxa]” (Rom. 8:22). Ukat juchararjamax jiwaspachaw jan walinakar puriraktanxa. Ukatwa Davitjam saraksna: “Juchanakaxax sintipuniw jatxattitu, chʼamaxax janiw ukanakamp qʼiwtasirjamäkiti” sasa (Sal. 38:4).

2 Ukampis Diosan luqtirinakapatakix janiw tʼaqhisiñax ukaruki tukuskiti, jan ukasti sapa mayniw cristianjamax tʼaqhisiñ lawa apañasaxa (Luc. 14:27NM). Jesusjamarakiw uñisita ukat arknaqata uñjastanxa (Mat. 10:22, 23; Juan 15:20; 16:2). Ukhamasti, paraison suma bendicionanak katuqañkamax jupat yatiqasis sarnaqañ munstan ukhaxa, jan aynachtʼañataki wal chʼamachasiñasawa (Mat. 7:13, 14; Luc. 13:24).

3. Diosax janiw llakinakan aynachtʼat sarnaqañas munkiti, ¿kunjamatsa uk yattanxa?

3 Kunjamtï sisktanxa, wali llakinakan uñjastanxa, ¿ukhamax ukanakampi aynachtʼatakit aka urunakan sarnaqxañäni? Janiwa. Jehová Diosax janiw ukham sarnaqañas munkiti; jan ukasti amtanakap phuqasiñapkamax wali kusisit jakasiñaswa muni. Ukat Diosan luqtirinakapax wali kusisiñanïpxiwa sasaw Biblianxa walja kuti qhanañcharaki (Isaías 65:13, 14 liytʼasiñapawa). Diosampi “arxatayasiñ thaqirinakax kusisipxpanaya, jupanakar imaskatam laykux, kusisiñat wiñayapun qʼuchupxpan” sasaw Salmo 5:11 qillqatax saraki. Ukhamasti, aka jan wali urunakansa kusisiñ jikxataraksnawa, chuymasansa sumakiw jikxatasiraksna. Ukhamax kunjamsa Bibliax llakinakar kusisiñampi saykatañ yanaptʼistu uk jichhax uñjañäni.

Jehová Diosax kusisiñaniwa

4. Jupa contra saytʼasipxäna ukhaxa, ¿kunjamsa Jehová Diosax jikxatasïna?

4 Kunjamsa Jehová Diosax jan walinakar saykati uk uñjañäni. Jupax taqi chʼamaniwa, taqi kunsa sapakiw luraspa, alaxpachas Uraqis munañapankiwa. Ukampis alaxpachankir mä wawapax Jupa contra saytʼasin Supayar tukxäna ukat mä qhawqhanix uka Supayar arkxapxarakïna ukhaxa, ¿kunjamakis jikxataspachäna? Wal chuym ustʼayaspachäna. Ukat amtarakiñäni, aka Uraqinxa wali munasiñampiw Adanampir Evampirux lurtʼatayna. Ukampis jupanakasa waranq waranqa wawanakapas Jupa contra saytʼxapxäna ukhaxa, ukhamarakiw chuym wal ustʼaspachäna (Rom. 3:23).

5. ¿Kunanakas Jehová Diosar chuym usuyi?

5 Aka qhipa urunakanxa jukʼampiw Jehová Diosar chuym ustʼayapxi. Ukat niya suxta waranq maranakaw yaqha diosanakar yupaychasa, nuwasisa, jiwarayasisa ukat qʼañu luräwinakan sarnaqasax Diosar chuym wal ustʼayapxi (Gén. 6:5, 6, 11, 12). Ukat janiw ukakïkiti, Jupatxa jan walinak parlapxi, kʼarintapxi ukhamawa. Awisax pachpa luqtirinakapas chuym ustʼayapxarakïnwa. Kunjamtï Salmo 78:40, 41 qillqatan siskixa, “¡[israelitanakax] walja kutiw Diosarux jan jaysapkänti, wasarankasaw chuym usuyapxäna! Wasitatsa, yantʼasipkakïnwa; Israelan Qullanaparuw llakisiyapxäna”. Ukhamasti, markapan jan istʼataxa, Jehová Diosax wal chuym usuyasi (Jer. 3:1-10). Ukat luqtirinakapax jan walin uñjasipxi ukhasa, llakisirakiwa (Salmo 106:43-45 liytʼasiñapawa).

6. ¿Diosax kunjamsa jan walinakar saykati?

6 Ukampis jan walinakansa llakinakansa, Jehová Diosax janiw aynachtʼkiti. Janirakiw ukhamaki uñchʼukkiti; jan ukasti, jukʼamp jan walinak jan utjañapatakix jankʼakiw kunatï wakiski ukanak luraraki. Ukatxa amtanakapa phuqañatakix kunanakas nayraqat lurasiñapa ukanaksa jankʼakiw amtaraki. Ukham lurasaw llakinakar atipi. Ukat kunapachatï jachʼar aptatäxani ukwa wali kusisit suyaski; ukhaw taqi chuym luqtirinakapas walja bendicionanak katuqapxarakini (Sal. 104:31). Taqi uka jan walinakansa, Jehová Diosax ‘kusisiñanikïskiwa’ (Sal. 16:11).

7, 8. Jan walinakan uñjastan ukhaxa, ¿kunsa Jehová Diosat yatiqsna?

7 Chiqansa, jan walinakarux janiw Jehová Diosjam saykatksnati, ukampis Jupat yatiqasisaw llakinakar atipsna. Awisax kunas jan waltʼxi ukhaxa llakisiñjamawa, ukampis janiw chuym chʼamaktʼayasiñasäkiti. Jan walinak utjipanxa jankʼakiw kun lurañas wakisispa. Ukat niyakixay Diosar uñtasit luratästanxa, chʼikhi chuymanjamax wali amuyumpiw kunsa luraraksna.

8 Ukampis ak amtañasarakiwa, jiwasax janiw taqi jan walinakar atipksnati. Taqi kun askichxä sasin sarnaqasax jukʼampikiw aynachtʼsna, ukat janirakiw Jehová Diosarus kusisiñampi luqtxsnati. Jan ukhamäñapatakix jan askichañjam llakinak apanukuñasawa ukat kunatix askïki ukanak lurañataki chʼamachasiñasawa. Diosan nayra luqtirinakapax ukhamaw lurapxatayna, uk jichhax uñjañäni.

Amuytʼirïñasawa

9. ¿Anax kunjamsa amuytʼasirïtap uñachtʼayäna?

9 Nayraqatxa Samuel profetan Ana sat mamapat amuytʼañäni. Uka warmix wawanïñ wal munäna, ukampis walja maranakaw jan wawani sarnaqäna, ukatwa wal llakisïna, mayninakansa jiskʼachata ukhamaw uñjasïna. Awisax wali llakitaw jachirïna, janiw manqʼsa munirïkänti (1 Sam. 1:2-7). Mä kutixa Diosar yupaychañ templor sarasax “chuymapansa wali mayjtʼataw, Tatitut mayisïna” (1 Sam. 1:10). Ukat taqi chuym mayisiñ tukuyäna ukhaxa, akham sasaw Elí profetax jupar jakʼachasisin säna: “Sumakiy sarxam, Israelan Diosaparakiy jumarux kuntix maykta ukxa churpan” sasa. Chiqansa, wawanïñatakix wal chʼamachaspachäna. Ukampis jan kun kamachirjamäxasaxa, amuytʼasisaw “kuttanxäna, manqʼasiriw sarxara[kïna], janirakiw mayamps llakiskxänti” (1 Sam. 1:17, 18).

10. ¿Pablox kunjamsa amuytʼasirïtap uñachtʼayäna?

10 Apóstol Pablox ukhamarakiw mä jan walin uñjasïna. “Chʼaphir uñtata” mä jan walimpiw tʼaqhisïna. Kunampis tʼaqhisïna ukax janiw yatiskiti, ukampis wal llakisïna (2 Cor. 12:7). Uka jan walit qhispiñatakix Pablox wal chʼamachasïna, kimsa kutiw Diosar yanaptʼita sasin wal achiktʼasïna. Ukampis janiw uka “chʼaphir uñtata” tʼaqhisïwi apaqkämati sasaw Diosax jupar säna. Ukat amuytʼasisax iyaw sasaw Diosar nayraqat luqtañataki Pablox jukʼamp chʼamachasïna (2 Corintios 12:8-10 liytʼasiñapawa).

11. ¿Diosat mayisiñax kunjamsa jan waltʼäwinakar saykatañ yanapistu?

11 ¿Kunsa Anampit Pablompit yatiqtanxa? Kuna jan walin jikxatasisasa yanaptʼita sasin Jehová Diosar mayisiñasapuniwa (Sal. 86:7). Ukat Arupax akham sasaw amtayistu: “Jan jumanakax kunats llakisipxamti, taqi kunsa Diosar sapxam oracionana, mayipxam yuspagarapxarakim” sasa. Ukat ukham mayisisaxa, ¿kunsa katuqañäni? Bibliax akham sistuwa: “Diosax jumanakarux churapxarakïtamwa samarañapa, ukasti taqi kuntix jaqix amuytʼkaspas ukat jukʼamp jachʼawa. Uka samarañasti jumanakan chuymanakamsa, amuyunakamsa imaniwa Cristomp mayakïpxatam layku” sasa (Fili. 4:6, 7). Chiqas Jehová Diosax janiw taqi jan walinakat qhispiykistuti, ukampis mayisitasarjamax amuyuswa imani. Awisax Diosat mayisxtan ukhakiwa, kunjamsa llakinakax aynachtʼayistaspa uk sumpach amuytanxa.

Kusisit chuymampi Diosar luqtapxañäni

12. ¿Jaya tiempo llakit sarnaqañax kunatsa jan walïki?

12 “Tʼaqhisiña horasantix mayjtʼasïta ukapachaxa, jukʼa chʼamanikiwa jikxatasxäta” sasaw Bibliax sistu (Pro. 24:10). Ukat “llakit chuyman jaqisti llakita ajanuniwa” sasaw saraki (Pro. 15:13). Yaqhip jilat kullakanakax sintiw chuym chʼamaktʼayasipxi, ukatwa Biblia liyiñsa lupʼiñsa armasxapxaraki. Ukat janirakiw Diosarus taqi chuym mayisxapxiti, tama taypitsa saparstʼapxarakiwa. Ukham jaya tiempo llakit sarnaqasax jukʼampiw aynachtʼsna (Pro. 18:1, 14).

13. ¿Kun lurasas kusisita ukat chʼamañchtʼat jikxatassna?

13 Ukampis ¿kunas yanaptʼistaspa? “Jan walinakax janiw wiñayäkaniti” sasin amuyañaw askinak lurañ yanaptʼistaspa, ukhamatwa kusisiñsa jikxataraksna. Uka tuqitxa Davitax akham qillqatayna: “Dios Tatituxay, munañam lurañaw kusisiyitu” sasa (Sal. 40:8). Ukhamasti, jan walinakan uñjasisin Diosar yupaychañ tuqit thayarxsna ukhaxa, janiw walïkaspati. Amtapxapuniñäni, kuntï cristianjamax lurañasäki ukanakampi phuqasaw llakinakar saykatsna. Ukatxa Diosan Arupat sapüru yatxatasarakiw chiqpach kusisiñ jikxatsna, ukhamwa Jehová Diosax yatichistu (Sal. 1:1, 2; Sant. 1:25). Ukhamasti Qullan Qillqatanakat liyisasa tantachäwinakar sarasasa, kusisiykir ukat chʼamañchkir ‘suma arunak’ katuqasipxañäni (Pro. 12:25; 16:24).

14. ¿Kunatsa wal kusistanxa?

14 Ukatxa ak amtarakiñäni, niyaw qhispiyapxäma sasaw Diosax sistu, ukax wali kusiskañapuniwa, ukatxa kunayman yaqha askinakaw utjaraki (Sal. 13:5). Ukat aka urunakan Diosar taqi chuym luqtatas layku kuns aptʼasiñäni ukhaxa, mä qhipürunwa Jupax jilampi kuttʼayxistani (Eclesiastés 8:12 liytʼasiñapawa). Habacuc profetax uka amtanirakiw akham sas qillqatayna: “Janisay higo quqanakax panqarkpan, janisay uva alinakas, olivonakas achkpan; yapunakas janisay achunak churkpan; ovej tamanakas qʼalasay tukusiskpan, janisay uywanakax uyunakan utjkxpan, [...] kusisiñamp phuqtʼatakïskäwa, Dios Tatituxay nayan qhispiyirixächixa” sasa (Hab. 3:17, 18).

Diosan markapax “kusisiñaniwa”

15, 16. Diosan jachʼa Urupa puriniñapkamax kuna bendicionanaksa jichhürunakan katuqasktanxa ukanak mä qhawqha qhanañchtʼam.

15 Jachʼa Urupan puriniñapkamax wali kusisit jakassna ukwa Jehová Diosax muni, ukatwa jichhürunakanxa walja bendicionanak churistu. Salomonax akham sasaw qillqatayna: “Jaqitakix askiwa jakañapana kusisiñapaxa, ukhamarak [sumanak lurañapasa, NM]. Diosaw churistuxa ukatwa jiwasax manqʼtansa, umastansa, ukhamarak luratanakasatsa kusistanxa” sasa (Ecl. 3:12, 13). Sumanak luraña siski uka arunakaxa mayninakar yanapaña sañ munaraki. Ukatxa chuririw katuqirit sipansa jukʼampi kusisiñanixa sasaw Jesusax sarakïna. Kunapachatï mä cristianox utapankirinakar ukat familiaranakapar wali munasiñampi uñji ukat yanaptʼi ukhaxa, chuymas chuymaw jikxatasi, Jehová Diosarus kusisiyarakiwa (Pro. 3:27). Ukat jilat kullakanakarus munasiñampi khuyapayasiñampi uñji, mayninakan juchanakapsa pampachi ukat Diosan arunakapat yatiyiris taqi chuym sararaki ukhaxa, wali kusisitaw jikxatasi (Gál. 6:10; Efe. 4:31, 32; 1 Ped. 4:8, 9).

16 Ukatsti, manqʼtʼasa ukat umtʼasaw “kusistanxa” sasaw Eclesiastés libronxa saraki. Ukhamasti, jan walinakan uñjasisasa kuntï Jehová Diosax jakañataki churkistu ukanakampiw kusisiraksna. Ukatxa aka Uraqinxa yaqha wali sumanakaw utjaraki. Inti jalanta uñtasiñasa, wali suma chʼuxña chiqanakar sarañasa ukat kuna uywaqallunakar antattʼasiskir uñjañas wali sumawa, chuyms qhanartʼayistuwa. Ukat uka tuqinakat lupʼtan ukhaxa, Jehová Diosarux jukʼampirakiw munastanxa.

17. 1) ¿Taqi jan walinakat qhispiñatakix kun lurañasasa? 2) ¿Kunjamsa Jehová Diosax jichhürunakan chuymachistu?

17 Taqi jan walinakax niyaw tukusxani, ukatxa wiñayatakiw wali kusisit jakasxañäni. Ukampis ukham jakasiñatakix Jehová Diosar munasiñasawa, kamachinakapsa istʼañäsawa ukat Jesusan luqtasitapar iyawsañasarakiwa (1 Juan 5:3). Maysa tuqitxa, kuna jan walinakansa tʼaqhistan ukanakxa, Jehová Diosax sum yati, ukaw chuymachistu. Davitax ukham amuyasaw akham sarakitayna: “Khuyapayasiñam laykuw kusista, kʼuchirasirakta. Jumaw llakinakax amuyistaxa, jakañaxan chijinakap uñjaraktaxa” sasa (Sal. 31:7). Ukhamax Jehová Diosax wal munasistu, ukatwa taqi jan walinakat qhispiyistani (Sal. 34:19).

18. ¿Diosan markapax kunatsa kusisiñani?

18 Diosan amtanakapa phuqasiñapkamax Jupat yatiqasisa kusisit sarnaqasipxañäni. Llakinakampi atipayasisax janiw Juparus sum luqtxsnati. Ukat jan walinakan uñjasiñäni ukhaxa, amuytʼasiñasawa ukat kunatix askïki ukanak lurañataki chʼamachasiñasawa. Jehová Diosaw jan sinti llakisiñatakisa nayrar sartañatakisa yanaptʼarakistani. Maysa tuqitxa, kuntï jichhürunakan churkistu ukanakampi kusisit sarnaqasirakiñäni. Ukat Jupat jan jithiqtkañäni ukhaxa, wali kusisiñaw jiwasatakix utjani, kunjamtï Salmo 144:15 qillqatax siskixa, “Diosanïki uka markax kusisiñaniwa”.

¿Kunsa yatiqawaytanxa?

• ¿Jan walinakan uñjasisax kunsa Jehová Diosat yatiqassna?

• ¿Llakinakan uñjasisax kunatsa amuytʼasirïñasa?

• ¿Llakinakansa kunatsa Diosar kusisiñampi luqtañasa?

[Jisktʼanaka]

[16 janan fotonakapa]

Kuna jan walinakas utji uk uñjasax Jehová Diosax chuym usuyasiwa

[Fotox khitin apsutasa]

© G.M.B. Akash/Panos Pictures

[18 janan fotonakapa]

Llakinakamp jan aynachtʼañatakix Jehová Diosaw yanaptʼistu