Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Aka jan wali urunakan qʼuma chuymanïñataki chʼamachasipxañäni

Aka jan wali urunakan qʼuma chuymanïñataki chʼamachasipxañäni

Aka jan wali urunakan qʼuma chuymanïñataki chʼamachasipxañäni

“AKA urunakanxa qʼañu luräwinakakiw Iglesian utjaski” sasaw Vittorio Messori sat mä periodistax satayna, jupax Católica Iglesiankiriwa. ¿Kunatsa ukham sispacha? Jichhakiw Italia markankir uka iglesianxa qʼañu luräwinakax utjatayna. Ukatxa akham sarakiwa: “Uk askichañatakix inaw tatakuranakax casarasipxpan sasinsa kamachinak apsusipkaspa, sapa tunkatxa kimsaqallquniw chacha pura sarnaqirïpxi; ukatwa chachanakarus yuqall wawanakarus jan walinak lurapxi” sasa (La Stampa).

Qʼañu luräwinakakiw kawkinsa istʼasiski. Taqi ukanakax “qhipa” urunakan jakataswa uñachtʼayi, kunjamtï Bibliax siski ukhama (2 Tim. 3:1-5). Kamisatix televisionansa radionsa istʼaskixa, jaqin chuymapax akapach jan wali amtanakampi qʼañuchatäxiwa, ukat “Diosaruw luqtasipkta” sirinakas ukham chuymanïxapxarakiwa. Ukatwa kunayman jan walinak lurapxi (Efe. 2:2). Ukatwa Jesusax akham sispachäna: “Chuyma manqhatwa jan wali amtañanakax juti, jaqi jiwayañanaka, wachuqa juch lurañanakasa, lunthatasiñanaka, kʼarisiñanaka, ukhamaraki jaqxata jan wali parlañanakasa” sasa (Mat. 15:19). Ukampis Diosan chiqa luqtiripjamaxa, jiwasax “qhana” jan ukax qʼuma chuymanïñasawa, kunjamtï Jehová Diosax munki ukhama (Pro. 22:11). Ukhamax kunjamatsa aka jan wali tiemponakan jakkasas qʼuma chuymanïsna uk jichhax amuytʼañäni

¿Qʼuma chuymanïña siski ukax kamsañs muni?

“Chuyma” sasin jaqukipatäki uka griego aruxa, “jaqix kunjam amuyunïtansa uk sañ muni” sasaw mä qillqatax qhanañchi. Ukatxa akham sarakiwa: “Diosar yupaychañatakisa, Diosampi sum apasiñatakisa chuymax wali wakiskiripuniwa; mä jaqix kunjam chuymanïchïya, ukarjamaw walsa jan walsa sarnaqi” sasa. Ukax chiqäskapuniwa, “chuyma” sasinxa, kunjam jaqïtansa, kunjam amuyunïtansa uka tuqitwa parlasktanxa. Ukat kunjamtï uka qillqatax uñachtʼaykixa, Jehová Diosax wali sumwa jaqin chuymapxa yati, ukat luqtirinakapan suma chuymapxa wali askit uñji (1 Ped. 3:4).

Ukatsti, “suma” ukat “qʼuma” siski uka arunakax janiw yänakatakiki Biblian apnaqaskiti. Awisax sarnaqañ tuqitsa jan ukax kun lurañ tuqitsa “suma” ukat “qʼuma” sasirakiwa. Amtañäni, Jesusax akham sasaw Wali Uñtʼat Arstʼäwipanxa säna: “Kusisiñanïpxiw qʼuma chuymaninakaxa” sasa. Khitinakatix manqhatpach qʼumäpxi, suma amtanakanïpxi ukanakat parlaskäna (Mat. 5:8). Ukham jaqinakax taqi chuymaw Diosarux munasiñampi yuspärapxi, janiw kuna jan walsa amtapkiti (Luc. 10:27). ¿Jumax ukham qʼuma chuymanïñ munasmati?

Qʼuma chuymanïñax chʼamawa

Jehová Diosar qʼuma amparampi luqtañatakixa, qʼuma chuymanïñasarakiwa (Sal. 24:3, 4). Ukampis qʼuma chuymanïñax wali chʼamawa. Supayampi ukat jupan apnaqata akapachampix Jehová Diosat wal apaqañ munapxistu, ukat juchararjamax jan walinakaruw jiwaspachas sararaktanxa. Ukhamasti, uka jan walinakampi jan atipayasiñatakixa, qʼuma chuymanïñataki wal chʼamachasiñasawa, ukat janirakiw kunampis qʼañuchasiñ munktanti. Ukhamatwa Diosampix wali sum apasiñäni. Ukampis ¿qʼuma chuymanïñatakix kun lurañas wakisispa?

Hebreos 3:12 jiskʼa tʼaqax akham sistuwa: “Amuyasipxam, jan jumanakatxa khitis jan wali chuymanïpati ukhamat jakkir Diosat jithiqtañapataki jupar jan iyawsatapata” sasa. Amuytʼañäni, ¿maynitï Diosar jan iyawskaspa ukhax qʼuma chuymanïspati? Janiwa. Ukatwa Supayax uka tuqit aynachtʼayañ munistu, janiw Diosar iyawsañas munkiti. Kunayman jan wali yatichäwinak uñstayi: jaqix monot jutatätanwa, sum sarnaqañasa Diosar yupaychañas sapa maynitawa ukat Bibliax pantjataw sasaw jaqinakax parlapxi. Ukampis jiwasax janipuniw ukanakampi chuymasar qʼañuchañ munktanti (Col. 2:8). Ukanakat jarkʼaqasiñatakix Bibliat sapür yatxatasin lupʼiñasawa. Diosan Arup sum uñtʼañäni ukhaxa, jukʼampiw Jupar munasiñäni ukat kunjamsa jaqinakar uñjistu uksa sum amuyarakiñäni. Ukhamatwa uka jan wali yatichäwinakarux janiw sañäni, ukatsti jukʼampiw Diosarux jakʼachasiñäni; ukat chuymasas qʼumarakïniwa (1 Tim. 1:3-5).

¿Yantʼanakan uñjasisax kamachañänisa?

Akapachax qullqimpi ukat qʼañu luräwinakampi phuqantatawa, ukanakaw chuymas qʼañucharakistaspa (1 Juan 2:15, 16). Mä cristianox qamirïñ wal munaspa ukhaxa, chuymapwa qʼañuchaspa ukat jan walinakwa Dios nayraqatan luraspa. Yaqhipax uka amtanakampi atipayasisaw lunthatasiñarus puripxi: irnaqäwinakapan qullqsa chhaqtayapxi, jaqi masipar kʼarintapxi ukat kunanaksa jamasat apasxapxi ukhamawa (1 Tim. 6:9, 10).

Ukampis khitinakatix qʼuma chuymanïpki ukanakaxa, taqi kunsa chiqaparuw lurapxi, janiw Dios nayraqatan kuna jan walsa lurañ munapkiti. Ukatwa “taqi kunans sum sarnaqa[pxi]” (Heb. 13:18). Ukat ukham sarnaqir uñjasaw yaqhanakax Diosar uñtʼañ munapxaraki. Uk amuytʼañatakix Emilio sat mä jilatat parltʼañäni, jupax Italia markanwa autompi irnaqi. Mä kutixa, autopanwa mä qullqi wayaq jikxatatayna, ukanxa niya 680 ukkha dólar qullqiw utjatayna. ¿Uka jilatax kamachpachänsa? Irnaqäwipan pʼiqtʼiriparuw uka qullqi katuyxatayna, ukhamatwa jaqipar churxapxäna. Uk uñjasaxa wal irnaqir masinakapax muspharapxäna, yaqhipax Bibliat yatiqañ qalltapxäna. Jichhakamax paqallquniw pä familiat Diosan markapar mantawayapxi. Jïsa, khitinakatix qʼuma chuymanïpki ukanakaxa, Diosaruw jachʼañchayapxi (Tito 2:10).

Maysa tuqitxa, akapachax qʼañu luräwinakampi phuqantatawa. Wachuq juchanakan sarnaqañasa, chacha pura jan ukax warmi pura sarnaqañas walikïskaspas ukham jaqinakax amuyapxi. Ukanak uñjasaw mä cristianox jan walinak amuyasinxa chuymap qʼañucharakispa. Ukat yaqhipax uka juchanakar purisax janiw arsusipkiti, jamasat ukham sarnaqapxi. Ukampis ukham lurasax janiw chuymanakapax qʼumäxiti.

Gabriel sat mä jilatat parltʼañäni, jupax 15 maraniw bautisasitayna ukat jankʼakiw precursorjam irnaqañ qalltatayna. Ukampis qhipatxa jan wali jaqinakampiw chikachasitayna, arumanakaw thuqhuñ utanakar sarirïtayna (Sal. 26:4). Ukhamatwa qʼañu luräwinakana jan phinqʼani sarnaqañ qalltatayna, ukatxa tamat jaqsutaw uñjasïna. Ukampis chiqañchatax qhipat amuytatasïna, jichhax akham siwa: “Kun lurañatix qalltatpach wakiskäna ukanak phuqañatakiw chʼamachasta. Sapürupuniw Biblia liytxa, kunsa Diosax nayat suyi uk amuyañatakiw chʼamachasta. Ukatxa Diosan markapan utjki uka qillqatanaksa sum yatxataraktxa. Diosan Arupat yatxatañax kunja askis ukxa jichhakiw amuyasta. Ukat Diosar taqi chuym mayisisasa ukat Bibliat sapüru liyisasa wali chʼamañchtʼataw jikxatasta” sasa. Ukhamatwa jan walinak apanukusax Jehová Diosampi sum apasxi.

Jichhax precursorjamaw mayampi luqtaski, warmipas jupamp chikaw luqtaskaraki. Kunjamtï uñjawayktanxa, qʼuma chuymanïñatakisa ukat jan wali luräwinakat jarkʼaqasiñatakisa Biblia liyiñasa ukat Amuyasiri Chiqapa Uywatax apayankistu uka qillqatanak liyiñas wali wakiskiriwa (Mat. 24:45MT; Sal. 143:10).

Kunjamatsa jan walinakansa qʼuma chuymanïsna

Awisax yaqha jan walinakan uñjasiraktanxa: jan qullqini, usuntata ukhamaw jikxatastanxa, ukat pachpa familiaranakas janiw Diosar yupaychañasxa awisax munapkiti. Ukhamanakan uñjasisax Davidjamarakiw yaqhipax wal llakisipxi. Jupax akham sänwa: “Ajayuxax aynachtʼatawa, chuymaxax llakimp tukusitawa” sasa (Sal. 143:4). Ukampis ¿kunas nayrar sartañ yanaptʼäna? Kunjamsa Diosax juparus ukat mayni luqtirinakaparus yanaptʼäna, qullan sutip jachʼar aptañatakis kunanaksa luräna ukanakatwa Davitax amthapïna, ukat Diosan luratanakapatsa wal amuykiparakïna, ukhamatwa llakinakapat mistüna (Sal. 143:5). Jïsa, Diosan luratanakapat lupʼiñasa, kunsa jiwas laykux lurawayi ukat kunsa luraskaraki ukanakat amtasiñax wali askiwa, ukhamatwa llakinakat mistuñäni.

Inas awisax mä jilatas jan ukax mä kullakas chuym ustʼayarakchistaspa. ¿Ukhaman uñjasisax kun kamachañas wakisispa? Janiw uka amtaniki sarnaqañax wakiskaspati, jilatasar jan ukax kullakasar uñisiñaruw pursna. Ukat inas yaqhanakampis jayarstʼayasiraksna. Kunapachatï maynix ukham sarnaqki ukhaxa, janiw “qʼuma chuymanïkiti”. Ukhamasti, kunjamxay jilat kullakanakampi apasstan ukarjamaw qʼuma chuymanïtassa jan ukax jan wali chuymanïtassa uñachtʼayaraksna.

Jiwasatakix qʼuma chuymanïñax wali askipuniwa, ukatwa aka jan wali urunakansa sum sarnaqastanxa. Ukat Diosan munañap phuqasax wali kusisitaw jikxatastanxa. Ukatxa, wali sumaw Dios Awkisampix apasiraktanxa, Jupax “qʼuma chuyman” jaqinakarux wal munasi (Sal. 73:1). Ukhamax qʼuma chuymanïñataki chʼamachasiskakiñäni ukhaxa, khitinakatix “Diosarux uñjapxani”, mä arunxa, Diosan bendicionanakap katuqapkani ukanak taypinkañäniwa, kunjamtï Jesusax siskäna ukhama (Mat. 5:8).